KOZ | Wind

Vandaag in Kunst Op Zondag: kan kunst leven van de wind? Begin oktober zei minister Verhagen dat hij in 2020 het aantal windmolens verdriedubbeld te wil zien. Dat is het mooie van Verhagen: altijd tegen de wind in. Want zo enthousiast is men her en der nou ook weer niet over windmolens. De kunst is de mensen te overtuigen van de voordelen, maar wie wil er nou een windmolenpark naast zijn huis? Wellicht is er hier een toekomst weggelegd voor kinetische sculpturen. Voor renderende energielevering nog te veel kunst en te weinig economie. En, toegegeven, de meeste kinetische windsculpturen zijn neit meer dan veredelde torenhaantjes of windmobielen. Ze maken gebruik van de wind, zonder iets terug te leveren. Een nauwere samenwerking tussen kunst en wetenschap kan soelaas bieden. Wie wil er nou niet een fraai kunstwerk naast zijn huis? Jeffrey Laudenslager Meer na de break....

Door: Foto: Joan (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Natuurlijke vrienden en vijanden

Op weg naar duurzaamheidIn onze nieuwe rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: de terugkeer van de berggorilla, de Millennium Zadenbank, een opleidingscentrum voor alternatieve technologie en het herstel van de mangrovebossen.

De terugkeer van de berggorilla

De berggorilla wordt ernstig in zijn bestaan bedreigd door ontbossing, menselijke ziekten en stroperij. Eind jaren tachtig waren er wereldwijd nog maar 570 berggorilla’s en hun habitat was teruggebracht tot één locatie: de bossen en berghellingen in Centraal-Afrika. De mens en de berggorilla waren gezworen vijanden. De akkers werden verwoest. Bovendien bedreigden menselijke ziekten de gorilla, doordat mens en gorilla 98 procent van hun dna gemeen hebben.

Daar komt dankzij een bijzonder natuurbeschermingsproject verandering in. De populatie is inmiddels weer gegroeid naar 800 berggorilla’s. De oude vijandschap is verdwenen. De bevolking jaagt niet langer op de gorilla’s, maar ziet nu de voordelen van natuurbehoud. De berggorilla trekt namelijk flink wat toeristen aan en dat brengt geld in het laatje. Zoveel zelfs dat 30 duizend mensen er nu mee in hun bestaan kunnen voorzien. Om de akkers te beschermen zijn bufferzones ingesteld en ontvangen de boeren compensatie voor geleden schade. Mens en gorilla delen het land en beiden worden er beter van.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De verborgen wereld van bestuiving

Pollination is vital to life on Earth, but largely unseen by the human eye. Filmmaker Louie Schwartzberg shows us the intricate world of pollen and pollinators with gorgeous high-speed images from his film ‘Wings of Life,’ inspired by the the vanishing of one of nature’s primary pollinators, the honeybee.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De fallout van Fukushima

De aardbeving, tsunami en kernramp die Japan afgelopen maart troffen, zijn in dit roerige jaar alweer ondergesneeuwd door de Arabische Lente en de schulden- en eurocrisis. Maar de gevolgen van ‘Fukushima’ laten zich zowel in Japan als wereldwijd niet zo gemakkelijk wegpoetsen.

De schrik in Japan is groot, maar van een groot protest tegen kernenergie is nauwelijks sprake. Japan lijkt nu eenmaal niet zonder te kunnen, zo is de communis opinio.

Volgens The Economist spelen er ook andere belangen mee. De kernlobby wordt gefinancierd door de vakbonden en die willen niet dat de banenmachine van de kernindustrie verdwijnt.

Normal Accident Theory

Kunnen we nog eens een ongeluk verwachten à la Fukushima? Volgens de berekeningen van voorstanders van kernenergie is die kans erg klein. Theoretisch gezien kan er maar één ongeluk in de zoveel miljoen jaar plaatsvinden. Toch gebeuren ze vaker. En ze zijn niet te voorkomen, schrijft de Normal Accident Theory voor.

De Normal Accident Theory is het geesteskind van de Amerikaanse socioloog Charles Perrow. Hij schreef de nucleaire bijna-ramp in Three Miles Island (Pennsylvania) niet toe aan een menselijke onoplettendheid, maar aan het falen van het systeem. Zeer complexe systemen, waarbij veel verschillende onderdelen interacteren, zijn gevoelig voor kleine verstoringen. Die treden onverwacht op en lopen snel gierend uit de hand.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Groene oplossing voor de Eurocrisis (en ook nog leuk)

In plaats van Zuid-Europese landen te bestraffen, moeten we onszelf belonen. En dat is goed voor het milieu en onze gezondheid ook. Sargasso-reaguurder Jan BL presenteert zijn originele visie op de eurocrisis.

Denk aan het bekende gezegde “credo quia absurdum” en onthoudt een leuk ezelsbruggetje: “de debiteur is degene die moet betalen, en de crediteur is hij die gelooft dat hij zijn geld terug krijgt.” Het is allemaal weliswaar Latijn en niet Grieks, maar het is wel actueel en het slaat niet alleen op Griekenland maar op heel Zuid Europa. We nemen eerst Griekenland maar eens onder de loep.

Wat is er aan de hand? De Grieken hebben geld geleend, van particulieren, beleggingsfondsen en banken overal in Europa, veelal in de vorm van obligaties, met de belofte die leningen op het afgesproken moment weer af te lossen. Dergelijke leningen hebben vaak een looptijd van vier tot tien jaar, soms korter of langer. Het geleende geld is uitgegeven: aan salarissen, pensioenen, nutteloze projecten, drank en feesten, bordjes die kapot werden gegooid, mobieltjes, het is omgezet in winsten voor bedrijven en het is bij rijke particulieren terechtgekomen (de Griekse 1 %) die het naar het buitenland hebben zoekgemaakt.

Het verhaal gaat dat er in Griekenland niemand belasting betaalt, dus de overheid heeft nauwelijks inkomen en kan geen geld uitgeven zonder het in te lenen. De door de crediteuren verwachtte aflossingen van oudere leningen hangen als een hele grote donkere wolk boven Griekenland, en de rente die de Grieken ondertussen moeten betalen is ook tot onbetaalbare hoogten gestegen. Ze kunnen echt geen leningen aflossen zonder daarvoor eerst weer geld in te lenen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lokaal voedsel een logistieke nachtmerrie?

Bizar maar echt waar: het is efficiënter om van overal uit de wereld voedsel op een centraal punt in Nederland samen te brengen en het van daaruit te distribueren dan om voedsel van lokale producenten bij consumenten op maximaal 10 km afstand thuis te brengen.

Je ziet in die logistieke situatie de macht van de grote getallen aan het werk. Groot inkopen, groot vervoeren, groot aanbieden en de consument een one-stop-shop bieden. En zo ontstaan dus de AH’s van deze wereld, die voor 99% door het hele land precies hetzelfde assortiment aanbieden dat ook nog eens door het jaar heen nauwelijks verandert. Tenslotte kunnen aardbeien probleemloos uit Spanje of Istaël worden gehaald en boontjes moeiteloos uit Zimbabwe of Egypte. Zelfs in het Nederlandse hoogseizoen.

Des te leuker is het te zien dat er toch systemen ontstaan die met deze logistieke wetten van Meden en Perzen de strijd aanbinden. Eetlezeres Richelle (dank!) wees me op een bericht over het Amerikaanse bedrijf Sysco, dat in opdracht van de Michigan State University zijn eigen logistiek onder de loep nam en ervoor zorgde dat producten van het lokale platteland weer een lokale bestemming kregen. En passant kregen ze ook iets anders terug dat al lange tijd was weggeweest: een gezicht. Het bleek zo succesvol dat Sysco hetzelfde principe nu voor de hele VS wil gaan toepassen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De vleeseter betaalt

De Partij van de Dieren wil een vleestax invoeren, maar goochelt met cijfers om haar pleidooi kracht bij te zetten, ontdekt freelance journalist Melvin Captein.

De Partij voor de Dieren wil een vleestaks invoeren. Momenteel overlegt kopvrouw Marianne Thieme met andere partijen om nog voor de zomervakantie een wetsvoorstel te kunnen indienen. Daarbij hoeft ze in ieder geval niet te rekenen op de steun van de PVV of de VVD, die in reacties ‘gehakt maakten’ van dit ‘onzalige plan’. Volgens Thieme hoeft dat echter geen probleem te zijn. Er is namelijk ‘voldoende draagvlak’ voor haar plannen.

Thieme wil de belasting invoeren omdat vlees volgens haar het meest vervuilende onderdeel van het voedselpakket is. Op het eigen digitale huis laat de PvdD weten dat de westerse vleesconsumptie verband houdt met – houd u vast – klimaatsverandering, ontbossing, dierziektencrises, biodiversiteitcrisis, gezondheidsproblemen, zoetwatercrisis en voedselschaarste. Eerder al wilde Thieme om die reden vleesloze dagen in restaurants van minsteries invoeren. Door de BTW te verhogen van 6 procent naar 19 procent wil Thieme nu ‘de vervuiler laten betalen’. De opbrengsten worden in biologische landbouw geïnvesteerd.

Het voorstel zou veel Nederlanders direct in de portemonnee treffen. Een karbonaadje of speklap bij het avondeten is veelal nog gemeengoed. Daarom is het belangrijk te onderzoeken of de beweringen van Thieme op waarheid berusten. Hoeveel draagvlak is er daadwerkelijk voor haar voorstel? En is het consumeren van vlees echt zo slecht voor het milieu?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Beestjes met zes poten

In onze nieuwe rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken. Deze week: alternatieven voor dierlijke eiwitten, een groene muur die verwoestijning tegengaat, een kweekprogramma voor parelmossels en een ‘local hero’ die de moerassen van Louisiana in stand houdt.

De wereldbevolking neemt toe tot zo’n 9 miljard mensen in 2044. Al in 2030 woont 60 procent (4,9 miljard mensen) in stedelijk gebied, terwijl de plattelandsbevolking dan met 28 miljoen gekrompen is. Menselijk ingrijpen en klimaatverandering stellen ons voor grote uitdagingen. Denk bijvoorbeeld aan urbanisatie, de beschikbaarheid van water en voedsel, vervuiling van ecosystemen, ontbossing en oprukkende woestijnen.

Aan de hand van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera gaan we op zoek naar oplossingen vanuit een ecologisch, technologisch, wetenschappelijk of ontwerp-perspectief. En naar ‘local heroes’, mensen die binnen hun lokale gemeenschap verschil maken. (video na de klik)

Beestjes met zes poten

Tot nu toe verkrijgen we onze dierlijke proteïnen vooral door vee te houden. Daarmee plegen we een grote aanslag op het ecosysteem: 80 procent van de broeikasgassen is afkomstig van vee, voor de veehouderij gebruiken we 70 procent van onze landbouwgrond. Nu de wereldbevolking zal verdubbelen en de vraag naar vlees ook, is dat een onhoudbare situatie.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-11-2022

Natuurwet Bleker is niet uit te leggen

Aandachtige lezing maakt helder dat er één kernprobleem is met de voorgestelde nieuwe natuurwet: de wet is niet uit te leggen. Niet aan rechtenstudenten, niet aan ondernemers en zeker niet aan kinderen. De nieuwe wet maakt veel inzet uit het verleden ongedaan en mist respect voor dieren, stelt Kees Bastmeijer hoogleraar natuurbeschermings- en waterrecht aan de Tilburg University.

Een uitgangspunt van de natuurwet is dat het Nederlandse natuurbeschermingsrecht niet verder mag gaan dan het Europese recht. Niet uit te leggen aan studenten die wij juist vertellen dat de Europese natuurwetgeving niet is bedoeld om het nationale recht geheel te vervangen: het gaat vooral om die zaken die beter op bovennationaal niveau geregeld kunnen worden. Aanvullend nationaal  natuurbeschermingsrecht blijft noodzakelijk om natuurwaarden goed te beschermen. Door dat aanvullende recht te schrappen maakt Bleker van Nederland een achterblijver op het gebied van natuurbeleid.

Zo wil Bleker de waarden als weidsheid, ongereptheid, stilte en donkerte vannatuurgebieden als de Waddenzee, de Biesbosch en de Gelderse Poort geen bescherming meer bieden via het natuurbeschermingsrecht. Weliswaar kan het ruimtelijke ordeningsrecht een beschermende rol vervullen, maar dit spoor laat veel ruimte voor afwegingen en politieke invloeden. Lange termijnbescherming is dan minder gewaarborgd. Hoe moet dit worden uitgelegd aan de burger die juist deze bredere natuurwaarden zo waarderen?

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-09-2022

Occupy beweging: voorbode van revolutie of juist evolutie?

Terwijl behoudende media met het eenzijdig belichten van idoten de Occupy beweging te kakken proberen te zetten erkennen invloedrijke denkers als Thomas Friedman ondertussen dat er wel degelijk iets fundamenteels aan de hand is. Met de duiding van de protesten kan je volgens Friedman twee kanten op. Enerzijds kunnen de protesten een eerste signaal zijn van een ruwe ineenstorting van het systeem: The Great Disruption. Anderzijds kan de Occupy beweging een voorbode zijn van een graduele aanpassing aan een nieuwe tijd: The Big Shift. Op Occupy Montreal kwam milieuactivist David Suzuki langs en liet zich interviewen, hij neigt -zonder de term te noemen- naar de revolutionaire Great Disruption.

The Great Disruption theorie komt van het gelijknamige boek van de Australische milieuactivist Paul Gilding die voorziet dat het op groei gebaseerde economische model nu haar financiële, sociale en ecologische grenzen bereikt. De sterk toegenomen ongelijkheid tussen de spreekwoordelijke 99% en 1% leidt volgens Gilding onherroepelijk tot een clash. The Big Shift theorie van consultant John Hagel III van het Deloitte Center for Edge Innovation daarentegen ziet slechts korte aanpassingsproblemen van de samenleving nu globalisering en informatietechnologie samensmelten. In zijn boek The Power of Pull voorziet hij dat deze overgang wereldwijd enorm veel ideeën en oplossingen zal ontsluiten. Friedman zelf neigt naar de optimistische visie van de Big Shift, maar zegt tegelijkertijd beducht te zijn voor de Great Disruption.

Vorige Volgende