COLUMN - Waarin de auteur probeert uit te leggen waarom het onzin is om media (of het nu social media of traditionele media zijn) de schuld van de ravage in Haren in de schoenen te schuiven.
Eerst was het een social media-hype. Toen het rellen werden, waren de traditionele media al snel de hoofdschuldigen. Tenminste, dat vonden zij van de social media. En Sjors Fröhlich (waar kwam die ineens vandaan?) vond het ook. Als de traditionele media zich nergens mee bemoeid hadden, dan was er niks aan de hand geweest.
Dat is misschien zo. Maar je kunt je wel afvragen waarom de traditionele media zich ermee gingen bemoeien. Het is niet de schuld van de traditionele media dat de traditionele media het zo interessant vonden dat de traditionele media het niet meer konden negeren.
Net zoals de meeste mensen staan ook de mensen die deel uit maken van de traditionele media midden in het hedendaagse leven. En maken ook zij van de traditionele media gebruik van sociale media. De mensen van de traditionele media twitteren en facebooken dat het een lieve aard heeft, gebruiken het als bron en proberen er hun waren mee te slijten. Het NRC gebruikt Twitter zoals nieuwsprogramma’s sinds jaar en dag de man van de straat gebruiken: om iets te kunnen zeggen over nieuws als er nog niets over te zeggen valt. De mensen van de traditionele media weten hoe de social media werken en begrijpen heus wel dat een uitnodiging op Facebook waar twintigduizend man zich voor hebben aangemeld terwijl ze eigenlijk niet zijn uitgenodigd, geen nieuws is.
Het grootste nonfeest aller tijden
Dat soort dingetjes worden nieuws als ze een eigen dynamiek krijgen, zoals Balkenende dat altijd noemde. Iemand, in dit geval de burgemeester (en inwoners) van Haren, nam de hype serieus. Toen pas werd de grap echt goed. Toen begonnen dj’s op te roepen om naar dat feest toe te gaan. Die dj’s die nog denken dat iedereen het altijd maar gezellig wil hebben.
Al die mensen die uiteindelijk naar Haren gingen, gingen niet om te matten en te rellen. Ze gingen om erbij te zijn. Het grootste mislukte feest ooit. Je moet er van houden natuurlijk, van mislukte feestjes. Maar als je van mislukte feestjes houdt, dan mocht je deze niet missen.
Daarom gingen de mensen er naartoe. Daarom gingen ook de traditionele media erheen. Daarom gingen ook heel veel vertegenwoordigers van de social media erheen. Volgens mij waren er behoorlijk wat amateurverslaggevers die bij hun eigen dachten: ik ga naar Haren om via Twitter verslag te doen van het grootste non-feest aller tijden. Het zou een soort dadaïstische happening worden. Iets wat onze tijd zou definiëren. Margritte’s ‘Ceci n’est pas une pipe’, maar dan als gesammtkunstwerk van twintigduizend man. Zoals Baudrillard beweerde dat de golfoorlog niet had plaatsgevonden, zo waren wij nu, via alle denkbare kanalen, live getuige van een feest dat er niet was. Een mindfuck van jewelste.
Niet voor niets
Maar toen al die mensen daar waren om deel te nemen aan of verslag te doen van het grootste non-event aller tijden, toen moest er toch iets gebeuren. De mindfuck werd sommigen te groot. Want een nonfeest lijkt leuk, maar uiteindelijk is dat voor sommigen onbevredigend. Als het echt een non-event was gebleven, had je net zo goed thuis kunnen blijven. Al die ME was daar toch niet voor niets? En al die voorzorgsmaatregelen (zoals straatbordjes weghalen in een armzalige poging om nonfeestgangers zand in de ogen te strooien) waren toch ook niet voor niets geweest? Die mensen moesten toch wel waar voor hun vrees krijgen?
Even leek het echt een non-event te worden. Maar een paar jongeren waren zo vriendelijk om wat verkeersborden om te buigen (of hoe het ook begonnen is), wat dan het startsein was voor alle stampij. Werd het toch nog een echt event waar we het met z’n allen over konden hebben en verontwaardigd over konden doen.
Uiteindelijk heeft het geen zin om media de schuld te geven. De sociale media niet, maar de traditionele media ook niet. ‘Guns don’t kill people, people kill people,’ zegt de National Rifle Association (NRA) altijd. Dat zou je ook over media en rellen kunnen zeggen. ‘Media don’t start riots, people start riots.’ Die media kunnen uiteraard wel gebruikt worden om rellen te organiseren of uit te lokken. Maar dat leek mij hier niet het geval.
Reacties (17)
Guns don’t kill people, people kill people,’ zegt de National Rifle Association (NRA)
Als je hiermee was begonnen, wist ik meteen dat ik kon stoppen met lezen.
OK.
De burgemeester heeft het dus gedaan.
Nee, die toch ook niet.
Als ik jou goed begrijp is het gewoon de samenloop van omstandigheden. Iemand boog een verkeersbord, een agent reageerde verkeerd en je had de poppen aan het dansen. [Godwin niet geplaatst]. Of ook zo’n klassieker : de eindslag tussen Arthur en Mordred. Iemand hief zijn zwaard tegen een slang en iedereen begreep het verkeerd. Het zijn allemaal goedbedoelde misverstanden met grote gevolgen. Net als elk schot uit een geweer.
Tuurlijk.
Er is geen toeval.
Ik neem de mening van iemand die de NRA gelijk geeft maar niet serieus.
???
@1 Heb je dat ‘[Godwin niet geplaatst]’ nou zelf getypt?
Test: weet je wie ook op het door mensen verbuigen van verkeersborden verkeerd gereageerd zouden hebben? DE NAZI’S.
– edit: nee, die komt er blijkbaar wel doorheen. Sorry, moest het toch even zeker weten. De techniek staat immers voor niks tegenwoordig.
Absurd artikel. Enige waar ik het mee eens ben, is dat het gros is gekomen om ‘erbij te zijn’, niet om rel te schoppen.
Dat je de NRA aanhaalt als een autoriteit, zegt ook iets over je gevoel van hoe ver de eigen verantwoordelijkheid reikt: héél ver. Als je ziet hoe ontzettend uit de hand gelopen het wapenbezit en -gebruik in de VS is, dan kun je niet eerlijk menen dat dit soort beleid werkt. Ja, mensen hebben een eigen verantwoordelijkheid. Nee, daarop hameren is geen goed beleid: dat is de afwezigheid van een beleid. Je moet ermee omgaan, niet zeggen dat ze het niet moeten doen.
Sjors Fröhlich (ik weet ook niet waar die ineens vandaan komt), heeft helemaal gelijk.
Het verjaardagsslachtoffer had natuurlijk meteen een tweet over de eerste uitnodiging heen moeten sturen: “Sorry, sorry! Het is niet Haren, maar Slagharen!”.
Nou ja, dat is het uiteindelijk wel geworden.
Trouwens, voldoen die pretparken niet meer, waar je elkaar te lijf kan met verfballen, of verkleed als ridder de vijand kan molesteren?
@6: Met een fantasiewereld aankomen kan niet meer. Riejalietie is sinds big brother wat de meute wil.
@Lapis#4
Ja, dat had ik zelf geschreven.
[ méta ]
Kijk, dat bedoelde ik nu. Nu slaat de @1 van Lapis in #4 weer op de verkeerde reactie omdat “gast” in het spamfilter hing. Ook mijn reactie hing daar weer even in, in beide gevallen wegens door mij onindenkbare redenen. Die, mooie en in principe erg handige, genummerde referenties kan je dus alsnog beter niet gebruiken, totdat ze bij een invoeging in de thread automatisch gehernummerd worden.
Ook deze reactie zie ik weer niet op de voorpagina trouwens. Het lijkt erop dat momenteel al mijn reacties volautomatisch het spamfilter induiken…
De eerste riotmob was het modderworstelfestijn “Stuck-in-the-mudd” langs de rijksweg (Picornie) toen media nog het nakijken hadden op een paar foto’s na (aangekondigd m.b.v. de eerste generatie mobiele tel.). Na de Twitterrevolutie in het MO altijd gepiekerd hoe je m.b.v. die nieuwe media in Nederland ook zoiets zou kunnen optuigen voor de hardcore hooligans met een stadionverbod. Niet door een strandfeest in Rockanje en nu dus Haren komen opleuken..
Ik zit al tijden met Rottummerplaat in m’n hoofd. Maar hoe krijg je ze daar…
@2 De burgemeester heeft het niet gedaan. De burgemeester (samen met iedereen die het idee dat er 20.000 man naar Haren zouden komen serieus heeft genomen) heeft er voor gezorgd dat het nonfeest interessant werd. Je kunt je bij dit soort gebeurtenissen afvragen waarom nu specifiek deze gebeurtenis een hype werd. Mijn collega Klokwerk stelde dat je bij het creëren van een hype de traditionele media nodig hebt. Met andere woorden: zonder de traditionele media was dit geen hype geworden. En dat is waar. Maar je moet je wel afvragen waarom de traditionele media hierin geïnteresseerd raakten. En waarom dit kennelijk aansloeg bij het publiek. Want de traditionele media kunnen nog zo hun best doen om ergens een hype van te maken, als het publiek z’n schouders ophaalt, heb je met een mislukte hype te maken.
Dat ik de NRA aanhaalde was eigenlijk een grapje. Een plaagstootje, zo u wilt. Knuppeltje in het hoenderhok. Rood lapje voor de stier. Maar ik vond ‘m best leuk passen. Mijn punt is eigenlijk dat een gebeurtenis als dit zo surrealistisch is, dat het onzinnig is om ‘de media’ (sociale of traditionele) er de schuld van te geven. Wat overigens niet betekent dat je helemaal niet hoeft te reflecteren. Een analyse hoe het zo uit de hand heeft kunnen lopen, en welke rol de media daarin hebben gespeeld, lijkt mij niet onzinnig, maar het heeft geen zin om bijvoorbeeld boos te worden op de NOS omdat ze er onevenredig veel aandacht aan hebben besteed. Want dat hebben ze denk ik niet.
@Max Molovich#11
Ja en nee.
Laten we eerlijk wezen, het is een wisselwerking maar ergens wordt de massa getriggert. En dat is in dit geval – ja mijn mening, mening dus, OK – door de media. De oude media. Met de burgemeester die het serieus nam als medium.
Maar jongens, als die activiteit van dat meisje was geannuleerd en iedereen had gezegd OK jammer dan. Dan was er niets gebeurd. Nee, iedereen inclusief de burgemeester wilde dat er iets gebeurde. Het is iedereen die de schuld is.
IEDEREEN.
Media, nieuw en oud, boeren burgers en buitenlui en de burgemeester. En ja, het meisje ook. Vooral het meisje. En IK want ik heb niet op tijd geroepen dat het flauwekul was.
FLAUWEKUL meneer!
NB: En K*T dat inloggen wordt m’n dood nog eens. Eerst ging het goed. Nu is het klote.
NB2 : en zorg dat die spaties in de naam meetellen bij het refereren.
Deze toestanden doen denken aan de onweerstaanbare frenzy die ontstond na ontvangen van kettingbrief of uitnodiging pyramidespel en de beursgang van worldonline…(waar thans de hele maatschappij van doordrenkt lijkt)
HansR: Je zal de optie “inloggegevens onthouden?” o.i.d. niet hebben aangevinkt (heb ik wel gedaan, hoef nooit uit te loggen…het zal wel). Hoe je dat e.v.t. weer ongedaan maakt is mij ook een raadsel…
Dat iedereen schuld heeft, is ongeveer hetzelfde als zeggen dat niemand schuld heeft. Laat ik het dan zo zeggen: er is geen hoofdschuldige. Iedereen droeg z’n steentje bij.
Om geld te verdienen en kijkers of lezers te trekken, proberen de media zo ongeveer van alles een hype te maken. Dreigt er iets een hype te worden, zijn ze er als de kippen bij om vooral niets te missen. De een verhult z’n motieven niet, de ander wel.
Laat verslaggevers op een plek-waar-nooit-iets-gebeurt primetime en met veel tamtam bezig zijn met de vraag of er ook op [vul datum in] weer niks te beleven zal zijn en je kunt er vergif op innemen dat er op die dag juist iets zal gebeuren.
Er is behoefte aan geweld. Altijd geweest. Onder jonge mannen dan. Oorlogen, voetbalhooliganisme, demo’s die uit de hand lopen: als er geen aanleiding is dan wordt er één gecreëerd. Het is catharsis. Ergens moet de testosteron naar toe.