Jos van Dijk, auteur op Sargasso

Foto: Jacques Paquier (cc)

Macron speelt met vuur op de Balkan

18 oktober 2019 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Wat beweegt de Franse president om moeilijk te doen over Noord-Macedonië?

Alsof de EU-top het al niet moeilijk genoeg had met de Brexit zette de Franse president -met steun van premier Rutte- ook de uitbreidingsonderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië op het spel. Vooral voor de Macedoniërs is het een hard gelag. Ze hebben de afgelopen jaren hun best gedaan om het conflict met Griekenland over de naam van hun land uit de wereld te helpen. Dat is jarenlang de drempel geweest om überhaupt over een EU-lidmaatschap te praten. Nu dat probleem na flinke druk vanuit de EU uit de wereld is zou je verwachten dat er een stap gezet kan worden naar toetreding. Het EU-lidmaatschap was bij het referendum over de naamswijziging ook de belangrijkste reden voor de bevolking om in te stemmen met het akkoord van Prespa tussen premier Zaev en de Griekse regering, toen nog onder leiding van Syriza’s Tsipras (die mede daardoor in eigen land flink aan populariteit moest inboeten).

‘Eerst het eigen huis op orde’

Onderhandelingen over het EU-lidmaatschap kunnen jaren duren. Met Kroatië startte de procedure in 2005 en het land kon pas in 2013 officieel toetreden. Sindsdien zijn de EU-lidstaten bepaald niet soepeler geworden inzake uitbreiding. Macron gaat nu voor de beloofde uitbreidingsonderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië liggen omdat hij vindt dat eerst de hele procedure moet worden herzien. Hij wil de kandidaat-landen best een positief signaal geven om hen aan te moedigen door te gaan met hervormingen, maar de EU zal volgens hem eerst het eigen huis op orde moeten brengen voordat nieuwe bewoners kunnen worden uitgenodigd. Hij vindt het ‘bizar’ dat we de visumplicht intrekken nog voordat er een begin is gemaakt met toetredingsonderhandelingen. Macron:

Waan van de dag

Orbán lijdt nederlaag bij lokale verkiezingen

14 oktober 2019 , 10:23 , door Jos van Dijk

Oppositiekandidaat Gergely Karácsony wordt burgemeester van Boedapest.

Voor het eerst in tien jaar weet de oppositie de macht van Orbán’s Fidesz te breken. Liberalen, groenen, socialisten en conservatieven hebben hun meningsverschillen bij de lokale verkiezingen opzij gezet en dat leverde behalve in Boedapest ook in een aantal andere steden zoals Miskolc, Szeged en Eger succes op.

Waan van de dag

Een deel van de dreigende pensioenkortingen is onnodig.

14 oktober 2019 , 10:10 , door Jos van Dijk

Veertig experts pleiten voor versoepeling regels pensioenfondsen.

“Er is geen enkel ander land dat zoveel pensioenvermogen per inwoner heeft opgebouwd als ons land. En toch lezen we dagelijks in de krant dat onze pensioenfondsen in grote moeilijkheden verkeren.”

In hun brief wijzen ze de Kamerleden erop dat pensioenfondsen veel meer beleggingswinst halen dan die 0% waarmee ze moeten rekenen. ‘De pensioenfondsen hebben sinds het begin van de jaren negentig jaarlijks een gemiddeld rendement gemaakt van ongeveer 7%.’

Foto: YeahDog (cc)

Polen meer dan ooit verdeeld

11 oktober 2019 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - In de afgelopen jaren is er als nooit tevoren gedemonstreerd in Polen. Zowel door links als door rechts.

Zondag zijn er parlementsverkiezingen in Polen en de verwachting is dat de conservatieve, nationalistische PiS (Recht en Rechtvaardigheid) van Jaroslav Kaczynski nog meer stemmen haalt dan in 2015, toen de partij de absolute meerderheid veroverde. Het succes van PiS is haar sociale politiek. Terwijl elders in Europa grote zorgen worden geuit over de toekomst van de rechtsstaat, constateert een grote meerderheid in Polen dat het hen beter gaat dan onder het regime van het Burgerplatform, dat nu in een nieuwe coalitie het voornaamste alternatief is bij de verkiezingen. PiS heeft zich aan de belofte gehouden alle gezinnen een toelage van 500 zloty te geven. Voor schoolgaande kinderen is er daar boven op nog een toelage voor schoolboeken. De pensioenleeftijd is verlaagd, gepensioneerden krijgen een dertiende maand, het minimumloon wordt volgens de belofte van PiS de komende vier jaar verdubbeld. En tegen de waarschuwingen van de oppositie in is het ook allemaal betaalbaar gebleken. De groei van de economie is 4% en voor 2020 is er een sluitende begroting.

Boeren

De verwachting is dat PiS met name op het platteland meer stemmen gaat winnen omdat de partij belooft de EU-bijdragen voor de boeren te verhogen tot het niveau van Duitse en Franse boeren. Dat wordt nog lastig te realiseren omdat er binnen de EU weinig steun is voor het volledig gelijktrekken van de subsidies. Nu wil het toeval dat de nieuwe EU-commissaris voor landbouw een Pool wordt, Janusz Wojciechowski, maar hij was zo wijs om zich bij zijn ondervraging in het Europese Parlement niet vast te leggen op dit punt. De verwachting is dat veel voormalige kiezers van de Boerenpartij PSL, ooit coalitiegenoot van het liberale Burgerplatform, ondanks dat verleid zullen worden door de belofte van PiS. De PSL heeft zich voor deze verkiezingen losgemaakt van het Burgerplatform en is een coalitie aangegaan met onder andere de anti-establishmentpartij van de punk rock zanger Kukesz.

Waan van de dag

Portugese socialisten winnen verkiezingen

7 oktober 2019 , 10:22 , door Jos van Dijk

De Portugese socialisten hebben een grote overwinning behaald bij de verkiezingen van gisteren.

De centrum-linkse partij krijgt na het tellen van 98,8% van de stemmen 106 van de 230 zetels. Voor een meerderheid hebben ze de 19 stemmen van het linkse blok (B.E.) nodig. De socialisten hebben de afgelopen vier jaar een minderheidsregering gevormd met gedoogsteun van linkse partijen. In 2015 was de centrum-rechtse combinatie van de sociaaldemocratische PSD en Christendemocraten nog de grootste, maar die slaagde er niet in een regering te vormen.

Foto: Newtown grafitti (cc)

CIA liet Spaans bedrijf Assange bespioneren

7 oktober 2019 , 08:00 , door Jos van Dijk

NIEUWS - Tijdens zijn verblijf in de ambassade van Ecuador in Londen heeft Julian Assange altijd vermoed dat hij werd afgeluisterd.

Het Spaanse Hoogerechtshof is een onderzoek begonnen naar het bedrijf UC Global S.L. dat de ambassade van Ecuador in Londen moest beveiligen, schrijft de Spaanse krant El Pais. Het bedrijf blijkt van de CIA opdrachten te hebben aanvaard om Assange tijdens zijn verblijf daar af te luisteren. David Morales, de eigenaar het bedrijf zou audio- en video-opnames van ontmoetingen van Assange met zijn advocaten en medewerkers hebben overhandigd aan de Amerikaanse geheime dienst.
Morales, een militair op verlof, was ingehuurd door de geheime dienst van Ecuador voor de beveiliging van de ambassade. Na een bezoek aan een beurs voor security-bedrijven in Las Vegas vertelde hij zijn naaste medewerkers onder geheimhouding dat hij opdrachten van de CIA had aanvaard: “We are playing in another league. This is the first division,”.

In december 2017 organiseerde Morales een ontmoeting tussen het hoofd van de Ecuadoriaanse geheime dienst en Assange over een mogelijke overdracht naar een ander land. Morales maakte van dat gesprek opnames die hij ter beschikking stelde van de Amerikanen. Direct daarna vaardigde de VS een internationaal aanhoudingsbevel uit tegen Assange.

Foto: Portugees Parlement [foto van de auteur]

Portugese socialisten willen door

4 oktober 2019 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Vier jaar geleden kreeg de nieuwe sociaaldemocratische minderheidsregering van Antonio Costa nog weinig krediet. Na de verkiezingen van a.s. zondag is voortzetting van de linkse regering niet uitgesloten.

Met gedoogsteun van het linkse blok en de communisten is de Portugese socialistische partij er in geslaagd ‘een einde te maken aan de bezuinigingspolitiek van de vorige rechtse regering, sociale ongelijkheid te verminderen en tegelijk internationale geloofwaardigheid te behouden, de beleggers vertrouwen te geven en de boeken van ’s lands financiën op orde te houden.’ ‘Daarmee hebben we, zei Costa in een verkiezingstoespraak in Coimbra, ‘de muren tussen de linkse partijen gesloopt en het land op weg naar herstel geholpen.’ Een verhoogd minimumloon, het terugdraaien van bezuinigingen op het ambtelijk apparaat en reductie van de werkloosheid moeten hem voldoende steun opleveren voor voortzetting van zijn regering. Liefst nu met een meerderheid van de stemmen, maar dat wordt niet verwacht. Meer voor de hand ligt een voortzetting van ‘de vreemde constructie‘ van een minderheidspartij met gedoogsteun die het langer dan verwacht heeft uitgehouden.

De socialisten rekenen er wel op zondag opnieuw de grootste partij te worden, ook al staan ze in de polls op een licht verlies. De rechtse oppositie is de laatste weken aan een opmars bezig. Costa waarschuwt dat de herwonnen stabiliteit in het land in gevaar komt bij al te grote verschuivingen. Mochten zijn linkse partners groeien en, net als in Spanje te hoge eisen gaan stellen, zou hij nog steun kunnen zoeken bij de meer gematigde groene PAN.

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

Persvrijheid in de VS onder druk

28 september 2019 , 08:00 , door Jos van Dijk

OPINIE - Op de World Press Freedom Index van Reporters Sans Frontières (RSF) staat de VS met een 48e plaats niet erg hoog genoteerd. Met een president die de pers ‘de vijand van het volk’ noemt hoeft het niet te verbazen dat dit land de afgelopen jaren is gedaald op de thermometer van de persvrijheid wereldwijd. Maar of de betekenis daarvan overal doordringt is de vraag. De associatie van de VS met vrijheidsrechten is diep ingebakken in de publieke opinie. De reputatie van de Amerikanen is zo groot dat de kwaliteit van het nieuws uit de Verenigde Staten vooralsnog door de meeste media min of meer gelijkgeschakeld wordt aan de nieuwsvoorziening in (Noord-)Europese landen boven aan de lijst van RSF.

Een brede coalitie van organisaties die zich zorgen maken over het persvrijheid in de VS probeert nu met de U.S. Press Freedom Tracker duidelijk te maken dat er echt iets aan de hand is in Trumpland. En ook dat het niet alleen aan het Witte Huis ligt. Media berichten doorgaans vooral over incidenten, maar een overzicht van een reeks incidenten geeft pas een beeld van een trend. En die trend is bepaald niet gunstig voor de Amerikaanse journalisten. Journalisten in de Verenigde Staten worden geconfronteerd met vijandigheid van de kant van lokale en federale overheden, en een groeiend aantal juridische bedreigingen voor zichzelf en hun bronnen.

Waan van de dag

Vrijdag staken we

24 september 2019 , 10:55 , door Jos van Dijk

Klimaatstaking en demonstratie in Den Haag, 13.00 uur Koekamp.

Wereldwijd doen miljoenen mensen mee aan de grote internationale klimaatstaking, onderdeel van een wereldwijde actieweek van 20-27 september. Meer info.

Waan van de dag

Duitsland voert CO2 heffing in

20 september 2019 , 18:34 , door Jos van Dijk

De Duitse regering heeft een klimaatbeleid gepubliceerd.

De belangrijkste maatregel is dat er een heffing komt op de uitstoot van CO2. “Met deze maatregelen wordt veel geld verdiend”, zegt NOS-correspondent Wouter Zwart, “en dat wordt geïnvesteerd in de schone consument en de schone producent.” Die krijgen allerlei subsidies. Zo komt er een belastingvoordeel op elektrische auto’s en worden er de komende jaren zo’n 1 miljoen laadpunten voor elektrische auto’s bijgebouwd.

Waan van de dag

Handelsverdrag van de EU met Zuid-Amerika op losse schroeven

20 september 2019 , 13:03 , door Jos van Dijk

Het Oostenrijkse parlement dwingt de regering Mercosur af te wijzen.

Het handelsverdrag Mercosur is omstreden sinds het aantreden van de Braziliaanse president Bolsonaro en zijn weinig actieve houding bij de bestrijding van de voortdurende ontbossing en het afbranden van het regenwoud. Het verdrag vereist een unanieme meerderheid in de Europese Raad en moet ook nog door het Europese parlement en alle nationale parlementen worden goedgekeurd.

Foto: Ninian Reid (cc)

Wat doet Schotland na de Brexit?

20 september 2019 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Deze week is het vijf jaar geleden dat de Schotten in meerderheid (55-45%) tegen uittreden uit het Verenigd Koninkrijk stemden. Hoe staat het er nu voor met het onafhankelijkheidsstreven?

Vlak nadat de pas aangetreden Britse premier Johnson in Schotland deze zomer in Edinburgh op bezoek kwam bleek het aantal voorstanders van onafhankelijkheid gestegen tot 52%. De organisatie van de tegenstanders Scotland in Union liet deze week een peiling uitvoeren met een iets andere vraagstelling en daaruit kwam dat 59% van de ondervraagden in het Verenigd Koninkrijk wil blijven. Een leider van de Schotse Nationale Partij (SNP) beschuldigde de organisatie ervan de ondervraagden te verwarren met een vraag die lijkt op het Brexit-referendum waarbij de Schotten in meerderheid voor ‘blijven’ kozen.

De Schotse premier Nicola Sturgeon (SNP) is vastbesloten nog in haar zittingsperiode een nieuw referendum over de onafhankelijkheid van Schotland te organiseren. Eerder dit jaar heeft ze daarvoor een nieuwe referendumwet ingediend die dit najaar zal worden behandeld. Op medewerking van de huidige Britse regering hoeft ze niet te rekenen. Ze hoopt op nieuwe kansen als Johnson eind dit jaar in algemene verkiezingen wordt weggestemd. In de campagne voor die verkiezingen zal zij het recht van de Schotten op onafhankelijkheid centraal stellen. De SNP verwacht een flinke winst te maken.