Joost

Justitie wil burgers, brancheverenigingen en maatschappelijke organisaties meer betrekken bij de strafeis. Het zal allemaal vast ingegeven zijn door de kritiek uit de maatschappij: rechters zijn te soft.

Op zich is er wel wat voor te zeggen. Rechtspraak valt of staat bij de notie dat er inderdaad recht wordt gesproken. En de samenleving bepaalt uiteindelijk zelf wat recht is, nietwaar? Een rechtelijke macht die niet of slecht in contact staat met de samenleving verliest haar draagvlak, en dat kan tot vele verschillende vormen van eigenrechting leiden. Een situatie die we moeten zien te voorkomen.

Aan de andere kant is het een heel eng idee. De roep om zwaardere straffen is vaak gebaseerd op enkele incidenten die breed worden uitgemeten in de pers. De kinderverkrachter die er met een taakstraf afkomt, of de moordenaar die maar een paar jaar krijgt, bijvoorbeeld. Het idee dat de gemiddelde Nederlander heeft van de rechtspraak is dus waarschijnlijk niet representatief. De adviesvonnissen van burgers zullen waarschijnlijk hoger liggen dan die van de rechters.

Brancheverenigingen en maatschappelijke organisaties om advies vragen lijkt me een erg onzalig plan. Zij zijn per definitie bevooroordeeld. Brancheverenigingen zullen in ieder geval voor hogere straffen gaan.

Ik ben dus sceptisch. Het zou kunnen werken, zoals een test al eens uitwees, maar het risico dat er een situatie ontstaat waarin rechters wel gedwongen worden mee te gaan in een soort volksgericht-light is gewoon te groot.