Michel

227 Artikelen
78 Waanlinks
3.417 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Ik schrijf over conservatisme, economie en de relatie tussen die twee. Regelmatig komen eurocrisis en de problemen met macro-economie aan bod.

De vraag die me steeds meer bezig is gaan houden is: waarom is het politieke klimaat de afgelopen dertig jaar veranderd van optimistisch/progressief naar pessimistisch/conservatief.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Grieken spelen een heel ander Europees drama

De Griekse verkiezingen waren geen strijd vóór of tegen Europa en de euro. Waarover gingen deze verkiezingen dan wel?

Als je de media moet geloven zijn de verkiezingen in Griekenland nipt gewonnen door de pro-Europa coalitie. Hoe gekleurd en misleidend daarover wordt bericht, werd mij duidelijk in de eerste 18 seconden van het RTL4-journaal van maandagavond. Ik citeer de woorden die de journaallezer die dag uitspreekt, direct nadat de klanken van de openingstune zijn verstomd:

De euro is gered. In ieder geval voorlopig. In Griekenland hebben de partijen die willen bezuinigen gisteren een meerderheid gehaald in het parlement. Toch is er voor Europa nog geen reden om opgelucht adem te halen, onder meer om de premier van de nieuw te vormen regering wil morrelen aan de keiharde Europese bezuinigingsregels.

De eerste vier woorden zeggen waarom het gaat: De euro is in gevaar, maar zij is ook gered. De kijker, die toch al wordt getergd door alle berichtgeving over Griekenland, haalt opgelucht adem. Gelukkig, zijn geld is er nog. De vreugde duurt echter niet langer dan één seconde, want de redding is maar voorlopig. Hoewel de partijen die willen bezuinigen de meerderheid hebben gewonnen, willen zij toch gaan morrelen aan de keiharde Europese bezuinigingsregels. Het is of je aan het douchen bent en plotseling wordt het water koud, dan weer warm, dan weer koud. Morrelen willen ze! Er wordt dus niet gezegd: veranderen, aanpassen of bijstellen, nee er staat dat de Grieken willen morrelen! Snel springt Henk onder de douch vandaan. “Ingrid, zet die kraan uit, ik sta onder de douche!” gilt hij door deur, nog druipend van het water.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Griekse Verkiezingen | Winst Syriza is goed, ook voor Europa

De keuze die de Grieken moeten maken is: opnieuw onderhandelen of lijdzaam toezien hoe het land wegzinkt in chaos door de absurde herstelbetalingen die Duitsers en Nederlanders eisen in ruil voor steun. Hopelijk wint het linkse Syriza.

De uitslag van de verkiezingen die vandaag in Griekenland gehouden worden zijn voor heel Europa van belang. Gaan de partijen winnen die akkoord gaan met de voorwaarden voor steun (Pasoc, Nieuwe Democratie) of gaat de links-radicale partij Syriza winnen? Syriza legt zich niet neer bij deze voorwaarden en wil opnieuw onderhandelen. Ook wordt het interessant om te zien hoe groot de fascistische partij Gouden Dageraad wordt – het logo van deze partij staat boven dit artikel.

Dit zijn geen verkiezingen over de vraag of de Grieken in Europa willen blijven – alle hier genoemde partijen willen in Europa blijven. Europese politici proberen wel de uitslag van de verkiezingen te beïnvloeden door de Grieken bang te maken. Als de Grieken de draconische voorwaarden niet accepteren krijgt ze geen steun meer en heeft men geen andere keuze dan uit de eurozone te stappen – zo dreigt men althans.

Onhoudbare situatie

De Ieren kregen slappe knieën: bij het referendum in Ierland stemde de meerderheid van de Ieren voor het verdrag en de strenge voorwaarden. De situatie in Griekenland is echter nog veel ernstiger dan in Ierland: door de draconische maatregelen die door Europa – mede op aandringen van de Nederlandse regering – worden afgedwongen functioneert de maatschappij niet meer. Ziekenhuizen krijgen geen geld meer, winkels worden niet meer bevoorraad, en een groot deel van de bevolking is werkloos. De Grieken moeten dus wel naar de onderhandelingstafel want de huidige situatie kan niet veel langer duren.

Foto: copyright ok. Gecheckt 14-10-2022

Het kennistekort in de Nederlands politiek

Deze week is Spanje aan de beurt voor noodhulp. Het land heeft 100 miljard euro gekregen om haar banken op te lappen, en nog is het niet voldoende. Wat begon aan de rand van Europa met Griekenland en Ierland komt steeds dichterbij. Door de zware bezuinigingen van Rutte begint de crisis nu ook in Nederland echt voelbaar te worden. Het ondenkbare begint steeds waarschijnlijker te worden: de eurozone zou wel eens kunnen opbreken. Dat is geen kwestie meer van jaren, maar maanden. Ik heb dus maar één brandende vraag: wat doet de politiek om verdere escalatie van de crisis te voorkomen? Dat is wat ons zou moeten bezig houden in de komende verkiezingsstrijd.

Na Mark Rutte (twee keer zelfs, maar hij is dan ook premier), Diederik Samsom en Stef Blok neem ik deze week Alexander Pechtold onder de loep. Hij is zondag 10 juni te gast in Buitenhof. Wat is zijn kijk op de zich steeds verder verdiepende crisis in Europa? Wat gaat Alexander Pechtold doen aan de crisis? Hij wordt ondervraagd door Clairy Polak.

Tot mijn teleurstelling gaat het gesprek nauwelijks over de crisis in Europa. In de eerste helft ondervraagt Polak Pechtold over het gesteggel rond het bezuingingsakkoord en over de versoepeling van het ontslagrecht. Inmiddels zijn alle bezuinigingen die onacceptabel zijn voor de achterban van het CDA en de VVD uitgesteld. Over de negatieve gevolgen van bezuinigen voor de economie vraagt Polak niets. Dit zijn misschien boeiende kwesties voor politieke insiders maar ik haak af.

Foto: copyright ok. Gecheckt 19-10-2022

Het economisch onbenul van Rutte begint ronduit gevaarlijk te worden

Ik heb al eerder geschreven over Mark Rutte, het Clichémannetje, maar hij blijft me inspireren. Ook deze week weer in de Tweede Kamer. Iedereen die heeft opgelet heeft kunnen zien hoe leeg het beleid van deze regering is. Ja ik weet, dit kabinet is demissionair, het mag niet beslissen over controversiële zaken. Maar stel dat het stormt en de dijken staan op doorbreken. Dan ga je dijkverzwaring toch niet uitstellen omdat het controversieel is? Elke Nederlander snapt dat. Maar niet Mark Rutte. Want volgens hem is er helemaal niets aan de hand. Hij ziet de urgentie van de problemen niet. Dat blijkt uit de volgende uitwisseling die afgelopen dinsdag in de Tweede Kamer  plaats vond.

Arie Slob vraagt aan Rutte waar hij staat ten aanzien van eurobonds en de positieve uitspraken van Ben Knapen daarover:

Ten aanzien van de uitspraken van Ben Knapen. Kijk die zegt hetzelfde als ik, namelijk dat op hele lange termijn eurobonds zou kunnen als de landen naar elkaar geconvergeerd zijn. Maar wat hebben we gehad Voorzitter? We hebben in de afgelopen 15 jaar, tot 2 jaar geleden een bijna gemeenschappelijke rentestand gehad in heel Europa. Maar wat zag je? Je zag vervolgens dat de markten er achter kwamen dat er grote verschillen waren in de economieën in Zuid-Europa en Noord-Europa. Dat heeft geleid tot enorm uit elkaar lopende rentestanden tussen Zuid-Europa en Noord-Europa. En in zo’n situatie kun je nooit eurobonds invoeren. Maar als de economie in de komende jaren, en dan praat je echt over 5 tot 10 jaar, naar elkaar toegroeien, en die rentestanden groeien naar elkaar toe, dan heb je een andere situatie. Op dit moment zou het echt waanzin zijn om eurobonds in te voeren.

Foto: Toeschouwers - Duitsland valt aan, en scoort bijna copyright ok. Gecheckt 07-11-2022

Politiek voetbal: de wedstrijd VVD – PvdA

Politiek is een vorm van vermaak, goedkoop en plat vermaak. Dagelijks worden wedstrijden uitgezonden op TV waarin we politici zien die niet op de bal, maar op de man spelen. En net als bij het Songfestival mogen de toeschouwers stemmen wie de beste is, vroeger één keer in de vier jaar, tegenwoordig gemiddeld één keer per twee jaar. Gezien het niveau is het amateurklasse voetbal. Afgelopen maandag was de klassieke derby VVD – PvdA op TV, deze keer bij de EO met arbiters Andries Knevel en Tijs van den Brink. De PvdA speelt uit met Diederik Samsom en de VVD heeft Stef Blok opgesteld.

Door de slechte arbitrage is de discussie verwarrend. Regelmatig wordt het gesprek onderbroken met suffe vragen.  Bijvoorbeeld: hoe snel heeft u het begrotingstekort teruggebracht naar 3%? De voetbaldeskundigen weten dat dit een irrelevante vraag is, want het begrotingstekort is een gevolg van de malaise, niet de oorzaak. Een even misplaatste vraag die steeds in verschillende varianten wordt voorgelegd aan de deelnemers is: Waarop gaat u bezuinigen en hoeveel brengt dat op?

Verdediging

Het begin al meteen goed. Knevel zet een een-tweetje op met Blok (jawel, de scheidsrechters spelen mee in deze spelvariant) door de vraag te stellen waarom het belangrijk is dat we het overheidstekort terugdringen. Blok begaat in de eerste minuut al een overtreding:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

To ESM or not to ESM?

In de Tweede Kamer wordt gisteren en vandaag gediscussieerd over de ondertekening van het verdrag voor het Europese Steunfonds. Ondertekening betekent dat Nederland voor maximaal 40 miljard euro aangeslagen kan worden om landen in de eurozone te helpen die in economische problemen komen. Ik maak me zorgen over de kwaliteit van het debat. Politici die zeggen dat ze moeilijke keuzes maken doen dat juist niet en zadelen de burger met de rekening op. Moeten we nu wel of niet ondertekenen? Het gaat om veel geld. Er is wel degelijk een oplossing voor de eurocrisis, maar dan moet er echt gekozen worden, namelijk vóór de euro.

Mogelijk kwam Tony Van Dijck van de PVV nog het dichtst bij de waarheid toen hij er schande van sprak dat de ECB meer dan 1000 miljard euro aan Spaanse en Italiaanse obligaties heeft uitgeven zonder dat het ook maar iets heeft geholpen. De rente in Spanje is namelijk weer flink aan het stijgen. Hoe dicht hij bij de waarheid zat zal ik straks uitleggen.

Het dieptepunt van de avond was CDA Kamerlid Blanksma. Zij zette nog eens keurig de clichés die ik vorige week besprak (en een paar andere) op een rij: (ik parafraseer) Begroting op orde, schulden kan je niet met schulden goed maken, schuld mag je niet door schuiven aan onze kinderen, we moeten hervormen zodat de economie weer groeit. Even daarvoor sprak ze als schooljuffrouw de Kamer nog even toe: er moeten strenge maatregelen genomen worden tegen landen die de boel op hun beloop hebben gelaten. Desnoods moeten ze onder financiële curatele geplaatst worden. Uh? Landen onder curatele?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het clichémannetje

Marike Stellinga twitterde afgelopen woensdag: Ik kan het niet meer horen, dat ‘de economie kapot bezuinigen’. Nieuw cliché. Oké, dat is een cliché maar daarom is het nog niet vanzelf onwaar. Het beste voorbeeld van het “kapot bezuinigen” van een economie is natuurlijk Griekenland, maar op dit moment gebeurt het ook in Spanje, Portugal en Ierland. En vergeet vooral ook het Verenigd Koninkrijk niet.

Maar laten we even afzien van het waarheidsgehalte en ons concentreren op clichés in het algemeen. Een mooie demonstratie van cliché gebruik gaf Mark Rutte afgelopen woensdag in het programma Gesprek met de minister-president. Daarin struikel je bij wijze van spreken over de clichés … oh wacht, dat is ook een cliché … en dan vooral clichés van het onware soort, die gebaseerd zijn op misverstanden. Zullen we dan maar eens?

Bekijk eerst zelf het interview:

Get Microsoft Silverlight
Bekijk de video in andere formaten.

Ik heb een paar fragmenten in het gesprek uitgelicht. Ik bespreek ze niet in de oorspronkelijke volgorde. Benadrukking in de citaten is van mij. De tekst kunt u op mijn blog in de juiste volgorde en in context nalezen.

Cliché 1: de financiën op orde brengen

Meerdere keren heeft Mark Rutte het over het ‘onder controle brengen” van de overheidsfinanciën. Bijvoorbeeld in:

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

De grote Amerikashow

In zijn boek De grote Amerikashow schetst oud Amerika correspondent van de NRC Tom-Jan Meeus een somber beeld van de toestand van de democratie in Amerika (*). Door jarenlange polarisatie is het land verdeeld geraakt in twee kampen die elkaar verbaal naar het leven staan. Beleid wordt niet meer gemaakt op basis van feiten maar politici laten zich leiden door het electorale effect dat hun beslissingen beslissing hebben. Bovendien: over welke feiten heb je het eigenlijk? Want er zijn tegenwoordig linkse en rechtse feiten.

Het is weer een schrikkeljaar dus er zijn dit jaar weer presidentsverkiezingen. De presidentskeuze heeft grote consequenties voor de rest van de wereld, en dus ook voor Nederland. Maar niet alleen daarom is het belangrijk de politiek in Amerika te volgen. In Nederland nemen we veel van de Amerikaanse cultuur over via TV en film. Nederlandse politici nemen een voorbeeld aan Amerika. Amerikaans populisme is in de Nederlandse politiek geïntroduceerd door Geert Wilders. Hij is in de leer geweest bij zijn Amerikaanse collega’s (onder andere de conservatief Tom Tancredo) en heeft laten zien dat dit erg succesvol kan zijn. Rationele Nederlandse politici hebben hier, in 10 jaar tijd, nog steeds geen goed antwoord op gevonden. Ondertussen wordt de politiek hier steeds meer gekenmerkt door het zelfde verbale geweld en gespletenheid als in Amerika. Gaat de politiek in Nederland dezelfde kant op als in Amerika?

De politiek van het wantrouwen

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Ierland: het voorbeeld voor Europa

Schokkend nieuws, dit had niemand verwacht. De NRC kopt:

Ierland weer in recessie – krimp in derde en vierde kwartaal 2011

Door veel deskundigen werd Ierland geprezen om haar voortvarende aanpak van de crisis. Ierland was het voorbeeld van daadkracht. En wat is het resultaat? Bezuinigen op overheidsuitgaven, onderwijs, infrastructuur en andere zaken die noodzakelijk zijn voor het goed functioneren van de samenleving werkt zoals te verwachten was: de economie krimpt. Niets nieuws dus.
Maar wat me wel opvalt is de volgende zin in het artikel:

Voor 2012 is een Ierse groei van een half procent verwacht. Maar experts waarschuwen dat dit erg afhankelijk is van economische trends buiten de eurozone. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië zijn de belangrijkste handelspartners van de Ieren.


Wat hier dus staat is dat de Ierse economie afhankelijk is van het buitenland, niet van Europa maar van de rest van de wereld. Het grootste en rijkste economische blok van de wereld – de EU – is blijkbaar niet in staat zich zelf uit het dal te trekken. De reden? In heel de EU wordt bezuinigd. Europa is daardoor afhankelijk van economische trends buiten de eurozone, bijvoorbeeld de US en China. Ik heb al eerder geschreven over De Nederlandse Bank, die er ook vanuit gaat dat herstel van elders moet komen. Het is de kleine-landen-mentaliteit die er (terecht) van uit gaat dat men zelf niets kan veranderen aan de economie maar afhankelijk is van ontwikkelingen elders. Het idee dat de EU groot genoeg is om zelf haar eigen economie uit het moeras te trekken is nog niet doorgedrongen in de koppen van de dames en heren bestuurders en – zoals blijkt – journalisten.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-11-2022

Saneren kan geen uitstel velen

Zoals verwacht zakt Europa steeds meer af in een recessie. Hierdoor lopen de tekorten op. Door ondertekening van het begrotingspact, waarin strenge regels staan om begrotingstekorten te voorkomen, hopen de leiders van de eurozone de zaak weer onder controle te krijgen. Men verwacht dat als men zich maar aan de regels van het groei en stabiliteitspact houdt de schulden niet verder zullen toenemen en een nieuwe crisis voorkomen kan worden. Met structurele hervormingen moet er voor gezorgd worden het groeipotentieel van de economie weer toeneemt.

Zelfs in landen waar geen grote tekorten zijn wordt bezuinigd. Het Duitse weekblad Der Spiegel (*) meldt dat ook de Duitse regering nieuwe bezuinigingen aan het voorbereiden is. Duitsland wil het goede voorbeeld geven:

Weniger Elterngeld, neue Eingriffe in die Sozialkassen: Um die skeptischen Euro-Partner zu überzeugen, wollen Kanzlerin Merkel und Finanzminister Schäuble daheim den Sparkurs verschärfen. Der Wahlkampfhit heißt Schuldenabbau.

In Nederland moet ook weer meer bezuinigd worden: zondag 4 maart was Van Rompuy te gast in Buitenhof om de Nederlanders te manen tot begrotingsdiscipline. Ik heb de voorzitter van de Europese Raad meerdere keren horen argumenteren dat een beetje bezuinigen toch niet zo erg is. Hij deed uitspraken als “het is maar anderhalf procent meneer” en “ach, kijk eens naar de Grieken, die hebben in 2010 5% bespaard”.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nog meer bezuinigen: De Wereld Draait Door.

De onheilstijdingen blijven maar komen: Nederland is nu officieel in recessie en hoort nu thuis in het rijtje België, Portugal en Griekenland, landen waar de economie ook krimpt. Op de woningmarkt is de trend al een tijdje dalende, en ook steeds meer bedrijfspanden staan leeg. Hoe lang gaat het nog duren voor de crisis over is? De Grote Recessie duurt nu al minstens vier jaar. De meeste regeringen in Europa zijn aan een streng bezuinigingsprogramma begonnen, maar door het krimpen van de economie loopt de schuldquote (staatsschuld als percentage van het bruto nationaal product) nog verder op. Hoe komen we uit deze neerwaartse spiraal?

In De Wereld Draait Door draaiden de economen afgelopen woensdag ook helemaal door:


Eerst een paar observaties: in de discussie wordt beweerd dat het goed zou zijn om de BTW en het eigen risico (door Mathijs Bouman) voor ziektekostenverzekering te verhogen: dit zijn de meest regressieve vormen van belasting. Later in het programma wordt Emiel Roemer aangevallen omdat zijn partij een extra schijf voor inkomsten belasting wil invoeren. Het is De Wereld Op Zijn Kop. Door Barbara Baarsma wordt benadrukt dat de recessie vooral wordt veroorzaakt door de bezuinigingen van deze regering, maar daar wordt niet op gereageerd. Als dat zo is, waarom wordt er dan toch zoveel bezuinigd? Helaas, de dames en heren economen laten het afweten. Men is het er namelijk wel over eens dat de overheid haar “huishoudboekje op orde moet hebben”. Niet alleen is dit lelijk Nederlands, het is onzin. Ik zal proberen uit te leggen waarom.

Vorige Volgende