Zuinigheid in tijden van crisis

Het huishoudboekje moet op orde, dus  moet er bezuinigd worden. Dat is het VVD-mantra. Die ideologie is inmiddels flink ingehaald door de empirie. Dat de VVD het liefst een zo klein mogelijke overheid ziet, wisten we met z'n allen natuurlijk al tientallen jaren. Dat zij de crisis zou gebruiken om dit te doel bereiken mag dan ook geen verrassing heten. Immers: never waste a good crisis. Daarbij had ze de wind vier jaar geleden ook nog eens mee. Zo pleitte bijvoorbeeld het IMF voor terughoudendheid in het uitgavenpatroon van overheden in de ontstane crisis. Er leek ook een solide wetenschappelijke basis ten grondslag te liggen aan de bepleite zuinigheid van overheden. De(assistent-)professors aan Harvard Alesina en Ardagna publiceerden in 2009 bijvoorbeeld een paper waarin ze stelden dat lage tekorten zouden leiden tot vertrouwen van de markten en groei op de korte termijn. Een economisch mechanisme dat Paul Krugman van The New York Times al typeerde als het geloof in de confidence fairy. In de echte wereld blijkt de confidence fairy maar niet op te komen dagen. Zo blijft in Nederland, ondanks al onze bezuinigingen, het consumentenvertrouwen onverminderd laag en het economisch klimaat belabberd. Ook bleek bij een nadere analyse (pdf) van hun data dat in meer dan de helft van de door Alesina en Ardagna aangehaalde gevallen de groei het jaar na die bezuinigingen juist nog verder terugliep. 

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | 3, 2, 1… KOOP!

Originele analyses over onze economie komen vaak van ‘buiten’. Afgelopen zaterdag betuigde microbiologe Rosanne Hertzberger in NRC haar steun aan Mark Rutte die opriep om te stoppen met somberen en te gaan consumeren. Hertzberger begreep Rutte opeens toen ze vastzat in een file: ‘Al die auto’s staan daar alleen maar stil omdat de persoon vóór hem stil staat, en die staat weer stil omdat die persoon voor hem weer stil staat. En zo staan er tien kilometer aan auto’s te wachten. Doodzonde. Als iedereen gewoon tegelijkertijd in hetzelfde tempo optrekt, kunnen we verder met ons leven,’ aldus Hertzberger. Zo moeten we Rutte’s oproep dus zien: we trappen allemaal tegelijkertijd op het consumptiepedaal en zetten zo de hele economie weer in beweging. Een mooie vergelijking. En hij werkt.

Als we er even van uitgaan dat het inderdaad beter zou zijn als we met z’n allen tegelijkertijd meer gaan consumeren – we doen even net alsof duurzaamheid niet belangrijk is – dan zijn er wel twee typen individuen die een probleem vormen. De ene groep vertrouwt er niet op dat anderen gaan bewegen en willen het risico niet nemen dat ze als enige gaan rijden en brokken maken – een prisoners dilemma ‘from hell’. En dan is er nog een andere groep die simpelweg niet in de positie is om meer uit te geven, ook niet als het hen beter zou vergaan. Als je echt in de schulden zit, is het fijn dat je je baan niet verliest doordat anderen gaan consumeren, maar is het niet verstandig omdaar zelf ook aan mee te doen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | De koning is een koopje

COLUMN - Levert het hebben van een koning(in) economisch voordeel op?

Het Nieuw Republikeins Genootschap (NRG) is een burgerinitiatief gestart om het salaris van de koning op de agenda van de Tweede Kamer te krijgen. Koning Willem-Alexander gaat straks, net als koningin Beatrix nu, 825 duizend euro per jaar verdienen en dat is volgens het NRG veel te veel. Andere staatshoofden verdienen namelijk veel minder: Barack Obama verdient omgerekend 310.000 euro, de Spaanse koning Juan Carlos 150.000 euro en de Duitse bondspresident en Franse president zitten rond de twee ton. En zij betalen bovendien gewoon belasting. Ook als je het Willem-Alexander’s vorstelijke salaris afzet tegen de schamele 144.000 van een Nederlandse minister is de verhouding zoek, aldus de republikeinen. Maar maakt het NRG hiermee wel de juiste vergelijking?

‘Duur’ is altijd een relatief gegeven en je kunt tot op zekere hoogte kiezen waar je een prijs tegen afzet. Laten we voor de volledigheid even de prijs van het hele koningshuis nemen: als we de laatste berekening van de Belgische hoogleraar Herman Matthijs mogen geloven is dat ongeveer 40 miljoen euro per jaar, maar dat is exclusief de uitgaven aan beveiliging, staatsbezoeken en onderhoud van de staatspaleizen bij op. Toen die posten in 2009 nog wel in Matthijs’ berekening werden meegenomen wat het totaalbedrag 110 miljoen euro.

Foto: mac mitchell (cc)

Het IMF helpt de armen niet

ACHTERGROND - Terwijl in Europa de omvallende banken ons om de oren vliegen, staat er in het zuiden een nieuwe financiële wereldmacht op.

De BRICS landen, opkomende economieën Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika hebben besloten een alternatief voor het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank op te richten. Volgens de landen maken deze financiële instituties er een potje van en zijn het vooral speeltjes van de Verenigde Staten en Europa. Is dat nu gekke activistenpraat of hebben de opkomende economieën stiekem een beetje gelijk? OneWorld werpt een kritische blik op het Internationaal Monetair Fonds.

Eén van de meest genoemde kritiekpunten is dat de westelijke landen vooral de dienst uitmaken binnen het IMF. Het financiële clubje van 188 landen is opgericht tijdens de beroemde (of beruchte) Bretton Woods Conferentie, waar ook werd besloten dat de dollar dé handelsmunt van de wereld zou worden. Op de website van de organisatie lezen we dat het fonds onder meer “zorgt voor financiële stabiliteit” en “wereldwijd armoede bestrijdt”. Dat doen ze met een gezamenlijk financieel potje. Ieder land legt geld in, zodat andere minder bedeelde landen een bedrag kunnen lenen. De inleg in het financiële potje verschilt: rijke landen leggen meer in dan armere landen. Maar met een grotere bijdrage gaat ook meer stemrecht gepaard. Binnen het IMF zijn daarmee de welvarende staten machtiger dan de minder rijke landen. En, traditioneel gezien, is het voorzitterschap van het IMF in handen van een Europeaan en de leider van de Wereldbank is doorgaans van Amerikaanse huize.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Wereldwijde welvaartsongelijkheid: 300 rijkste mensen hebben net zoveel als 3 miljard armste

De welvaart in de VS is dan ongelijk verdeeld, de welvaart in de wereld is nog veel ongelijker verdeeld. De rijkste 1% heeft net zoveel als de armste 47%.
Maar ook de ongelijkheid tussen landen is enorm en groeiende. Leerzaam filmpje.

Volgens Al Jazeera is de situatie nog erger. De rijkste 200 mensen hebben meer dan de armste 3,5 miljard. Niet te bevatten.

Via Tom van der Lee

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende