#dagtegengas in 4 etappes. Etappe 1: NegaWatts scoren

VERSLAG - Ons gasverbruik is in 12 jaar tijd gedaald van 17.714 kWh per jaar (1.800 m3) naar 1.309 kWh per jaar (zo’n 130m3). De aanvraag voor het verwijderen van de gasaansluiting is de deur uit. Onze energierekening is bij de huidige tarieven (juni 2022) in een standaardjaar gedaald naar ongeveer 0 Euro. Tegelijkertijd is ons elektriciteitsgebruik gestegen van 5.888 kWh per jaar naar 6.740 kWh. Hoe? Door 12 jaar lang maatregelen te nemen die in vier categorieën uiteen vallen: NegaWatts scoren (energie besparen), stappen naar aardgasvrij verwarmen, stappen naar aardgasvrij warm water en zelf energie produceren. Vandaag aandacht voor de 1e etappe: energie besparen.

Bij alle vier de etappes geldt: verduurzamen van je woning vergt keuzes maken. Bijvoorbeeld tussen een nieuwe keuken of een zonneboiler, of tussen een verre vakantie en beter geïsoleerde ramen. Is dat makkelijk? Nee. Heeft iedereen die luxe positie? Nee. Wij hadden dat de afgelopen 12 jaar ook niet, maar hebben bewuste keuzes gemaakt bij onderhoud en investeringen in ons huis. Waarbij we ook al jaren ongemak voor lief nemen, bv. een keuken die al 12 jaar aan vervanging toe is en die al jaren slechts 3 werkende pitten heeft. Repareren of vervangen? Pas als de hele keuken aan de beurt is.

Voor wie zich na het lezen van onderstaand artikel afvraagt wat de terugverdientijd is van individuele maatregelen: die vraag beantwoord ik zodra u mij antwoord kunt geven op de vraag wat de terugverdientijd is van uw vliegvakantie, nieuwe keuken of nieuwe mobiele telefoon. Investeren in verduurzaming van de eigen woning is voor mij net zo normaal als het periodiek vervangen van de keuken of badkamer.

Start situatie

We wonen in een rijtjeshuis van 119 m2 met bouwjaar 1991 dat oorspronkelijk energielabel C had (Rc waardes van de muren 2,5). We begonnen met een energiegebruik van een kleine 24.000 kWh per jaar aan aardgas en elektriciteit, waarvan 17.714 kWh aardgas (1.800 m3) en 5.888 kWh elektriciteit. In de periode 2011-2018 hebben gemiddeld 800 m3 aardgas per jaar voor verwarming en warm water gebruikt (omgerekend zo’n 7.800 kWh aan aardgas, waarvan 6.300 kWh voor verwarming), en rond de 3.300 kWh elektriciteit. Sinds we in ons huis wonen hebben we al verschillende stappen genomen om energie te besparen, aardgasvrij te verwarmen, aardgasvrij aan warm water te komen en energie te produceren. Vandaag gaat het over NegaWatts scoren, oftewel energie besparen.

Gedragsmaatregelen

Vaak vergeten, maar daarmee niet minder belangrijk: je gedrag aanpassen. Bijvoorbeeld een trui aan in plaats van de kachel hoger zetten. Een dekentje over je heen als het koud is op de bank. Lampen uit als je een kamer verlaat, te temperatuur in programmeren zodat deze een half uur voor je naar bed gaat omlaag gaat. Of op koude dagen eerder naar bed. Op zonnige dagen koken we ook met onze zonnekoker of gebruiken we de accu met zonnepaneel om de telefoons op te laden.

In de winter scheelt kouder of korter douchen ook. In de zomer maakt dat bij ons minder uit, omdat onze zonneboiler dan toch warmte levert. De was doen bij lagere temperaturen en de wasdroger zo min mogelijk gebruiken werkt ook. Net als ’s winters de kamerdeuren dichthouden en de gordijnen dicht doen. Een heel kleine maatregel die we sinds deze winter proberen is om de lamellen met de lage kant naar het raam toe dicht te doen. Op die manier valt de koude lucht van de ramen minder snel naar binnen.

Kleine maatregelen

Daarnaast hebben we veel kleine maatregelen getroffen, zoals het aanbrengen van radiatorfolie, het isoleren van de leidingen van de verwarming door het huis en het jaarlijks ontluchten van de radiatoren. Daarnaast hebben we een rondje kieren dichten en tochtstrips plaatsten gedaan. Ook hebben we in de keuken op een aantal koude plaatsen isolatiemateriaal achter de plint aangebracht.

We hebben verder twee infraroodverwarmingsdekens gekocht, waarmee we de ergste kou uit het bed kunnen jagen in de winter. Of waarmee je je zelf warm kunt houden als je een tijdje in een koude kamer wil zitten. Scheelt weer verwarmen van de hele kamer. De douche is voorzien van een waterbesparende douchekop, scheelt weer een beetje.

Alle gloeilampen en spaarlampen zijn vervangen door energiezuinige ledverlichting. De theepot is dubbelwandig en het koffiezetapparaat schakelt zichzelf na een half uur automatisch uit. De internetrouter en de wifi gaan ’s nachts automatisch uit. Tot slot hebben we een rondje sluipverbruikers opsnorren gedaan in huis. We hebben ons sluipverbruik daarmee teruggebracht tot ongeveer 26 kWh per maand (gemiddeld 4 Watt per uur).

Comfortverhogende maatregelen

In de categorie comfortverhogende maatregelen valt de installatie van thermostaatkranen bij het bad en de douche. In 2012 hebben we op alle radiatoren Danfoss klokthermostaatknoppen laten installeren. Het idee was dat we op die manier per ruimte de temperatuur zouden kunnen regelen. De thermostaatknoppen konden alleen lokaal geregeld worden. Dat was dus geen succes, meer geld uitgeven voor een slimmere versie was slimmer geweest.
Aan de voorzijde hebben we voor de zomer een zonnescherm geïnstalleerd op de begane grond en screens voor de slaapkamer. Dat spaart ons weer een airco met bijbehorend stroomverbruik uit.

Vervangingsinvesteringen

Veruit de meeste energiebesparing hebben we bereikt door bij vervangingsinvesteringen te kiezen voor energiezuinigere versies. Denk daarbij aan het vervangen van de koelkast, vaatwasser, wasmachine en wasdroger, maar ook het vervangen van de mechanische ventilatie door een energiezuinigere versie met gelijkstroommotor.

Ook hebben we inmiddels het badkamerraam, alle Velux dakramen en de schuifpui vervangen door HR++ versies. Enkel de ramen aan de straatzijde zijn nog gewoon dubbel glas. Die staan nog op de vervanglijst.

Ook hebben we behoorlijk wat effect gehad van de overschakeling van een vr-ketel naar een hr-ketel. Dit heeft ons in een standaardjaar zo’n 6.000 kWh (600 m3) aardgas voor verwarmen bespaart. De installatie van een zonneboiler heeft ons jaarlijks zo’n 1.300 kilowattuur (135 m3) aan aardgas bespaart. Het stroomverbruik van het pompje van de zonneboiler is verwaarloosbaar. De installatie van een hybride warmtepomp gaat ons naar verwachting wederom zo’n 1.300 kilowattuur aardgas besparen, waar zo’n 500 kilowattuur elektriciteit tegenover staat. Per saldo een besparing van 800 kilowattuur per jaar. Het effect van deze maatregelen komt uitgebreider aan bod bij de etappes aardgasvrij verwarmen, aardgasvrij warm water en energie produceren.

Het effect van de maatregelen

Om heel eerlijk te zijn: ik kan het effect van de meeste maatregelen die we genomen hebben niet terugvinden in ons energiegebruik. Samen zorgen ze wel voor een comfortabeler huis en de NegaWatts die ze samen opleveren zijn de meest milieuvriendelijke watts die er bestaan.

Een makkelijke stap die je bij aanvang van het stookseizoen kan nemen is het verlagen van de temperatuur van de verwarming. Dat bespaart gas en je kan testen hoe goed je isolatie is. Je kan je aanmelden bij Milieucentraal. Heb je Euro 1.000 aan vakantiegeld te besteden overweeg dan deze 7 tips om afscheid te nemen van de helft van je gasrekening. Bij de huidige energieprijzen verdien je dat snel genoeg terug.

Onze stappen om energie te besparen zijn verre van compleet. Volledigere overzichten vind je o.a. bij MilieuCentraal, verbeterjehuis (ook Milieucentraal) en het lokale energieloket van je gemeente. Je kan ook een energieadviseur inhuren, in veel gemeenten kan je ook laagdrempeliger een huisbezoek van een energiecoach aanvragen.

De volgende drie donderdagen verschijnen de delen over aardgasvrij verwarmen, aardgasvrij warm water en zelf energie produceren.