Jos van Dijk

1.187 Artikelen
604 Waanlinks
3.607 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header
Foto: Sinn Féin (cc)

Sinn Féin op winst in Ierland

ELDERS - Ierland gaat morgen naar de stembus

I believe it is time for change.” Het is een veelgehoorde uitspraak van kandidaten in verkiezingscampagnes. Mary Lou McDonald (foto), de partijleider van de linkse, republikeinse Sinn Féin (SF), zou morgen wel eens gelijk kunnen krijgen met haar clichématige voorspelling van een breuk in de Ierse politieke verhoudingen. Ierland wordt al bijna een eeuw geregeerd door een van de twee met elkaar concurrerende centrum-rechtse partijen, Fine Geal (FG) van de huidige premier Leo Varadkar en Fianna Fáil (FF) van Micheál Martin. Varadkar nam vorige maand zelf het initiatief voor nieuwe verkiezingen na problemen in het parlement met twee van zijn ministers. Hij hoopte ongetwijfeld op winst en een steviger basis voor een nieuwe termijn. Zijn concurrent Martin staat er in de polls echter beter voor en kan nu misschien het stokje weer van hem overnemen. Maar de grote verrassing in deze verkiezingscampagne is de opkomst van Sinn Féin, ooit de politieke tak van het voormalige Ierse Republikeinse Leger (IRA), een partij die zowel in Ierland als de Noord-Ierland actief is. SF was vroeger de paria van de Ierse politiek en is nu Fine Gael in de polls voorbijgestreefd. Als de partij die positie zaterdag weet te verzilveren mag je dus echt wel spreken van verandering.

Foto: Claudio Manenti (cc)

Als de sterren doven

ELDERS - Is de rol van de Vijfsterrenbeweging in Italië uitgespeeld?

De grootste verliezer bij de regionale verkiezingen in Emilia Romagna afgelopen zondag was de Vijfsterrenbeweging M5S die niet verder kwam dan 3,5% van de stemmen. Bijna twee jaar gelden behaalde M5S bij de landelijke verkiezingen nog bijna een derde van alle stemmen. M5S werd de grootste partij en vormde samen met de rechtse Lega een voor Italië unieke regeringscoalitie. Vorig jaar, bij de Europese verkiezingen, was de aanhang van de partij al gedaald tot 16% van de stemmen, terwijl die van Lega steeg tot ver boven de 30%. Legaleider Salvini dacht hiervan in het najaar gebruik te kunnen maken als er nieuwe verkiezingen zouden komen. Hij gokte en verloor. In plaats van Lega ging M5S voor een nieuwe regeringscoalitie in zee met de Democratische Partij (PD), een partij die door de beweging altijd fel is bestreden. Veel oorspronkelijke aanhangers wilden dat niet meer meemaken. In de polls komt de Vijfsterrenbeweging nu niet hoger dan 15%. Lega staat op 32%, even hoog als M5S twee jaar geleden.

Een splitsing van de beweging lijkt nu onafwendbaar. Een deel van M5S wil terug naar de oorspronkelijke principiële anti-establishment koers van oprichter Beppe Grillo (foto). Een deel wil verder in de coalitie met de PD. En een ander, eurosceptisch deel wil terug naar de samenwerking met Salvini’s Lega. “The Movement used to be poetry and hope, now it’s guerrilla warfare and suspicion,” zegt een veteraan in de partij. In de loop van twee jaar zijn meer dan dertig parlementsleden afgetreden of uit de partij gezet. Onderwijsminister Lorenzo Fioramonti gaf er de brui aan toen hij ook van zijn eigen partij niet het verlangde budget kreeg voor zijn plannen. Onlangs trad Luigi Di Maio af als partijleider. Hij wordt opgevolgd door Vito Crimi, die op een partijcongres in maart moet proberen de eenheid te herstellen. Krijgt de beweging nog een kans?

Quote du Jour | Het ‘de armen gaan betalen’ frame

Nu de ‘klimaatontkenners’ in veler ogen ontmaskerd zijn openbaart zich in de media een nieuw frame dat ernstige gevolgen kan hebben voor het draagvlak van urgente maatregelen In Social Europe wijst Nathalie Bennett media op hun verantwoordelijkheid het hele verhaal te vertellen.

One such narrative posits that the actions needed to tackle the climate emergency and nature crisis—slashing carbon emissions and our resource consumption—must come at the expense of our quality of life. It suggests that these measures will adversely affect the lives of the poor and vulnerable, particularly communities that are currently reliant on fossil-fuel and resource-heavy industries. You might call it the ‘poor will pay’ assumption.

Foto: GGAADD (cc)

Persvrijheid onder druk in Centraal en Oost-Europa

ELDERS - Een onafhankelijke pers blijft lastig in landen die bol staan van politieke spanningen.

Twee jaar na de moord op de Slowaakse journalist Ján Kuciak en zijn vriendin Martina Kušnírová voelen veel journalisten in Centraal en Oost-Europa zich nog steeds niet veilig. Het rapport Fighting Words van het Reuters Institute for the Study of Journalism en Oxford University laat zien hoe veel journalisten in de regio onder druk staan van de regering, bepaalde politici, delen van het publiek, maar ook van hun eigen collega’s. Individuele journalisten worden aangevallen, vrouwen in het bijzonder, en bedreigd met rechtszaken, media worden onder druk gezet via advertentie-inkomsten. Veel media zijn direct of indirect gebonden aan de regering, al dan niet na overname door regeringsgetrouwe personen of bedrijven. Er lijkt een tweedeling te ontstaan in het medialandschap: voor of tegen de zittende regering. Individuele journalisten worden min of meer gedwongen daarin mee te gaan en verliezen zo hun onafhankelijkheid.

Montenegro

Recente voorbeelden van aantasting van de persvrijheid zijn niet moeilijk te vinden. In Montenegro zijn onlangs in korte tijd drie journalisten vastgezet. Andjela Djikanovic werd drie dagen vastgehouden omdat ze paniek zou hebben gezaaid met een bericht over de mogelijke inzet van de Kosovaarse politie bij het Orthodoxe Kerstfeest op 6 januari. Op de achtergrond speelt een conflict over een nieuwe wet die de Servisch Orthodoxen hun kerkelijk bezit ontneemt. De betrouwbaarheid van de Montenegrijnse politie zou vanwege dit conflict niet gegarandeerd zijn. Veel Serviërs in Montenegro betwisten de politiek van de zittende President Milo Djukanovic. Bij de behandeling van de omstreden wet zijn amokmakende Servische volksvertegenwoordigers hardhandig uit het parlement verwijderd.

Foto: Jakub Martyński (cc)

Afscheid van het grijze midden

RECENSIE - Een pleidooi om de waarheid niet altijd in het midden te zoeken.

Literatuurcriticus Gijsbert Pols merkte dat hij steeds meer moeite kreeg met wat hij het ‘alomtegenwoordige centrisme’ noemt: ‘het idee dat het kwade altijd op een van de uiteinden van het politieke centrum te vinden is, dat goed beleid altijd een kwestie van overleg, consensus en pragmatisme.’ In tegenstelling met de neiging altijd het midden op te zoeken meent hij dat ‘progressie alleen mogelijk is doordat radicaal nieuwe ideeën vanuit de marge binnen kunnen dringen tot de politieke mainstream.’ Met dit intrigerende uitgangspunt schreef Pols onder de titel Het onhoudbare midden zeven essays over uiteenlopende onderwerpen als kunst, racisme, geweld, seksualiteit en ruimtelijke ordening. Hij gebruikt daarbij zowel zijn persoonlijke ervaringen als literaire beschouwingen over onder meer Nescio, Reve, Wolkers en Cremer.

Het midden als politiek probleem. Ik was benieuwd waar Pols na zijn afscheid van het centrisme dan de gewenste politieke progressie gaat vinden. Zoeken is misschien een beter woord. Want zijn beschouwingen leiden niet direct tot afgeronde conclusies. Ze zetten aan tot nadenken. Met de opdracht verder, dieper, radicaler te gaan dan gemiddelde, voor de hand liggende, veel gehoorde standpunten.

Greenpeace: Ecologisch boeren met minder dieren loont

De omslag naar ecologisch boeren met minder dieren is haalbaar en betaalbaar en levert de maatschappij jaarlijks gemiddeld ruim 1 miljard euro op.

Een onderzoek van Ecorys in opdracht van Greenpeace toont aan dat een hervorming van de intensieve veehouderij de komende 20 jaar jaarlijks gemiddeld 3,6 miljard euro kost. Onder andere door het uitkopen van boeren, het compenseren van inkomensverschillen en het herstellen van natuur. Terwijl een ecologisch landbouwsysteem met minder dieren jaarlijks gemiddeld 4,9 miljard euro oplevert. Een maatschappelijke opbrengst van ruim een miljard euro. De winst zit in het vermijden van schade aan klimaat, natuur en gezondheid.

Foto: NIOD BeeldbankWO2 bevrijding rijckholt september 1944 copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Voorsorteren in het bevrijde zuiden

ACHTERGROND - Nederland viert dit jaar 75 jaar bevrijding. Nog altijd komt er nieuwe informatie vrij over hoe het er in die tijd in Nederland toeging. Zo geeft het onlangs gepubliceerde Dagboek van de katholieke politicus Jan de Quay een interessant beeld van de onzekere politieke situatie in het reeds bevrijde deel van Nederland in de winter van 1944/1945. Hieronder een selectie van fragmenten die laten zien hoe De Quay in deze periode probeerde invloed te krijgen in het politieke leven direct na afloop van de bezettingstijd.

Het zuiden van Nederland is in het najaar van 1944 geleidelijk bevrijd door Amerikaanse, Canadese, Britse en Poolse troepen (foto boven: bevrijding Zuid-Limburg, september 1944). De Operatie Market Garden bij Arnhem mislukte echter waardoor het noorden van Nederland pas in het voorjaar van 1945 kon worden bevrijd. In afwachting daarvan ontstond in het zuiden een onduidelijke, onzekere en tamelijk chaotische situatie. “Door de omvangrijke schade, door tekorten aan voedsel, onderdak, brandstof, vervoer, bouwmaterialen en nog veel meer, door gebrek aan informatie en onduidelijke gezagsverhoudingen waren grote delen van het Zuiden volkomen ontredderd.”

In deze situatie probeerden verschillende groepen en individuen zich voor te bereiden op de terugkeer naar normale verhoudingen en het herstel van de Nederlandse staat. Het Militair Gezag onder leiding van generaal Kruls was formeel het bestuur in de bevrijde gebieden. Vanuit Londen probeerde de Nederlandse regering en koningin Wilhelmina invloed uit te oefenen. Verder waren er nog de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) onder leiding van Prins Bernhard, voortgekomen uit  de bundeling van verschillende verzetsgroepen. Leiders en vertegenwoordigers van tijdens de bezetting verboden of ontbonden organisaties, politieke partijen, kerkelijke instellingen en vakbonden lieten direct na de bevrijding ook weer van zich horen. Sommigen met een duidelijk vernieuwende boodschap, terwijl anderen zich meer behoudend opstelden.

Foto: Jeanne Menjoulet (cc)

Frankrijk staakt tegen pensioenhervorming

ELDERS - Veel Parijzenaars zijn het jaar gezond begonnen. Ze moeten lopend of met de fiets naar het werk omdat het openbaar vervoer staakt tegen de hervorming van de pensioenen.

Franse werknemers gingen gisteren opnieuw de straat op om te protesteren tegen de pensioenplannen van premier Edouard Philippe. De bonden blokkeerden ook de toegang tot een aantal havens. Vakbond CGT telde 250.000 mensen, dat is minder dan vorige week toen er nog 370.000 mensen op kwamen. Nu ontbraken de leden van de gematigde bond CFDT.  Zaterdag kondigde Philippe aan de bonden tegemoet te willen komen met een uitstel van het meest omstreden onderdeel van de plannen. De CFDT besloot daarop de acties te stoppen. Maar Philippe heeft de meeste andere bonden niet kunnen overtuigen. Hij is bereid de komende zeven jaar de pensioenleeftijd zonder restricties op 62 jaar te houden. Maar hij deed geen afstand van het voornemen de pensioenen op termijn ingrijpend te hervormen en heeft de bonden tot eind april de tijd gegeven om met nieuwe voorstellen te komen.

Puntenplan

De Franse regering wil een universeel pensioenstelsel ter vervanging van allerlei bedrijfstakgebonden regelingen. In het nieuwe stelsel is voorzien in een puntenstelsel dat langer doorwerken beloont. Stoppen kan als je 62 bent, de huidige pensoenleeftijd voor veel werknemers, maar dan verlies je punten. De nieuwe pensioenleeftijd zou 64 moeten worden voor iedereen. Met langer werken spaar je extra punten. Het wordt van kracht voor wie in 2022 begint te werken. Wie vóór 1975 is geboren, krijgt er helemaal niet mee te maken. De vakbonden zetten in op handhaving van de bestaande regelingen. Op de achtergrond speelt de algemene afkeer van de huidige Franse regering die het afgelopen jaar ook tot uiting kwam in de beweging van de gele hesjes.

Woonlasten blijven stijgen

Gemeenten verhogen onder meer de afvalstoffenheffing omdat het Rijk de afvalstoffenbelasting heeft verhoogd.

Woonlasten drukken niet overal even zwaar op het huishoudbudget blijkt uit Europees onderzoek. Lagere inkomensgroepen [< 60% van het mediane inkomen] geven in alle landen ongeveer 40% van het inkomen uit aan wonen. Dat is het dubbele van het percentage dat geldt voor de bevolking als geheel.

 

Foto: cc commons.wikimedia.org File:Irene Montero, durante la entrevista con eldiario.es (cropped).jpg

Nieuwe Spaanse regering een gedurfd experiment

ELDERS - Spanje heeft na twee verkiezingen weer een nieuwe regering.

Wat Pedro Sanchez afgelopen zomer na moeizame onderhandelingen uiteindelijk niet voor elkaar kreeg was nu in recordtijd gepiept: een coalitie van zijn Spaanse sociaaldemocratische PSOE met de linkse alternatieven van Podemos. Omdat deze partijen in het parlement samen nog niet genoeg stemmen hebben voor een meerderheid was de goedkeuring voor de coalitie afhankelijk van een aantal kleinere, regionale partijen. Dinsdag behaalde de coalitie een meerderheid van slechts twee stemmen bij achttien onthoudingen, waaronder de stemmen van de linkse Catalaanse ERC. Erg stabiel kun je het niet noemen. Maar ook om een aantal andere redenen kan deze regering als een gedurfd experiment beschouwd worden.

Sinds het herstel van de democratie eind jaren zeventig kende Spanje nog nooit een coalitieregering. De Sociaaldemocraten en Conservatieven van de Partido Popular (PP) wisselenden elkaar af in regeringen die op een meerderheid in het parlement konden rekenen. Er is dus geen ervaring in het overeind houden van een coalitie. Daarbij komt nog dat de Sanchez het zal moeten rooien met een partij die is voortgekomen uit een opstandige beweging die juist een radicaal einde wilde maken aan alle ‘oude politiek’, inclusief de PSOE. Het mislukken van de onderhandelingen in september j.l lag dus meer voor de hand dan de overeenkomst die direct na de verkiezingen in november tussen de twee partijen werd gesloten. Sanchez en de voorman van Podemos, Pablo Iglesias, hebben kennelijk geleerd van hun aanvaringen deze zomer en, gegeven de winst van rechts bij de verkiezingen, eieren voor hun geld gekozen.

Vorige Volgende