Max Molovich, auteur op Sargasso

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | DWDD Saturday Night

11 februari 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Ik moet zeggen, ik had zo mijn twijfels toen ik vernam dat Hugo Borst en Henry Schut mij, onder leiding van Matthijs van Nieuwkerk, tweeëneenhalf uur zouden vermaken met hun ‘ideale muziekavond’ in DWDD Saturday Night. Want waarom zou ik in godsnaam naar de favoriete muziekfragmenten van Hugo Borst en Henry Schut willen luisteren?

Henry Schut kende ik helemaal niet. Nu ja, ik kende hem wel, van dat doordeweekse gezicht en die even rustgevende als saaie stem waarmee hij, voor zover ik kan beoordelen, op vrij kleurloze wijze wel eens een kwartiertje Sportnieuws presenteert. Maar dat hij Henry Schut heette, ik zou er nooit opgekomen zijn.

Hugo Borst vindt zichzelf dan weer iets te cool, is mijn bescheiden mening. Daar zat ie, met zijn perfect gecoiffeerde volle hipstersbaard. Een baard die zo wanhopig no-nonsense schreeuwde dat je er medelijden mee kreeg.

En alsof dat allemaal niet genoeg was, werd een en ander aan elkaar geluld door superlativist Matthijs van Nieuwkerk.

Lang geleden zag ik op het Nederlands Filmfestival Matthijs van Nieuwkerk elke avond een talkshow presenteren. Hij deed dit met zoveel enthousiasme, zo verfrissend onbevooroordeeld en met zoveel waardering voor zijn gasten, dat ik bij mezelf dacht: geef die man z’n eigen tv-programma. Niet veel later kreeg hij dat ook. Het duurde even voordat hij zijn draai vond. Maar met De Wereld Draait Door vond-ie die.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Philip Seymour Hoffman en sinkholes

4 februari 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Philip Seymour Hoffman. Ik dacht hem te kennen. Hij was in vele gedaanten tot mij gekomen. Als kruiperige lakei, als zachtaardige broeder, als rukkende buurman, als uncoole rockjournalist, als ijdel genie, als homoseksuele cameraman, als charismatische sekteleider. In al die films werd hij wie hij vertolkte. Philip Seymour Hoffman verdween. Gek genoeg dacht ik daardoor dat Philip Seymour Hoffman een gelukkig man moest zijn. Hij leek in zijn rollen alles altijd zo onder controle te hebben. Bovendien kon hij al zijn zwartgalligheid, al zijn gevoel, al zijn liefde, al zijn haat in zijn personages kwijt, waarom zou hij zelf nog problemen hebben? Wat moet zo’n man met heroïne godverdomme?

Ik had behoefte aan een metafoor. Ik hoopte ’m te vinden in een uitzending van het BBC-programma Horizon, getiteld Swallowed by a Sinkhole, waarin de presenterende geoloog Ian Stewart door Florida reist om onderzoek te doen naar sinkholes, waar, zo bleek, geen Nederlandse vertaling voor bestaat. Ik stel vooralsnog zuigholte voor.

Ian Stewart was een passende gids. Zijn donkergekleurde stem met Schots accent gaf het onheilspellende onderwerp dat het toch al was, nog net even wat extra apocalyptisch cachet. Precies waarvoor ik in de stemming was. Daar reed hij door de suburbs van Miami en je kreeg het idee dat hij elk moment kon worden opgeslokt door de aarde onder hem.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | 24 uur met Theo Maassen

28 januari 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Het kan goed dat Kees van Kooten afgelopen vrijdag geheel onbevangen, wellicht met een wijntje of twee achter de kiezen, naar ‘24 uur met René Gude’ zat te kijken en toen, zo stel ik me voor, de schrik van zijn leven kreeg. Want ineens, uit het niets, kreeg Kees van Kooten me daar toch de volle laag van de Denker des Vaderlands, die in de rest van de uitzending juist het toonbeeld van mildheid was geweest.

René Gude had het over de staat van ons land. De enorme hoeveelheden in azijn gedrenkte ontevredenheid die voortdurend uit zoveel Nederlanders lekken. Het zure gezeik van iedereen. En het erge is, zei René Gude, dat de aardigste mensen zich er schuldig aan maken. En hij noemde Kees van Kooten die in een interview met De Volkskrant had gezegd dat er in de huidige Tweede Kamer geen enkele kwaliteit zat. ‘Hoe durf je dat te zeggen’, zei René Gude. ‘Hoe durf je dat godverdomme te zeggen.’ René Gude leek Kees van Kooten de grootste klootzak alive te vinden. Toen hij tot bedaren was gekomen, legde hij nog wel uit waarom hij juist op Van Kooten zo boos was: hij had het zelf kunnen zeggen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Pinguïns undercover

21 januari 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Ik zocht op Uitzending Gemist naar iets om mijn zoon voor te schotelen, zette ‘Pinguïns undercover’ op en ging aan de kokkerel. Een paar maanden geleden zou hij gewild hebben dat ik iets anders had opgezet, maar dankzij de onvolprezen Freek in ’t Wild (zoals mijn zoon de hyperenthousiaste bioloog Freek Vonk noemt) begrijpt mijn zoon dat dieren interessant kunnen zijn.

Terwijl ik de tafel dekte, hoorde ik de voice-over vertellen dat een pinguïnkuiken het moeilijk had. Zo moeilijk dat hij stierf. De moederpinguïn kon het niet accepteren. Ik zag een klein, stijf bevroren pinguïnkuikentje op de grond liggen. De moederpinguïn wilde het weer onder haar lijf schuiven. Het mocht niet baten. Hartverscheurend tafereeltje.
‘Aah,’ zei ik, vol van medelijden.
‘Waarom zei je aah?’ vroeg mijn zoon.
‘Omdat de babypinguïn dood is,’ zei ik.
‘Waarom is ie dood?’ vroeg mijn zoon.
‘Hij is doodgevroren,’ zei ik.
‘Wat is hij?’
‘Doodgevroren?’
‘Waarom is hij doodbevroren?’
‘Omdat het daar veel te koud is en zijn moeder ‘m niet warm kon houden.’
‘Waarom kon z’n moeder hem niet warm houden?’

Afijn, u begrijpt dat dit gesprek nog wel even door ging. Mijn zoon vindt de dood al moeilijk te begrijpen (en terecht), dat pinguïns hun kinderen in de ijzige kou ter wereld brengen met het risico dat ze dood vriezen, ging er bij hem niet in.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Nogmaals Utopia

14 januari 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Ik weet het, Utopia interesseert u ongetwijfeld zo goed als geen ene hol. Maar door een tripje naar Berlijn heb ik amper tv gekeken. En bovendien: ik was er nog niet klaar mee. Want wat zo stoort aan Utopia is dat het gewoon weer meer van hetzelfde is. In plaats van mensen bij elkaar te zoeken die de kennis, de kunde, de creativiteit en de wil hebben om er echt wat van te maken, zet John de Mol het gebruikelijke stelletje zichzelf overschattende ijdeltuiten bij elkaar in de wetenschap dat er conflict, wrijving en drama ontstaat. Alsof iemand daar op zit te wachten.

Al die emo-tv heeft z’n beste tijd wel gehad. Wij zouden denk ik best geïnspireerd willen worden door werkelijk interessante mensen die hun best doen iets wezenlijks neer te zetten. Het probleem is natuurlijk dat iedereen die in staat zou zijn om een programma als Utopia naar een hoger plan te tillen, het niet in zijn of haar hoofd haalt om een jaar lang met een stel onbekenden in een koude loods in het Gooi te gaan zitten samenlevinkje spelen. Het is een beetje zoals Betrand Russell zei: de pest met de wereld is dat de dommen zelfverzekerd zijn terwijl de verstandigen twijfelen. En al die domme, zelfverzekerde gekken willen met hun domme, zelfgenoegzame koppen het liefst 24 uur per dag op tv komen omdat ze er niet aan twijfelen dat hun domme, zelfingenomen geblaat verdomd interessant is.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Utopia

7 januari 2014 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - De aarde vanuit het heelal. De zon komt op. A new dawn. Is dit het begin van 2001: A Space Odyssey? Nee, dit is het begin van Utopia, de nieuwe realityshow van John de Mol. De camera vliegt over de aarde, zoomt in op Nederland en komt uiteindelijk uit boven twee loodsen in het Gooi. Hier, op dit braakliggend terreintje (zie ik daar het hek van de Gouden Kooi liggen?) gaan een jaar lang vijftien mensen proberen om een stukje samenlevingsgebeuren op te bouwen. Wordt het heaven or hell, zingt Miss Montreal in het titellied.

Na de intro zien we mensen afscheid nemen. Veel tranen. Een jongetje omhelst zijn vader: ‘Ik zou jou nooit vergeten, allerbeste papa,’ zegt hij. Hij is een jaar of acht, maar probeert nu al de wetten van de emo-tv te volgen. Zijn vader, die allerbeste papa, zal het komende jaar elke dag op de televisie zijn. Als het ventje de Utopia-app opstart, zal hij, voor een schappelijk prijsje, zijn vader zelfs 24 uur per dag kunnen zien. Dus met dat vergeten, zal het wel meevallen.

We zien een jongen zijn meisie omhelzen. ‘Dit is mijn grote moment om een nieuwe wereld te starten,’ zegt de jongen. Tranen in de ogen. De ambities liegen er niet om. Later in de uitzending vertelt Rienk (Trotski op blote voeten, heeft ervoor gekozen om dakloos door het leven te gaan) dat hij met Utopia wil laten zien dat het ook anders kan. Hij koestert zelfs de hoop dat het programma een ommekeer teweeg zal brengen. ‘Ik neem aan dat jullie allemaal Utopia hebben gelezen,’ zegt hij op een gegeven moment. Uiteraard heeft niemand dat. Het gezelschap is een onsamenhangend mengsel van quasi-idealisten, doeners en flierefluiters, bij elkaar gehouden door de gebruikelijke ijdelheid.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Terugblik op mijn jeugd

31 december 2013 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - In plaats van terug te kijken op het jaar dat bijna achter ons ligt, zorgde de televisie en de literatuur ervoor dat ik deze week op reis ging naar mijn prille jeugd. Het begon met de uitzending van Andere Tijden op Tweede Kerstdag. De rauwe jaren ’80 in beeld. Beginnend bij de troonwisseling, eindigend met de neergang van de Berlijnse muur. Daartussen: veel ellende, werkloosheid, buitenlanders die de buurt overnemen, Janmaat die daar iets over zegt, stakingen, demonstraties tegen kruisraketten, heroïne godverdomme, de Baghwan, de hanenkammen, de schoudervullingen, het WK waar we niet bij waren, het EK dat we wonnen.

Een dag later: Dit is alles, documentaire over Doe Maar. Op het hoogtepunt van hun succes was ik te jong om vol in de hysterie op te gaan. Maar De Bom maakte diepe indruk op me. ‘De Bom’ heeft mij de popmuziek ingesleurd, samen met When the rain begins to fall van Jermaine Jackson en Pia Zadora. Het was de dreigende sfeer die mij aan de buis gekluisterd hield. Van ‘De Bom’ was ik zelfs bang. Rechtse kennissen van mijn ouders hadden in hun tuin een bord staan waarop stond te lezen ‘liever een Bom in de tuin dan een Rus in de keuken’. Ikzelf had met mijn ouders meegedaan aan een Ban de Bom-demonstratie in Den Haag. Ik had er een tekening over gemaakt die twee liggende A-drietjes besloeg.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | The act of killing

24 december 2013 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Anwar Congo is een preman. Een verbastering van ‘free man’. Een vrije jongen. Hij verkoopt bioscoopkaartjes op de zwarte markt en spiegelt zich aan Elvis en John Wayne. Maar dan vindt er een coup plaats in de Indonesische legertop. Soekarno Soeharto komt aan de macht. Anwar Congo wordt leider van een Indonesisch doodseskader dat in 1965 meehielp aan de dood van naar schatting 1 miljoen communisten, Chinezen en intellectuelen. De moordenaars zijn nooit voor hun daden veroordeeld. Integendeel. Ze wonen tussen de mensen wier ouders en grootouders ze hebben vermoord. Ze persen de Chinese middenstand af. Ze worden nog steeds gevreesd. Ze zijn nog steeds preman.

In één van de eerste scènes van The Act of Killing, zien we Anwar de cha-cha-cha doen op de plek waar hij in de jaren ’60 honderden slachtoffers heeft vermoord. Een minuut daarvoor liet hij nog zien hoe hij zijn slachtoffers met behulp van ijzerdraad keelde. Anwar doet het dansje om te illustreren hoe hij zijn demonen probeert te vergeten: alcohol drinken, marihuana roken en dansen.

De truc die regisseur Joshua Oppenheimer bedacht: hij laat Anwar en zijn medebeulen een film maken over hun daden. Tijdens het bespreken van de film, bespreken ze hun daden. Ze halen herinneringen op. Soms in alle ernst, soms tussen neus en lippen door. We zien Anwar achterin een citroën Mehari zitten, naast Adi Zulkadry (oprichter van de Pancasila Jeugd, een paramilitaire organisatie die nog steeds bestaat en de bevolking intimideert als dat nodig is). Adi vraagt aan Anwar of hij zich de campagne ‘vernietig de Chinezen’ nog kan herinneren. Tijdens een lange voettocht stak Adi toen tientallen Chinezen neer, totdat hij op een gegeven moment de vader van zijn Chinese vriendin tegenkwam en ‘Vernietig de Chinezen’ veranderde in ‘Vernietig de Chinese vader van mijn vriendin’. Adi vertelt hoe hij zijn schoonvader doodstak. Anwar glimlacht. Alsof ze herinneringen ophalen aan hun studententijd, toen ze soms uit dronken baldadigheid autospiegeltjes van auto’s trapten op weg naar huis.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Recensie | Roberto Saviano – Zero zero zero

18 december 2013 , 12:30 , door Max Molovich

RECENSIE - Zero zero zero, het nieuwe boek van Roberto Saviano, kent een valse start. Maar langzaam maar zeker wint dit boek over de wereldwijde handel in cocaïne aan urgentie. En niet zo’n beetje ook.

‘Leest als een thriller’, staat er op de achterflap van Zero zero zero, het nieuwe boek van Roberto Saviano. U weet wel: van Gomorra, zijn verpletterende debuut over de invloed van de Napolitaanse maffia op het dagelijkse leven in Zuid-Italië. In Zero zero zero ontleedt Saviano de wereldwijde ellende die door de handel in cocaïne wordt veroorzaakt. Het begin leest inderdaad alsof je een thriller wordt binnengesleept. Maar dan wel een thriller die weinig spannend dreigt te worden. Saviano vertelt hoe hij door een Amerikaanse politieagent wordt getipt over een informant die geluidsopnamen had gemaakt van een topoverleg tussen internationale criminelen. Een oude Italiaanse maffiabaas gaf maffiales aan de nieuwe garde, een allegaartje van Mexicanen, Latino’s, Italianen, Amerikanen en Albanezen. Het belang daarvan is groot, zoveel kun je uit de woorden van Saviano wel opmaken. Maar waarom het belang groot is, dat wordt niet echt voelbaar. De politieagent vraagt aan Saviano om erover te schrijven. Saviano aarzelt. ’s Avonds ligt hij in zijn bed te woelen. Hij besluit het te doen. Hij wil de informant spreken. Een dag later is de informant dood. Een ongeluk.

Geen bal op tv | Op zoek naar Mohamed Rasoel

17 december 2013 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - In de vierdelige documentaireserie Zwart Wit blikt journalist Marco de Vries terug op ‘het integratiedebat’. In aflevering 2 gaat hij Op zoek naar Mohamed Rasoel, de mysterieuze schrijver van De Ondergang van Nederland.

Mohamed Rasoel. Wie kent ‘m nog? De Boywonder van de PVV schijnt er een groot fan van te zijn. Een paar jaar geleden heeft hij de staatssecretaris van Onderwijs zelfs nog voorgesteld om Rasoels boek ‘De Ondergang van Nederland, land der naïevve dwazen’ (PDF alert!) gratis op alle scholen te verspreiden. De ganse PVV-fractie stemde voor. De rest van de Kamer tegen.

Mohamed Rasoel en zijn boekje zorgden in de jaren ’90 voor de nodige ophef. Niet dat ik daar destijds ook maar iets van heb meegekregen (ik was bezig mijn schaamharen te tellen, drie in totaal), maar later, in de nasleep van de moord op Theo van Gogh heb ik mij een heel klein beetje in de affaire verdiept. Ik las een aantal bladzijden uit het boekje, vooral om te kijken of ik er ook de stijl van Gerrit Komrij in herkende, zoals taalwetenschapper Teun van Dijk in volle overtuiging beweerde. Wat ik mij herinner was dat nooit met zekerheid is achterhaald wie er nu schuilging achter Mohamed Rasoel.

Geen bal op tv | Madiba

10 december 2013 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Schaamte is een begrip dat aan het uitsterven is. Dat bleek maar weer toen Nelson Mandela vorige week stierf en rouwend Nederland alles uit de kast trok om hem te herdenken.

Madiba. Ik had de naam nog nooit gehoord, zal ik u eerlijk zeggen. Maar het nieuws dat Nelson Mandela op 95-jarige leeftijd het tijdelijke met het eeuwige had verwisseld was nog geen half uur oud of half Nederland gebruikte Mandela’s Xhosa-naam alsof ze hoogstpersoonlijk aanwezig waren geweest bij zijn besnijdenis.

Neem Gordon. Had het gelukkige toeval aan tafel te zitten bij Humberto en diens gelijknamige talkshow toen het nieuws bekend werd. Ik had de stiekeme hoop dat Gordon zich niet zou kunnen inhouden en een misplaatste zwartepietengrap uit de mouw zou toveren. Het was immers op pakjesavond dat Mandela met de stoomboot naar de eeuwige jachtvelden vertrok. Maar het mocht niet zo zijn. Een aangeslagen Humberto Tan memoreerde Mandela aan de hand van wat typerende verhalen. Toen hij heel even midden in een verhaal stopte om de juiste woorden te vinden, kreeg hij een hand van Gordon op zijn hand. Gordon begreep de pijn van Humberto. Na afloop van Humberto zou Gordon twitteren: “Madiba is niet meer, hij leeft voort in onze idealen! Een mens om nooit te vergeten!!” Gordon doet het gewoon. Net zoals Gordon er niet voor terugdeinst om zijn solidariteit met zijn Zuid-Afrikaanse vrienden te tonen door zijn Twitter-account op te sieren met een Zuid-Afrikaanse vlag.

Geen bal op tv | Robbert Dijkgraaf over Albert Einstein

3 december 2013 , 15:30 , door Max Molovich

COLUMN - Robbert Dijkgraaf gaf college over Albert Einstein. In de reguliere uitzending vloog hij met de snelheid van het licht door de materie. Op het.web nam hij wat meer rust. En dat was wel zo prettig.

Professor Robbert Dijkgraaf gaf college in De Wereld Draait Door. Over Albert Einstein. Een fijne gelegenheid om weer eens te proberen al die belangrijke theorieën te begrijpen. Ik heb het al vaker geprobeerd, en ik snap het altijd wel, maar het lukt me nooit helemaal om m’n vinger erachter te krijgen.

Wie weet zou daar nu eens verandering in komen. Robbert Dijkgraaf begint, zoals iedereen die mij de theorieën van Einstein probeert uit te leggen, over de elegante eenvoud van de theorieën. Waarna Dijkgraaf ze uitlegt aan de hand van de bekende voorbeelden. Zoals het voorbeeld van de man in de rijdende trein die zijn zaklamp verticaal op en neer laat bewegen. Wie daar vanaf het stilstaande perron naar kijkt, ziet niet een op en neer gaande zaklamp, die ziet het licht in een golfbeweging voorbijtrekken. Voor de persoon op het perron legt het licht dus een langere weg af dan voor de persoon in de trein, terwijl de lichtsnelheid dezelfde blijft. Conclusie: voor de man op het perron gaat de tijd langzamer dan voor de man in de trein. Tenminste, als ik het goed begrepen heb. Zeker weten doe ik dat niet, want ik mis de verbeeldingskracht om het te doorvoelen, als u begrijpt wat ik bedoel.