Jos van Dijk

1.187 Artikelen
604 Waanlinks
3.607 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header
Foto: Keith Yahl (cc)

Een EU-lidstaat op weg naar de dictatuur

ELDERS - Hongarije laat alle Europese standaarden varen.

Het Hongaarse parlement heeft deze week een wet ingevoerd die het transgenders onmogelijk maakt hun geslacht in het paspoort vast te leggen. In het paspoort kan alleen ‘geslacht bij geboorte’ worden vermeld. Transgenders kunnen hun voornaam ook niet meer aanpassen als ze een papier moeten invullen. Daarmee wordt verandering van geslacht feitelijk onmogelijk gemaakt. De wet zou niet alleen in strijd zijn met Europees recht maar ook met de Hongaarse grondwet.

Een andere nieuwe wet zou de geheime dienst eenvoudig toegang geven tot alle content die te vinden is op netwerken van de overheid. Het doel van de wet is het voorkomen van cyberaanvallen. Maar critici menen dat de wet geen enkele garantie biedt dat de inlichtingendiensten communicatie tussen burgers ongemoeid laat. Ze  zien het als een stap richting een totalitaire surveillance state. Daarbovenop komt nog de bevoegdheid van de politie om gegevens van verdachte personen vijfentwintig jaar te bewaren en zelfs als ze onschuldig zijn nog twintig jaar.

Facebookgebruikers opgepakt

Onder het motto ‘keep civic space healthy’ hebben twee internationale organisaties voor burgerrechten een Covid-19 Civic Freedom tracker gelanceerd. De coronabestrijdingsmaatregelen van alle landen ter wereld zijn doorgevlooid op de mate waarin burgerrechten zoals privacy en vrijheid van meningsuiting worden aangetast. Een dertigtal landen beperkt tijdens de coronacrisis het vrije verkeer van informatie. Daaronder ook Hongarije. Net als in een aantal andere landen is hier verdraaiing van nieuwsberichten over de pandemie en de verspreiding van fake nieuws strafbaar gesteld. Op grond van deze wet zijn al twee Facebookgebruikers opgepakt. Daaronder János Csóka-Szücs, activist voor oppositiepartij Momentum. Hij werd na vier uur vrijgelaten. Tegen tijdschrift Magyar Narancs zei Csóka dat de zaak hem deed denken aan de willekeur van het communisme. ‘Er zijn sindsdien dertig jaar verstreken, maar er lijkt niks veranderd.’ De wet verhoogt bij politici van oppositiepartijen en kritische journalisten de angst om zich in het openbaar te uiten. Ze zullen zich nog vaker bedenken bij wat ze zeggen of schrijven. Dat is waarschijnlijk precies de bedoeling van deze maatregel: het openbare debat smoren.

Aardgasvrije wijken: te hoge verwachtingen gewekt

De Algemene Rekenkamer constateert onduidelijkheden in het verantwoordingsverslag over de bestedingen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken.

Uit het persbericht van de Rekenkamer:

De Algemene Rekenkamer constateert in het verantwoordingsonderzoek 2019 dat het bestedingsplan, de begrotingen, het jaarverslag van het Ministerie van BZK en antwoorden op Kamervragen telkens andere doelen noemen. Het is onduidelijk welke doelen de minister op enig moment wel nastreeft en welke niet of niet meer.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-03-2022

De Papieren Heilstaat

RECENSIE - Een verhaal dat nog wel een keer verteld mag worden.

In 1975 bezocht VN-journalist Rudie Kagie het toen volledig afgesloten Albanië. Hij was niet de enige. Ik was er een jaar eerder ook geweest (en zag het land opnieuw in 2014; dit even over mijn betrokkenheid). Er was in de jaren zeventig veel belangstelling voor groepsreizen naar het kleine land op de Balkan. Albanië werd gezien als een socialistisch experiment dat linkse, idealistische jongeren uit diverse Europese landen wel eens van dichtbij wilden zien. Avontuurlijk was het natuurlijk ook, een bezoek aan een land waar nauwelijks buitenlanders kwamen en waar je zelden wat over hoorde.  De vele beperkingen op de strak geregisseerde propagandareis namen we voor lief.

In 1991, vlak na de val van het communistisch regime bezocht Kagie Albanië opnieuw. Het land was in chaos. Samen met Qemal, de gids op zijn eerste reis, reisde hij door het onttakelde land. Hij sprak met slachtoffers en meelopers van het oude regime. Zijn reportage verscheen in 1992 onder de titel De Papieren Heilstaat. Na een nieuw bezoek aan Albanië, dit voorjaar, is zijn boek opnieuw uitgegeven met een uitgebreide geactualiseerde inleiding. Ook na 28 jaar vrijheid gaat het nog steeds niet goed in Albanië.

‘Duitsland verstoort interne markt met coronasteun’

EU-Commissaris Margarethe Verstager maakt zich zorgen over de verschillen in de staatssteun die de lidstaten aan bedrijven verstrekken.

De helft van de door de EU goedgekeurde Corona-steun gaat naar de Bondsrepubliek.

Het risico bestaat dat hierdoor de concurrentie op de interne markt wordt verstoord en het economisch herstel wordt vertraagd, zei Vestager tegen de Süddeutsche Zeitung – “en dat is tot op zekere hoogte al gebeurd”.

Foto: Kai Schwerdt (cc)

Duitsers in verzet

ELDERS - Duizenden Duitsers gingen de afgelopen week de straat op om te protesteren tegen de anti-corona maatregelen van de regering.

De grootste demonstratie was afgelopen zaterdag in Stuttgart. Ook in Berlijn, München, Frankfurt, Keulen en Saarbrücken (foto) gingen demonstranten de straat op. Tegen de vrijheidsbeperkingen van de ‘lockdown’, of wat er nog van over is, en tegen de pers. De protesten komen uit alle hoeken van links tot rechts, uit de anti-vaccinatiebeweging en van aanhangers van complottheorieën. Gezamenlijk trekken ze op tegen de regering. Politici van de huidige regeringscoalitie van SPD en CDU/CSU waarschuwen voor het misbruik van de crisis door extreemrechts. De AfD-fractie in de Bondsdag is overigens verdeeld. De fractieleiding staat achter de regeringsmaatregelen, de rest spreekt -waarschijnlijk met grote delen van de achterban- over een ‘samenzwering’ waarin een ‘betrekkelijk lichte griep’ verkocht wordt als dodelijk virus.

Michael Kretschmer, voor de CDU minister-president van het Oost-Duitse Sachsen  ziet ook wel het gevaar van misbruik van de crisis. Maar hij keert zich tegen de neiging om alle demonstranten over een kam te scheren. Woensdagavond was er een betoging in het Sachsische Pirna, aangekondigd als ‘wandeling’. Tweehonderd mensen kwamen tegenover een even groot aantal agenten van de oproerpolitie te staan. Een groep gewelddadige demonstranten ging de strijd aan waarbij een agent gewond raakte.

‘Onwetendheid in een oorlog is geen excuus’

De onwetendheid bij Defensie is strategie, schrijven en : door gebrekkige kennis over slachtoffers hoopt men democratische controle te ontlopen.

De minister verschuilt zich hiermee achter een vorm van gecultiveerde onwetendheid, om politieke verantwoordelijkheid te vermijden. Als de Tweede Kamer haar cruciale rol van controleur van de macht serieus neemt, mag zij hier geen genoegen mee nemen. ‘Hawija’ toont ons de cocktail van ontkenning, geheimhouding en geveinsde dan wel bewust in stand gehouden onwetendheid waarmee Defensie onduidelijkheid en verwarring creëert over burgerslachtoffers. Meer dan een uit de hand gelopen leugen is dit een politieke strategie die democratische controle op hedendaagse oorlogsvoering ondermijnt.

Foto: Amaury Henderick (cc)

De sturende kracht van taal

RECENSIE - Veranderingen in het taalgebruik in de context van maatschappelijke ontwikkelingen

Veranderingen in het taalgebruik staan nooit op zichzelf. De populariteit van nieuwe woorden en uitdrukkingen komt niet uit de lucht vallen maar groeit in de context van maatschappelijke en culturele ontwikkelingen. En vervolgens hebben veranderingen in het taalgebruik ook weer invloed op het gedrag van mensen en de inrichting van hun instituties.

Taal stuurt onze blik op de werkelijkheid, waarna onvermijdelijk een verdere vormgeving van de werkelijkheid volgt. Als je kruiden in bloemperkjes onkruid noemt ga je wieden; als je een bos als een bron van economische winst beschouwt ga je kappen.

Dit schrijft de psycholoog Paul Verhaeghe in de inleiding op een bundel opstellen over taal onder de titel Taalkracht; andere woorden, andere werelden onder redactie van Christien Brinkgreve, Eric Koenen en Sanne Bloemink. De auteurs zijn lid van een door de socioloog Brinkgreve opgericht gezelschap dat eerder het boek Weten is meer dan meten schreef vanuit de kritiek op de dominantie van het ‘regime van maat en getal’. Dit nieuwe boek over taal is ontstaan uit een conferentie waarop de leden, elk vanuit het eigen vakgebied, vertelden over de betekenis van taal en veranderingen in de taal in hun omgeving.

Quote du Jour | Coronasteun vergroot ongelijkheid tussen EU-lidstaten

De economie van de Europese Unie drijft op het heilige principe van het ‘level playing field‘. Lidstaten mogen hun eigen bedrijven niet bevoordelen boven bedrijven uit andere landen. Staatssteun is alleen mogelijk in uitzonderlijke omstandigheden. Zoals nu dus. Maar het loslaten van het verbod op staatssteun heeft vergaande consequenties schrijven Lena Hornkohl en Jens van ’t Klooster op Social Europe.

De toestemming van de Europese Commissie voor staatssteun, inmiddels € 1,9 biljoen, is niet gelijk verdeeld

Foto: copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Nieuwe spanningen tussen Hongarije en Roemenië

ELDERS - Het wil nog niet erg lukken met de democratisering in Centraal- en Oost-Europa. De omgang met minderheden wordt in toenemende mate een punt van conflicten binnen en tussen staten.

Het Amerikaanse Freedom House publiceert elk jaar een beoordeling van de mate van vrijheid en democratie in alle landen ter wereld. De laatste jaren ziet het instituut in Centraal- en Oost-Europa weinig vooruitgang als het om democratie gaat. Het aantal landen dat slechter scoort is al tien jaar groter dan het aantal landen dat er op vooruit is gegaan. EU-lidstaten Polen en Hongarije zijn flink achteruitgegaan. Hongarije valt onder de streep van democratische landen volgens Freedom House, samen met landen als Servië en Montenegro, die de EU, net als Albanië en Noord-Macedonië, alhoewel het niet hardop wordt gezegd, een perspectief op lidmaatschap blijft voorhouden.

Van alle Balkanlanden scoort alleen Slovenië voldoende punten voor de kwalificatie ‘solide democratie’. Bulgarije, Kroatië en Roemenië naderen ook al de kritische grens die Hongarije als eerste EU-lidstaat overschreed.

De omgang met minderheden blijft in al deze landen een kritiek punt.

Hongaarse minderheid

Roemenië heeft een grote Hongaarse minderheid en dat levert regelmatig spanningen op met het buurland. Een van de eerste acties van de Hongaarse premier Viktor Orbán nadat zijn partij Fidesz in 2010 aan de macht kwam, was een wet invoeren waardoor Hongaren in de buurlanden het Hongaarse staatsburgerschap konden krijgen. Binnen drie jaar is daarvan al door een half miljoen etnische Hongaren gebruik gemaakt, vooral in Roemenië. Zij mogen ook een stem uitbrengen bij de Hongaarse parlementsverkiezingen. Voor Orbán is het een compensatie voor de vele Hongaren die het land in de afgelopen jaren de rug toekeerden. Maar het levert ook spanningen op met de buurlanden, op de eerste plaats met Roemenië.

Risico’s investering in fossiele brandstoffen steeds groter

Fossiele investeringen van pensioenfondsen verzwaren economische klap

De waarde van pensioenfonds ABP’s investeringen in fossiele brandstoffen is vanaf eind vorig jaar tot het dieptepunt op 16 maart dit jaar met 44 % gedaald, terwijl de waarde van de rest van het portfolio met 26 % afnam. Dit blijkt uit een simulatie op basis van de publiek beschikbare aandelenportefeuilles van pensioenfondsen ABP en Zorg en Welzijn, uitgevoerd door onderzoeksbureau Profundo in opdracht van Both ENDS. De simulaties laten zien dat de risico’s van investeren in de fossiele-brandstoffensector steeds groter worden.

[persbericht Both Ends]

Quote du Jour | De wereld na het coronavirus

Verandert de wereld onder invloed van de coronavirus pandemie?

POLITICO-journalisten vroegen tientallen experts en beleidsmakers wat volgens hen na de epidemie gaat veranderen – of, naar hun mening, zou moeten veranderen. Hun antwoorden:

Het einde van het kantoor

Many businesses are not expected to reopen once the crisis passes — leaving much unoccupied office space. Others may allow their employees to continue working from home and opt to save cash by taking advantage of more flexible co-working spaces.

De ondergang van het restaurantbedrijf

It’s hard to imagine Europe not returning to its culture of eating out and open-air cafés. But even when the lockdowns are over, the experience of China shows that people are very reluctant to return to dining out.

Verkorting van de voedselketen

“We have to have our own food, produced on our fields, by our own farmers, and we have to take better care of local markets, shorten those supply chains,” (EU Commissaris voor Landbouw Wojciechowski)

Verandering van eetgewoontes

“Our expectation is that hopefully the consumers are going to regain some of the respect for food that previous generations had,” (Mette Lykke, the CEO of Too Good To Go, an app that aims to reduce food waste)

Betere bescherming van zzp’ers in de digitale economie (een basisinkomen?)

Governments will have to rethink social protections and labor rights for new kinds of work, especially as the newly laid-off turn to platforms for income. “There is going to be an increase of online work, but it won’t all be of good quality and with enough protection, especially not in times of shock,” said Anna Thomas, director of the Institute for the Future of Work.

Meer online bestellingen bij de supermarkt

This trend will continue when the crisis is over, said Christian Verschueren, director general of EuroCommerce, a trade body. “If we learned one thing through this [crisis, it] is that digital transformation has been accelerated and will be accelerated,” he said.

Meer vervoer per fiets

“Moving around on bike or on foot is … the only real pandemic-resilient mobility there is,” a coalition of activists wrote in an open letter to German Transport Minister Andreas Scheuer earlier this month. “The changes have to be permanent to be an improvement,” said Morten Kabell, a former mayor for environmental affairs in Copenhagen and co-CEO of the European Cyclists’ Federation

Vernieuwing van de ruimtelijke ordening in steden

The Mayor of Paris Anne Hidalgo proposed turning the French capital into a collective of self-sufficient communities with everything — groceries, parks, gyms, health centers, schools and workplaces — just a 15-minute walk away from every resident’s doorstep.

Openbaar vervoer in de rode cijfers

Even once things start to gradually return to normal, decreased use of public transport will mean services will run way beneath profitability. Local authorities will have to provide major subsidies to maintain transport links, or risk the mothballing of tram and subway routes.

Minder vliegreizen

Companies will be able to evaluate closely how productivity under lockdown compares — and whether the millions spent on corporate travel are really worth it.

Veranderingen op luchthavens

Airports have long been countries’ gatekeepers, but the pandemic may require them to be de facto doctors too. The need for social distancing will also present challenges. Maintaining that in lines at security and immigration will require more space and different layouts.

Grote technologiebedrijven opereren als publieke diensten

In times of crisis, people typically turn to government authorities for help. With COVID-19, they’ve also turned to Big Tech. Facebook has teamed up with national public health agencies to keep people informed; Google has peppered search results with the latest updates on how to keep safe; Amazon has become an arm of many countries’ postal services, as people rely on the e-commerce giant for everything from groceries to toilet paper.

Privacyrechten blijvend aangetast

“Many short-term emergency measures will become a fixture of life. That is the nature of emergencies. They fast-forward historical processes,” wrote Israeli philosopher Yuval Noah Harari in late March

De EU krijgt gezondheid als beleidsgebied erbij

More than 6,000 people, including former prime ministers, commissioners and a Parliament president, signed a petition arguing that it is time to make health a shared EU competence, and give the bloc the ability to act as a federal state in health emergencies.

Het Europees Parlement gaat verder digitaliseren

MEPs saw the experience of going entirely digital as a way to improve their relationship with the outside world. Nathalie Loiseau, a French MEP from the centrist Renew Europe group, said she will participate in a videoconference with MPs in France, “something we had struggled to put in place in normal times.”

De EU moet eerst intern orde op zaken stellen

“What we have understood is that first we need to be less dependent and to have our economy back on track, then we can really play a role as a geopolitical actor,” argued a senior EU diplomat.

Als de euro niet uit elkaar valt worden we sterker

If the crisis doesn’t end up breaking the euro, then there is hope, said Guntram Wolf, the director of the Brussels think tank Bruegel. “If we can pick out a proper growth strategy and issue some joint debt, which would be sustainable on the side of stronger and weaker countries, then the EU can get out of the crisis strengthened — not weakened.”

Experts krijgen (weer) meer invloed

Less mistrust in established, academic, informed opinion. “After the COVID crisis, it’s reasonable,” wrote former Bank of England Governor Mark Carney in the Economist, “to expect people to demand … more heed to be given to the advice of scientific experts.”

 

Verder iemand nog suggesties?

 

Vorige Volgende