Krijgen we een polder-filibuster?
De PVV en de SP willen urenlange spreektijd over de ESM. Zien we hier een poging tot een Nederlandse filibuster? Een analyse van GB, van publiekrecht en politiek.
Spanning en sensatie: er zou een heuse filibuster aankomen in ons eigen parlement. Links en rechts tekenen backbenchers in voor uren spreektijd. Het woord filibuster schijnt een verbastering van ons woord ‘vrijbuiter’ te zijn, zodat het ook een soort thuiskomst van het fenomeen is. Alhoewel, de relevante hoogleraren en Menno de Bruijne hebben al een precedent opgegraven: in 1913 onderhield het SDAP-kamerlid Duys zijn collega’s negen uur over het kiesrecht. Sindsdien zijn de regels echter veranderd. Hoe zit het nu precies?
De op klassiek Amerikaanse leest geschoeide filibuster berustte op het recht van elke individuele senator ‘de vloer te mogen houden’ zolang hij kracht heeft te blijven spreken. Sprekers staan hun eigen interrupties toe. Daarop is het klassieke beeld uit Mr Smith goes to Washington gebaseerd. Die film heeft ook bijgedragen aan het idee dat de filibuster een instrument is voor rechtschapen lieden en een laatste reddingsboei voor wie ondersneeuwt in politieke machinaties. De West Wing doet dat trouwens ook. In werkelijkheid ontleent de filibuster zijn Amerikaanse faam vooral aan de uitbundige inzet ervan door de laatste zuidelijke Senatoren die rood aanliepen van de Civil Rights Act. Overigens kunnen tegenwoordig 60 van de 100 senatoren in Amerika een filibuster breken.
