Je kunt er bijna je horloge op gelijk zetten. Als het in de peilingen even wat minder gaat met het CDA komt de partij met een groot moreel offensief. In de jaren `70 was het Van Agt met zijn “ethisch reveil“, in de jaren `80 Lubbers met zijn “Nederland is ziek” en de “jansaliegeest” en begin deze eeuw kwam Balkenende met zijn normen en waardendebat (de late jaren `90 waren gezegend CDA-vrij, misschien juist wel omdat de morele campagne uitbleef). En nu komt het CDA met een “beschavingsoffensief“.
Er zijn twee interessante kenmerken aan deze structurele morele kruistochten van het CDA. De eerste: ze zijn erg goed voor de partij. Van Agt kwam dwars door de tijdsgeest aan de macht, Lubbers hielt het land 12 jaar in zijn bezuinigingsgreep en Balkenende kwam met zijn tegeltjeswijsheden in 2002 als overwinnaar uit de meest verwarrende verkiezingsstrijd in de Nederlandse gescheidenis. Morele oproepen doen het goed bij de Nederlandse kiezers.
Een tweede aspect is dat het praktisch helemaal niets uithaalt. Van Agt ageerde tegen abortus en pornografie. Abortus is legaal en pornografie is toegankelijker dan nooit te voren. De strafkampen waar jongeren orde en tucht zouden leren van Lubbers zijn er ook nooit gekomen. En wat heeft Balkenende`s normen en waardendebat meer opgeleverd dan een website waar dit jaar twee nieuwe berichten op zijn verschenen? Het morele leiderschap van het CDA leidt vrijwel nooit tot iets concreets. En toch blijft steeds een succesformule.
Stiekem vraag ik me af of er ergens in een la in het CDA-partijkantoor een planning ligt:
2002: “normen en waardendebat”
2008: “beschavingsoffensief”
2014: “morele Renaissance”
2020: “civilisatiecampagne”
2026: “moralistisch front”
etc, etc.
Reacties (8)
“En toch blijft steeds een succesformule.”
Waaruit je zou kunnen afleiden dat de Nederlandse bevolking graag eens in de zoveel tijd tot de orde geroepen wordt.
@1: nou, dan zou je verwachten dat er ook een gedragsaanpassing zou volgen. Ik denk eerder dat Nederlanders graag willen dat alle andere mensen dan zijzelf eens in de zoveeltijd tot de orde geroepen worden.
@1 Jazeker, en als je niet oplet, [ingeslikte Godwin]. Dat was ook de reden dat ik Domino naar zijn radicale afwijzing van de sociaaldemocratie vroeg.
Het CDA in het algemeen en JP in het bijzonder, is op een onverklaarbare manier als winnaar van de Fortuyn-revolte uit de bus gekomen. Nou ja, ‘onverklaarbaar’: het lag inderdaad destijds aan hun fatsoenlijke imago dat ze ‘het redelijke alternatief’ waren.
Maar zes jaar verder worden nog steeds alle gevoelens van ongenoegen worden op de PvdA afgewenteld, maar niemand ziet de wandaden van het CDA of ze worden door de vingers gezien. Neem nu weer die embrio-selectie-crisis: stiekem zijn ze het met de PvdA eens, maar om religieus- en coalitie-politieke redenen wordt er toch halfslachtig op de rem getrapt. Wie draait er nou?
Die truc is letterlijk zo oud als de weg naar Rome. En wellicht is het helemaal zo slecht nog niet om even in te binden na een periode van voortuitgang. Consolideren en dan weer verder.
@2: ik vraag me ook altijd af, waarom de anderen hun gedrag niet aanpassen na ieder prachtig (christen democratisch) appèl aan onze morele normen en waarden.
;-)
Maar we mogen ook wel een beetje blij zijn met het CDA: van de oude politieke partijen hebben zij het meest het imago van de fatsoenlijke middenpartij. En de heropleving van de laatste jaren van het CDA schrijf ik voor een groot deel toe aan dat imago. Er zijn meer dan genoeg mensen in ons land, die het met meer dan genoeg zaken oneens zijn of die meer dan genoeg zaken kunnen benoemen, die niet goed zitten en waar we oplossingen voor moeten vinden. Maar dat moeten voor hen wel fatsoenlijke oplossingen zijn. Een stem op het CDA is voor veel mensen een stem tegen onfatsoenlijke oplossingen, op het moment dat links en rechts allerlei radicale ´oplossingen´ aan worden gedragen.
@5: Het CDA fatsoenlijk? Daar valt over te twisten.
Is u ook opgevallen dat bij aardig wat verkiezingen het CDA bij de stembusgang tich wat meer stemmen kreeg dan opiniepeilingen voorspelden?
Dat lijkt meer op het gedrag van mensen die nooit naar de kerk gaan, behalve met kerst of lui die de kerk links lieten liggen maar op hun doodsbed alsnog de dominee of de pastoor erbij haalden.
Zelfs als ooit keihard wordt bewezen dat god niet bestaat en de bijbel een jip-en-jannek verhaal blijkt te zijn, zal de polder nog niet worden verlost van de gristelijke dominantie.
@6: het ging me slechts om het imago, de indruk, die een aantal mensen daarvan hebben. En ik ken wel wat mensen, die het CDA juist als de partij van de compromissen zien en in hun ogen is dat nu juist fatsoenlijk, het rekening houden met anderen.
Of het CDA (of alle CDAers) ook echt fatsoenlijk is, is een andere discussie (waard?). Omdat het CDA de meeste regeringskans heeft (sinds het begin der tijden is er alleen in de jaren 90 van de vorige eeuw een korte paarse onderbreking geweest), trekt het automatisch ook het grootste aantal machtswellustelingen aan, die slechts in het pluche geïnteresseerd zijn, bijvoorbeeld.
Alleen al uit het feit dat ze telkens opnieuw zo’n offensief openen blijkt dat het geen mallemoer helpt. Het is ieder voor zich en God voor ons allen. Als ze dat nou roepen, dan hebben ze een passend statement.