Jorn

Dankzij Mulisch zijn ‘Ontdekking van de Hemel’ kwam ik terecht bij het werk van de Italiaanse architect Andrea Palladio (1508-1580). In Quinten’s zoektocht naar de burcht uit zijn droom wordt hij door Themaat onderricht in de belangrijkste historische bouwwerken, waaronder dus ook die van Palladio. Voor architectuurhistorici is deze naam een begrip, maar voor anderen misschien onbekend.

Palladio werd in 1508 geboren als Andrea di Pietro della Gondola. Hij was opgeleid als metselaar en beeldhouwer en zijn talenten werden pas op 30-jarige leeftijd ontdekt door een zekere graaf Trissino. Deze nam hem mee naar Rome om er de monumenten uit de oudheid te bestuderen en spoorde hem aan de naam Palladio aan te nemen die afgeleid was van de Griekse Godin, Pallas Athena. Deze reis naar Rome heeft grote indruk op hem gemaakt en is veel terug te zien in zijn werk door het gebruik van zuilengalerieën en tympanons. Tot zijn werk behoren palazzi, vila’s, kerken, openbare gebouwen en bruggen. Zijn belangrijkste werken staan in de provincies Venetië en Vicenza (Noordoost-Italië).

Palladio geldt als één van de meest gewaardeerde architecten uit de renaissance. Er bestaat waarschijnlijk geen enkele architect die zo vaak geïmiteerd is als hij. Alleen al van de hiernaast afgebeelde Villa Rotonda zijn vier kopieën te vinden in Engeland. De blijvende invloed van zijn werk in de loop der jaren komt waarschijnlijk doordat het meeste nog bestaat, maar ook doordat hij zijn ideëen omtrent de architectuur nauwkeurig heeft vasgelegd in zijn boek ‘I quattro libri dell’architettura (1570). Dankzij dit boek legt hij de link tussen de Romeinse oudheid en zijn eigen werk.

Er bestaat een grote kans dat de meeste Sargasso-lezers de langverwachte film van Tarantino al reeds hebben gezien en daarom wil ik diegenen die twijfelen, behoeden om deze bioscoophit te gaan bezoeken. Deze volgens de titelrol aangekondigde vierde film van Tarantino (wat volgens mij niet correct is omdat het geflopte Four rooms daarbij wordt vergeten) kreeg volle lof in de meeste recensies en als cultureel correspondent begrijp ik niet waar deze op gebaseerd is. Hieronder zal ik mijn bezwaren tegen de film uiteen zetten:

1. Het blijft altijd gewaagd om als Hollywood regisseur je op het gebied van de martial-arts te begeven. In Crouching tiger hidden dragon, die weliswaar werd geregisseerd door Ang Lee, maar waar voor de special effects werd getekend door de specialisten van de Matrix triologie, werden we al getrakteerd op volkomen onrealistische stunts die niets van doen hadden met ware martial art. Het enige geslaagde experiment was volgens mij Ghost dog van Jim Jarmusch, maar bij deze film ging het niet zozeer om de vechtkunst maar om de filosofie achter de samoerai. Ware martial art is in ongekunstelde vorm al een genot om naar te kijken en dient daarom puur en onversneden te worden opgediend.

Het Zaanse straatmuzikantencollectief ‘de Kift’ heeft een nieuwe cd uitgebracht, getiteld: ‘Vier voor Vier’. Op deze vierde cd bewijst de groep rondom voorman Ferry Heyne dat het in staat is een nieuwe dimensie aan eigen kunnen toe te voegen. De groep was altijd al meer een orkest te noemen dan een doorsnee popband, nu heeft men een Nederlandse opera gemaakt. Misschien is het wel de eerste Nederlandstalige opera allertijden, maar dat durf ik niet met zekerheid te zeggen omdat ik geen deskundige ben op het gebied van de opera. Modern is deze zeker wel omdat de Kift haar eigen geluid niet verloochent en de punktraditie laat weerklinken naast de klassieke muziek. Naast de Kift verzorgen Mariecke van der Linden en Jeroen Manders de zang en zorgt André van der Hout voor de filmische ondersteuning. Met deze laatste maakte de Kift eerder al de speelfilm ‘de Arm van Jezus’.

Het libretto is gebaseerd op het toneelstuk ‘Elisabeth Bam’ van de Russische schrijver Daniil Charms. In het toneelstuk wordt Elisabeth Bam door de autoriteiten beschuldigd van de moord op Ene, terwijl Ene samen met Andere haar komt arresteren. Dit leidt tot een reeks absurdistische twistgesprekken waarbij de waarheid voortdurend wordt verdraaid. Het verhaal lijkt een soort kruisbestuiving tussen ‘het Proces’ van Kafka, en ‘Hondehart’ van Boelgakov. Maar dan met muziek eronder!

In Duitsland zal binnenkort een onderzoek worden gestart naar een mogelijk verband tussen het op zeer jonge leeftijd kijken naar Flipper en neiging tot kannibalisme. Dit naar aanleiding van het proces dat gisteren is begonnen tegen de 42-jarige Armin Meiwes die de eveneens 42-jarige Bernd Brandes om het leven heeft gebracht en daarna in partijen heeft opgegeten. Meiwes verklaarde tijdens het verhoor dat hij al van jongs af aan fantaseerde over de consumptie van Sandy uit de populaire tv-serie. Mogelijkerwijs heeft de goedhartige dolfijn hierin een rol gespeeld.

Tijdens het proces zullen 1400 mannen en vrouwen gedurende een etmaal aaneengesloten fragmenten uit de serie worden getoond. De emoties die zij daarbij zullen ervaren, worden geregistreerd middels elektroden die aan het lichaam zullen worden bevestigd. Lustopwekkende registraties zullen als een positief verband worden aangetekend. Indien het onderzoek voor éénderde positieve uitkomsten bevat, zal de invloed van Jaws eveneens bij het onderzoek worden betrokken.

Artikel over het proces tegen een duitse kannibaal in NRC, 03-12-03

Ik draag een zonnebril die me beschermt tegen UV-straling en mijn zonnebrand-crème is eveneens UV-protected, en dan nu dit:

UV-stralen tegen kantoorziekte (NRC)

Gisteren vond in Paradiso de Tombola 2013 + 1 editie plaats. Dit kleine festivalletje wordt door Paradiso en de Konkurrent georganiseerd en geeft een mooi overzicht van wat er momenteel speelt op muziekgebied. De aftrap werd in de bovenzaal verzorgd door PW Long die samen met een drummer zijn vuige bluesrock in ieders oren goot, aangevuld met zijn rauwe doorleefde stem. Ik vond het een aardige binnenkomer. Het mooie van het festival is dat de bands aaneensluitend worden geprogrammeerd, afwisselend in de beneden- en bovenzaal. Hierdoor is het niet noodzakelijk om de hele tijd heen en weer te rennen tussen de beide zalen. Lawn en the Veils waren twee gitaarbands die mij niet echt konden bekoren. Daarover zal ik dus verder ook geen woorden vuil maken. Het werd anders toen de Ijslander Eberg met zijn lieftallige celliste (die daarop overigens regelmatig contrabas speelde) met zijn elektronische fijnzinnigheid het podium betrad. Ik was al veel gewend wat instrumenten betreft, maar gisteren mocht ik toch een primeur beleven. Eberg bespeelde namelijk een elektrische kleerhanger. Voorzien van snaren en stemdoppen was het gebruiksgoed veranderd in een volwaardig instrument. Met enkele stemvervormingen kreeg ik nostalgische herinneringen naar de hoogtijdagen van Ween, maar Eberg is toch echt meer lo-fi elektro. Ik weet nog niet of ik het thuis ook goed zal vinden, maar het optreden smaakte wel naar meer.
Rond een uur of tien maakten de jonge honden van the Deadly Snakes hun opwachting. Het leek erop alsof ze rechtstreeks uit hun kennel waren losgelaten, want de hele set speelden ze als op hol geslagen en het is maar zeer de vraag of ze na afloop tot rust zijn gekomen. The Deadly Snakes grijpen ook erg terug naar de rocktraditie uit de jaren zestig, maar dan met een zweempje funk erbij door het gebruik van een hevig tierend orgel. Ze zijn nog het meest te vergelijken met bands als the Mystery Girls.
Afsluiter van de avond waren de al veelgeprezen Thermals. In een Interview in NRC gisteren wisten the Thermals al te melden dat ze rechtstreeks naar je hoofd gaan. Dat heb ik inderdaad geweten. De hele dag loop ik al met hardly art, hardly starving, hardly art, hardly garbage in mijn hoofd en het ziet er niet naar uit dat ik het spoedig kwijt zal raken. De band wordt al beter dan The Strokes genoemd en stond in de zomer wekenlang op 1 in de moordlijst. Met hun puntige punkige liedjes weten ze je te overrompelen, hetgeen het succes ook met hen heeft gedaan. Ze houden zich goed aan het twee-minuten adagium, want voordat je het weet is het zojuist ingezette nummer alweer afgelopen. Na verloop van tijd begon ik het een beetje eentonig te vinden, aangezien de liedjes veel op elkaar lijken. Wat mij betreft ligt hier nog een uitdaging voor the Thermals.

Tijdens het Idfa worden een groot aantal documentaires vertoond, waarin een kritische kanttekening wordt geplaatst bij de huidige economische ontwikkelingen in de wereld. Eén van de, naar ik heb begrepen, aardigste daaruit is ‘The Corporation’. Deze documentaire is gebaseerd op het boek ‘The Corporation: the pathological pursuit of profit and power’ van de Canadese schrijver Joel Bakan. De film sluit naadloos aan op anti-globalisten literatuur van Noreena Hertz, Naomi Klein, Michael Moore en Noam Chomsky. De laatste drie komen in deze documentaire ook aan het woord.

Niets nieuws onder de zon, zou je dus zeggen, maar toch kan ik ‘m iedereen aanbevelen. De documentaire start met de verandering van ‘de onderneming’ tot legale rechtspersoon in het wetboek, waardoor beleidsmakers niet meer persoonlijk kunnen worden aangesproken. Aan de hand van deze ontwikkeling wordt een beeld geschetst van de onderneming die verscheidene welwillende individuen in dienst heeft, maar zich in de praktijk als instituut transformeert die in de psychiatrie als psychopatisch zou worden omschreven. Alles gebeurt in het belang van de onderneming, op zoek naar de zogenaamde increasing rate of returns, een verhoging van de winst dus. Hierbij mag voorbij het betamelijke worden gehandeld en wordt het collectieve goed als ondergeschikt gezien. In economische termen wordt er op deze manier op de lange termijn een Pareto-minimum bereikt.

De geschiedenis van de zogenaamde Vertriebene (verdrevenen) is er één die pas sinds kort wordt verteld. Jarenlang is het lot van deze vluchtelingen stilgezwegen en ook nu ligt het onderwerp in sommige omstandigheden nog zeer gevoelig. ‘Die Vertriebene’ is de verzamelnaam voor de naar schatting 12 miljoen Duitse vluchtelingen die in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog verdreven werden uit toenmalige Duitse gebieden. Hieronder vallen de Sileziërs uit Polen en de Sudeten-Duitsers uit Tsjechië. verdreven.

De verdrijving van de Duitsers werd officieel geformaliseerd tijdens de conferentie van Potsdam, alwaar Stalin als overwinnaar van de geallieerden zijn zinnen had gezet op delen van Polen, Tsjechië en Slowakijke. Het gevolg was dat de grenzen van deze landen in westelijke richting werden verschoven en de oostelijke delen werden toegewezen aan de Soviet-Unie (het huidige Oekraïne). De Polen en Tsjechen die in die gebieden woonden, werden gedwongen naar het westen te verhuizen, naar gebieden die destijds dus nog tot Duits grondgebied behoorden. In het begin werden de Polen en Tsjechen in de huizen van de Duitsers geplaatst, maar later werden er wetten aangenomen waardoor de verdrijving werd bekrachtigd. De nieuwe grenzen werden een feit, men schat dat er van de 12 miljoen vluchtelingen, er 3 miljoen zijn omgekomen. Duizenden vrouwen zijn verkracht door Russische militairen.

Cd-recensie

De nieuwe cd van the Raveonettes ligt al enkele weken in de schappen van de muziekwinkels. Dit illustere duo uit Kopenhagen ontketende ruim een jaar geleden een kleine hype met hun korte puntige garagerocknummers, begeleid door de sacrale samenzang van gitarist Sune Rose Wagner en bassiste Sharin Foo. De stijl was enigszins gejat van the Jesus and the Mary Chain, maar nu werden de stofzuigergitaren verpakt in een nieuw jasje en ondersteund door een zompige bas. Live spelen ze met een extra gitarist en zowaar een echte drummer en stralen ze hun zelf gecreëerde B-film imago met verve uit. Inmiddels hebben the Raveonettes in een jaar tijd al drie keer in Amsterdam gespeeld en zijn ze verhuisd naar Londen om zich beter te kunnen richten op hun muzikale loopbaan. Het heeft er dus alle schijn van dat deze band in een jaar tijd een behoorlijk snelle ontwikkeling heeft doorgemaakt.

Toch had ik al snel mijn twijfels over de muzikale weg die ze zijn ingeslagen na ‘Whip it on’. Het begon eigenlijk al tijdens het tweede concert van ze in de Melkweg ergens in mei van dit jaar. Tijdens het concert speelden ze enkele nieuwe nummers die mij niet wisten te bekoren. Wat is er namelijk aan de hand? Daar waar ‘Whip it on’ nog in Bes-mineur was geschreven, is ‘Chain gang of love’ in Bes-majeur geschreven. Voor wie dit niets zegt; mineur-akkoorden zijn vaak wat spannender qua klank en worden over het algemeen minder gebruikt in de populaire muziek. Bes-majeur is een vrolijk akkoord, waardoor de dreiging zoals die in nummers als ‘Attack of the Ghostriders’ volledig teniet wordt gedaan. De rare afwijking om alle nummers in hetzelfde akkoordenschema te schrijven, zorgt ervoor dat als er één je niet bevalt, de rest je ook niet bevalt. ‘Chain gang of love’ heeft een hoog rock & roll dat niets meer van doen heeft met garage. Maar ook de samenzang op elk nummer begint een beetje eentonig te worden. Eén cd is dat nog wel verrassend, maar daarna begint de sleur er wel in te komen. The Raveonettes mogen wat mij betreft gaan uitkijken naar nieuwe kunstjes. Anders vrees ik dat hun bestaan een kort leven is beschoren.

Voor diegenen die niet in staat zijn de tentoonstelling bij de Stopera in Amsterdam voor 30 november te bezoeken:

Yann Arthus Bertrand

-> Photographs -> the Earth from above

Cultuurstrijd

Het zal de Amsterdammers de komende jaren niet gemakkelijk worden gemaakt om hun plek in de stad te vinden waar ze de cultuur gaan opsnuiven. Het Oosterdokseiland (naast Cs) zal het gezichtsbepalende centrum van de stad gaan worden. Niet alleen komt daar de nieuwe openbare bibliotheek, tevens zal daar het conservatorium verrijzen en het voormalige TPG-gebouw zal naar alle waarschijnlijkheid de komende vier jaren gedeeltelijk worden ingenomen door het Stedelijk Museum.
Hier omheen zal vooral veel horeca worden gebouwd met leescafés, danscafés en noodleshops (?), waarmee men het hele gebied om zal dopen tot cultuurplein.

Dat de openbare bibliotheek eindelijk eens een nieuwe behuizing gaat krijgen werd wel eens tijd. Jarenlang had ik al gehoopt op de opstanding van een Nederlandse Mitterand die ongeacht de kosten een nieuwe bibliotheek in Parijs wilde hebben en deze ook nog in zijn ambsttermijn heeft weten te realiseren. De nationale bibliotheek is samen met de verbouwing van het Louvre één van de meest prestigieuze projecten onder zijn bewind geweest, hetgeen hem nog steeds in dank wordt afgenomen. Natuurlijk wordt de nieuwe bibliotheek de grootste en de modernste van Nederland met zo’n twee miljoen meeste bezoekers per jaar. Het merkwaardige is echter dat men nergens schetsen laat zien van de nieuwe inrichting van de bibliotheek. Op de site van de openbare bibliotheek wordt wel een overzicht gegeven van de functionaliteit die het gebouw gaat bieden, maar hoe dat er allemaal uit gaat zien… Misschien ben ik wel een nostalgicus, maar ik hoop dat de primaire functie (nl. het boeken uitlenen) zo klassiek mogelijk zal worden gehouden. Een grote zaal met hoge houten kasten, waarbij je een ladder nodig hebt om de bovenste planken te bereiken en in het midden leesgedeelte waar een strenge bibliothecaris die je tot stilte maant. De rest mag wat mij betreft zo modern mogelijk worden en voldoen aan de eisen van deze tijd.

Elke maand stelt Joris Gillet van de Stereo-weblog een lijst samen voor VPRO’s 3voor12 met daarin aardige legale mp3’s die op dat moment makkelijk zijn down te loaden. Voorzien van een kort commentaar en handige wetenswaardigheden (zo weet ik nu dat ex-leden van Blonde Redhead tegenwoordig in Enon zitten). Samen met 3voor12 maakt hij er een hoesje bij, zodat je er na wat knip- en plakwerk een unieke serie verzamel-cd’s van kunt maken. Inmiddels al de dertiende aflevering. Je moet er wel snel bij zijn, aangezien de links niet eeuwig blijven bestaan.

Links:
Mp3voor12
Stereoweblog