Tijd voor evaluatie van de Grondwet

De staatscommissie die ruim vijftig jaar gelden opdracht kreeg de Grondwet te herzien, kreeg een te beperkte opdracht. Reden om de nu 35 jaar oude herziene Grondwet aan een evaluatie te onderwerpen, meent Joop van den Berg in zijn column voor het Montesquieu Instituut. De algehele herziening van de Grondwet, die ons de tekst heeft opgeleverd zoals wij die vanaf 1983 kennen, werd geleid door een specifieke opvatting over wat een grondwet diende te zijn, zonder daarin overigens altijd even consequent te wezen. Die opvatting had zich eerst meester gemaakt van de in 1963 gloednieuwe afdeling ‘constitutionele zaken’ van het ministerie van Binnenlandse Zaken; zij werd gedeeld door de Staatscommissie-Cals/Donner, die in 1967 van het kabinet-De Jong de opdracht kreeg een algehele herziening van de Grondwet voor te bereiden. Verbindende figuur: covoorzitter André Donner, vader van de huidige vicepresident van de Raad van State 1). Kerngedachte van ambtenaren en staatscommissie was de doctrine van de Britse rechtstheoreticus K.C. Wheare, die meende dat een grondwet ‘the very minimum’ moest omvatten, maar dat minimum ‘had to be rules of law’. Het zou om strikte regels van positief recht moeten gaan, die bevoegdheden vastlegden en waarvan bovendien de naleving bij de rechter moest kunnen worden ingeroepen. Bij zulk een grondwet hoorde dus een rechterlijk toetsingsrecht.

Door:
Quote du Jour

Quote du Jour | Verknipt systeem

, door

 

Vrouwenonderdrukking is een collectief trauma in islamitische en hindoestaanse migrantenkringen, door bijna iedereen in verschillende mate beleefd als slachtoffer, dader, medeplichtige en stille toeschouwer. Het is een verknipt en ontwrichtend systeem dat in verschillende vormen en gradaties opduikt, mensenlevens beschadigt en van vrouwen publiek bezit maakt.

Nadia Ezzeroili richt in De Volkskrant haar pijlen op witte en intersectionele feministen die elke discussie frustreren over het complex aan patriarchale attituden die vrouwen in diverse migranten-gemeenschappen gevangen houdt in een kooi van schaamte.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-11-2022

Van Imhoff in de doofpot

, door

OPINIE - Nabeschouwing van een indrukwekkende documentaire.

In 1965 mocht VARA’s Achter het Nieuws geen uitzending wijden aan de ramp met het schip Van Imhoff in 1942 in Nederlands Indië. De documentaire  ‘De ondergang van de Van Imhoff’, waarvan zondag het laatste deel is uitgezonden, laat na 52 jaar zien wat er toen is gebeurd en waarom niemand dat mocht weten.

In 1942 wordt het Nederlandse stoomschip Van Imhoff, met aan boord 477 Duitse burger-gevangenen bij Sumatra door een Japans vliegtuig tot zinken gebracht. De kapitein besluit om de voltallige Nederlandse bemanning te redden, maar hij laat de Duitsers over aan het noodlot. Een ander passerend Nederlands schip weigert de schipbreukelingen op te nemen als blijkt dat het Duitsers zijn. Slechts 65 van hen weten de ramp te overleven en spoelen aan op het Nederlands-Indische eiland Nias. Na de oorlog brengen overlevenden vanuit Duitsland de zaak bij de Nederlandse autoriteiten onder de aandacht. Er volgt een onderzoek, maar Justitie seponeert de zaak na verhoor van de kapitein die, al dan niet ingefluisterd door andere betrokkenen, een valse voorstelling van zaken geeft. Een van de Duitse overlevenden schakelt de pers in. Het krantenartikel komt onder de aandacht van Herman Wigbold van Achter het Nieuws. Hij vraagt aan Dick Verkijk de zaak te onderzoeken voor een item in zijn nieuwsrubriek. Verkijk neemt daarvoor contact op met verschillende autoriteiten. Die weten VARA-voorzitter Rengelink zover te krijgen dat hij de uitzending van de documentaire verbiedt. Verkijk publiceert zijn bevindingen op 16 april in Het Parool en wordt dan op staande voet ontslagen. Achteraf gezien is het wel opmerkelijk en lovenswaardig dat deze krant zich heeft losgemaakt van het politieke establisment dat koos voor de doofpot.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zullen computers rechtspreken? (ja, als…)

, door

OPINIE - Een computer kan rechtspreken, als wij met zijn allen denken en willen dat hij het kan. Vasco Groeneveld (Strafpleiter bij Plasman cs advocaten) is daar nog geen overtuigd voorstander van. Een gastbijdrage van Ivoren Toga.

Het is een hip onderwerp, en niet alleen in non-fictie bestsellers: gaan computers binnenkort ons werk overnemen? Menigeen zal zijn dagelijkse bezigheden hebben nagelopen op onvervangbare want diepmenselijke kwaliteiten, in de hoop dat het zijn tijd wel zal duren voor we stekkers mogen afstoffen. Maar als je het nieuws mag geloven kunnen computers zichzelf go leren spelen en zonnestelsels opsporen dus nou ja, dan lijken we niet kinderachtig te moeten doen over zeg diefstal bij Albert Heijn.

Rechtspraak wordt vaak genoemd als testcase bij uitstek. Dat draait immers om het verwerken van datastromen en het onderbrengen van specifieke gegevens onder algemene wetmatigheden, en als ik het goed begrijp is dat zo’n beetje de definitie van een algoritme. Dat kan een computer veel beter en completer, met toepassing van statistiek en kansberekening, waar de gemiddelde jurist glazig naar staart. Het monopolie op het herkennen van emoties en het begrijpen van verbale en non-verbale communicatie schijnt de mens al kwijt te zijn. Slordigheid, selectieve interesse, haast en andere vervelende menselijke neigingen? Hebben apparaten geen last van. Voor klasse en huidskleur zijn zij pas echt blind. Kennen computers geen intuïtie? Maar wat is intuïtie anders dan verwerkte, ingedaalde ondervinding?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Waan van de dag

Pools TV-station beboet voor reportage over protesten

, door

Poland’s National Broadcasting Council has fined a private television channel, TVN, for its coverage of opposition demonstrations in Warsaw last year.

The council said the station’s prominent coverage had “promoted illegal activities” and “encouraged behaviour that threatened security”.

Opponents of Poland’s right-wing government have said the council’s decision amounted to censorship.

Foto: Alatr0n (cc)

Facebook aan banden?

, door

OPINIE - De groeiende macht van sociale media bedrijven dwingt tot regelgeving. Met het risico op aantasting van de grondwettelijke uitingsvrijheid.

Het Centraal Planbureau doet voorstellen voor een vergunningstelsel met regels voor digitale platforms zoals Facebook, Google en Amazon. Aanleiding is de groeiende macht van de bedrijven achter deze sociale media. De overheid blijft achter met de regulering van deze giganten die in de praktijk, zeker in vergelijking met andere bedrijfssectoren, nog steeds volledig vrij spel hebben. Op Europees niveau wordt er al jaren over regelgeving gesproken. Duitsland wil een boete zetten op het niet snel genoeg verwijderen van haatzaaiende berichten.

Gezien de enorme macht van de bedrijven die de sociale media beheren is regelgeving zeker te verdedigen. ‘Digitale platforms treden op als makelaar voor uiteenlopende diensten en producten,’ schrijft het CPB, ‘maar hebben één ding gemeen: zij ordenen informatiestromen tussen hun gebruikers.’ Hoe dat precies werkt is voor de individuele gebruiker niet inzichtelijk. Maar er wordt in elk geval veel aan verdiend. En er zijn enkele verontrustende effecten voor het vrije verkeer van informatie zoals de verspreiding van nepnieuws via botnets en het ontstaan van filterbubbles.

De grote spelers op het gebied van sociale media hebben weinig te duchten van concurrentie. De klanten wisselen niet snel van platform, merkt het CPB op. Als er al sprake is van concurrentie zal dat er eerder toe leiden dat er nog slimmere strategieën worden ontwikkeld om advertenties binnen te halen. En niet in het voordeel van de klant: ‘Concurrentie zal de risico’s rond informatieordening eerder versterken dan beperken.’

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Alfamannetjes tegen de omvolking gezocht

, door

COLUMN - Waar komt de huidige obsessie in kringen van de alt-right/alt-light met ‘cultuurmarxisme’ toch vandaan? En waarom lijken types die zich aftobben over de nefaste invloed ervan op de Westerse beschaving, steevast óók wakker te liggen over de invloed van het feminisme en de teloorgang van masculiniteit onder blanke mannen enerzijds, en de instroom van honderdduizenden viriele, jonge, gekleurde mannen anderzijds?

In een hilarische video, gewijd aan de Zweedse bodybuilder, zelfverklaarde ‘profeet van Odin’ en populaire neonazi youtuber ‘The Golden One’ ontmantelt Natalie Parrot (aka ContraPoints) hoe dergelijke racistische en seksistische reflexen samenhangen, en legt terloops bloot hoezeer dit wit-supremacistische gedachtegoed doorsijpelt op rechts.

Alt-rechts in Nederland

Want die Arische wannabe-viking hierboven staat beslist niet op zichzelf.

Onlangs verscheen Levenslust en Doodsdrift van Sid Lukkassen, die wel een van de intellectuele ideologen van de Nederlandse alt-right genoemd mag worden. Ook Lukassen tobt zich alle dagen af over de nefaste invloed van het cultuurmarxisme, en waarom mannen niet langer ‘echte mannen’ en vrouwen niet langer ‘echte vrouwen’ zijn.

Onze ‘seksmarxist’, zoals NRC-recensent Sjoerd de Jong hem onlangs betitelde, lijkt nogal onzeker over zijn eigen viriliteit, en in plaats bij zichzelf te rade te gaan waarom hij zo weinig seksueel succes bij de vrouwen heeft, geeft hij allerlei verborgen krachten als ‘feminisme’ en ‘marxisme’ de schuld.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Onrust over pro-Palestijnse manifestatie Rijswijk

, door

Een lokale partij stuurt aan op een verbod. Volgens Ed Braam van ‘Beter voor Rijswijk’ pleit de organisatie niet enkel voor de vrijlating van mensen die onterecht gevangen zitten, maar ook van gestaalde terroristen.

Bovendien zou de veiligheid in het geding zijn.

Voor zover dat niet zo is de rechtse pers uiteraard gaarne bereid met tendentieuze berichtgeving de nodige onrust aan te wakkeren.

 

Foto: Jim Forest (cc)

Slappe knieën in Dokkum

, door

OPINIE - Elke burgemeester zou pal moeten staan voor grondrechten. Bijvoorbeeld voor het grondrecht om te demonsteren. Bij de landelijke intocht van de Sint dit jaar, vorige week in Dokkum, liet de burgemeester het betogingsrecht wel erg snel vallen. Dit past in een zorgwekkend patroon.

“Meer blokkades” zouden tegenstanders van een demonstratie “hoogstwaarschijnlijk” opwerpen. Dat was volgens burgemeester Marga Waanders (PvdA) van Dongeradeel in NRC Next 20 november reden om die demonstratie te verbieden. Later voegde ze toe dat er “berichten” waren dat mensen “onderweg zouden zijn met zwaar vuurwerk.” Haar optreden oogstte een storm van kritiek, en terecht.

“Een burgemeester heeft de plicht om ervoor te zorgen dat mensen vrijelijk kunnen demonstreren, ook al dreigen anderen met een tegendemonstratie of met verzet,” doceert Groninger hoogleraar Algemene Rechtswetenschap Jan Brouwer in juristenblad Mr. in september. Indien anderen de demonstratie proberen te verhinderen, moet een burgemeester bescherming bieden door inzet van politieagenten.

De demonstranten hadden de gemeente ruim van tevoren op de hoogte gesteld van hun komst naar Dokkum. Een plek was speciaal voor hen afgezet. Nadat ze op de A7 waren klemgereden door tegenstanders reden ze verder onder politiebegeleiding –tot “het gezag haastig besloot om de betoging verder maar gemakshalve te verbieden,” aldus het commentaar van NRC Handelsblad 21 november.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Neutraal

, door

Politie en Justitie zaaien twijfel over de neutraliteit en objectiviteit die we van deze instanties in een rechtsstaat mogen verwachten:

  • De politie toont sympathie voor de snelwegblokkade in Friesland die mensen het recht op een (reeds toegestane) demonstratie ontneemt (en krijgt daar dan ook nog steun voor uit de politiek).
  • Het OM erkent fouten bij de aanlevering van bewijsmateriaal in de zaak Mitch Henriquez.
  • De Haagse imam die een omstreden gebiedsverbod aanvocht krijgt geen inzage in het politierapport dat moet aantonen dat hij haat predikt.
  • 26 politiemedewerkers – veelal van niet-westerse afkomst – hebben een ‘zwartboek’ samengesteld waarin persoonlijke verhalen zijn opgetekend over uitsluiting en discriminatie binnen de Nationale Politie.

    • Als je dit in korte tijd langs ziet komen, is het dan vreemd dat een Rotterdamse agente die haar hoofddoek wil blijven dragen het argument van de korpsleiding aanvecht die de hoofddoek verbiedt omdat ze ‘neutraal’ moet zijn?

    Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

    Mededeling

    Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

    Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

    Mededeling

    Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

    Vorige Volgende