Jos van Dijk

1.210 Artikelen
605 Waanlinks
3.638 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Soekarno, Hatta en de Hofstadgroep

Soekarno & Hatta roepen de onafhankelijkheid van Indonesië uit (Foto: Wikimedia Commons)

Zeven leden van de Hofstadgroep zijn alsnog veroordeeld wegens deelname aan een terroristische organisatie. Ze waren daarvoor eerder veroordeeld door de rechtbank van Rotterdam, daarna vrijgesproken door het Gerechtshof in Den Haag. Na tussenkomst van de Hoge Raad moest nu het Gerechtshof in Amsterdam opnieuw uitspraak doen. Daar luidde het oordeel “dat de verdachten wel degelijk hebben deelgenomen aan een samenwerkingsverband van voldoende structuur en duurzaamheid om te kunnen spreken van een organisatie. Voorts stelt het hof vast dat die organisatie gericht was op opruiing, aanzetten tot haat en geweld, en bedreiging, onder meer met een terroristisch misdrijf.” Vijf mensen kregen vijftien maanden. De andere twee kregen veel zwaardere straffen vanwege het bezit van handgranaten, resp. het gooien van een handgranaat naar de politie. De veroordeling wegens gebruik van geweld laat ik hier even buiten beschouwing. Interessanter is deze zaak vanuit de invalshoek van de vrijheid van vereniging en de vrijheid van meningsuiting.

De procesgang laat zien dat de rechters van mening verschillen bij de beoordeling van als terroristisch bestempelde groepen. De Hoge Raad had de zaak terugverwezen naar het Hof omdat hij vond dat er bij de vrijspraak uitgegaan was van een te enge definitie van een terroristische organisatie. Kennelijk moet de streep bij dergelijke groepen wat eerder getrokken worden. Maar de vraag is of een ruimere definitie van wat strafbaar is geen inbreuk maakt op burgerlijke politieke vrijheden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De privatisering van de censuur

Het zwijgen opgelegd (Foto: Flickr/K. Sawyer)

Julian Assange mag met een enkelbandje weer achter zijn computer gaan zitten. Maar hij is  zijn vervolgers nog niet kwijt. Het overheersende beeld is dat hij in zijn vrijheid belaagd wordt door staten: Zweden, de Verenigde Staten, Het Verenigd Koninkrijk. De mate waarin zijn en onze vrijheid op het internet wordt aangetast door private bedrijven komt minder in beeld.

De werkelijkheid is dat bedrijven een grote, ongecontroleerde, invloed hebben op het vrije verkeer van informatie. Het was een privé-onderneming die wikileaks.org zijn domeinnaam ontnam. Het waren banken die de financiering van wikileaks onmogelijk maakten. Amazon trok zich terug en verbrak (tevergeefs) de banden met Wikileaks. Waarom doen die bedrijven dat allemaal als Wikileaks de Amerikaanse overheid dwars zit. En waarom doen ze dat op eigen houtje voordat er ook maar iets van een juridische tegenactie in gang is gezet laat staan met een veroordeling afgesloten?

Joe McNamee, van de Europese organisatie voor digitale rechten EDRi, heeft er wel een verklaring voor. Hij schrijft dat veel regeringen er de afgelopen jaren op aan sturen om regulering van het internet over te laten aan bedrijven. Dat heet dan ‘zelf-regulering’, maar het komt er op neer dat de overheid zich terugtrekt van het internet omdat het allemaal te moeilijk is om de burgerrechten in cyberspace te garanderen. En omdat het wel zo makkelijk is om opsporingstaken uit te besteden aan bedrijven die graag meewerken om hun zelfstandigheid te kunnen bewaren. Zo kan die veelgeprezen eigen verantwoordelijkheid van providers en website beheerders ingezet worden tegen kinderporno, auteursrechtschendingen en allerlei andere computercriminaliteit. Alsof we voor de criminaliteit geen rechtstaat met justitiëel apparaat hebben ingericht.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Minister tegen Electronic Intifada

Uri Rosenthal (Foto: Flickr/Sebastiaan ter Burg)

Minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken gaat met de ontwikkelingsorganisatie ICCO praten over de website Electronic Intifada. Dit is een portal met nieuws en commentaar over het Israëlisch-Palestijnse conflict vanuit het Palestijnse perspectief. GroenLinks kamerlid Arjen El Fassed is er ooit mee gestart en werkte tot dit voorjaar als vrijwilliger voor de Electronic Intifada. ICCO heeft de website financieel gesteund en Rosenthal vindt dat dit niet kan, want ICCO ontvangt geld van de Buitenlandse Zaken. En met dat geld mag geen website gefinancierd worden die geluiden laat horen die afwijken van het regeringsstandpunt, zei hij vandaag voor de radio.

ICCO weerlegt de ‘misleidende informatie’ van de pro-Israel lobby die voor Rosenthal aanleiding was om in te grijpen. En meldt ook nog dat de bijdrage aan de Electronic Intifada afkomstig is uit particuliere donaties.

Maar ook als het ICCO de Electronic Intifada wel met ontwikkelingsgeld zou steunen komt de minister met zijn interventie gevaarlijk dicht bij een onaanvaardbare aantasting van het vrije verkeer van informatie. Het is toch een vreemde gedachte dat organisaties die gemeenschapsgeld ontvangen alleen maar standpunten mogen helpen verspreiden die de goedkeuring van de regering kunnen wegdragen? In welke tijd leven we? Ik ben bang dat onze ministers als dat zo zou zijn dagelijks vele bezoekjes moeten gaan afleggen bij allerlei media voor ‘pittige gesprekken’ (zoals Rosenthal het uitdrukte). Als je zijn standpunt doortrekt is een publieke omroep die gesteund wordt door de overheid eigenlijk ook onmogelijk. Een standpunt waar de PVV zich wellicht in kan vinden, maar de huidige regering toch echt niet.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De ongelukkige geschiedenis van de paspoortwet

Vingerafdruk (Foto: Flickr/Jack Spades)

Maandag 29 november begint het proces van Privacy First tegen de Staat der Nederlanden over het nieuwe paspoort. Dankzij de Utrechtse burgemeester Wolfsen is de discussie over dit onderwerp gelukkig weer opgelaaid. Het biometrisch paspoort en het in de wet vastgelegde mogelijke gebruik voor opsporingsdoeleinden is een nieuwe paspoortaffaire waard. Met parlementaire enquete en aftredende ministers. Belangrijk voorwerk vinden we in een vorige maand gepubliceerd rapport van de WRR: Happy Landings? Het biometrische paspoort als zwarte doos. In dit rapport beschrijft Vincent Böhre hoe we aan het biometrische paspoort en de paspoortwet gekomen zijn. Het lijkt een aaneenschakeling van missers in de politiek en doordrammende ambtenaren.

Een van de belangrijkste conclusies van Böhre is de verschuiving in het doel van de wetgeving. Aanvankelijk was er alleen sprake van verificatie van het reisdocument door middel van een gemeentelijke database met foto’s en vingerafdrukken. In de wet die er uiteindelijk in 2009 gekomen is wordt de basis gelegd voor identificatie van personen door middel van een nationale database die voor meerdere doeleinden, waaronder opsporing, bruikbaar zou moeten zijn. Dat de terrorismebestrijding en de eisen vanuit de VS (middels aangescherpte visumbepalingen) hierbij een rol hebben gespeeld is duidelijk. Het sprookje dat wordt verteld is dat het allemaal moest van de EU. De EU schrijft de vingerafdruk voor, maar niet de centrale database. In Duitsland is de gedigitaliseerde vingerafdruk alleen opgeslagen op de chip in het paspoort. Die mogelijkheid is in Nederland nooit serieus besproken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laatste proces tegen de RAF?

Latere logo RAF (Wikimedia Commons/Ratatosk)

Terwijl Duitsland in de ban is van de waarschuwing voor een terroristische aanslag eind deze maand, vindt in Stuttgart een proces plaats tegen het voormalige RAF-lid Verena Becker (58) wegens betrokkenheid bij de aanslag op Siegfried Buback, 33 jaar geleden op 7 april 1977. Het proces vindt plaats in de rechtszaal in de gevangenis van Stuttgart-Stammheim, een bunker die speciaal gebouwd is voor het proces tegen de RAF-kopstukken in 1975. Het is een nogal absurde confrontatie met een stukje naoorlogs verleden van Duitsland dat in de afgelopen jaren al zo vaak is verteld en verfilmd.

Aanleiding voor het proces tegen Becker is een aanklacht van Michael Buback, de zoon van de voormalige procureur-generaal Siegfried Buback, destijds door de RAF medeverantwoordelijk gehouden voor de vervolging, eenzame opsluiting, foltering en veroordeling van de Baader-Meinhof groep. Wie zijn vader heeft neergeschoten is nooit duidelijk geworden. In een poging de waarheid te achterhalen heeft hij zich opnieuw in de zaak verdiept en allerlei ongerijmdheden aangetroffen. Hij heeft een getuige van de schietpartij gevonden die in de rechtszaal heeft verklaard dat de verklaring die in 1977 op haar naam is opgesteld in de verste verte niet deugt. Die verklaring is ook niet door haar ondertekend. Haar bevestiging van de verklaring van een andere getuige dat het een vrouw was die vanaf de passagierszit van een motor de fatale schoten loste is niet in de dossiers terechtgekomen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Draaideurpolitici

ALTER-EU (Alliance for Lobbying Transparency and Ethics Regulation in the EU) komt op voor morele verantwoordelijkheid in het Brusselse lobbycircus. Deze club behaalde onlangs een succesje toen voormalig EU-Commissielid McCreevy zich terugtrok als bestuurder voor een financiële instelling waarvoor hij als commissaris tot voor kort de regels had moeten stellen. Dit ging zelfs de Commissie te ver. Er zijn een paar regels voor oud-commissarissen, maar die lijken niet al te streng gehandhaafd te worden door de ethische commissie. Het Europees Parlement heeft nu druk uitgeoefend op Commissie-voorzitter Barroso om zijn belofte na te komen en de regels aan te scherpen. Het EP neemt deze zaak zo hoog op dat bij de recente begrotingsbesprekingen een motie is aangenomen waardoor een bepaald bedrag voor het pensioen van ex-commissarissen wordt aangehouden totdat Barroso over de brug is gekomen. Intussen helpt Avaaz met een petitie de druk nog wat op te voeren.

ALTER-EU heeft nog wel wat voorbeelden van overstapjes van oud-commissarissen die vragen oproepen. Zo heeft oud-commissaris voor industrie Verheugen zich verbonden aan de Royal Bank of Scotland en enkele lobbygroepen. De Oostenrijkse Benita Ferrero-Waldner kreeg een baan bij twee firma’s voor wie zij als commissaris van Nabuurschap in het krijt trad. De Maltees Joe Borg (ex-commissaris voor maritieme aangelegenheden) werkt nu voor een bedrijf in de visserijsector.

Moskou tolereert demonstratie

Moskou tolereert demonstratie

Een jaar lang was er in Moskou op de 31e van de maand een illegale bijeenkomst van oppositionele groepen om de veelvuldige schending van het recht op demonstreren (in Rusland artikel 31) aan te klagen. Gisteren is er voor het eerst een demonstratie toegelaten, zij het dat die beperkt werd tot 1000 mensen. Degenen die deze beperking niet accepteerden en buiten het toegewezen plein bijeen kwamen werden alsnog gearresteerd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Press Freedom Index 2010

Reporters without Borders logo

De persvrijheid gaat achteruit in de Europese Unie en de landen daaromheen. In de Press Freedom Index 2010 van Reporters Sans Frontières zien we slechts 13 van de 27 EU-landen bij de top-20. Bovenaan staan ex aequo Finland, IJsland, Nederland, Noorwegen, Zweden en Zwitserland, allemaal landen waarover geen schendingen van de persvrijheid zijn gemeld. In 2009 stond Nederland nog op de zevende plaats. Dat had onder meer te maken met beperkingen op het fotograferen van het Koninklijk Huis en de bronbescherming van journalisten (zie meer gedetailleerde informatie in de Nederlandse Persvrijheidsmonitor 2009).

Een groot aantal andere Europese landen doet het veel slechter en sommige zakken ook op de lijst in vergelijking met het vorige jaar. Opvallend is dat de zuidelijke helft veel slechter scoort dan het noorden. Dat geldt zowel voor West- als voor Oost-Europa. Estland (9) en Litouwen (11) doen het goed. Tsjechië en Hongarije (gedeelde 23e plaats), Letland (30) en Polen (32) wat minder. Spanje (39), Portugal (40, flink gedaald) en Frankrijk (44, ook gedaald) doen het in verhouding slecht. Grote problemen hebben media en journalisten in Italië (49), Roemenië (52, gedaald), Bulgarije en Griekenland (gedeelde 70e plaats, een beetje resp. heel fors gedaald). De Centraal Afrikaanse Republiek doet het beter dan deze laatste twee. Ook de meeste aspirant-leden van de EU op de Balkan dalen op de lijst en zullen nog heel wat moeten rechtzetten voordat ze kunnen toetreden tot de EU. Kroatië is een hierop de enige uitzondering (van 78 naar 62).

Vorige Volgende