NIEUWS - De Raad voor Rechtsbijstand, de instantie waar advocaten een vergoeding van krijgen als ze werken voor cliënten die zelf geen advocaat kunnen betalen, gaat minder uitkeren aan asieladvocaten die zaken verliezen. Dat is een gevolg van het nieuwe beleid van het ministerie van Veiligheid & Justitie, vastgelegd in een Algemene Maatregel van Bestuur (pdf) die 1 januari 2014 van kracht wordt.
De ‘No Cure Less Fee’-maatregel gaat gelden voor herhaalde asielaanvragen, die een advocaat namens de cliënt kan doen als er nieuwe informatie beschikbaar wordt in de zaak. Kort gezegd komt het erop neer dat als een herhaalde asielaanvraag wordt afgewezen, de advocaat slechts twee in plaats van zeven punten krijgt toegewezen door de Raad voor Rechtsbijstand. Het aantal punten staat voor het gemiddeld aantal uur dat de advocaat aan een zaak werkt. Per uur geldt per 1 oktober van dit jaar het bedrag van € 104,85. Daarop wordt mogelijk bezuinigd, wat veel advocaten, waaronder asieladvocaten, een paar weken geleden tot staking bracht. De nieuwe maatregel komt bovenop een maatregel die op 1 oktober inging en voor alle rechtsgebieden geldt, waarbij (hoger) beroepen die zonder zitting worden afgedaan ook minder punten krijgen toegevoegd. Dat leidt tot problemen voor beroepen in het vreemdelingenrecht, die in de meeste gevallen zonder zitting worden afgedaan.
Stapelen
De redenering van het ministerie achter de nieuwe maatregel is simpel: het moet voorkomen dat advocaten zaken gaan stapelen, en vreemdelingen zo onterecht jarenlang in Nederland houden, terwijl er geen uitzicht is op een verblijfsvergunning. Het zou voor een asieladvocaat nu te aantrekkelijk zijn om herhaalde asielaanvragen voor asielzoekers te starten terwijl die waarschijnlijk kansloos zijn. De advocaat krijgt toch wel betaald. Vrij Nederland publiceerde recent een verhaal waarin wordt gesproken over een kleine groep asieladvocaten die op deze manier misbruik maakt van de kwetsbare groep vreemdelingen.
In principe geeft de Raad voor Rechtsbijstand (RvR) alleen punten af als een tweede of vervolgaanvraag gestart wordt en er sprake is van nieuwe feiten of bewijsmateriaal. Als dat er niet is, mag de RvR de aanvraag om financiering afwijzen. Het probleem is dat de RvR niet meer dan marginaal mag toetsen of er sprake is van nieuwe feiten, om niet op de inhoudelijke toetsing door de bestuursrechter vooruit te lopen. Maar, zo valt te lezen in de nota van toelichting op de AMvB, ‘in de meeste gevallen biedt de marginale toets de raad voor rechtsbijstand onvoldoende handvatten om de aanvraag om een toevoeging …. te weigeren.’ De RvR heeft wel eens geprobeerd financiering te weigeren bij een zoveelste vervolgaanvraag, maar werd uiteindelijk teruggefloten door de Raad van State. En dus kwam het ministerie met zwaarder geschut om misbruik van de herhaalde asielaanvraag tegen te gaan.
Onjuiste veronderstelling
Recent publiceerde de Adviescommissie vreemdelingenrecht van de Nederlandse Orde van Advocaten een zogenaamde position paper (pdf) over de No Cure Less Fee-maatregel. Daarin schreef zij:
..er wordt uitgegaan van de onjuiste veronderstelling dat het ‘stapelen van procedures’ zal worden beperkt door het wegnemen van financiële prikkels voor nieuwe procedures. De term “stapelen” impliceert dat sprake is van een aanvraag die inhoudelijk kansloos is, maar niettemin, om secundaire redenen, toch wordt ingediend. De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie (…) veronderstelt kennelijk dat het starten van vervolgprocedures zonder recht en reden mede aan advocaten is te wijten, die hun cliënt adviseren dit te doen, vanuit een eigen financieel belang.
De adviescommissie noteert verder dat de verlaging naar twee punten ook geldt indien de nieuwe aanvraag op inhoudelijke gronden wordt afgewezen, en als er dus wel degelijk nieuwe feiten naar voren gebracht worden. De advocaat heeft dan wel zijn werk gedaan en de uren besteed die hij geacht wordt te besteden, maar kennelijk niet goed genoeg, want hij krijgt er niet voor betaald.
Minder kwaliteit
Volgens de adviescommissie heeft deze maatregel, in combinatie met andere bezuinigingsmaatregelen, tot gevolg dat asieladvocaten niet meer kunnen voldoen aan de kwaliteitseisen (pdf) die gelden voor hun vakgebied. ‘Het verlenen van rechtsbijstand zal niet of nauwelijks kostendekkend zijn. Advocaten zullen afhaken,’ staat er in het paper. De No Cure Less Fee-maatregel heeft een bezuiniging van ruim anderhalf miljoen euro tot gevolg. Bovendien is staatssecretaris Fred Teeven van plan het uurtarief voor rechtsbijstandverleners te verlagen.
UPDATE (4/12/2013 17:21):
Ashley Terlouw, hoogleraar Rechtssociologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen en gespecialiseerd in migratierecht, vindt de No Cure Less Fee-maatregel ‘uiterst onverstandig,’ zegt ze tegen Sargasso. ‘Ik zou eerst analyseren waar het probleem van de vele herhaalde asielaanvragen precies vandaan komt. En ik denk dat dat onder andere te maken heeft met de achtdagenprocedure, die vaak veel te kort is om met alle benodigde informatie te komen. Bovendien faalt ons uitzetbeleid al jaren en is recent het categoraal beschermingsbeleid afgeschaft. Kun je het vreemdelingen die hier al jaren verblijven zonder status kwalijk nemen dat zij nog eens een asielaanvraag doen?’ Terlouw ziet de maatregel als een straf voor advocaten die in opdracht van een cliënt een herhaalde asielaanvraag starten. ‘Er wordt nu gedaan alsof advocaten ervan weerhouden moeten worden nieuwe procedures te starten, terwijl het beleid van de overheid daar juist aanleiding toe geeft.’
Sargasso is bezig met een onderzoek naar het beloningssysteem van asieladvocaten, en voert daarover een Wob-procedure bij de Raad voor Rechtsbijstand.
Reacties (5)
Cure more Fee
(1) Aangezien de kwade kansen en het niet geheel denkbeeldige risico van onzorgvuldig overheidsbeleid nogal eenzijdig bij de asielzoekers liggen is het niet meer dan logisch dat een bonus aan de advocaat wordt toegekend als hij in hoger beroep wel gelijk krijgt. Te denken is in dit verband aan minstens 100x de fee.
(2) Bij kennelijk onzorgvuldig overheidsbeleid wordt de staatssecretaris vervolgd wegens wederrechtelijke vrijheidsberoving. Volgens WvS 282 staat hierop een gevangenisstraf van ten hoogste acht jaren of geldboete van de vijfde categorie. Uiteraard dient de staatssecretaris de boete, want daar zal het in het klassenjustitie systeem wel op uitdraaien, uit eigen zak te betalen.
Leuk artikel uit de Vrij Nederland. Maar ook goede advocaten kunnen procedures stapelen terwijl die juridisch gezien kansloos zijn. Alles in het belang van de klant ten slotte. Het meest recente (kinder) pardon heeft wel aangetoond dat dit best zinvol kan zijn.
En ook als men is uitgeprocedeerd, heeft het vaak toch zin om “door te gaan” en je te blijven verzetten tegen uitzetting. Als je maar lang genoeg volhoudt is er nog best een redelijke kans op een verblijfsvergunning. En als de asielzoekers ondertussen nog een kindje zouden maken verhoogt dat de kansen op die begeerde verblijfsvergunning. Doen dus, zou mijn advies zijn.
Je hebt dan wel 10 jaar een kutleven, maar dan ben je ook “binnen”
Politie krijgt minder salaris als ze geen boetes uitschrijven, de dokter krijgt minder uitbetaald als hij geen ziekte vaststelt, de bankiers krijgen minder salaris als de rente daalt, Honden krijgen minder eten als ze niet poepen, scholieren minder hulp met huiswerk als ze slechte cijfers halen, studenten minder stufi als ze uit huis wonen, Kerncentrale’s minder koeling als ze niet vaak oververhitten, minder hypotheekrenteaftrek voor mensen die vaker hun maandelijkse aflossing niet halen…
Ik voel me een beetje repressief…
Het blijft een rare constructie, als je vooraf niet weet wat je vergoeding zal zijn voor je werk. Je zou maar bij de brandweer werken en op het einde van de maand een half salaris krijgen, omdat er in je regio een gebouw is afgebrand.
@4: nooit van no cure no pay gehoord? Inmiddels redelijk ingeburgerd in de juridische wereld. Het mooie van dat systeem is dat advocaten kansloze zaken niet aannemen omdat als ze verliezen ze niet betaald krijgen.
Lijkt mij een prima uitgangspunt waarbij het risico van verliezen financieel bij de advocaat gelegd wordt en hem of haar dwingt zijn of haar best te doen. Waarom zou je als advocaat procederen als je klant toch niet kan “winnen”? Alleen om de klant of de overheid geld uit de zakken te kloppen?