COLUMN - Eén van de meest wijze lessen die mijn moeder me ooit geleerd heeft, is de volgende:
Je moet op zo’n manier autorijden dat wanneer een ander een fout maakt, jíj die fout op kunt vangen.
Op de snelweg – en trouwens ook weg van de snelweg – is dat een bijzonder wijze les. Doe je namelijk niet wat mijn moeder zegt, dan is het slechts een kwestie van tijd totdat er een ongeluk gebeurt en er doden vallen. Als het om autorijden gaat, heeft iedereen – nou ja, bijna iedereen – dat in de gaten. Dus leren we zo autorijden en rijden we – in meerderheid – ook zo auto.
Maar mijn moeder had het helemaal niet over autorijden, zij had het over Het Leven Zelf en dan is het iets minder vanzelfsprekend dat het een wijze les is. Ik zie althans in Het Leven Zelf vaak genoeg mensen roepen dat wie een ongeluk treft, dat geheel aan zichzelf te wijten heeft, of dan maar deze of gene maatregel had moeten treffen om de gevolgen te voorkomen, en uit die bevinding prompt de conclusie trekken dat het zij er niet verantwoordelijk voor zijn.
Die mensen hebben allemaal heel erg gelijk, dat maakt het ook zo lastig om ze het alternatieve perspectief te laten zien. Net als bij autorijden vallen ook in Het Leven Zelf doden. Dat kan soms voorkomen worden door geen fouten te maken natuurlijk, maar soms ook als anderen de moeite willen nemen de fouten die wel worden gemaakt op te vangen. Elk leven is er immers één.
Met dank aan Renate Dorrestijn voor de uitvinding van de term Het Leven Zelf, en aan mijn moeder natuurlijk.
Reacties (10)
In feite geeft de auteur een positieve formulering van het ethische principe dat vaak wordt aangeroepen na blijken van te grote onverschilligheid en dat dan negatief wordt geformuleerd: “zo ga je niet met mensen om”.
Dit kan je gegund worden, je hebt er echter geen recht op, en je kan het ook niet af laten dwingen door de staats knokploeg.
@2: Ik denk dat je standpunt door een liberaal meteen zal worden onderschreven. Ik denk dat Kroes’ “je moet rekening houden met een ander” eerder past in de joods-christelijke traditie.
@3: Ga dat nou eens aan het joodse deel van die traditie vertellen.
Hèhè, we zijn er weer.
Maar Richard vraagt er ook om natuurlijk. Want wie had daar nu op moeten letten om de fouten van de ander op te vangen zodat er minder doden zouden vallen.
Misschien heeft Richard een punt, maar ik denk dat dat punt dan toch echt valt in dat hele kleine persoonlijke domein. En daar ligt dan ook meteen de beperking van de filosofie. Of van de religie zo u wilt.
Rot op met je joods-christelijk.
Ik wil niet joods, ik wil niet christelijk.
Ik wil mens. En mijn lampje is kapot dus ik zie ze niet meer.
@2: U zegt dat als een feit, maar aan wie is het te bepalen dat mensen daar geen “recht op hebben”. Dat is altijd nog een mening.
Hoe en in welke mate zijn risico’s aanvaardbaar en hoe bewust is men zich daarvan? En dan de uitzonderingen die zich in dat veld van aanvaardbare risico’s begeven, hoever reikt hun kwetsbaarheid daarin? En dan, in hoeverre werd dat aanvaardbare risico vooraf bepaald en in hoeverre achteraf? En in hoeverre wordt dat aanvaardbare risico werkelijk an sich beschouwd en in hoeverre spelen andere belangen een rol daarin? En gaat wijsheid je daarin redden? En hoe moedig ben je dan? Gok eens?
“wanneer een ander een fout maakt, jíj die fout op kunt vangen”
Ook als wandelaar of fietsers is dat een handige regel al is het maar uit eigen lijfsbehoud
Als je gaat deelnemen aan het verkeer moet je er vanuit gaan dat alle andere deelnemers idioten zijn die het niet snappen, dan ben je (redelijk) veilig.
Ook wel anticipatiesamenleving genoemd.
Een reactie over motorrijden zou wel goed passen bij dit stuk.