MEDEDELING - De synthetische biologie ontwikkelt zich in hoog tempo. Maar vooralsnog zitten alleen wetenschappers en bedrijfsleven achter het stuur. Tijd om mee te praten, zegt Rathenau-onderzoeker Virgil Rerimassie.
De mens wil al eeuwen controle hebben over de natuur en de ontdekking van het DNA in 1953 heeft daar een flink handje bij geholpen. Wetenschappers hebben de ‘softwarecode van het leven’ uitgelezen, geknipt, geplakt en gekopieerd.
Door de opkomst van de synthetische biologie (synbio), is biologie tegenwoordig een heuse ontwerpdiscipline. Synthetisch biologen weten de softwarecode van het leven op slimme manieren te gebruiken om ‘nieuwe’ organismen met handige eigenschappen te ontwerpen. Met deze organismen hopen zij te helpen bij het aanpakken van grote uitdagingen in de 21e eeuw, zoals klimaatverandering, energievoorziening en gezondheid. Zo hebben zij micro-organismen gemaakt die malariamedicijnen en biobrandstof kunnen produceren. Een synthetische darmbacterie zorgt voor ‘vliegende glazenwassers’, stadsduiven die biologische zeep verspreiden in plaats van duivenpoep.
Naast de kansen die synbio biedt, roept het ook lastige maatschappelijke en ethische vragen op. Daarnaast is het wetenschapsgebied niet zonder risico’s.
Zo kan synbio bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage leveren aan de bio-economie. Maar dan moeten er wel speciale planten en micro-organismen worden ontwikkeld: duurzaamheid in ruil voor natuurlijkheid. Is het gepast om zo ingrijpend te sleutelen aan de natuur? Spelen we niet te veel voor Schepper? Hoeveel risico’s zijn de kansen ons waard?
Synbio kan ook van groot belang zijn voor ontwikkelingslanden, maar roept ook in dit geval vragen op, zoals blijkt uit het voorbeeld van het eerdergenoemde levende malariamedicijnenfabriekje. Malariamedicijnen kunnen hierdoor toegankelijker worden voor mensen die ze hard nodig hebben, maar dat gaat wel ten koste van boeren in ontwikkelingslanden. Alleen al in Kenia zijn 7.500 boeren afhankelijk van het telen van planten, die voor malariamedicijnen worden gebruikt.
Tal van organisaties, waaronder het Rathenau Instituut, zijn al geruime tijd bezig om kansen, vragen en risico’s in kaart te brengen. Dat heeft geleid tot een aardige stapel rapporten. Is de klus daarmee geklaard? Integendeel. Uiteindelijk zullen politiek en maatschappij de antwoorden moeten formuleren.
Ik ben ervan overtuigd dat de stoelen aan de onderhandelingstafel klaar zullen staan: overheid en wetenschappers zijn zich immers steeds bewuster geworden van het belang van een vroegtijdige dialoog over een opkomende technologie. Wil je meepraten over dit onderwerp, kom dan naar het politieke café over synthetische biologie.
Reacties (1)
“Dat heeft geleid tot een aardige stapel rapporten”. Deze? http://www.rathenau.nl/themas/thema/project/synthetische-biologie/synbio-reports.html
Een zeer intrigerend onderwerp. Anrew Hessel kan bijvoorbeeld mooi vertellen over het onderwerp: Wel voornamelijk als tech.optimist, maar het geeft een leuk beeld van de technologie: http://www.businessinnovationfactory.com/iss/video/bif8-andrew-hessel
Ik heb zelf ook in het verleden onderzoek gedaan naar de Etische aspecten van Syn-Bio. Genoeg scenario’s voor utopien en distopien in deze technologie. Het lijkt erop alsof een aantal van de nieuwe technologieen generieker van aard is, democratiser is (meer mensen krijgen makkelijker toegang) en dus een grotere positief en/of negatief impact kunnen maken.
Even een Meta-vraag. Wat heeft het Rathenau Instituut geleerd van jarenlange maatschappelijke discussies over nieuwe technologie? Wat zijn de nieuwe inzichten om tot een zinvol debat te komen? de Publieke Cafes? En dan? (Geen kritiek, dit is een open vraag).