Jos van Dijk

1.182 Artikelen
604 Waanlinks
3.601 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header

‘Onwetendheid in een oorlog is geen excuus’

De onwetendheid bij Defensie is strategie, schrijven en : door gebrekkige kennis over slachtoffers hoopt men democratische controle te ontlopen.

De minister verschuilt zich hiermee achter een vorm van gecultiveerde onwetendheid, om politieke verantwoordelijkheid te vermijden. Als de Tweede Kamer haar cruciale rol van controleur van de macht serieus neemt, mag zij hier geen genoegen mee nemen. ‘Hawija’ toont ons de cocktail van ontkenning, geheimhouding en geveinsde dan wel bewust in stand gehouden onwetendheid waarmee Defensie onduidelijkheid en verwarring creëert over burgerslachtoffers. Meer dan een uit de hand gelopen leugen is dit een politieke strategie die democratische controle op hedendaagse oorlogsvoering ondermijnt.

Foto: Amaury Henderick (cc)

De sturende kracht van taal

RECENSIE - Veranderingen in het taalgebruik in de context van maatschappelijke ontwikkelingen

Veranderingen in het taalgebruik staan nooit op zichzelf. De populariteit van nieuwe woorden en uitdrukkingen komt niet uit de lucht vallen maar groeit in de context van maatschappelijke en culturele ontwikkelingen. En vervolgens hebben veranderingen in het taalgebruik ook weer invloed op het gedrag van mensen en de inrichting van hun instituties.

Taal stuurt onze blik op de werkelijkheid, waarna onvermijdelijk een verdere vormgeving van de werkelijkheid volgt. Als je kruiden in bloemperkjes onkruid noemt ga je wieden; als je een bos als een bron van economische winst beschouwt ga je kappen.

Dit schrijft de psycholoog Paul Verhaeghe in de inleiding op een bundel opstellen over taal onder de titel Taalkracht; andere woorden, andere werelden onder redactie van Christien Brinkgreve, Eric Koenen en Sanne Bloemink. De auteurs zijn lid van een door de socioloog Brinkgreve opgericht gezelschap dat eerder het boek Weten is meer dan meten schreef vanuit de kritiek op de dominantie van het ‘regime van maat en getal’. Dit nieuwe boek over taal is ontstaan uit een conferentie waarop de leden, elk vanuit het eigen vakgebied, vertelden over de betekenis van taal en veranderingen in de taal in hun omgeving.

Quote du Jour | Coronasteun vergroot ongelijkheid tussen EU-lidstaten

De economie van de Europese Unie drijft op het heilige principe van het ‘level playing field‘. Lidstaten mogen hun eigen bedrijven niet bevoordelen boven bedrijven uit andere landen. Staatssteun is alleen mogelijk in uitzonderlijke omstandigheden. Zoals nu dus. Maar het loslaten van het verbod op staatssteun heeft vergaande consequenties schrijven Lena Hornkohl en Jens van ’t Klooster op Social Europe.

De toestemming van de Europese Commissie voor staatssteun, inmiddels € 1,9 biljoen, is niet gelijk verdeeld

Foto: copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Nieuwe spanningen tussen Hongarije en Roemenië

ELDERS - Het wil nog niet erg lukken met de democratisering in Centraal- en Oost-Europa. De omgang met minderheden wordt in toenemende mate een punt van conflicten binnen en tussen staten.

Het Amerikaanse Freedom House publiceert elk jaar een beoordeling van de mate van vrijheid en democratie in alle landen ter wereld. De laatste jaren ziet het instituut in Centraal- en Oost-Europa weinig vooruitgang als het om democratie gaat. Het aantal landen dat slechter scoort is al tien jaar groter dan het aantal landen dat er op vooruit is gegaan. EU-lidstaten Polen en Hongarije zijn flink achteruitgegaan. Hongarije valt onder de streep van democratische landen volgens Freedom House, samen met landen als Servië en Montenegro, die de EU, net als Albanië en Noord-Macedonië, alhoewel het niet hardop wordt gezegd, een perspectief op lidmaatschap blijft voorhouden.

Van alle Balkanlanden scoort alleen Slovenië voldoende punten voor de kwalificatie ‘solide democratie’. Bulgarije, Kroatië en Roemenië naderen ook al de kritische grens die Hongarije als eerste EU-lidstaat overschreed.

De omgang met minderheden blijft in al deze landen een kritiek punt.

Hongaarse minderheid

Roemenië heeft een grote Hongaarse minderheid en dat levert regelmatig spanningen op met het buurland. Een van de eerste acties van de Hongaarse premier Viktor Orbán nadat zijn partij Fidesz in 2010 aan de macht kwam, was een wet invoeren waardoor Hongaren in de buurlanden het Hongaarse staatsburgerschap konden krijgen. Binnen drie jaar is daarvan al door een half miljoen etnische Hongaren gebruik gemaakt, vooral in Roemenië. Zij mogen ook een stem uitbrengen bij de Hongaarse parlementsverkiezingen. Voor Orbán is het een compensatie voor de vele Hongaren die het land in de afgelopen jaren de rug toekeerden. Maar het levert ook spanningen op met de buurlanden, op de eerste plaats met Roemenië.

Risico’s investering in fossiele brandstoffen steeds groter

Fossiele investeringen van pensioenfondsen verzwaren economische klap

De waarde van pensioenfonds ABP’s investeringen in fossiele brandstoffen is vanaf eind vorig jaar tot het dieptepunt op 16 maart dit jaar met 44 % gedaald, terwijl de waarde van de rest van het portfolio met 26 % afnam. Dit blijkt uit een simulatie op basis van de publiek beschikbare aandelenportefeuilles van pensioenfondsen ABP en Zorg en Welzijn, uitgevoerd door onderzoeksbureau Profundo in opdracht van Both ENDS. De simulaties laten zien dat de risico’s van investeren in de fossiele-brandstoffensector steeds groter worden.

[persbericht Both Ends]

Quote du Jour | De wereld na het coronavirus

Verandert de wereld onder invloed van de coronavirus pandemie?

POLITICO-journalisten vroegen tientallen experts en beleidsmakers wat volgens hen na de epidemie gaat veranderen – of, naar hun mening, zou moeten veranderen. Hun antwoorden:

Het einde van het kantoor

Many businesses are not expected to reopen once the crisis passes — leaving much unoccupied office space. Others may allow their employees to continue working from home and opt to save cash by taking advantage of more flexible co-working spaces.

De ondergang van het restaurantbedrijf

It’s hard to imagine Europe not returning to its culture of eating out and open-air cafés. But even when the lockdowns are over, the experience of China shows that people are very reluctant to return to dining out.

Verkorting van de voedselketen

“We have to have our own food, produced on our fields, by our own farmers, and we have to take better care of local markets, shorten those supply chains,” (EU Commissaris voor Landbouw Wojciechowski)

Verandering van eetgewoontes

“Our expectation is that hopefully the consumers are going to regain some of the respect for food that previous generations had,” (Mette Lykke, the CEO of Too Good To Go, an app that aims to reduce food waste)

Betere bescherming van zzp’ers in de digitale economie (een basisinkomen?)

Governments will have to rethink social protections and labor rights for new kinds of work, especially as the newly laid-off turn to platforms for income. “There is going to be an increase of online work, but it won’t all be of good quality and with enough protection, especially not in times of shock,” said Anna Thomas, director of the Institute for the Future of Work.

Meer online bestellingen bij de supermarkt

This trend will continue when the crisis is over, said Christian Verschueren, director general of EuroCommerce, a trade body. “If we learned one thing through this [crisis, it] is that digital transformation has been accelerated and will be accelerated,” he said.

Meer vervoer per fiets

“Moving around on bike or on foot is … the only real pandemic-resilient mobility there is,” a coalition of activists wrote in an open letter to German Transport Minister Andreas Scheuer earlier this month. “The changes have to be permanent to be an improvement,” said Morten Kabell, a former mayor for environmental affairs in Copenhagen and co-CEO of the European Cyclists’ Federation

Vernieuwing van de ruimtelijke ordening in steden

The Mayor of Paris Anne Hidalgo proposed turning the French capital into a collective of self-sufficient communities with everything — groceries, parks, gyms, health centers, schools and workplaces — just a 15-minute walk away from every resident’s doorstep.

Openbaar vervoer in de rode cijfers

Even once things start to gradually return to normal, decreased use of public transport will mean services will run way beneath profitability. Local authorities will have to provide major subsidies to maintain transport links, or risk the mothballing of tram and subway routes.

Minder vliegreizen

Companies will be able to evaluate closely how productivity under lockdown compares — and whether the millions spent on corporate travel are really worth it.

Veranderingen op luchthavens

Airports have long been countries’ gatekeepers, but the pandemic may require them to be de facto doctors too. The need for social distancing will also present challenges. Maintaining that in lines at security and immigration will require more space and different layouts.

Grote technologiebedrijven opereren als publieke diensten

In times of crisis, people typically turn to government authorities for help. With COVID-19, they’ve also turned to Big Tech. Facebook has teamed up with national public health agencies to keep people informed; Google has peppered search results with the latest updates on how to keep safe; Amazon has become an arm of many countries’ postal services, as people rely on the e-commerce giant for everything from groceries to toilet paper.

Privacyrechten blijvend aangetast

“Many short-term emergency measures will become a fixture of life. That is the nature of emergencies. They fast-forward historical processes,” wrote Israeli philosopher Yuval Noah Harari in late March

De EU krijgt gezondheid als beleidsgebied erbij

More than 6,000 people, including former prime ministers, commissioners and a Parliament president, signed a petition arguing that it is time to make health a shared EU competence, and give the bloc the ability to act as a federal state in health emergencies.

Het Europees Parlement gaat verder digitaliseren

MEPs saw the experience of going entirely digital as a way to improve their relationship with the outside world. Nathalie Loiseau, a French MEP from the centrist Renew Europe group, said she will participate in a videoconference with MPs in France, “something we had struggled to put in place in normal times.”

De EU moet eerst intern orde op zaken stellen

“What we have understood is that first we need to be less dependent and to have our economy back on track, then we can really play a role as a geopolitical actor,” argued a senior EU diplomat.

Als de euro niet uit elkaar valt worden we sterker

If the crisis doesn’t end up breaking the euro, then there is hope, said Guntram Wolf, the director of the Brussels think tank Bruegel. “If we can pick out a proper growth strategy and issue some joint debt, which would be sustainable on the side of stronger and weaker countries, then the EU can get out of the crisis strengthened — not weakened.”

Experts krijgen (weer) meer invloed

Less mistrust in established, academic, informed opinion. “After the COVID crisis, it’s reasonable,” wrote former Bank of England Governor Mark Carney in the Economist, “to expect people to demand … more heed to be given to the advice of scientific experts.”

 

Verder iemand nog suggesties?

 

Klimaatactivisten eisen verbod op nieuwe film van Michael Moore

Volgens de film Planet of the Humans kan duurzame energie propageren niet de opwarming van de aarde oplossen

Volgens Moore en Gibbs zijn klimaatactivisten meer bezig met de instandhouding van onze manier van leven, dan met het redden van de planeet. Ze concentreren zich op alternatieven voor fossiele brandstoffen in de ijdele hoop dat alles verder bij het oude kan blijven en spelen zo de fossiele industrie in de kaart. Oneindige groei op een eindige planeet noemen ze een levensgevaarlijke illusie.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Zweden doet het anders

ELDERS - Zonder strikte lockdown hoopt Zweden Covid-19 op den duur toch de baas te worden

De Walpurgisnacht van 30 april op 1 mei wordt in Zweden traditioneel gevierd met kampvuren, koorzang en toespraken ter ere van het begin van de lente. Het feest zorgt vooral in studentensteden als Uppsala en Lund voor massa’s uitgelaten mensen op straat. In de stad Lund hebben de autoriteiten dit jaar een bijzondere maatregel genomen om mensen weg te houden van de festiviteiten. Het park waar traditioneel vreugdevuren worden ontstoken is bewerkt met kippenmest. Goed voor het gras, maar minder aangenaam voor bier drinkende studenten.

Zweden vaart in de bestrijding van het coronavirus een geheel eigen koers. De regering vertrouwt vooral op de eigen verantwoordelijkheid van de bevolking. Het advies is onder meer afstand houden, ook in winkels en horecagelegenheden die nog steeds open zijn,  en verder druk openbaar vervoer en grote bijeenkomsten te mijden. De Zweedse vicepremier Isabella Lövin (Groenen) verdedigt het beleid dat afgestemd is op de lange termijn: het is een marathon en geen sprint. We nemen het coronavirus wel degelijk serieus, maar we passen onze maatregelen aan onze eigen situatie aan, zegt ze. Met te harde maatregelen houd je het niet lang genoeg vol. Mensen zullen ze op den duur minder gaan respecteren. We willen niet te veel van de bevolking vragen. Er is nu ook al een oplopende werkloosheid.

Foto: -JvL- (cc)

Openheid in crisistijd

OPINIE - Blijft de parlementaire democratie gewoon functioneren?

Het ministerie van VWS heeft even geen tijd voor de openbaarheid van bestuur. Wob-verzoeken van RTL-nieuwsredacteur Pieter Klein en het AD wordt ‘wegens overmacht’ aangehouden tot 1 juni, mogelijk zelfs later. Vanwege de coronacrisis . Precies het onderwerp waarover de journalisten documenten hadden opgevraagd. Wob-expert Roger Vleugels: ‘Als het parlement informatie krijgt, dan moet de informatieverschaffing aan het publiek ook doorgang vinden. Dat geldt zeker voor de pers, die een zogenoemde vitale functie heeft. Als de pers een wob-verzoek doet, dient het ministerie dat ook met voorrang te behandelen. Bij VWS zijn er overigens ook wob-verzoeken die wel behandeld worden, dus een beroep op overmacht riekt naar willekeur.’

Vleugels wordt geciteerd in een artikel van Jan-Hein Strop op FTM over het beperkt functioneren van de parlementaire democratie tijdens de coronacrisis onder de titel ‘Ook de democratie zit in een lockdown’. Er wordt weinig meer besproken in het parlement. De regering verschuilt zich achter de experts als het om de aanpak van de pandemie gaat. En wat de experts beweegt is ook niet altijd inzichtelijk.

Gewoon doorgaan

Kamerleden missen de deskundigheid om alles goed te kunnen beoordelen. Ze missen het rechtstreekse debat in de Kamer waar met enig volhouden soms meer informatie uit te halen valt dan via schriftelijke vragen die door ambtenaren worden beantwoord. En als de pers die Kamerleden pleegt aan te jagen om de regering ter verantwoording te roepen ook wordt uitgeschakeld om speurwerk te doen komt de controlefunctie van het parlement ernstig in de verdrukking. Ondanks de plechtige verklaring van de Hoge Colleges van Staat, waaronder de Eerste en Tweede Kamer, dat het democratisch proces gewoon doorgaat. Valt onder ‘gewoon’ dan ook niet een breder en meer open debat, zonder geheimen over de afwegingen van de experts in het Outbreak Management Team?

Foto: Detail voorpagina Voorwaarts speciaal nummer december 1946 copyright ok. Gecheckt 12-02-2022

Kunst op Zondag | Voorwaarts na de bevrijding

Politieke prenten van Fritz Behrendt, Alex Jagtenberg en Max Velthuijs.

De verwachtingen waren hooggespannen na het einde van de Duitse bezetting, 75 jaar geleden. Alles zou anders worden. De oude vooroorlogse politiek had afgedaan. We gaan met een schone lei en nieuwe partijen beginnen aan een progressief en welvarend Nederland. Dat was de stemming, die al in het laatste oorlogsjaar in verschillende verzetsbladen tot uiting was gekomen. Het communistische blad De Waarheid was een van de belangrijkste spreekbuizen van de politieke vernieuwing. De voormalige verzetskrant kwam direct na de bevrijding uit als dagblad en trok onmiddellijk duizenden abonnees uit verschillende politieke groeperingen. Het in de oorlog opgebouwde distributieapparaat maakte het mogelijk om binnen korte tijd uit te groeien tot de grootste krant van het land met bijna 350.000 abonnees.

De Waarheid heeft aanvankelijk een aantal jaren een weekblad uitgegeven: Voorwaarts. Het blad was bedoeld om nieuwe lezers aan te trekken en spiegelde zich aan vooroorlogse bladen als het satirische blad De Notenkraker en vooral WIJ, het weekblad van de SDAP. Max van den Berg, die als jonge vrijgestelde van de CPN voor Voorwaarts heeft gewerkt, zag al snel dat het doel niet werd gehaald en dat de verspreiding van het blad beperkt bleef tot de eigen kring. Het werd in 1950 opgeheven en vervangen door Uilenspiegel, weekblad voor het gezin. Het isolement van de communisten in de Koude Oorlogsperiode was toen al vergevorderd en de politieke vernieuwing waar Voorwaarts in zijn korte bestaan van getuigde was volledig mislukt.

Vorige Volgende