Victor

294 Artikelen
119 Waanlinks
1.377 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Onderzoeker Kunstmatige Intelligentie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Lucide dromen

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Zie je een tibetaanse monnik en twee kinderen op een luchtbel, dan is het waarschijnlijk een droom (Foto: Flickr/h.koppdelaney)

Het moet een jaar of twintig geleden zijn, maar het maakte zo’n indruk dat ik het me als de dag van gisteren herinner. Ik lag in mijn kinderbed en droomde één of andere onbelangrijke droom waarin ik rondliep door mijn basisschoolgebouw. En toen gebeurde het: zonder enige duidelijke aanleiding was ik me er plotseling volledig van bewust dat ik aan het dromen was. Ik keek om me heen en zag dat die droomwereld er iets anders uitzag dan de echte wereld. Beter nog, ik had eindelijk volledige, bewuste controle over mijn droom-ik. Dit was mijn kans, ik kon doen wat ik wilde, zonder consequenties in de échte wereld! Blijkbaar was ik nog te jong om echt spannende dingen te doen, want ik besloot dat op de tafel dansen een goede eerste zet was. Dat was al erg leuk, maar ik weet nog goed dat ik besefte dat deze droom wel eens snel voorbij zou kunnen zijn en dat ik snel iets echt gaafs moest doen. En dus sprong ik in mijn lucide droom door het raam van mijn school. Eenmaal buiten op de grond neergekomen was het inderdaad over en werd ik bijna juichend wakker. Ik ging er eigenlijk vanuit dat dit soort dromen wel vaker zouden voorkomen, maar helaas is het bij die ene keer gebleven.

Later onderzoek wees uit dat ik niet de enige was die deze ervaring heb gehad. Het gaat hier om het fenomeen van de lucide droom, voor het eerst beschreven in 1913 door de Nederlandse psychiater Frederik van Eeden, die trouwens ook ‘De kleine Johannes‘ heeft geschreven. In een lucide droom is degene die droomt zich simpelweg bewust van het feit dat hij droomt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: de kunst van het democratisch argument

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Vandaag staat GeenCommentaar uiteraard volledig in het teken van de Tweede Kamer verkiezingen, maar ter afleiding vandaag toch ook een WW, zij het een lekkere korte. We blijven wel in verkiezingssfeer en het onderstaande TED-filmpje is dan ook speciaal voor iedereen die doodmoe is van alle retorische trucs en desinformatie die tijdens de debatten en vanuit al de campagnebussen gespuid werd.

Politiek filosoof Michael Sandel bespreekt in zijn praatje welke factoren er aan een politieke discussie ten grondslag liggen. Hij neemt hiervoor een lange maar leuke omweg, via fluiten en golf. Geniet van hoe discussies wél gestructureerd kunnen verlopen en vergeet niet te stemmen vandaag!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Stephen Anderson’s verleidende feedbackloops

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Een sample van de mental notes-kaarten (Foto: Victor de Boer)

Gisteren werd in het Muziekgebouw aan het IJ te Amsterdam de conferentie ‘The Web and Beyond‘ gehouden. Gedurende één dag kwamen web- en interactiedesigners uit heel Nederland bijeen om te luisteren naar vele nationale en internationale sprekers en hun ideeën over de (verre) toekomst van het Web.

Onder de sprekers was design consultant Stephen P. Anderson die in een goed samengesteld praatje uiteenzette hoe bekende psychologische effecten ingezet kunnen worden voor het ontwerpen van effectieve (web)applicaties. Anderson verzamelde zijn als designer opgedane kennis op een set speelkaarten: Mental Notes. Op deze brainstorm-kaarten staan simpele psychologische effecten die gebruikt zouden kunnen worden voor het ontwerpen van succesvolle producten, services of websites. Anderson pikte er in zijn praatje één in het bijzonder uit: die van de feedback-loop.

De koptekst van dit kaartje luidt: “We are engaged by situations in which we see our actions modify subsequent results“: als we direct de resultaten van onze acties zien, zijn we meer betrokken bij de taak. Bij auto-rijd-gedrag zien we twee voorbeelden: Als er naast een ‘max 50′ bord ook een electronisch bord staat dat je huidige snelheid aangeeft, rijden mensen veel vaker tegen die 50 km/u aan. En in auto’s die uitgerust zijn met een ‘eco-meter’ die aangeeft hoeveel benzine je slurpt zie je dat automobilisten er een spelletje van maken om zo zuinig mogelijk te rijden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Een wandeling door het verleden

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Oude AR-applicaties laten alleen icons zien op het scherm (Foto: Flickr/DanieVDM)

Een jaar geleden berichtten we over augmented reality, toen de nieuwste hype in het digitale medialandschap. Bij augmented reality wordt de echte wereld gemixt met digitale informatie. Zo kunnen aan het beeld van de camera van je smartphone vele verschillende digitale plaatjes worden toegevoegd, gebaseerd op je locatie.

Nu, een klein jaar later, schieten de augmented reality-bedrijfjes en -applicaties uit de grond. Zo is er Wikitude waarmee wikipedia- of flickr informatie die ge-geotagged is (oftewel voorzien van geografische coordinaten) getoond kan worden op je smartphonescherm. Neerlands trots is het bedrijf Layar, die een gelijknamige AR-service aanbieden waarbij iedereen die geotagged data heeft, deze aan kan bieden als een ‘layar’. Zo kun je met de Funda-layar alle te koop staande huizen in de buurt zien en met de ING layar zie je alle pinautomaten op je schermpje verschijnen.

Een beperking van zowel Wikitude als Layar is dat ze eigenlijk alleen ikoontjes op het scherm tonen: bij de Funda-layar een simpel paars puntje, bij Wikitude een wikipedia-wereldbolletje. Aan deze puntjes zit wel informatie vast, maar écht interessante AR-applicaties krijg je pas als je volwaardige 2D of 3D plaatjes op je scherm kan zien verschijnen als ‘overlay’ over de werkelijkheid zoals je die door je cameraatje ziet.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Fermilab vindt voorkeur voor materie

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Pas op voor je evil antimaterie tweeling (Foto: Flickr/B Rosen)

Het onderzoek van een grote groep fysici van het Amerikaanse Fermilab heeft waarschijnlijk antwoord gegeven op één van de grote onopgeloste vragen in de natuurkunde: Waarom leven wij in een materie-universum en niet in een antimaterie-universum.

Alles om ons heen is opgebouwd uit materie. Dat wil zeggen: atomen die bestaan uit positieve kernen en negatieve electronen enzovoorts. Maar elementaire deeltjesfysica leert ons dat er van elk deeltje ook een ‘evil twin’ versie moet bestaan met precies de ongekeerde polariteit. Materie die hieruit is opgebouwd noemen we antimaterie. Een leuke eigenschap van die antimaterie is dat wanneer dit met materie in aanraking komt, beide in een flits van energie oplossen in het niets (ze heffen elkaar op). Andersom kunnen ook uit het niets ook weer twee tegengestelde deeltjes ontstaan, materie en antimaterie, die ieder huns weegs gaan.

Het grote onopgeloste probleem waar ik mee begon is simpelweg: waar is alle antimaterie? Volgens het bovenstaande principe zou er bij het ontstaan van het heelal net zoveel materie als antimaterie ontstaan moeten zijn, maar alles wat wij als mensheid tot nu toe waargenomen hebben is materie. Er zijn eigenlijk twee logische oplossingen voor dit probleem:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Geen Mozart-effect

De woensdagmiddag is op GC Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Vorige week was ik de WW glad vergeten, daarom deze week een éxtra leuke.

Mozart en kinderen, altijd een freaky combinatie (Foto: Flickr/mharrsch)

Nou, het heeft even geduurd, maar we zijn eruit. Eén van de meest prangende vragen uit de opvoedkunde is eindelijk eens goed wetenschappelijk onderzocht. En de resultaten zijn duidelijk genoeg om voor eens en voor altijd een langlopende urban legend uit de wereld te helpen: van luisteren naar Mozart wordt je niet slimmer.

In tegenstelling tot heel veel andere pseudo-weten- schappelijke mythes komt deze uit een wel heel erg gerespecteerde bron. Psychologen Rauscher, Shaw en Ky publiceerden in 1993 in het toonaangevendste aller tijdschriften, Nature, de vreemde resultaten van een onderzoek waarbij proefpersonen spatio-temporele taken moesten oplossen nadat ze naar een Mozartsonate, saaie ontspanningsmuziek danwel stilte hadden geluisterd. De uitkomst: de Mozarters bleken significant beter in hun taakje. Het Mozart-effect was geboren.

Direct na publicatie kwamen er al sceptische reacties uit de wetenschappelijke hoek en de auteurs zelf probeerden de beperkingen van hun onderzoek aan te geven (na vijftien minuten waren alle zogenaamde positieve effecten uitgewerkt), maar het kwaad was al geschied. Journalisten gingen met het verhaal op de loop, gevoerd door vervolgpublicaties zoals het boek “The Mozart Effect: Tapping the Power of Music to Heal the Body, Strengthen the Mind, and Unlock the Creative Spirit” van Don Campbell werden duizenden baby’s en kinderen blootgesteld aan pianoconcerten van Mozart. Het werd bijna een misdaad als je je kind niet de juiste opvoeding gunde door ze klassieken te voeren. Zell Miller, de gouverneur van Georgia liet in 1998 zelfs een tape met klassieke muziek verspreidden onder zijn onderdanen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: The Bloop

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Spectogram van The Bloop (Foto: NOAA/Wikimedia Commons)

De mens is een nieuwsgierig wezen, al eeuwenlang bouwen we instrumenten om te kijken op plekken waar we niet met het blote ook kunnen kijken en te luisteren naar geluiden uit de diepste oceanen. Dit leverde ons natuurlijk een schat aan informatie op over o.a. ons zonnestelsel of de diepste delen van de oceaan. Maar af en toe horen of zien die instrumenten iets dat meer vragen oproept dan beantwoord.

Een van de bekendste voorbeelden is dat van ‘the Bloop‘. In 1997 pikten meerdere sensors van het National Oceanic and Atmospheric Administration – oorspronkelijk bedoeld om Sovjet-onderzeeërs op te sporen – ten zuiden van Zuid-Amerika een serie ultra-lage zeer luide geluiden op. Gedurende ongeveer één minuut steeg de frequentie van het geluid zeer snel. NOAA sloot al snel uit dat het hier ging om een onderzeeër of bom. Ook zou het niet gaan om een vulkaanuitbarsting of aardbeving. Nee, volgens de deskundigen past de voetafdruk van het geluid bij die van een biologische oorsprong. Maar het geluid was vele malen sterker dan het luidst bekende biologische geluid (de zang van een blauwe vinvis). Wat er zich allemaal precies in de diepten van de oceanen afspeelt weet niemand, dus er is genoeg ruimte voor speculaties.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Wat gemeten wordt kan veranderd worden

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Voorbeeld: arbeidsparticipatie en werkloosheid van vrouwen in Nederland (Data: Wereldbank, visualisatie: Victor de Boer)

We berichtten er al eerder over: steeds meer ruwe gegevens worden via het internet over de wereld verspreid. Klaar om gebruikt, getoond of gecombineerd te worden. Dat deze beweging naar Open Data zich niet alleen in academische of hackers-kringen afspeelt blijkt wel uit het recente initiatief van de Wereldbank om grote hoeveelheden van hun data vrijelijk beschikbaar online te zetten.

In een video (hieronder te zien) legt de president van de Wereldbank Robert B. Zoelick de gedachte achter het openstellen van de data uit. Hulp aan landen en bevolkingsgroepen die dat nodig hebben – zoals bijvoorbeeld de Haitianen na de aardbeving – wordt niet slechts door één enkele instantie gegeven. Informatie die bij de ene organisatie verzameld is, kan door een andere organisatie op een nieuwe manier gebruikt worden, al dan niet gecombineerd met andere data.

En dus stelt de Wereldbank getallen verspreid over meer dan 2000 indicatoren beschikbaar, waarbij ze vooral focussen op de Milleniumdoelen zoals die in 2000 zijn afgesproken. Hieronder bevinden zich de gegevens zoals levensstandaarden, inkomens en sterftecijfers van vele verschillende locaties, maar ook cijfers over educatie, ‘gender equality’ en HIV/AIDS bestrijding.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

GC@Imagine2010: Animatie aan kop in awardsrace

Van 14 tot en met 24 april vindt in de hoofdstad voor alweer de 26e keer het Amsterdam Fantastic Fantastic Film Festival plaats, onder de naam Imagine. Ook dit jaar zijn wij van GC er weer bij.

Still uit Mary and Max (Foto: promomateriaal Imagine)

Het Imagine film festival loopt alweer op z’n einde. Tot aanstaande zaterdag kan je nog genieten van Horror, Fantasy, Science Fiction en Animatiefilms. En die laatste categorie doet het erg goed: in de tussenstand van de publieksprijs de “Silver Scream Award” gaan twee animatiefilms nek aan nek aan de leiding.

Aan kop met een waardering van 8,80 staat de fantastische poppenanimatie The Fantastic Mr. Fox. Roald Dahl, schrijver van het gelijknamige verhaal, had geen betere verfilming kunnen wensen. Een goede boekverfilming is immers niet een letterlijke kopiering van de bladzijden naar film, maar heeft een eigen smoel. Dat was aan regisseur Wes Anderson (bekend van films als The Royal Tenenbaums) wel besteed. Hij kneedde het verhaal tot een filmscript en impregneerde het met zijn eigen stijl humor. Met de keuze van de stemacteur voor de hoofdpersoon koos Wes Anderson ook voor een eigen stijl: het is gedurende de film niet mogelijk Mr. Fox los te zien van George Clooney, die de vos met zijn gebruikelijke schwung inspreekt. The Fantastic Mr. Fox is een erg geslaagde combinatie van het werk van drie grootheden (Dahl, Anderson, Clooney). Een verdiende nummer één.

Mary and Max, de huidige nummer twee in de competitie is ook al zo’n liefdevol gemaakte animatie. Deze film is niet het werk van drie mannen, maar van één. Adam Elliot, die al eerder voor een korte film een Oscar won. Mary and Max is een werkelijk schitterende en buitengewoon ontroerende klei-animatie in grijs- en bruintinten over de penvriendschap tussen een Australisch meisje en een New Yorkse man. De laatste leidt aan het syndroom van Asperger en een groot deel van de film belicht zijn worsteling met de alledaagse werkelijkheid en de mensen om hem heen (naar mijn weten is dit de eerste animatiefilm over Aspergers’). We volgen Mary (wiens leven ook niet over rozen gaat) en Max terwijl ze elkaar door middel van brieven en heen en weer gezonden chocoladerepen door het leven heen slepen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

GC@Imagine2010: The Night of Terror

Van 14 tot en met 24 april vindt in de hoofdstad voor alweer de 26e keer het Amsterdam Fantastic Fantastic Film Festival plaats, onder de naam Imagine. Ook dit jaar zijn wij van GC er weer bij.

Vampire Girl na een bloeddouche (Foto: Promostill Imagine)

Het was deze zaterdag een relatief rustige Night of Terror, zo valt te lezen op de Imagine site. Wie voor het eerst op de NOT aanwezig geweest zou zijn zou waarschijnlijk in lachen uitbarsten want er werd weer zo’n acht uur lang ge-hoerd en ge-homo’d, wc-rollen gegooid en gestrooid met meer of minder gevatte opmerkingen en pleidooien aan de acteurs om alsjeblieft gauw een bloederige dood te sterven. Dat lang niet iedereen het idee achter de feestnacht kent, werd in een pauze triomfantelijk verkondigd door Mr. Horror Jan Doense: twee arme zielen hadden hun geld teruggeeist omdat ze door het geschreeuw de films niet konden volgen. Dat geschreeuw maakt het natuurlijk ook lastig om iets zinnigs te zeggen over de vier films die we voorgeschoteld kregen, maar hier toch een poging.

Het feest begon – drie kwartier te laat door overijverige security – met REC [2]. Meestal zijn films met een nummer in de titel een slecht idee, maar dit vervolg op de succesvolle Spaanse zombiefilm [REC] was zeker niet onaardig. De film begint precies waar de vorige eindigde: het spaanse flatgebouw is nog altijd bezeten door zombies. Rec 2 begaat wel de klassieke sequel-fout door alles wat in het eerste deel gebeurde te willen uitleggen, maar de sfeervolle schrikmomenten maakten een hoop goed. Een meisje naast ons hield het ondanks het gejoel van de NOTters maar lastig uit en gilde het steeds uit: een goed teken.

In de eerste pauze kregen de NOTters een zeer prettige verrassing: Dick Maas, die donderdag een Career Achievement Award uitgereikt kreeg, vertoonde de teaser én een exclusief fragment van zijn nieuwe project: SINT. Als we het goed begrepen hebben ondanks al het geschreeuw lijkt het dat we van doen hebben met ouderwets vette B-actiehorror. Maas terug naar z’n roots, dat belooft wat. Sint moet in November uitkomen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW/GC@Imagine2010: Over gestoorde professors

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de allernieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Tevens vindt van 14 tot en met 24 april in de hoofdstad voor alweer de 26e keer het Amsterdam Fantastic Fantastic Film Festival plaats, onder de naam Imagine. Ook dit jaar is GC er weer bij. Vandaag een onwaarschijnlijke crossover-post.

Als deze professor niet geschift is... (Foto: Flickr/practicalowl)

Volgens psychoanalytici en cultuurfilosofen weerspiegelt de inhoud van horror-films en -boeken de werkelijke onderhuidse angsten van een maatschappij. Dit effect is misschien wel het allerduidelijkst terug te zien in het horror-film-stereotype van de gevaarlijke ‘Mad Scientist‘, de Gestoorde Professor.

Het horrorgenre kent vele voorbeelden: van H.G. Wells’ Dr. Moreau die er een eiland vol zelfgemaakte monsters op nahoudt, tot de gestoorde genieën die doden weer tot leven wekken in H.P. Lovecraft’s Re-animator of Mary Shelley’s Dr. Victor Frankenstein. Als er monstrositeiten, wandelende doden, wormgaten naar andere dimensies of moordlustige vliegende apen gecreeerd moeten worden, worden de geschifte onderzoekers weer uit de kast gehaald.

Het veelvuldige gebruik van de Mad Scientist geeft heel duidelijk weer hoe het met onze angst voor het onbekende staat en dan met name voor de geschifte professors die druk bezig zijn de rand van het onbekende verder weg te bikken. Uiteraard is het geruststellende antwoord dat wetenschappers eigenlijk saaie, tamelijk ambitieloze mensen zijn, die er vele jaren over doen voordat ze nieuwe medicijnen kunnen testen of hoge-energie-machines laten draaien in plaats van lukraak lichaamsdelen aan elkaar naaien en elektrocuteren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Wetenschap en auto-tune

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Auto-tune programma (Foto: Flickr/A minor)

Vrees niet, deze WW gaat niet over de wetenschap achter blauwe LED-verlichting onder de motorkap, double-deuce velgen of pneumatische veringen. Het auto-tunen in de titel van dit stukje behelst niet het pimpen van een auto, maar van een zangstem. Auto-tunen is een effect dat in audioproducties kan worden gebruikt om gezongen toonhoogtes op het juiste niveau te krijgen. Het filter zorgt ervoor dat Britney Spears op een wat mindere dag er niet zo erg naast lijkt te zitten.

Het auto-tune effect is eigendom van het bedrijf Antares Audio Technologies die het in 1998 voor het eerst gebruikten in Cher’s single Believe. Sindsdien is het gelicenseerd standaard onderdeel van het pallet van geluidstechnici en wordt het vaak gebruikt voor popsensaties als T-Pain, Janet Jackson en anderen.

Auto-tune is bedacht door de wiskundige dr. Andy Hildebrand, die geen muziek- producer was, maar in dienst van Exxon probeerde olievelden op te sporen. Om de aarde in kaart te brengen gebruikt hij en zijn collega’s geluidsgolven en Hildebrand hield zich bezig met geavanceerde signaalverwerkingstechnologie. In het kader daarvan ontwikkelde hij een autocorrelatie-filter, een berekening die herhalingen in frequenties kan ontdekken en bijsturen. Hildebrand was ook zelf degene die de toepassing in muziek zag en hij bedacht aldus auto-tune, waarbij toonhoogtes worden aangepast tot de dichtstbijzijnde ‘goede’ frequentie.

Vorige Volgende