Jos van Dijk, auteur op Sargasso

Waan van de dag

Nederland weigert Europees Parlement inzage documenten belastingontduiking

9 oktober 2015 , 10:59 , door Jos van Dijk

De onderzoekscommissie van het Europees Parlement naar belastingontduiking krijgt van een aantal landen, waaronder Nederland, geen inzage in sleuteldocumenten.

Dat meldt Sven Giegold, Europarlementariër van de Groenen en lid van de commissie.

It is clear that Europe’s leading tax havens are afraid of the investigation of the European Parliament. It is a scandal that access to the documents is denied even under the most restrictive conditions. I call on the countries to stop their secrecy and grant the European Parliament access to the documents. A lack of cooperation to fight tax dumping is at the costs of those who pay fair taxes.

Foto: https://en.wikipedia.org/wiki/Fort_Boyard_%28fortification%29

Fort Europa en de geschiedenis

9 oktober 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Hongarije bouwt nu ook aan de Kroatische grens een hek

Na het sluiten van grensovergang met Servië proberen Syrische en Afghaanse vluchtelingen massaal via Kroatië en Hongarije verder te komen. Aanvankelijk sloot ook Kroatië de grens met Servië, inmiddels laat het wel mensen door. Die dreigen nu dan alsnog te stranden aan de grens met Hongarije. Tot nu toe worden ze daar direct op de trein gezet naar Oostenrijk. Als dat niet meer kan rest hen nog een weg via Slovenië. Maar die route is minder aantrekkelijk omdat dit Schengen-land, anders dan Hongarije en Kroatië vluchtelingen meteen registreert en dan lopen ze het risico dat aanvragen voor andere landen worden afgewezen. Een andere mogelijkheid is om naar Hongarije te reizen via Roemenië. Roemenië is net als Kroatië nog geen lid van de Schengen-zone. Hongarije wel, maar dat land registreert geen vluchtelingen en stuurt iedereen meteen door. Het heeft inmiddels wel afgezien van een voorlopige omheining (drie boven elkaar liggende rollen van “Navo-prikkeldraad”) aan de grens met Schengen-buurland Slovenië .

De toestroom van vluchtelingen houdt aan bij het toenemende oorlogsgeweld. Dagelijks arriveren nog steeds duizenden migranten met rubber bootjes in Griekenland vanuit Turkije die zich vervolgens in een gestage stroom richting Noord-Europa lijken te bewegen, schreef De Volkskrant gisteren. Volgens de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR staken in de laatste week van september gemiddeld 30 duizend personen de landsgrenzen over langs de zogeheten Balkan-route vanuit Griekenland. Als die bij het invallen van de winter op de Balkan vast komen te zitten is het leed niet te overzien, vrezen de hulporganisaties. Het is nu aan de EU om de vluchtelingen volgens de afgesproken verdeelsleutel te spreiden over Europa. Het verdelingsplan heeft niet de instemming van een aantal Midden-Europese landen alhoewel het in de praktijk wel de druk op die landen zal verlichten. Het is voorts nog de vraag of dit minimale akkoord over een gezamenlijk Europees beleid stand houdt nu de binnenlandse onrust over opvanglocaties in Duitsland, Nederland en andere landen aanhoudt.

Waan van de dag

TPP verdrag: “global Internet censorship”

6 oktober 2015 , 14:53 , door Jos van Dijk

Het handelsverdrag van de VS, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en enkele Zuid-Amerikaanse en Zuid-Aziatische landen dreigt de vrijheid van internetgebruikers vergaand aan te tasten.

Zegt de organisatie “Open Media” op basis van uitgelekte documenten.

Het Trans-Pacific Partnership verdrag staat model voor het TTIP-verdrag waarover wordt onderhandeld tussen de VS en de EU.

Foto: Bearmancartoons flickr.com

De onbegrepen vrijheid van meningsuiting

5 oktober 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

RECENSIE - Onder de titel ‘Vrijheid van meningsuiting voor beginners’ laat Renzo Verwer zien dat er nog veel onbegrip bestaat over de waarde van het vrije woord in een democratische samenleving.

De vrijheid van meningsuiting is in ons land vanzelfsprekend. Iedereen is er voor, als je er naar vraagt. Maar in de praktijk van het publieke debat blijkt maar al te vaak dat veel mensen niet begrijpen waar het werkelijk om gaat. Iedereen eist voor zichzelf het recht op om te zeggen wat hij wil, maar velen onthouden niet zelden anderen het recht om dat ook te doen. In het publieke debat meet iedereen met twee maten, volgens Meindert Fennema op de achterflap van het boek: een voor zichzelf en een voor de tegenstander. Je mag niet schelden, niet beledigen, geen haat zaaien, geen vergelijking maken met Hitler, je moet fatsoenlijk blijven, terughoudend zijn, en ga zo maar door. Verwer maakt zich in zijn boek kwaad over het feit dat we deze vrijheid zo weinig serieus nemen. Dat er altijd een ‘maar’ is als iemand verklaart voorstander van de vrijheid van meningsuiting te zijn.

Waarom hebben we zo’n moeite met het in praktijk brengen van een principe waar we in het algemeen gesteld zo hartstochtelijk voor zijn? Het is niet alleen een kwestie van de ander misgunnen wat we voor onszelf opeisen. Het ‘maar’ wordt het meest gehoord bij radicale uitspraken die ons gevoel raken. Verwer somt een aantal voorbeelden op en schrijft dan: “Zelf voelde ik me erg ongemakkelijk bij deze opmerkingen, soms verontwaardigd.” Het ongemakkelijke gevoel. Daar zit de bron van het onvermogen om consequent met de vrijheid van meningsuiting om te gaan. We willen niet dat onze rust verstoord wordt, we willen gespaard blijven voor ongemakkelijke gevoelens. Het is niet verwonderlijk dat in een samenleving waarin mensen bovenmatig gehecht zijn aan de rust van hun ‘comfort-zone’ ongemakkelijk voelende uitingen uitgeband worden. We willen een schokvrije samenleving en alleen nog prettig verrast worden. Rust voor de lange tenen. Het is een waardevolle observatie die Verwer ons hier meegeeft. Hij noemt verder ook nog terecht de angst voor het afwijkende. De toets voor de tolerantie die de vrijheid van meningsuiting van ons vraagt zit in het wederkerigheidsbeginsel. Maar wie bang is voor het onbekende andere, voor vreemden uitsluitend vanwege hun vreemd zijn, zal er moeite mee houden die wederkerigheid in praktijk te brengen.

Waan van de dag

Silicon Valley stapt in de voedselindustrie

3 oktober 2015 , 11:14 , door Jos van Dijk

Een nieuw gevaar voor de boeren: Silicon Valley.

Boeren concurreren vooral met elkaar en denken dat de oplossing ligt in steeds meer produceren. Dat getuigt van een riskante kortzichtigheid. Ze krijgen straks te maken met concurrentie van industriële food startups in Silicon Valley die voedsel op plantaardige basis produceren, signaleert Hans Baaij.

Zijn voorspelling is dat Silicon Valley sneller dan gedacht de bulkproductie van eiwitten gaat overnemen. Zodra Silicon Valley met haar marketingkracht kwalitatief goede plantaardige producten op de markt gaat brengen, kan de Nederlandse vee-industrie het schudden. Onze vee-industrie kan noch qua kosten, noch qua marketing op tegen Silicon Valley. Vlees wordt een nicheproduct dat zich qua smaak moet zien te onderscheiden van namaak. Hier liggen kansen voor biologische boeren en ambachtelijke vormen van vleesverwerking. Een zeer goede ontwikkeling voor de dieren, voor de natuur, voor het klimaat en voor de derde wereld.

Foto: foto van de auteur

Helsinki beperkt het autoverkeer

2 oktober 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Inwoners van Helsinki hebben massaal deelgenomen aan de ontwikkeling van een masterplan voor de stad in 2050.

De Finse hoofdstad Helsinki groeit de komende decennia uit tot een stad van 860.000 inwoners. Er wonen in de stad nu ruim 600.000 mensen, in de regio ongeveer één miljoen, dat is een vijfde van de totale bevolking van Finland. De opgave die de Gemeente Helsinki zich gesteld heeft is de bevolkingstoename te kanaliseren zonder de leefbaarheid en het milieu aan te tasten. Belangrijke elementen van het eind vorig jaar aan de bevolking voorgelegde plan zijn verdichting van de bebouwing, het ombouwen van vierbaans autowegen binnen de stadsring tot zogenaamde stadsboulevards, brede straten met groen en beperkte ruimte voor auto’s, en de prioriteit voor openbaar vervoer, met name light rail. “Hier zul je in 2050 willen wonen”, schrijft het design-blad Co.exist. Met het terugdringen van het autoverkeer voegt de Finse hoofdstad zich bij andere steden, zoals Madrid, Parijs en Kopenhagen die “mensen in plaats van dodelijk metaal” op straat willen zien. In Helsinki zal het binnenkort overbodig zijn er een eigen auto op na te houden.

De Gemeente heeft ruim de tijd genomen om de bevolking de gelegenheid te bieden input te leveren voor het plan. Gisteren is de planning een nieuwe fase ingegaan met de presentatie van een voorstel aan de Gemeenteraad. Op hoofdlijnen is het oorspronkelijke plan niet gewijzigd. Wel zijn er op basis van de participatie van de bevolking vele gedetailleerde aanpassingen en aanvullingen opgenomen. Een van de best gebruikte inspraakmogelijkheden was een digitale kaart waarop bewoners suggesties konden geven voor plaatsen waar woningbouw, groen dan wel voorzieningen gerealiseerd zouden kunnen worden.

Foto: foto Eric Burniche, flickr.com

Catalaanse separatisten staan op winst

25 september 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Een echt referendum over de onafhankelijkheid van Catalonië mocht vorig jaar niet worden gehouden. Het werd een opiniepeiling die, geboycot door de tegenstanders, een score van 80% pro onafhankelijkheid opleverde. Zondag gaan de Catalanen zich er opnieuw over uitspreken bij de regionale verkiezingen.

De polls aan het begin van deze week wijzen op een nipte overwinning voor de Catalaanse separatisten, de Junts pel Si (Gezamenlijk voor een Ja) en de radicaal linkse CUP (kandidaten voor de eenheid van het volk). Junts pel Si is een coalitie van de Convergència i Unió van de huidige president van de autonome regio Catalonië Artur Mas en enkele andere, voornamelijk linkse, groepen. In de leiding zit ook de voormalige groene Europarlementariër Raül Romeva . Zijn oude partij (ICV) vormt samen met Podemos een lijst onder de naam Catalunya, si que es pot (Catalonia, yes we can). Deze coalitie houdt vast aan een federaal Spanje.

Ondanks de steun voor de separatisten lijkt de meerderheid van de Catalanen niet te verwachten dat het land zich volledig los kan maken van Madrid. In de hoofdstad heerst hoe dan ook een zekere mate van paniek. Er wordt gedreigd en angst gezaaid. De pensioenen en banktegoeden zouden op het spel worden gezet bij onafhankelijkheid. Afscheiding zou automatisch leiden tot uittreden uit de EU en de eurozone. Het land loopt grote financiële risico’s, waarschuwen de banken. Een fors dreigement kwam ook van de voorzitter van de Spaanse profvoetbalcompetitie. Barcelona zal niet meer mee kunnen spelen in de Primera Division, zei hij, als Catalonië onafhankelijk wordt. Dat staan de regels nu eenmaal niet toe. Het zou betekenen dat de club van Messi ook wordt uitgesloten van Europees voetbal. De ondergang van hun favoriete voetbalclub, zullen de Catalanen dat risico willen nemen? Voordat het zover komt, beloofde de Spaanse premier Rajoy, zal Spanje er alles aan doen een afscheiding te voorkomen. Maar zijn reputatie kreeg een flinke deuk nadat hij zich dinsdag in een interview vergaloppeerde over de kwestie van de nationaliteit van de inwoners van een onafhankelijk Catalonië.

Waan van de dag

Gaza – een jaar na Israëls verwoestende aanval

19 september 2015 , 16:59 , door Jos van Dijk

De Gaza oorlog van 2014, een overzicht van de schade en de situatie op dit moment.

Meer dan 2000 mensen gedood (waaronder 71 Israëli’s), meer dan 2 miljard schade in Gaza. En nog steeds meer dan 100.000 mensen in Gaza dakloos.

Na de wapenstilstand een jaar geleden beschoot Israël de Gazastrook meer dan 650 keer. Daarbij raakten 71 Palestijnen gewond en werden 5 Palestijnen gedood. Vanaf de wapenstilstand tot juli 2015 zijn nog 11 raketten op Israël afgevuurd. Volgens Israëlische en andere bronnen werden die vooral afgevuurd door Palestijnse splintergroepen in Gaza, niet door Hamas. Er zijn geen meldingen over schade in Israël door deze raketten, waarvan een deel in Gaza neerkwam.

Foto: foto van de auteur

Vluchtelingen, smokkelaars en Albanese politici

18 september 2015 , 14:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Albanië wil ook wel vluchtelingen opnemen, maar levert voorlopig zelf nog een grote stroom migranten. En mensensmokkelaars.

De Albanese premier Edi Rama was deze week in Italië. Aan de Corriere Della Sera liet hij weten dat de Syrische vluchtelingen die Albanië nu links laten liggen welkom zijn in zijn land. Hij zei ook dat zijn land in 1999 tijdens de laatste Balkanoorlog om Kosovo een half miljoen vluchtelingen heeft opgevangen. “Als wij toen zoveel mensen konden opvangen, dan moet Europa als geheel toch in staat zijn de huidige vluchtelingen tegemoet te komen.”

Tot nu toe hebben zich geen vluchtelingen gemeld in Albanië. Het land ligt buiten de hoofdroute van de vluchtelingen die uit Griekenland via Macedonië en Servië richting het noorden trekken. Het aanbod van Rama is opmerkelijk omdat nog steeds veel van zijn landgenoten zich bij die vluchtelingenstroom aansluiten. In Duitsland staat Albanië na Syrië op de tweede plaats bij de herkomstlanden van asielaanvragers. Zou het voor Syriërs dan aantrekkelijk zijn hun plaats in te nemen?

De Europese Commissie heeft bij het verdelingsplan voor vluchtelingen aangekondigd de Balkanlanden ‘veilig’ te verklaren zodat asielaanvragen van mensen uit deze landen nergens meer geaccepteerd zullen worden. Duitsland heeft dit inmiddels al besloten. Het land wil de komende vijf jaar wel 20.000 mensen uit de Balkanlanden aan een werkvergunning helpen. Maar het zou wat vreemd zijn om met deze landen te onderhandelen over een EU-lidmaatschap terwijl hun inwoners in Duitsland asiel aanvragen, verklaarde de Duitse minister Nahles van Sociale Zaken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Op zoek naar een nieuwe autoriteit

17 september 2015 , 14:00 , door Jos van Dijk

RECENSIE - De psycholoog Paul Verhaeghe zoekt een nieuwe invulling van autoriteit.

Sinds de jaren zestig in de vorige eeuw zijn allerlei vormen van autoriteit -kerk, staat, ouderlijk gezag- in het ongerede geraakt. Dat er niets voor in de plaats is gekomen zorgt echter voor allerlei conflicten, een zekere mate van maatschappelijke ontwrichting, en een hoop onzekerheid. Aldus de psycholoog en psychoanalyticus Paul Verhaeghe in zijn deze week verschenen boek Autoriteit. Het afscheid van traditionele autoriteiten zoals de pater familias, de religieuze leider, of de alwetende leraar heeft een gat geslagen in de regeling van de onderlinge maatschappelijke betrekkingen. In de opvoeding veroorzaakt dat veel ongemak en misverstanden. “Leerkrachten klagen dat ouders geen welopgevoede kinderen afleveren, ouders klagen dat de school hun kinderen geen discipline bijbrengt.” Opvoeding kan niet zonder autoriteit. Het grote misverstand is dat je kinderen op jonge leeftijd niet met autoriteit hoeft te confronteren. Kleuters mogen alles tegenwoordig, schrijft Verhaeghe, maar de onhandelbare tieners die daaruit voort komen worden streng aangepakt en als dat niet lukt sturen we ze naar de psychiater. Volgens hem is het veel logischer kinderen op jonge leeftijd grenzen te stellen, zodat ze zichzelf in de puberteit ook beter in de hand hebben als ze los gaan komen van het ouderlijke gezag.

Waan van de dag

Leven in zee gehalveerd na decennia van uitputting en vervuiling

16 september 2015 , 09:46 , door Jos van Dijk

Living Blue Planet Report van WNF schetst alarmerend beeld.

Het leven in de oceanen is de afgelopen veertig jaar alarmerend afgenomen. De populaties vissen, zeezoogdieren, reptielen en zeevogels in en rond zee zijn met gemiddeld 49 procent gedaald. Visbestanden van soorten die wereldwijd veel worden gegeten, zoals tonijn, zijn zelfs met driekwart ingestort. Daarnaast is het oppervlakte koraal, mangrovebossen en zeegrasvelden sterk afgenomen, terwijl die gebieden fungeren als kraamkamers voor de zee.

Foto: foto: en.wikimedia.org

Bestaat de IRA nog steeds?

11 september 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - In Noord-Ierland is het conflict tussen katholieken en protestanten weer opgelaaid.

Het Noord-Ierse zelfbestuur dreigt opgeschort te worden vanwege nieuwe spanningen tussen de protestantse Democratic Unionist Party (DUP) en de katholieke, republikeinse Sinn Féin. De DUP wil alle samenwerking voorlopig stopzetten na de arrestatie van Bobby Storey en twee andere leden van Sinn Féin als verdachten in de moord op Kevin McGuigan, een voormalig IRA-lid. Storey is nauw geliëerd aan Gerry Adams, de leider van Sinn Féin. Deze partij, van oorsprong de politieke tak van het Ierse Republikeinse leger IRA, neemt sinds 2007 deel aan het zelfbestuur nadat de IRA in 2005 het gewapend verzet had afgezworen. Volgens premier en DUP-leider Peter Robinson kan het zelfbestuur nu niet zomaar verder gaan alsof er niets aan de hand is. “We hebben ruimte nodig voor overleg”, zei hij woensdag, “er moet eerst onderzoek gedaan worden naar de moord.” Als het vertrouwen tussen de partijen niet terugkeert zal Londen opnieuw het bestuur over dit deel van het Verenigd Koninkrijk moeten overnemen. De Britse minister Theresa Villiers, die verantwoordelijk is voor Noord-Ierland, zei dinsdag in het Lagerhuis dat ze dat voorlopig niet van plan was. Ze wees ook op een andere bron van conflict: de wijze waarop hervormingen op het gebied van de sociale zekerheid doorgevoerd moeten worden. Eenstemmigheid op dit gebied is volgens haar dringend gewenst om te voorkomen dat Noord-Ierland straks met een lege kas zit. Gaat het Robinson misschien vooral daarover?