Gastlogger: De puinhopen van de kiezer

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers, dit kunnen stukjes zijn die we – uiteraard met toestemming – overnemen van andere weblogs, of via onze mail binnenkomen. Hieronder een stuk van Wouter, die ons namens Kies2006.nl het volgende stuk toezond.

Als we ons in een rotsituatie bevinden zijn er vier basale reacties (met populaire labels):

• Wat heb ik fout gedaan? (vrouwelijk?)
• Wie kan ik hiervan de schuld geven? (mannelijk?)
• Wat een klotezooi! (cynisch)
• Hoe gaan we hier uitkomen? (constructief)

Zo ook in de puinhopen waarin ons politieke landschap is veranderd na afgelopen 22 november. Het cynisme laten we graag aan de straat over, en voor het constructieve hebben we een ruime 150 zakkenvullers in Den Haag en een groot aantal bondscoaches-aan-de-zijlijn (of couranter: bij Pauw en Witteman). Ik laat het met een gerust hart aan hen over.

Wat mij interesseert is de meer diagnostische vraag: Wiens schuld is dit?

• De media hebben het gedaan. Door het linkse bolwerk en de vermaakzucht in de media zijn de kiezers gemanipuleerd om op de verkeerde partijen te stemmen
• De kiezers/consumenten hebben het gedaan. Kiezers weigeren zich te verdiepen in de problematiek of in de aangedragen oplossingen (lees: de partijprogramma’s), maar stemmen domweg op degene die het hartste roept hoe fout het allemaal wel niet is. Ze zouden eens op moeten houden met dat gemiemel en de hand uit de mouwen moeten steken. Ask not what your country can do for you et cetera.
• De politici hebben het gedaan (de zakkenvullers!). Politici lopen hijgerig achter de media en de waan van de dag aan, ze gaan niet inhoudelijk op zaken in maar zetten alleen gemediatrainde soundbytes neer. De kiezer weet daardoor niet wat te kiezen (aangezien iedereen elkaar zwart maakt en niets inhoudelijks meer zegt).

Elk van de bovenstaande theses bevat een stukje antwoord. Maar mijn antwoord (voor diegenen die hun Hofstadter kennen) is een weerklinkend “MU”. Er is geen schuld, er is namelijk geen probleem. En zeker niet pas sinds 22 november. Enkele feiten:

• Deze campagne was de meest inhoudelijke sinds 1994. Gemeten naar het percentage krantenzinnen dat over inhoud ging bleef de campagne ruim boven de eerdere campagnes steken en brak daarmee een neergaande trend. Wel was er geen duidelijk thema, maar liepen veel thema’s door elkaar heen (AOW, hypotheekrente, immigratie, onderwijs, gezondheidszorg, …)
• Het aantal wisselende zetels is sinds 1994 (paars I) onverminderd hoog. Het volk is op drift, maar dat is het al een tijdje. Van CDA naar D66, van D66 via PvdA/VVD naar Fortuyn, en van Fortuyn via CDA nu weer bij Jan en Geert.
• De kiezers reageren nu hetzelfde op de media als 4 of 8 jaar geleden. Wie zich profileert en zijn huisonderwerpen op de agenda krijgt wint, wie intern gerommel heeft verliest. En vooral: wie succes heeft krijgt nog meer succes. De regels van de interactie politiek-media-kiezer zijn niet fundamenteel veranderd.
• Waren er eerst een handjevol kamerzetels in handen van europese NEE partijen terwijl 60% van het volk die mening had, nu is dat verschoven naar bijna een derde. Alle NEE partijen hebben gewonnen, alle JA partijen verloren. Is democratie niet prachtig.

Wat is er dan wel gebeurd? Het lange antwoord staat op www.kies2006.nl, maar het te korte antwoord is als volgt: Alle drie de grote partijen hadden kapers op de kust die sterk stonden op de traditionele huisonderwerpen: PvdA en SP streden om de verzorgingsstaat, CDA en CU om normen en waarden, en VVD en ‘klein’ rechts om Immigratie. PvdA en VVD hadden veel intern gerommel (denk aan de Armeniers, Rita vs. Mark, Van Schijndel en Doctors van Leeuwen) en presteerden zwak, vooral weer volgens de media. Hun momentum gleed weg en de kiezers raakten losgeweekt. Zij zochten, en dat is een bekend fenomeen, de meer extreme partij op die hun problemen op kon lossen, en kwamen dus bij SP en Wilders uit. En daardoor glipte de campagne nog verder uit de handen van Mark en Wouter. En waar diezelfde Wouter eerst de strategische stem dacht te winnen (houd JP uit het torentje, stem op Bos) werd allengs duidelijk dat de PvdA toch de kleinere coalitiepartij van de CDA zou gaan worden, en dat een stem op Bos juist JP het torentje in zou helpen.

Kiezers zijn niet dom; ze zien een probleem en willen iemand die het voor hen oplost. En zolang politici meer bezig zijn met zichzelf en met Haagse kwesties, zal het volk nog wel even doordrijven.