roy

Al tijdens een zwaar en niet onomstreden ministerschap bleek de VVD met Rita Verdonk een potentiële stemmentrekker, maar ook een eigengereide persoonlijkheid binnengehaald te hebben. Als kandidaat-lijsttrekker van de VVD legde Rita Verdonk het in 2006 nipt af tegen Mark Rutte, maar Verdonk leek geenszins van plan de tweede viool te spelen.

Een eigen verkiezingscampagne (“stem VVD, maar wel nummer twee”), een café-coup en een continue stroom interviews met kritische geluiden over het leiderschap van Rutte en de koers van de VVD, het leidde tot de wanhoopmaatregel van Rutte om zijn collega’s aan hun portefeuille te binden (“luisteren of ophoepelen“).

Met de recente publicatie in de Telegraaf (die Rutte nog heeft geprobeerd tegen te houden) was voor Rutte de grens overschreden: Rita Verdonk moest het veld ruimen. Voor Rutte een keuze tussen Scylla en Charybdis, aan de ene kant de collega die zich als een monster gedroeg, aan de andere kant een gegarandeerde stemmenmagneet.

Rutte bewees zich gisteren misschien als leider, maar de aanleiding voor Verdonks excommunicatie en de timing ervan geven te denken over zijn strategische capaciteiten. Het is misschien niet eens meer de vraag óf Rutte fractieleider blijft, maar of hij dat volgende week nog is.

Het belangrijkste speerpunt van Balkenende-IV is de aanpak van 40 probleemwijken, die met de inzet van 3 miljard euro over vier jaar prachtwijken moeten worden. Maar van meet af aan werden vragen gesteld over de haalbaarheid van de plannen, of er niet sprake was van symboolpolitiek en waar het geld vandaan moest komen.

Is het prachtwijkenproject een nieuw maakbare- samenlevingplan, dat weinig zal oplossen? Zal het gebruikmaken van het geld van woningcorporaties juist leiden tot stagnatie van investeringen? Wordt de verstandhouding tussen ministers Bos en Vogelaar beter?

Het welslagen van het probleemwijkenproject is een lakmoesproef. Voor het kabinet als geheel, maar ook voor de rechtvaardiging van de PvdA als partij die midden in de samenleving staat.
Wetenschappelijke kritiek
Het opknappen van huizen en openbare ruimten, vergroten van sociale cohesie door buurtprojecten en meer monitoring op buurt- of wijkniveau. Dat zijn ongeveer de sleutelwoorden van het prachtwijkenproject. Gezien de deplorabele staat van de doelwijken is er weinig aan te merken op een flinke opknapbeurt en sociale cohesie is ook iets goeds. Tegelijkertijd kun je je afvragen of een rechtgelegde stoep, nette grasveldjes en nieuwe voordeuren ook een positieve uitwerking hebben op het gedrag van mensen, wat juist het object zou moeten zijn van het beleid: probleemwijken heten niet zo vanwege bekladde muren en kapotte bankjes, maar omdat de muren beklad zijn en de bankjes kapotgetrapt.