Coalitie-onderhandelingen: nog nooit waren ze zo’n poppenkast als dit jaar. De VVD is de grootste, de PVV de grootste winnaar. Dat veroordeelt beide partijen tot elkaar, volgens de kiezer. En de enige partij die die combi vrijwillig aan een meerderheid zou kunnen helpen is het CDA. 76 zetels, met potentieel PVV-dissident Hero Brinkman. Goed, de SGP heeft gedoogsteun aangeboden, maar het is de vraag of die partij zal meegaan bij PVV-voorstellen die bijvoorbeeld tornen aan de vrijheid van onderwijs.
A priori is de PVV al niet zo stabiel, ook de VVD en het CDA staat nog wat te wachten als de partij een coalitie aangaat met de PVV. Frans Weisglas, oud-kamervoorzitter en prominent VVD’er is bijvoorbeeld fel tegen zo’n regering, en er zullen er ongetwijfeld meer zijn. Het CDA is al uit de droom geholpen, de partij zal in een crisis geraken als ze in het PVV-schuitje stapt.
Bijvoorbeeld, Doekle Terpstra, voorzitter van de HBO-raad, zal het CDA verlaten als de partij met de PVV gaat regeren. Hij vreest zelfs voor “een scheiding van geesten”. Oud-minister van Buitenlandse Zaken Peter Kooijmans, vindt een samenwerking tussen CDA en PVV niet acceptabel. Sommigen vrezen zelfs voor een schisma.
Het heeft er dus alle schijn van dat deze coalitie slechts voor de vorm wordt bekeken. Om de kiezer het idee te geven dat er serieus met zijn stem wordt omgegaan. Slim, maar alle partijen, exclusief misschien de PVV zelf, weten dat ze naar een doodgeboren kindje zitten te kijken en zullen het risico uiteindelijk niet willen nemen. Niet voor het land, maar vooral toch ook niet voor zichzelf.
Reacties (21)
Analyse klopt als een bus volgens mij.
Het is verloren tijd, maar ik ga ervan uit dat achter de schermen alvast gewerkt kan worden aan paars+ of een nationaal kabinet.
In beide gevallen staat links ironisch genoeg redelijk sterk. Gelukkig maar.
Mooie analyse. NRC-Next brengt hetzelfde vandaag.
Eén punt alleen (en de NRC kwam daar wel mee): de PVV lijkt haar stellingen in rappe schreden te verlaten. Het recordtempo waarin het AOW-breekpunt overboord gegooid werd, doet vermoeden dat Wilders toch heel hard het realisme-gehalte van zijn standpunten aan het opvijzelen is. En zijn kiezers lijken het allemaal best te vinden. Geen hoofddoekjes verbod? We stemmen nog steeds op hem. AOW toch wel naar 67 (breekpunt!)? Who cares. Als zowel de anti-islam standpunten als de economische standpunten van de partij de kiezers niet boeien, waarom stemmen ze er dan op?
@2: Ik denk dat de kiezers hier niet zo’n grote rol in spelen. CDA- en VVD-kopstukken zullen de partij toch zien zoals de partij de afgelopen 4 jaar politiek heeft bedreven.
@3 Ik haalde de kiezers er alleen maar bij om te illustreren dat Wilders de scherpe kantjes er vanaf kan halen (lees: 180graden kan draaien) zonder dat’ie bang hoeft te zijn voor electoraal verlies.
Dat electorale verlies lijkt de grootste reden voor de VVD te zijn om niet met de PvdA in zee te kunnen gaan. Veel mensen hebben immers Rutte gestemd om te zorgen dat Cohen (’theedrinker!’) geen premier zou worden. Enfin: dat is gelukt, maar wat ik wil zeggen is dat VVD en CDA achterban-issues hebben, maar dat Wilders van links naar rechts kan zwalken zonder een centje pijn.
Dus om op #2 terug te komen: de Wilders in de komende onderhandelingen is misschien een hele andere dan die we de afgelopen 4jaar hebben gezien.
@4 Dat neemt niet weg dat iedereen in NL en ver daar buiten Geert Wilders kent als een islam-basher 1e klas, en linkerflanken van zowel CDA als VVD zullen daarom niet met hem in zee willen. Een weekje vriendelijk spreken doet daar helemaal niets aan af.
@5 Mee eens. Maar het is de vraag wat VVD en CDA “erger” vinden: regeren met een islam-basher die een enorm electoraal potentieel heeft, maar ook kneedbaar lijkt te zijn, of met draaiende salonsocialisten die bij iedere scheet over hun schouder naar de vakbonden en andere organisaties op de linker vleugel kijken.
Ik vind het iig voorbarig om een coalitie met de PVV nu al een doodgeboren kindje te noemen. Als die er komt, lijkt hij me stabieler dan Paars+ (waar ik eigenlijk zelf op hoop).
@6: Ik weet het niet. Zullen er kamerleden zijn die weg gaan bij het CDA? De partij is zelf bang voor een schisma.
Eentje is genoeg om de coalitie compleet op SGP-gedoogdsteun te laten varen.
VVD CDA GL en D66 zou nog een mogelijkheid zijn.
echter de instabiliteit van de pvv zie ik minder dan de auteur. Als ze het verknallen hebben ze allemaal geen kans meer.
Ik denk nog steeds de er een reële kans is dat er een coalitie komt met gedoogsteun van de PVV. Op die manier kunnen linkse CDA en VVD-ers (die paar die er zijn) hun handen in onschuld wassen. Samenwerken met PvdA strijkt rechts in de haren en die gaan dan veel harder blazen. Links verliest altijd met dit soort machtspelletjes.
Bovendien: het land moet geregeerd worden. Ik verwacht dat er een serieuze poging gedaan wordt om een rechtse coalitie te vormen.
Dat denk ik ook Michel, voor veel VVD-ers en CDA-ers is het kiezen tussen twee kwaden. Vanwege de zogenaamde noodzakelijke hervormingen op sociaal en economisch terrein (lees: afbouw overheid, meer macht bedrijfsleven) zullen ze niet graag met links regeren.
De natuurlijke bondgenoot van de VVD is het CDA, de PVV is voortgekomen uit de VVD, bij Paars plus is de VVD een minderheid. Ergo zij zullen zeker goed kijken of het kan over rechts.
@9&10 Dan graven ze hun eigen graf omdat Wilders zo alle lusten, maar niet de lasten heeft. Bovendien: waarom zou je gedoogsteun van Wilders nodig hebben als die kerel zo graag wil regeren dat hij bereid is al z’n verwerpelijke USP’s overboord te gooien?
Hoeveel mensen zijn er eigenlijk die een minister- of staatssecretarisschap namens de PVV kunnen vervullen? Weet iemand daar al wat van?
Zou interressant issue kunnen worden. Want stel dat Wilder’s tactiek is: volharden dat-ie wil regeren, maar hopen op een afwijzing van de andere partijen. Dan zou het leuk zijn als die afwijzing niet komt en dan blijkt dat de PVV geen geschikte mensen kan leveren.
In dat geval kan-ie niet op de “demoniseringstour”.
@12 Dat soort vragen worden (helaas) pas gesteld in de formatie. Nu, tijdens de informatie, gaat het vooral om partij-standpunten. Daarnaast staan er alleen al op de PVV-lijst genoeg ‘Law and Order’ -en ‘Shoot first, ask questions later’-mensen om iig een Minister voor justitie en defensie af te leveren (en die twee willen PVV en VVD volgens mij, samen met BZ, fuseren tot Ministerie van Veiligheid).
Aangezien Doekle Terpstra noch Weisglas noch al die andere critici in de kamerfracties zitten lijkt me hun geluid niet van belang. Hun fout is bovendien dat ze alleen naar de voorman kijken en niet naar de achterban.
De PVV is een conservatieve, populistische partij rechts van de VVD die steunt op onbehagen in de politiek en bewust opgefokte angst voor het onbekende. De hetze tegen de islam is een punt, maar ik betwijfel of het voor de meerderheid van de kiezers het belangrijkste punt is. Het anti-establishment gevoel domineert. De PVV niet mee laten regeren zal dat gevoel en de sterkte van de PVV alleen maar doen toenemen. Krijgen we volgend jaar een Eerste Kamer vol met PVV-ers.Ook geen prettig vooruitzicht.
De belangrijkste reden waarom een coalitie met de PVV geen lang leven beschoren zal zijn, als die al tot stand komt, ligt in het feit dat ze naar alle waarschijnlijkheid geen bekwame ministers kunnen leveren en als ze die wel vinden zullen ze niet aan de leiband van Wilders willen lopen. Of stuklopen op onervarenheid, onhandigheden of gebrek aan communicatieve vaardigheden (er van uitgaande dat Geert voornamelijk mensen zoekt die op hem zelf lijken).
Ministerie van Veiligheid, hoei dat klinkt 1984-ish…
Het CDA/VVD hebben nooit de deur dichtgedaan voor een samenwerking met PVV, ze hebben daar tijdens de campagne ook veel kritiek voor gekregen.
Sommige PvdA-ers/D66-ers die eisten min-of-meer dat de PVV buitengesloten werd, maar daar is door het CDA/VVD nooit op ingegaan.
En als CDA/VVD echt niet wil, ja dan houd het op natuurlijk.
Precies mijn conclusies in een artikel dat ik gister schreef. Dit is slechts een paringsdans voor de bühne. Behalve de PVV kiezer, die lijdt aan naïviteit mbt hoe de Haagse hazen lopen, gelooft niemand in deze coalitie, ook Wilders zelf niet.
Lees ook “Regeren met de Tegenpartij“.
Ik denk nog steeds dat het probleem dat de PVV geen goede mensen kan leveren opgelost kan worden door het te houden bij gedoogsteun. Het Deense model dus. In Denemarken regeert een rechtse coalitie met gedoogsteun van de Deens variant van de PVV. Die zit niet in de regering, maar heeft wel veel invloed op het beleid. Sinds 2001 steunt de Deense Volkspartij van Pia Kjærsgaard een rechtse regering. Dat schijnt goed te bevallen heb ik begrepen. Op rechts dan.
Op deze manier kunnen alle partijen er voordeel van hebben: de VVD kan rechts beleid uitvoeren (snijden in sociale voorziening, afbouw van verzorgingsstaat, kleine overheid, “begroting op orde”), CDA hoeft niet samen met Hero en Geert op het bordes te staan en de PVV heeft macht zonder dat zij daarvoor verantwoording hoeft af te leggen. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn.
Voorwaarde is wel dat Wilders zijn fractie goed onder controle houd. Maar volgens mij is ie daar goed in.
@18: Ben sowieso voorstander van ’s een keer een minderheidsregering van welke kleur dan ook, dan zou mogelijk de kamer weer ’s wat belangrijker worden.
@19 Het overleg zal niet in de kamer plaatsvinden denk ik. Dat verandert hierdoor niet.
@20: Ik geloof zelf ook niet in wonderen, maar alle beetjes helpen.