Artikelen van Stephan Okhuijsen

Waan van de dag

Update CoalitieChecker week 26

29 juni 2012 , 23:37 , door Steeph

Update CoalitieChecker week 26 | Peiling Synovate

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | update mei 2012

29 juni 2012 , 22:10 , door Steeph

Weer een late update dit keer. Hadcrut kwam pas vanmiddag door met de cijfers over mei. En met die cijfers is de eeuwtrend nu op +1,6 graad per eeuw gekomen. Minder dan anderhalf jaar geleden was het nog +1,5 graad per eeuw.
Maar goed, wat wil je ook als het noordelijk halfrond een absoluut warmterecord breekt. En de Verenigde Staten hadden ook een nieuw record voor een aaneengesloten periode van 12 maanden te pakken. Oh ja, en ook het warmste voorjaar. Daarom staat er ook zoveel in de brand daar. En last but not least had Groenland een record te pakken in mei.

Hier weer de actuele versie van de gebruikelijke grafiek. Daarna wat over de Noordpool.

In april wezen diverse blogs op het feit dat het ijsoppervlak van de Noordpool weer op het gemiddelde was gekomen. Dat werd gezien als een teken van herstel. Maar als je permanent onder het gemiddelde zit, is het even aanraken van die lijn geen positief teken maar slechts een korte uitzondering op een neerwaartse trend.

Afijn, de Noordpool zelf laat merken dat het inderdaad een incident was. In de meeste metingen is de Noordpool onder de laagste lijnen tot nu toe gedoken of zit er op. Gunstig voor vrienden van mij die binnenkort rondom Spitsbergen willen varen. Maar blij word ik er niet van.
Het ziet er nu dus zo uit:

Het overzicht van de wereldwijde temperatuur afwijkingen is gebaseerd op de metingen van UAH MSU, RSS MSU, GISS, Hadcrut3, NCDC en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (3 jaar) en 132 maanden (11 jaar).

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-10-2022

Dubbele moraal in paspoortdebat

29 juni 2012 , 10:03 , door Steeph

Als iemand Nederlander wil worden, dan moet hij zijn oude nationaliteit opgeven. Maar als een Nederlander een buitenlandse nationaliteit aanneemt, is dat prima. Een onbegrijpelijke dubbele moraal in het onbegrijpelijke dossier van de dubbele paspoorten.

Even terug naar de essentie. Diverse nationalistische partijen vinden dat er een wet moet komen waarin staat dat als je het Nederlanderschap aanvaardt, je afstand moet doen van je oude nationaliteit. Daarnaast moet je aan diverse eisen voldoen, zoals 5 jaar in NL wonen en werken, stinkend rijk zijn en vloeiend Nederlands spreken.
De belangrijkste motivaties voor het afstand doen van de oude nationaliteit is dat het de integratie zou bevorderen en dat het zogenaamde loyaliteitsconflict zou oplossen. Voor beide punten is geen feitelijk bewijs aangevoerd, anders dat iemand dan niet meer opgeroepen kan worden voor dienstplicht in zijn geboorteland.

De hele toelichting op de wet maakt duidelijk dat het vooral bedoeld is als anti-immigratie maatregel. Dat immigratie niet het probleem is en dat het de verkeerde groepen treft, doet kennelijk niet terzake.

Maar het debat over dit onderwerp werd gisteren plots helemaal vreemd. Want wat blijkt, de expats (in dit geval Nederlanders die langdurig in het buitenland werken) die een tweede nationaliteit hebben aangenomen (soms noodzakelijk, vaak handig) zouden de dupe worden. Want ze moeten dan hun Nederlandse paspoort inleveren. En dat kan toch niet de bedoeling zijn!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dag krant

28 juni 2012 , 13:30 , door Steeph

DATA - Het nakende einde van de krant is meermalen aangekondigd en tevens net zo hard onderuit gehaald. Op zoek naar de trend voor Nederland zijn media-onderzoeker Piet Bakker (UvA en HU) en Sargasso in de actuele en historische data gedoken. Daaruit komt een weinig rooskleurig beeld naar voren. De tijd dat bijna iedere Nederlander een krant las, ligt ver achter ons. De oplage daalt gestaag.

Als eerste hebben we de oplage van alle betaalde kranten, landelijk en regionaal, van Nederland vanaf 1946 tot en met 2011 op een rijtje gezet (klik voor groter).

De glorietijd van de betaalde krant ligt zo te zien tussen eind jaren zeventig en eind jaren negentig. Tussen 1980 en 1997 is de oplage vrijwel altijd boven de 4,5 miljoen. Daarna zet de daling in. Op dit moment zit het op hetzelfde niveau als begin jaren zestig. Verontrustend voor kranten is vooral dat de daling de laatste 15 onverbiddelijk doorzet met zo’n 3% per jaar gemiddeld. In 2011 en 2012 lijkt die daling zelfs groter te worden.

Vertekende cijfers

Maar dit overzicht geeft een enigszins vertekend beeld. Het gaat hier immers alleen om de absolute oplage. De Nederlandse bevolking is bijna verdubbeld sinds 1946.

We hebben daarom twee reeksen erbij gehaald. Ten eerste het aantal huishoudens. Dit omdat een krant in Nederland voor het grootste deel via de brievenbus op de mat valt. En ten tweede het aantal inwoners van Nederland van 15 jaar en ouder.

We delen nu de krantenoplage door die twee getallen. Dan krijg je twee lijnen die, uitgedrukt in procenten, de verspreiding per huishouden en per (volwassen) inwoner weergeeft.

Dat geeft een ander beeld. Afgezien van de bijzondere piek na de oorlog, liggen de hoogtijdagen van de krant tussen begin jaren zestig en eind jaren zeventig. Tot 1970 wordt in vrijwel elk huishouden een krant gelezen; vlak voor de eeuwwisseling is dit nog in 75% van de huishoudens. Maar eind jaren negentig zet de daling onverbiddelijk in. Zowel qua huishoudens als qua 15-plussers is de verspreiding nu ongeveer de helft van wat het op het hoogtepunt was. Voor de advertentie-inkomsten is een lage ‘dekking’ een probleem. De krant is veel minder massamedium dan vroeger.

De trend

De trend van de laatste 15 jaar is onmiskenbaar. Er zijn geen redenen om aan te nemen dat deze ontwikkeling plots zal veranderen. Qua oplage zijn er verschillende scenario’s denkbaar. Als de daling van 3% gewoon door blijft gaan, zakt de totale oplage in 2034 onder de 1.5 miljoen (minder dan 50% van wat het nu is). Voor veel kranten zal dat fataal zijn. De kosten voor bezorging, drukken en redactie moeten over minder lezers verdeeld worden, advertentie-inkomsten dalen ook. Dat zal tot prijsverhogingen leiden en wellicht tot een nog snellere uittocht.

Als er niet 3 maar 5% wordt verloren per jaar, of als de daling langzamerhand groter wordt (oplopend van 3% naar -7% in 2030) zakt de oplage in 2034 onder het miljoen.

Een verscherpte daling

Een andere manier om naar de trend te kijken is via de jaar-op-jaar mutaties. Hieronder de weergave voor zowel de absolute oplage als het aandeel binnen de groep 15+. De laatste 30 jaar is er, vrijwel zonder uitzondering, alleen maar sprake van daling.

De extreme uitschieters worden veroorzaakt door aanpassingen in de meetmethoden.

De factoren

Bij de veranderingen spelen een aantal factoren mee. Ten eerste is er de opkomst van televisie. De televisie was eind jaren zeventig voor vrijwel ieder huishouden beschikbaar. Maar wie naar de ontwikkeling van de huishoudens met een krant kijkt, zal zien dat de daling eigenlijk pas inzet als iedereen allang tv heeft. Het lijkt erop dat mensen niet de krant de deur uitdeden vanwege de tv, maar dat de generatie die opgegroeid is met het nieuwe medium geen krant meer nam toen ze zelfstandig gingen wonen.

Toen kwam er halverwege de jaren negentig nog internet bij. Aanvankelijk voor slechts een beperkt aantal mensen, maar na 2000 voor vrijwel iedereen beschikbaar. Naast dagelijks gratis nieuws waren daar ineens vele bronnen beschikbaar voor de actieve gebruiker. Ook hier geen abrupte vervanging maar wel een versnelde daling.

En tot slot is er nog de introductie van de gratis krant in 1999. We hebben voor deze laatste factor de cijfers ook even op een rij gezet. Het effect van het verdwijnen van De Pers een paar maanden geleden kunt u nog niet te zien. De opkomst (en het verdwijnen) van DAG wel.

Met alternatieven als tv, internet en gratis dagbladen is het niet zo gek dat opgroeiende generaties de krant niet langer als vanzelfsprekend zien. De generaties die zijn opgegroeid met de krant, lijken daarentegen relatief trouw aan het medium.

Landelijk versus regionaal

Als we de totale oplage van de betaalde kranten uitsplitsen naar de landelijke en regionale kranten is goed te zien waar de grootste klappen vallen. Maakten de regionale kranten in 1980 nog 60 procent van de oplage uit, inmiddels is dat gedaald tot 40 procent.

Het gaat hier overigens weer over de absolute oplage. Het relatief stabiele beeld bij de landelijke kranten moet gecorrigeerd worden voor de bevolkingsomvang. Daarnaast is het AD in 2005 gefuseerd met een zevental regionale kranten.

Tot slot

Oplages dalen maar niet voor alle titels op dezelfde manier. Sommige regionale titels (Friesland, Groningen, Limburg) verliezen meer dan anderen. Bij de landelijke kranten heeft het AD relatief veel verloren en is De Telegraaf de laatste jaren in de problemen gekomen. Volkskrant, NRC en next doen het daarentegen de laatste jaren relatief goed.

De cijfers gaan over papier. Digitaal maakt nog maar een klein deel (2% in 2012) van de oplage uit, maar vertoont wel een zeer grote groei. Als dit patroon zich doorzet ziet de toekomst er voor kranten al een stukje fleuriger uit. En als alle bezoekers van de websites van kranten ook nog voor de informatie gaan betalen is er geen vuiltje aan de lucht.

Gebruikte bronnen
CBS Statline database
CBS Statistiek jaarboeken (papier)
HOI
Cebuco
Diverse naslagwerken.

Onder Creative Commons licentie bieden we u hierbij ook de ruwe data aan:
Detailgegevens over de dagbladen 1937 tm 2011
Gegevens over kranten versus bevolkingsomvang en huishoudens

Foto Flickr cc Thomas Leuthard

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

KSTn | Risico’s voor de overheidsfinanciën

27 juni 2012 , 13:45 , door Steeph

Het blijkt dat de overheid geen goed zicht heeft op haar eigen financiële risico’s, terwijl die sterk groeiende zijn. De Rekenkamer heeft deze in kaart gebracht en aanbevelingen gedaan over hoe de risico’s structureel te volgen.

Het was maar kort in het nieuws, maar niet minder schokkend. Het risico dat de Nederlandse overheid loopt is €465 miljard groot. En dat is bijna twee maal zoveel als vijf jaar geleden.
Maar schokkender vind ik de constatering van de Rekenkamer dat de overheid geen integraal inzicht heeft in de risico’s. Dat betekent dat iedere keer als er een nieuwe vraag komt, deze los wordt beoordeelt.
Inzicht in lange termijn consequenties van het totaal aan risico’s en alle factoren die daarbij een rol spelen ontbreekt.

Ik mag hopen dat het rapport snel tot een kamerdebat leidt en dat er snel actie op ondernomen wordt.
Maar lees het vooral ook zelf. Het zou een verkiezingsthema moeten zijn.

Hier een paar citaten:
“Expliciete overheidsgaranties zijn, na het uitbreken van de kredietcri-sis, vanaf 2008 tot en met 2011 in omvang bijna verdubbeld: van 42% van het bbp in 2008 naar 77% van het bbp in 2011 (ongeveer € 465 miljard) (zie figuur 1). In deze periode zijn bestaande garanties uitgebreid (zoals op de woningmarkt) en zijn nieuwe garanties afgegeven (vooral in het kader van de Europese schuldencrisis). Wij merken op dat het Rijk hiernaast ook nog impliciet garant staat, vooral binnen de financiële sector. De interventies van het Rijk tijdens de kredietcrisis hebben bijvoorbeeld aangetoond dat het Rijk garant staat voor financiële instellingen die zo groot of complex zijn dat ze het hele financiële systeem in gevaar brengen als ze om (dreigen te) vallen.”

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Rolschaatsende priesters niet toegestaan

27 juni 2012 , 07:00 , door Steeph

Er mag een hoop niet daar in Azië. Kauwgom op straat spuigen bijvoorbeeld in Singapore. Of tegen de communistische partij zijn in China. Maar die voorbeelden kende u natuurlijk al.
Nieuw is dat je als priester van de orthodoxe kerk in Georgië niet op rolschaatsen door de stad mag gaan. Nou was het geen echte priester maar een acteur. Maar dat kon de echte priesters er niet van weerhouden hier een stokje voor te steken. Iets raars doen met religie blijft een moeilijke zaak.

Van een andere orde is het verbod op decolletés in het parlement van Kyrgizië. Voor niet-parlementsleden dan wel te verstaan. Pers maakt zich zorgen over de controle tijdens een van de vele paleisrevoluties.

En in Turkije woedt nog steeds een debat rondom de aldaar legale abortus (tot 10 weken). Men wil het toch verbieden of in ieder geval de periode korter maken. Ook al is daar een islamitische partij aan de macht, een belangrijk argument blijkt economisch te zijn. Immers, minder kinderen is minder groei. Simpel.