De dooddoeners van Doekle

“Wij maken ons grote zorgen, zowel over de reële problemen die de integratie van allochtone Nederlanders met zich meebrengt als over de gepolariseerde verhoudingen in ons land.”
Daar kan je het toch gewoon niet mee oneens zijn? Maar dat is juist waarom er iets wringt aan het initiatief van Doekle Terpstra. De voorpaginagrote ‘advertentie’ in Trouw vandaag blinkt veel meer uit in gemakzuchtige scoorzucht, dan dat het een constructieve bijdrage zal leveren aan het verminderen van de ‘benoemde’ spanningen in Nederland.

“De dingen moeten natuurlijk helder benoemd worden; niemand moet z’n kop in het zand steken. Maar wij signaleren een steeds verdergaande verharding van verscheidene kanten.”
Deze dooddoener verdwijnt ook al volledig in een mist van zogenaamde nuance. Het doet denken aan het irritante mantra na de moord op Van Gogh dat je natuurlijk nooit iemand mag vermoorden om wat hij zegt, MAAAAR dat het wel heel erg kwetsend was wat Theo verkondigde.

Doekle en zijn volgelingen versimpelen zelf de waarheid met oneliners, zoals ze dat hun tegenstanders juist aanwrijven. Volgens het stuk heeft ons landje te kampen met enerzijds mensen die ‘de buitenlanders’ en ‘de islam’ de schuld geven van rellende allochtonen en anderzijds “sommige allochtone jongeren die weinig respect tonen voor ‘de Nederlanders'”. Door zich zo te plaatsen tegenover een onbenoemde groep mensen die generaliseert en kwetst, wordt juist een vruchtbare bodem gekweekt voor weer een tijdje extra aandacht voor de professionele polariseerders. Op deze manier polariseren de pamflettisten zelf eigenlijk en bereiken zij het tegenovergestelde doel van wat zij beogen.

Iedereen wil natuurlijk wel een beetje Maarten Luther de King spelen en een groot gevolg oproepen tot Luv-en-Pies. Maar ik vrees dat de wurggreep van het integrasievraagstuk waarin Nederland nu al zo lang wordt gehouden, niet versoepeld zal worden door een A4’tje met dromerige dooddoeners. Het is te makkelijk om te denken dat je er komt met:
“Gelukkig leven wij in een land waarin mensen mogen zeggen wat ze willen. Maar die vrijheid mag niet worden misbruikt om elkaar te kwetsen.”

Recent sprak de koningin ook in soortgelijke bewoordingen tot haar gepeupel. Maar de denkfout die zowel Doekle als Bea maken, is dat het hier niet gaat om een oorvijg aan een kleuter die zijn jongere zusje aan haar haren door de zandbak sleept. Het gaat om een democratische samenleving die wordt vermaand. En in zo’n samenleving zullen altijd conflicterende levensovertuigingen zijn. En het mooie is dat die overtuigingen mogen worden uitgesproken, in beginsel ook als dat kwetsend is. En de grenzen van toelaatbare kwetsende meningen zullen afgetast blijven worden, zeker in periodes waarin een land hevige veranderingen doormaakt.

Door te doen alsof er een toverformule is voor een land waarin niemand gekwetst wordt en iedereen exact de grenzen van de vrijheid van meningsuiting kent, geven Terpstra c.s. een valse voorstelling van zaken. En erger, dragen zij bij aan (verdere) polarisatie en verzekeren Geertje W. van extra aandacht. Missie mislukt en het wachten is op een volgende King die wel gaat zorgen voor nieuw eendrachtig Nederland. Maar misschien is het beter om de droom te hebben dat de complexe problematiek gewoonweg niet door één Pluk van de Pamflettepet kan worden opgelost, en dat het de voortschrijdende tijd zal zijn die de onvermijdelijke integratie afdwingt. Discuzeuren wij in de tussentijd een beetje over welke beginselen er (blijven) gelden, liefst niet de godganse dag en in elk geval zonder lege oneliners. Immers, verspil de rest van je leven niet aan bespiegelingen over je buren, tenzij je daarmee een of ander voordeel voor beide partijen op het oog hebt.