Dossier:

De volgende etappe in de poging een weg te kappen door de Grote Snelheidsjungle.

Op 16 januari diende ik een WOB-verzoek in waarin ik Rijkswaterstaat vroeg om de plaatsaanduiding van alle snelheidsborden langs de A4. Op 14 maart een tussenstand en nu is er dan een besluit. Let wel: niet het besluit, maar een besluit. We zijn er nog lang niet want de gevraagde informatie is niet geleverd.

Uit de documenten die wel alvast zijn geleverd, valt echter al wel het een en ander te destilleren.

Wist u, dat de 56,7 kilometer lange A4 in elke rijrichting is opgedeeld in zeventien (!) verschillende snelheidsvakken? Dat is een gemiddelde van 3,3 kilometer per snelheidsvak. Dat is overigens de situatie zoals die gold op 1 september 2012, de dag dat de snelheid ‘overal’ omhoog ging naar 130.

Sommige vakken met gelijke snelheid grenzen aan elkaar, dus daar hoeft niet te worden geremd (of versneld). In totaal gelden overdag op dat stukje snelweg in elke rijrichting vier verschillende snelheden. ’s Avonds en ’s nachts moet de Wakkere Rijder vijf keer wisselen van snelheid. Het kortste vak is 1,0 kilometer ‘lang’: van 100 kilometer per uur naar 100-130 km/per uur, en weer terug naar 100.  Die ‘100-130 km’ is, uitgedrukt in Rijkswaterstaat-jargon: ‘Snelheidslimiet na wegnemen voorbehoud’.

Even rekenen: bij gemiddeld 100 kilometer per uur moet je op dat traject dus gemiddeld om de zeven minuten van snelheid veranderen. Mis je één van die aanduidingen, dan is het bingo, boete, staatskassa!

Ondertussen moet je in de gaten houden of je je binnen het snelheidsvak aan de snelheid houdt, je moet op je horloge kijken of het nog geen 19 uur is (want ‘snelheidslimiet na wegnemen voorbehoud’), je moet de onderborden ontcijferen met de verhalen over ‘van 6-19 uur’ en ‘van 19-6 uur’, je moet op de kleine bermbordjes kijken of er zo’n rond ‘100-km’ schildje staat (want je kan eens een snelheidsverandering hebben gemist), en je moet vertwijfeld nadenken: “Bij ‘einde max. 100 km’, mag ik dan 120 of 130? Hoe zat het ook al weer?”

Je vraagt je af hoe een automobilist nog tijd overhoudt om te schakelen en te sturen. Worden de snelwegen daar veiliger van..?

Misverstandje trouwens, dat het hoofdzakelijk ‘veiligheid’ is wat de snelheid dicteert. In een serie tabellen die Rijkswaterstaat meelevert, duiken de volgende ‘redenen van afwijking’ van de oude maximumsnelheid op: ‘Natuurgebieden’, AKOE (ik neem aan: geluidsbelasting?), ‘geluid’, ‘luchtkwaliteit’, ‘veiligheid en geluid’, ‘luchtkwaliteit generiek Randstad’, ‘lokale verlaging maximum snelheid’ en ‘uniform wegbeeld knooppunt’. En de allermooiste, het eufemisme van het jaar: ‘consistentie’.

Ha! Consistentie! Om consistent te zijn en de automobilist niet in verwarring te brengen hakken we de snelwegen op in duizenden kleine partjes, elk met een eigen snelheid.

Vervolgens veranderen we die snelheid ook nog eens enkele malen. In drie opeenvolgende ‘Verkeersbesluiten’ met bovengenoemde tabellen erbij wordt vastgelegd waar de snelheid hoger of lager dan 130 moet zijn, op welke uren van de dag. Volgt u het nog? ‘Met deze informatie kunt u dus nagaan wat de snelheidsituatie op het gehele traject van de A4 was vóór 1 september 2012, welke wijzigingen met ingang van 1 september 2012 van kracht zijn geworden, welke wijzigingen later tussen 1 september 2012 en 15 januari 2014 van kracht zijn geworden en welke wijzigingen nog in moeten gaan na 15 januari 2014’. Aldus Rijkswaterstaat. Ondergetekende heeft de puzzel nog niet opgelost. Is het gek, met breinbreker-teksten als deze: ‘Als bij opengestelde spits- en plusstroken binnen de in bijlagen 1 en 2 bij dit besluit genoemde trajecten een lagere snelheid dan 120 km/h, respectievelijk 100 km/u geldt, blijft deze lagere snelheid van kracht’..?

Afijn. We weten nu hoe de A4 op papier (op een A4-tje – pun intended) is ingedeeld. Maar we weten nog steeds niet waar de honderdduizenden borden precies staan. Wie garandeert, met andere woorden, dat die miljoenmiljard borden parallel lopen met de triljoen snelheidsvakken op papier? Mijn gut feeling zegt dat daar wel eens verschillen in kunnen zitten (‘consistentie’!).

En wat schrijft Mister Rijkswaterstaat? ‘Documenten met de exacte plaatsaanduidingen van verkeersborden die de maximumsnelheid aangeven, naast of boven de weg of op de hectometrering zijn niet voorhanden en kan ik dus ook niet openbaar maken. Dergelijke informatie ligt vast in computerbestanden voor intern gebruik’.

Laat dat nou nét de informatie zijn die ik wilde hebben.

Bij het ter perse gaan van dit stukje kwam er nog een mail van de hele vriendelijke Rijkswaterstaat-meneer: ‘Van mijn collega van West Nederland Noord ontving ik een tabel met plaatsaanduidingen voor het Noord-Hollandse deel van de A4 en een van de medewerkers van mijn eigen dienst is toch nog eens op pad gegaan om na te gaan waar welke borden staan’. Hier de – exclusief voor Sargasso samengestelde! – tabellen voor Noord-Holland en voor Zuid-Holland.

Maar dat volledige interne bestand met alle plaatsaanduidingen wil ik alsnog hebben. Want: willen we in dit land (om te beginnen op de A4) méér of minder consistentie? Nou dan!

Reacties (13)

#1 Bismarck

“moet je op dat traject dus gemiddeld om de zeven minuten van snelheid veranderen.”

Wat is dat toch met dat compulsief zo hard als maximaal mag rijden van automobilisten? Je kunt ook het hele stuk 100 rijden, ook daar waar de snelheidslimiet 130 is.

  • Volgende discussie
#2 Sjors van Beek

@1: Gevaarlijk joh! Met koplampen knipperende zakenpatsers op je bumper, getoeter, remmen, files. Go with the flow! Maar kernpunt is: waarom niet ‘gewoon’ de hele weg 120 (bijvoorbeeld), lekker op de cruise control door Hollands laagland zoeven.
En – vertrekpunt van deze ‘serie’ – waarom moet de overheid hier zo streng en structureel bestraffen? Antwoord: kassa!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 cerridwen

@2: Dat is nogal een beperkte opvatting van het probleem. Er zitten allerlei nadelen aan een hoge maximumsnelheid. Dus zijn er allerlei redenen om die snelheid op sommige punten te verlagen: veiligheid, geluid, uitstoot. Dit was al een bestaand maar overzichtelijk probleem, maar dit is veel erger geworden doordat we opgezadeld zijn met een verhoging van de maximumsnelheid, zonder dat dit gepaard ging met een versoepeling van de regels over de nadelen.

Omdat we het echt menen van de nadelen, wordt er op de maximumsnelheid stevig gecontroleerd, want het verhogen van de pakkans voorkomt overtredingen.

De bordensituatie op de wegen kan zeker beter, maar de vrijheid van de wegbeheerder om dat te veranderen is sterk ingeperkt. Het geld om boetes te innen is echt bijzaak.

Suggereren dat de situatie moedwillig gecreëerd is om meer geld te kunnen innnen door boetes, is echt tendentieuze prietpraat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Sjors van Beek

@3: Misverstandje (mijn eigen schuld waarschijnlijk). De situatie is niet gecreëerd MET DE BEDOELING geld te kunnen verdienen. De situatie is ontstaan als gevolg van knotsgekke regelzucht in NL.
Het strakke handhaven, DAT gebeurt m.i. om geld te kunnen verdienen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 cerridwen

@4: nee, handhaven gebeurt om te zorgen dat iedereen zich aan de maximumsnelheid houdt. Dat handhaven is alleen een probleem als je steeds op het randje zit.

Ik snap het probleem, en vind het goed dat je daar aandacht voor vraagt, maar het hoeft ook niet overdreven te worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Bismarck

@4: De “130 waar dat kan” die PVV en VVD (beiden bekend van “minder regels” retoriek) zo triomfantelijk aankondigden, heeft het probleem anders alleen maar groter gemaakt. het probleem is eerder dat de Randstad een enorm dichtbevolkt gebied is, waar helemaal geen plaats is voor zoiets als autosnelwegen. Ze worden er toch gelegd en dan blijkt vervolgens dat mensen erdoor wakker gehouden en vermoord worden. Tja dan moet je toch wat gaan inschikken, ontkom je niet aan. Maar omdat de automobilist graag zijn gaspedaal indrukt mag het niet uniform 100 zijn, maar moet op elke kilometer waar de gevolgen nog net aanvaardbaar zijn harder gereden worden. Geen regeldruk dus, maar ontsnappingszucht aan regels is de oorzaak.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 esgigt

@3: Als het veiligheids argument echt zo zwaar was als het neergezet wordt, was ik al jaren geleden dood geweest. De 200+ events zijn namelijk niet meer op de vingers van een dorpsbevolking te tellen. De toename in risico wordt heel erg zwaar overdreven.

Daarnaast zijn ook aan een lage Vmax risico’s voor de verkeersveiligheid. Het verkeer gaat namelijk dichter op elkaar klitten, waardoor, soms noodzakelijke, richtingsveranderingen juist tot een risicovolle onderneming wordt.
Ook zorgt een lage Vmax ervoor dat bestuurders minder alert zijn. Maar ik verwacht niet dat veel mensen op dit forum daarmee ervaring zullen hebben.

on topic: Een duidelijke en voorspelbare (constante) Vmax komt zeker de rust in het verkeersbeeld ten goede. En mits goed gekozen kan deze positief op de veiligheid inwerken.

Het als “prietpraat” afdoen van het verwijt dat frequente wisselingen van de Vmax minimaal de bijbedoeling hebben om makkelijk geld te kunnen innen is politiek ingegeven dogmatiek omdat het verwijt vanuit de gedragswetenschappen goed onderbouwbaar is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Inkwith Barubador

Ze hadden gewoon de 120 kilometer moeten laten vallen. Dus op autosnelwegen max 100 of max 130. Maar nee, nu zit er nog wat tussen en moet iedere snelweg in kleine stukjes gehakt worden.

Gewoon: buiten stedelijke gebieden 130, daarbinnen 100 en verder geen gezeik met harder tijdens nacht of juist langzamer bij spitsstrook. Maakt het een stuk duidelijker, veiliger en veel minder borden nodig, dus goedkoper.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 kevin

@8 Inderdaad, het gaat echt om de snelheidswisselingen en niet om de snelheid op zich.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 kevin

In de reeks unpopular opinions:

Ik wil inhaken op de snelheidsboete-cynisten hierboven: als je zelf te hard rijdt, moet je gewoon op de blaren zitten als je een boete krijgt. Het is belachelijk dat een vriend van mij steevast meer dan 20 kilometer te hard rijdt, een halve ton per jaar, voor slechts €500 per jaar. Dan denk ik twee dingen: zonde van je geld, maar een schijntje voor een beetje zakenman met dikke leasebak. Nederlandse boetes zijn juist hartstikke laf. Je wil ze de kost niet geven die net doen of deze fine een fee is en zonder enig schuldgevoel betalen. Voor díe mensen zeg ik: uitmelken die eikels!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 cerridwen

@10: Valt nog wel mee hoe impopulair die mening is, denk ik. Ik zeg: inkomensafhankelijke boetes!

Overigens ben ik ook voorstander van een beperkt aantal maximumsnelheden op de snelweg. Ik zou zeggen: (50, 70 bij files) 90, 110, 130. Meer smaken zijn er niet. Of 80, 100, 120 als je die 130 zou willen terugdraaien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Hans Verbeek

Ik zal er wel weer minnetjes mee scoren, maar ik ga het toch vragen.
Willen jullie meer of minder verkeersborden?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Sjors van Beek

@12: Méér, méér, méér!!

  • Vorige discussie