Jos van Dijk, auteur op Sargasso

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Cultuurboycot niet gerechtvaardigd

31 mei 2016 , 11:00 , door Jos van Dijk

OPINIE - Minister Koenders van Buitenlandse Zaken heeft vorige week verklaard dat oproepen tot boycot van Israëlische producten, desinvesteren of sancties (BDS) binnen het recht op vrije meningsuiting vallen. Maar boycot van kunst raakt aan datzelfde principe.

“Uitlatingen of bijeenkomsten betreffende BDS worden beschermd door de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vergadering, zoals onder meer vervat in de Nederlandse Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens”, schreef de minister in antwoord op Kamervragen van Rik Grashof (GroenLinks). Een ‘open deur‘ vindt de Nederlandse organisatie DocP die hier de campagne voert.

Maar helaas niet meer zo vanzelfsprekend sinds Israëls kruistocht tegen de BDS-beweging al tot een verbod heeft geleid in Engeland, Frankrijk, Canada en de Verenigde Staten. Israël voert een geweldige druk uit op bevriende landen om de BDS-campagne te verbieden. Ook in de Tweede Kamer blijkt men daar gevoelig voor bij partijen als VVD, SGP, CU en PVV.

In Europa ging Zweden ons land voor met de weigering tegemoet te komen aan Israëls eisen. Gisteren sloot Ierland zich als derde land daarbij aan. In België is men er nog niet uit. In een petitie van voorstanders van BDS wordt de koppeling tussen de Israël-boycotcampagne en het “virus van het antisemitisme” ten stelligste afgewezen.

Foto: Európa Pont (cc)

Orbán gaat Europa veranderen

27 mei 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Na Nederland en het Verenigd Koninkrijk gaat Hongarije de Europese Unie in september op de proef stellen met een referendum.

“Bent u het er mee eens dat de Europese Unie mag beslissen dat niet-Hongaarse burgers zich zonder instemming van het nationale parlement in ons land mogen vestigen?” Met deze vraag zet de Hongaarse premier Viktor Orbán de bijl aan de wortels van een gezamenlijk Europees asielbeleid. En van de toekomst van de Europese samenwerking in het algemeen. Want zoveel is duidelijk: als een lidstaat zich naar willekeur kan onttrekken aan gezamenlijk overeengekomen en door nationale parlementen geratificeerde regels en wetten is het einde in zicht van de EU.

De andere optie is natuurlijk dat Hongarije de EU verlaat. Premier Orbán is er van overtuigd dat het zover niet zal komen. Integendeel, hij denkt dat hij met zijn koers Europa kan veranderen. Want, zegt hij, overal in Europa keren mensen zich tegen de migratiepolitiek van de EU. Het gaat hier volgens hem niet om mensenrechten maar om veiligheid. Niemand geeft zomaar de sleutel van zijn huis aan vreemden. Brussel zal dit referendum niet kunnen negeren. Ook als het Europese Hof de eerder door Hongarije en Slowakije ingediende bezwaren tegen de quota-regeling van vorig jaar verwerpt zal het referendum laten zien dat niet de Brusselse elite, maar de inwoners van landen het voor het zeggen hebben in Europa, aldus de Hongaarse premier.

Waan van de dag

Opslag vingerafdrukken in databanken is onrechtmatig

25 mei 2016 , 20:42 , door Jos van Dijk

De Raad van State heeft vandaag geoordeeld dat de gemeentelijke (“decentrale”) opslag van vingerafdrukken onder de Paspoortwet onrechtmatig is wegens strijd met het recht op privacy.

Succesje voor de voorvechters van onze privacy

Waan van de dag

Chelsea Manning gaat in beroep

23 mei 2016 , 10:37 , door Jos van Dijk

Chelsea (voorheen Bradley) Manning gaat in beroep tegen de gevangenisstraf van 35 jaar voor het leveren van geheime documenten aan Wikileaks.

Manning stuurde in 2010 geheime overheidsinformatie naar Wikileaks. Daaronder de voor het Amerikaanse leger belastende beelden waaruit Wikileaks de film Collatoral Damage samenstelde. De klokkenluider werd verraden en kreeg na mishandeling in de gevangenis in 2013 35 jaar opgelegd.

Zie verder: Free Chelsea Manning

Foto: Monika (cc)

Kleurrijke revolutie in Macedonië

20 mei 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

De politieke crisis is compleet in Macedonië nadat het parlement de verkiezingen van 5 juni heeft geannuleerd.

ELDERS - Woensdag besloot het hooggerechtshof in Skopje dat de ontbinding van het parlement ongrondwettig was en dat de voorbereidingen voor de verkiezingen gestopt moesten worden. Het in ere herstelde parlement besloot daarop de verkiezingen uit te stellen. Intussen voerde de conservatieve regering nog een ministerswissel door ten gunste van de regerende nationalistische partij VMRO DPMNE. Dit is de enige partij die de verkiezingen wilde doorzetten. Alle andere partijen weigerden er aan mee te doen nadat president Ivanov in april 56 politici die waren beschuldigd in een afluisterschandaal ontsloeg van gerechtelijke vervolging. Ze vrezen een éénpartijstaat en geloven niet meer in eerlijke verkiezingen. Uitstel van verkiezingen was ook al bepleit door vertegenwoordigers van de EU en de VS. EU-Buitenlandvertegenwoordiger Federica Mogherini en EU-commissaris voor uitbreiding Johannes Hahn verklaarden dat ze alleen een oplossing voor de crisis kunnen accepteren als alle partijen er aan meewerken.

Buiten de oorlogvoerende politici om, is op straat een burgerbeweging ontstaan die dagelijks met verfbommen demonstreert voor radicale politieke verandering. De beweging heeft het vooral gemunt op de vele recent door de regering gebouwde monumenten die de grootsheid van ’s lands verleden moeten aantonen maar volgens de demonstranten symbolen zijn geworden van de grijze dictatuur waarin het land verkeert.

Foto: Phyllis Buchanan (cc)

Italië erkent geregistreerd partnerschap homo’s en lesbiennes

13 mei 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Ondanks het verzet van de katholieke kerk is het Italiaanse Huis van Afgevaardigden deze week akkoord gegaan met de wet die geregistreerd partnerschap voor homo’s en lesbiennes mogelijk maakt. Europa boekt vooruitgang, maar niet overal.

In januari gingen nog tienduizenden katholieken de straat op om te protesteren tegen de wetswijziging die het geregistreerd partnerschap ook in Italië mogelijk maakt. In maart ging de Italiaanse Senaat akkoord. Volgens een van de tegenstanders betekende het “homoseksuele pseudo-huwelijk het laatste stadium in het proces van maatschappelijke ontbinding”. De paus keerde zich er vorig najaar nog tegen voor het forum van de wereldleiders: “het is een abnormale en onverantwoorde levenswijze, en in strijd met de menselijke natuur”. Maar de overwegend katholieke politici hebben zich nu dan toch een keer niet gevoegd naar het standpunt van hun geestelijk leider.

In de Italiaanse wet zijn adoptierechten nog niet vastgelegd. En er zal lokaal nog de nodige strijd geleverd moeten worden. Sommige gemeenten hebben nu al aangekondigd dat ze niet van plan zijn de nieuwe wet uit te voeren.

Op een officiële homohuwelijk moeten de Italianen nog even wachten, maar dat geldt ook voor Duitsers en Oostenrijkers. Duitsland gaf deze week wel eerherstel aan 50.000 homoseksuelen die zijn veroordeeld op grond van een verbod op seksueel contact tussen mannen dat tot 1994 in de wet stond. Hun vonnissen worden vernietigd en ze krijgen een schadeloosstelling. De wet stamt uit de 19e eeuw en was door de nationaalsocialisten in de jaren dertig van de vorige eeuw flink aangescherpt. Het nazi-regime sloot uiteindelijk tussen de 5000 en 15.000 mannen op in concentratiekampen vanwege hun (veronderstelde) homoseksualiteit. De meesten van hen stierven daar. Zij die een kamp op Duitse bodem overleefden, werden na de oorlog niet vrijgelaten maar moesten een eventueel voor de oorlog door de rechtbank opgelegde straf alsnog uitzitten. In Oost-Duitsland is de naziwetgeving in 1950 afgeschaft en verdween de bepaling in z’n geheel in 1968. In West-Duitsland werden tussen 1945 en 1969 nog 50.000 Duitse mannen veroordeeld op basis van paragraaf 175. Een “175-er” vertelt -nog steeds anoniem- over zijn gevangenisstraf in de jaren zestig.

Foto: Mr MdR (cc)

Discrimineert de politie?

9 mei 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ANALYSE - Bureau Jansen & Janssen ontdekt een dubieus onderzoek.

In oktober 2013 publiceert Amnesty International een rapport over etnisch profileren door politieagenten onder de titel: “Proactief politieoptreden vormt risico voor de mensenrechten. Etnisch profileren onderkennen en aanpakken.” Etnisch profileren, het staande houden en controleren van verdachten op basis van hun afkomst of uiterlijk, is een vorm van discriminatie. Het rapport, gebaseerd op literatuuronderzoek, vestigt de aandacht op risico’s van het politieoptreden. Het krijgt enige publiciteit en komt onder de aandacht van de Tweede Kamer en Haagse gemeenteraadsleden die te maken krijgen met klachten over het optreden van de politie in de Schilderswijk.

Er wordt om meer onderzoek gevraagd. Daarop maken burgemeester Aartsen van Den Haag en minister Opstelten van Veiligheid en Justitie bekend dat de Universiteit van Leiden een onderzoek uitvoert naar de praktijk van het politieoptreden en dat de resultaten aan de Raad, respectievelijk de Kamer zullen worden aangeboden. Wat ze niet vertellen is dat het onderzoek bij de politie Haaglanden feitelijk al in 2012 heeft plaatsgevonden door twee doctoraalstudenten. Ze zijn in de zomer van 2013 op dit onderwerp afgestudeerd. Hun scripties zijn niet openbaar. De resultaten zijn in 2013 al wel bekend bij de politie, de burgemeester en de minister.

Foto: Martin Svalin (cc)

Zweedse Groenen onder druk

6 mei 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De Zweedse Groenen zijn de schietschijf van de rechtse anti-islam beweging in Zweden.

Mehmet Kaplan, de groene minister van Volkshuisvesting in de minderheidsregering van sociaaldemocraten en groenen, is opgestapt na kritiek in de media over zijn relaties met rechtse Turkse groepen en een oude uitspraak waarin hij de wijze waarop Israël omgaat met Palestijnen vergeleek met de behandeling van Joden door de nazi’s. Daarbovenop kwam de weigering van Yasri Khan, kandidaat-hoofdbestuurslid en gemeenteraadslid van de groene partij, om een vrouwelijke journalist de hand te drukken. Ook hij heeft zich teruggetrokken. Het tonen van een teken dat bekend is van de Egyptische Moslimbroederschap was voor sommige media de aanleiding om de suggestie te verspreiden dat de Zweedse Miljöpartiet is geïnfiltreerd door islamisten. Op de televisie maakte een defensie-expert de vergelijking met de wijze waarop de Sovjet-Unie in de Koude Oorlog probeerde te infiltreren in politieke partijen.

Kaplan was gespot in gezelschap van Turkse nationalisten. Hij verdedigde zich aanvankelijk door afstand te nemen van hun denkbeelden. Na de ophef over zijn uitspraak over Israël besloot hij af te treden omdat gewoon verder werken niet meer mogelijk was. Khan beriep zich op zijn geloof en vond dat daarvoor plaats moest zijn in een partij die diversiteit hoog in het vaandel heeft staan. Maar ook het feminisme is een belangrijke stroming bij de Zweedse Groenen en dat maakt zijn gedrag voor veel partijgenoten onacceptabel.

Waan van de dag

Geheime TTIP documenten onthuld

1 mei 2016 , 21:10 , door Jos van Dijk

Greenpeace Nederland onthult maandagochtend geheime documenten van de TTIP-onderhandelingen.

“Deze documenten laten zien dat miljoenen mensen terecht bezorgd zijn over TTIP”, zegt Faiza Oulahsen, campaigner bij Greenpeace Nederland. “TTIP is een gigantische verschuiving van de macht van burgers naar grote bedrijven.”

De Duitse Europarlementariër Sven Giegold van de Groenen vindt de openbaarmaking een service aan de democratie.

Update 2-5-2016: Nu staan ze online.

“Europa kan alleen een akkoord met de Amerikanen bereiken als het haar principes overboord gooit; de enige juiste conclusie is om met de onderhandelingen over TTIP te stoppen.” stelt GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout na de openbaarmaking van TTIP-documenten door Greenpeace.

Foto: Martin Caulier (cc)

“Links mag niet fatalistisch zijn, het is ontstaan om het fatalisme te bestrijden”

1 mei 2016 , 11:00 , door Jos van Dijk

RECENSIE - De premier van Wallonië, Paul Magnette, wil het socialisme nieuw leven inblazen.

Politicoloog Paul Magnette (1971) promoveerde op een studie over Europees burgerschap en doceerde aan de Vrije Universiteit in Brussel. In 2007 stapte hij over naar de politiek en werd minister en voorzitter van de Parti Socialiste. Sinds 2014 is hij minister-president van Wallonië. Met het boek Onsterfelijk Links, gebaseerd op zijn tweewekelijkse columns voor De Standaard, wil Magnette de sociaaldemocratie een nieuw perspectief geven. Een dapper project waar zijn familieleden in Nederland nog wat van kunnen leren.

Magnette weet waar de sociaaldemocratie vandaan komt. Hij verloochent de afkomst van zijn politieke stroming niet en verwijst in het boek meermalen naar socialistische theoretici zoals de Fransman Jean Jaurès. Het socialisme is voor hem meer dan een geschiedenis die alleen op 1 mei nog genoemd mag worden. De Waalse socialisten zijn dan ook wat linkser dan onze PvdA, zoals recentelijk nog bleek uit de verwerping van het vrijhandelsverdrag CETA.

Magnette ziet ook de impasse waarin de sociaaldemocratie verkeert. Ondanks de sociale en economische crisis slagen socialistische partijen er niet in het vertrouwen van kiezers te winnen. Integendeel. En dat kan in zijn ogen beslist anders als de sociaaldemocraten nieuwe oplossingen uitwerken voor de klassieke thema’s die hen altijd hebben beziggehouden: een meer gelijke verdeling van de welvaart en een democratie waarin iedereen kan participeren.

Foto: Hans Porochelt (cc)

Oostenrijkse kiezers laten middenpartijen vallen

29 april 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Bij de Oostenrijkse presidentsverkiezingen afgelopen zondag waren de regeringspartijen SPÖ (sociaaldemocraten) en ÖVP (christendemocraten) de grote verliezers.

De eerste ronde van de presidentsverkiezingen is gewonnen door de kandidaat van de extreem-rechtse Oostenrijkse Vrijheidspartij (FPÖ), Norbert Hofer. Hij won met 36,4% van de stemmen. Op de tweede plaats eindigde met 20, 4% Alexander van der Bellen, die gesteund wordt door de Groenen. Irmgard Griss, een centrum-rechtse onafhankelijke kandidaat werd derde met 18,5%. Op 22 mei is er een beslissende stemronde tussen Hofer en Van der Bellen.

Voor Oostenrijk zijn de resultaten van deze verkiezingen zonder meer schokkend te noemen. Het land heeft sinds de Tweede Wereldoorlog buitengewoon stabiele politieke verhoudingen gekend waarin sociaaldemocraten en christendemocraten elkaar in de regering afwisselden. Op dit moment regeren ze samen. Hun kandidaten bij de presidentsverkiezingen kregen zondag elk niet meer dan 11% van de stemmen. Een record aantal mensen besloot op een andere partij te stemmen dan bij vorige verkiezingen. Groene blogger Gebi Mair spreekt van het “einde van de tweede republiek“.

De rood-zwarte regering van SPÖ en ÖVP heeft deze week onmiddellijk gereageerd op het verlies aan vertrouwen. Een Bondsdagmeerderheid van sociaaldemocraten en christendemocraten heeft een nieuwe, buitengewoon strenge asielwet aangenomen, die volgens Amnesty in strijd is met internationale verdragen en afspraken die Oostenrijk zelf heeft gemaakt. De wet maakt het uitroepen van de noodtoestand mogelijk bij een plotselinge stijging van het aantal migranten. Daarnaast kan het land vluchtelingen terugsturen naar buurlanden als hun veiligheid daar niet in gevaar is. Volgens de Groenen schaft Oostenrijk met deze wet de facto het asielrecht af. De nieuwe Oostenrijkse wetgeving is vergelijkbaar met maatregelen die Hongarije eerder nam. Het betekent voor de Europese Unie een nieuw obstakel in de onderhandelingen over een gezamenlijk vluchtelingenbeleid.

Waan van de dag

Tienduizenden demonstreren tegen TTIP

24 april 2016 , 10:52 , door Jos van Dijk

Een kilometerslange protesttocht trok zaterdag door Hannover .

De demonstratie was georganiseerd ter gelegenheid van het bezoek van president Obama die in Hannover een industriële beurs komt openen. Volgens de politie waren er 35.000 mensen, volgens de organisatoren 90.000. De demonstratie was georganiseerd door boeren, milieubeschermers en politieke partijen.

Een van de leuzen was: “Stop TTIP! Yes, we can”. Hier een verslag uit De Volkskrant.

Obama zal met Merkel overleggen over het TTIP. Merkel verdedigt het vrijhandelsverdrag. Volgens haar zal er niet aan Duitse standaarden worden getornd. Maandag begint een volgende ronde in de onderhandelingen in New York.