Maar je kunt de verdachte in feite ook zo beschouwen. Hij vertoonde in elk geval gedrag dat past bij iemand die onwel is.
Hoofdcommissaris van de politie Amsterdam Bernard Welten reageert op de ceremoniemeester van de herdenking gisteren op de Dam die in eerste instantie aangaf dat er iemand onwel was geworden. De twee minuten stilte werden om zeep geholpen door een (als orthodoxe jood ge-/verklede) man die opeens begon te schreeuwen (video, “skip naar 1:25 om vanaf schreeuw te kijken”). De directe omstanders hadden blijkbaar al snel door dat er geen reden voor paniek was, maar iets verderop was iedereen aan het rennen geslagen. En omdat de oorlog op zo’n moment toch erg dichtbij voelt, begon iemand de doorbroken stilte verder op te luisteren met het uitroepen van de woorden “Bom, Bom!”. Ook de Oranje’s opereerden volgens oorlogsdraaiboek, en werden bij de eerste tekenen van tumult naar veilig gebied geleid.
Zo beleefde een grote groep mensen een akelige 40 a 45 seconden, waarin ook plaats was voor heldendom. Zo besliste koningin Beatrix dinsdagavond ZELF om door te gaan met de herdenking vanuit de schuilplaats in de Groote Industrieele Club. En de Hoofdcommissaris voelde zich allesbehalve onweltiaans door in een woeste achtervolging een jongetje met gebroken pols naar de eerste hulp te brengen (“Dan ben ik gewoon diender. Ik nam hem op de arm en had een huilende moeder achter me aan.”). Het is een hard gelag dat zelfs de moedige oproep tot een Twitterstilte geen invloed heeft kunnen uitoefenen op de 39-jarige man, die nadat hij werd ingerekend al vele malen bleek te zijn veroordeeld voor diefstal, geweldpleging, drugshandel en drugsbezit.
Premier Balkenende had het in zijn toespraak over de onlangs overleden Miep Gies, die Anne Frank en anderen hielp onderduiken in het Achterhuis. Gies beschouwde zich niet als verzetsheld, maar beschreef haar geschiedenis als een verhaal van hele gewone mensen in een buitengewoon verschrikkelijke tijd. En zij vond dat het ook aan gewone mensen was om te voorkomen dat zo’n periode zich herhaalt. Balkenende sprak tot de Dam: „Die gewone mensen, dat zijn wij”. Hoeveel gewone mensen iets gebroken hebben, is niet bekend.
Reacties (29)
Zo beleefde een grote groep mensen een akelige 40 a 45 seconden
Ik heb me laten vertellen dat 40-45 de eerste keer ook al geen pretje was.
Dat de man veelpleger was werd weliswaar gemeld door de hoofdcommissaris, maar was feitelijk volstrekt irrelevant. Jammer dat dat ook hier wordt overgenomen. Het is niet meer dan een rechtvaardiging voor de paniek, terwijl het juist zou moeten gaan over de hysterische reactie die is opgeroepen door jaren van opgeklopte terrorismedreiging en opgeklopt onveiligheidsgevoel uit electoraal winstoogpunt.
De man zag er anders uit en gedroeg zich vreemd. Zeker. Maar een samenleving waar vreemd ogenblikkelijk als gevaarlijk wordt geinterpreerd is zelf ziek. Degene die meteen begon te brullen dat er een bom was, bijvoorbeeld.
Laten we trouwens onze grote leider Balkenende niet vergeten, die ogenblikkelijk de paniek nog wat vergrootte door alvast te concluderen dat het wel opzet geweest moet zijn.
Nederland tegen terrorisme? Nederland in paniek.
Paniek is gemakkelijk gezaaid. Ik belde gisteravond met mijn moeder en vertelde een anekdote van een paar dagen geleden. Ik was in Deventer geweest en op het station daar was een groepje jongeren iets aan het scanderen. Heu heu! Heuheuheu! Dat werk.
Om mij heen bemerkte ik een schichtige sfeer. Vooral de mensen van middelbare leeftijd en ouder waren op hun hoede, of toch op zijn minst in verhoogde staat van alertheid. Op station Zwolle herhaalde zich dit. Er gebeurde niets, maar mensen voelden zich gelijk bedreigd.
Mijn moeder (een wijze vrouw) wierp gelijk tegen dat dit niet anders is dan veertig jaar geleden. Zij vertelde dat zij in het begin van de jaren zeventig haar ouders van de trein ging halen in Arnhem. Ze liepen te geinen met maskers ‘van een dief, en een joker’. Dezelfde reactie: verhoogde alertheid, schichtigheid.
“De twee minuten stilte werden om zeep geholpen door een (als orthodoxe jood ge-/verklede) man”
Maak er maar geklede man van, want zo loopt hij er altijd bij.
Het verbaast mij dat de politie hem niet al eerder heeft verwijderd, wat zeker kon met de noodverordening, aangezien hij een bekende is bij de politie. De man loopt al jaren regelmatig onverstaanbaar schreeuwend rond in het centrum van Amsterdam. Duidelijk iemand met een psychotische stoornis.
Verder eens met #2
Overigens verbaasde mij dat er niet ipv gewone dranghekken gebruik is gemaakt van MOJO Barriers. De beelden die ik gisteren zag op TV deden me erg denken aan het Roskilde Festival in 2000.
Naar mijn mening hadden zo veel verwondingen kunnen worden verkomen.
@4: Gelukkig, hij is dus niet alleen een bekende van de politie!
Ik was al even bang dat het weer om een zonderling ging die niemand (ook de politie) kende.
Met enige verbazing het spektakel aangezien.
Persconferentie heb ik gemist, maar gezien de berichten vandaag (en de opmerkingen van Welten en Asscher over ‘jongens laten we nou niet overdrijven’) ga ik ervan uit dat er meteen al weer vragen zijn gesteld of de Dam niet beter beveiligd moet worden, bijv. met detectiepoortjes.
Dus niet alleen balkenende de schuld geven of overheid. Die hebben zeker bijgedragen aan een sfeer van angst. Enkele media gaan ook niet vrijuit.
Dodenherdenking, daar waar we de heldhaftigheid en opoffering van velen moeten herdenken, werd het de avond van de angsthazen en bangepoeperds.
Het verbaast mij dat de politie hem niet al eerder heeft verwijderd, wat zeker kon met de noodverordening, aangezien hij een bekende is bij de politie.
Ik kan me een zekere aarzeling bij het verwijderen van orthodox geklede mannen bij de dodenherdenking wel voorstellen.
@ Dimitri, #6:
http://nos.nl/video/155198-de-volledige-persconferentie-over-incident-bij-dodenherdenking.html
De vragen van de NOS verslaggeefster waren inderdaad weer stuitend.
Eerste journaille-ist die aan het woord kwam en weer een prima voorbeeld van die de laatste jaren zo gebruikelijke meningen/hype-journalistiek. Vraag me echt af wanneer dat volk zich weer eens gaat realiseren dat de journalistieke taak vaak bestaat uit, tada, het doen van verslag in plaats van het voor camera, microfoon of drukpers pushen van eigen meninkjes.
@Rene
Ah was ze van de NOS. Ik heb die persconferentie ook gezien en vond de vragen ook hyperig. Kwam ook wel een beetje door de omschrijving die Welten en de plv Hfd Officier van de man gaven. (in het kort: iemand die al vele malen veroordeeld is voor ordeverstoring, harddrugs en geweld).
Hadden ze hem omschreven als een psychotische, verwarde dakloze, dan was niet het beeld gecreerd dat het om een zware crimineel zou gaan.
@Peter,6
De man is ook uitgebreid bekend bij de hulpverlening in Amsterdam. Hij zwerft al jaren hier rond
@Lothar,7
Ik kan me die aarzeling ook wel voorstellen, niet zo zeer omdat hij als orthodox joods gekleed ging, maar omdat elke aanhouding voor onrust kan zorgen in een grote menigte.
En waarom heb je dan die noodverodening?
ik weet 99% zeker dat de man en zijn gedrag bekend waren bij de politieburo’s Nieuwezijds en Beursstraat, maar er zullen vast een hoop agenten van buiten Amsterdam geweest zijn, misschien dat hij daarom niet herkend is.
Dat was Marieke de Vries van de NOS inderdaad. Misschien dat ze gewoon een off-moment had maar ze zal nu voor mij waarschijnlijk tot het einde mijner tijden geassocieerd blijven met die arrogante pedanterie van koffers waar <toontje>”ook iets anders in had kunnnen zitten hè?”</toontje>
Ik moet ook zeggen trouwens dat de door Welten gegeven omschrijving bij mij wel meteen binnenkwam als “junk” met alle connotaties van psychotische randgevallen van dien, niet van een zware (of “berekenende” als beter woord) crimineel.
Vind ik ook, Rene (#11). Dat zou ik helemaal denken voor de manier waarop ik de feiten had neergepend. Dat Eric (#2) deze informatie irrelevant vindt en jammer dat het hier staat, verraadt volgens mij een soort spiegelpaniek: De lezer kan de feiten niet meer aan, dus die moeten ook niet meer genoemd worden (of hooguit in een volstrekt eenduidige morele context).
Alhoewel ik de angst voor angstzaaiers deel, vind ik het geen oplossing om zo krampachtig met informatie om te gaan en het gezonde verstand op voorhand al te laten kapituleren.
@Rene
Na de persconferentie terug te hebben gekeken, komen Weltens opmerkingen ook iets minder groot over. Misschien dat het bij mij in eerste instantie zo over kwam omdat ik de man, enigzins, ken. Handel in drugs en geweldpleging associeer ik met een luguber sportschool type en deze man is een iel klein manneke.
Trouwens goede reactie van Welting op Mariekes
[toontje]”ook iets anders in had kunnnen zitten hè?”[/toontje]
Welten:
[sarcasme]“Alles kan, maar as is verbrande turf”[/sarcasme]
Als ze nog geen off-day had, dan had ze het vast toen wel.
@Banshee: veel agenten van buiten de stad (zie #10) daar moest ik ook aan denken.
Nsmens de hulpverlening heb ik al mijn excuses aangeboiden. We hadden hem binnen moeten zien te houden.
Dat de man verstoring van de openbare orde ten laste wordt gelegd, houdt nog wel stand. Wat er verder wordt aangeplakt (“ook verdacht wordt van het veroorzaken van zwaar lichamelijk letsel door schuld”, zie hier, snijdt geen hout. Ben benieuwd wat de rechter-commissaris vrijdag zal zeggen.
@ mark, #12:
#2 is een absurde reactie — maar als het van dezelfde Eric is die eerder ook voor Sargasso schreef lijkt me dat niet zo verbazend. Projectie van eigen vooroordelen op anderen was altijd al helemaal zijn ding.
Het motief achter iets dergelijks is relevant en het verleden van de verstoorder zegt waarschijnlijk iets over dat motief. Een orthodox Joodse levensstijl bijvoorbeeld laat zich meestal niet typeren via het veel-plegen van geweld- en drugscriminaliteit.
Eric zette alleen z’n eigen ruimdenkendheid even in de etalage. Laat hem; is die zwetser ook weer eens even blij met zichzelf.
@ Peter, #14:
Ik moest meteen denken aan het ‘”brand!” roepen in een vol theater’ argument dat meestal in meningsuiting discussies opduikt. Ik weet eigenlijk niet onder welk artikel je in dat geval vervolgd zal worden maar meteen stellen (als je dat doet) dat ‘m juridisch geen verantwoordelijkheid voor dat ernstige letsel aangerekend zal kunnen worden is wel erg snel. Moeilijkheid is wel dat de “bom!” roeper weer een andere actor was en die laatste was wellicht de belangrijke escaleerder wat de directe schade betreft…
En niet dat je hem/haar dat noodzakelijkerwijs erg kan aanrekenen: als je in een situatie verkeert waar je door zo’n schreeuw gespitst bent op bedreigingen en je ziet iemand een koffer “dumpen” kan je het ook van gemeenschapszin vinden getuigen om anderen daarop attent te maken.
“Dit soort dingen kunnen gebeuren” is de conclusie. <shrug>
@Rene: Het gaat erg lastig worden te bepalen wat precies de vluchtreactie van de omstanders triggerde en daarom lijkt het mij niet houdbaar de man de gevolgen daarvan in de schoenen te schuiven.
Natuurlijk, had de man niets gedaan (niet daar aanwezig zijn, niet schreeuwen) dan was er zeer waarschijnlijk ook niets gebeurd.
Maar hij schreeuwde wel en dan is de vraag of de reaktie van het publiek een reactie op zijn schreeuw was, of op andere zaken.
Het blijft hoe dan ook gissen, bijvoorbeeld wat zou er zij gebeurd als men de man gewoon die schreeuw af had laten maken. Hadden we ook een verstoorde herdenking gehad, maar misschien met andere gevolgen??
Maar goed , ik ga te ver, want wat weet ik er op dit moment nu van.
“Een orthodox Joodse levensstijl bijvoorbeeld laat zich meestal niet typeren via het veel-plegen van geweld- en drugscriminaliteit”
Mee eens. Het was een zeer welbewust geplande daad om de bijeenkomst te verstoren en paniek te zaaien, inderdaad zoals het brand roepen in een vol theater.
De reactie is voorspelbaar.
We horen altijd dat het verwarde mensen zijn die dit soort dingen doen maar volgens mij komen dit soort mensen (veelpleger) niet uit zichzelf met dit soort initiatieven. Wie heeft er ‘bom’ geroepen bijvoorbeeld en gaat die persoon nog gevonden worden?
@ Peter, #16:
Ik dacht eerst aan één van die vele “onafhankelijke, vrije denkers” — type kraker dan wel libertariër zal ik maar zeggen — wier uniformiteit steeds zo’n pijn doet aan het gemoed. Zo iemand die “schreeuwen terwijl anderen zwijgen” verwart met onafhankelijkheid.
Uiteindelijk zal het ook waarschijnlijk wel het meest primaire motief zijn geweest maar dan in de (nog) banale(re) context van schizofrenie of andersoortige ernstige ziekte.
Ik moest m’n bespiegelingen over het grote drama der mensheid — het ontbreken van de mogelijkheid tot echte invoelendheid, het echte weten wat een ander denkt en weet, die zovelen er toe leidt te denken dat net zij de enigen zijn die het allemaal wel door hebben weer even opschorten dus.
Ach. Iets zegt me dat er nog vele mogelijkheden zullen volgen om de gedachte af te maken…
Tourette syndrome? [x] … het was zijn schreeuw, de oorzaak van de paniek … maar opzet/vrije wil … een nationale spiegel …
#4 Zei het ook al, maar het kan niet vaak genoeg gezegd worden dus zeg ik het nog maar es: klassieke dranghekken zijn levensgevaarlijk. Het is volstrekt onverantwoord om die dingen uberhaupt nog te gebruiken. De naam is ook belachelijk; bij het minste of geringste gedrang donderen die krengen om.
Een rood-wit gestreept lint is net zo doeltreffend en duizend keer veiliger. Mojo Barriers lijken me niet eens nodig op zo’n lokatie.
@ Deurs:
Dat denk ik niet maar ook denk ik niet dat dat erg belangrijk is. Zie ook laatste stukje van #15.
Ik ben een groot aanhanger van het zogeheten banaal-realisme waarvan ik hoop dat ik het zelf zo gedoopt heb maar waarvan in ieder geval de belangrijkste pijler is dat je mensen nimmer moet verwarren met rationeel handelende wezens.
Onze primaire impulsen bepalen nu eenmaal voor een groot deel ons bestaan en in zo’n situatie, waar je gespitst bent op gevaar door geschreeuw en waarbij door de hele setting de eerste impulsieve gedachte vrij logisch naar een mogelijke aanslag gaat vind ik het niet echt bijzonder vreemd dat iemand die een ander een koffer ziet achterlaten of neerzetten (geen idee uiteraard wat de roeper precies zag) daar op aanslaat. Ik heb daar in het geheel geen complot voor nodig.
Let wel hè, we hebben het hier niet over twee onafhankelijk optredende fenomenen waardoor je zou kunnen vinden dat iets te toevallig samen gaat. Gevolg G (paniek) kan oorzaken O1 (schreeuw) en O2 (“bom!”) hebben, maar als O2 zelf weer veroorzaakt wordt door O1 hebben we geen samenloop van omstandigheden die verdere verklaring behoeft.
Dat verstoorde hersenen kunnen besluiten een dergelijke schreeuw af te geven vind ik evenmin wonderlijk. Schreeuwen terwijl anderen stil zijn lijkt op een “contra-actie” en hersenen die in de ellende zitten doen dat soort dingen. Voor jezelf net doen alsof je anders, alleen, contrair wilt zijn levert een bepaalde mate van troost op, specifiek in de illusie van controle.
Ik vind ook dat je principieel heel erg voorzichtig moet omgaan met gedwongen opnames, en vooral omdat ik in plaats van geestelijke gezondheid aan de ene en geestelijke ziekte aan de ander veel meer een continuüm daartussen ontwaar. Bijvoorbeeld de paranoia die complot-denkers karakteriseert is als ziekelijk te beschouwen, maar evenzeer als la condition humaine. Het buigpunt is subjectief en lastig te vatten anders dan in termen zoals wij dat nu al doen; schade voor zelf en anderen.
Maar al die met me eens zijn dat gedwongen opname moeilijk moet zijn, moet met me eens dat mensen voor wie dat wel goed zou zijn verlaten en alleen op straat lopen, en al die bovendien met mij eens zijn dat je je bij een herdenking moet kunnen bevinden met een tas, koffer, rugzak, wat dies meer zij, zou wat mij betreft dus ook met mij eens moeten zijn dat dit soort dingen nu eenmaal kunnen gebeuren.
Nogmaals, <shrug>
Tenzij iemand de boeroepert ertoe heeft aangezet. Het kan zelfs om zoiets banaals als een weddenschap gaan, of dat er drugs of geld is aangeboden aan deze blijkbaar zwaar ontspoorde man.
Het lijkt mij erg kortzichtig er bij voorbaat vanuit te gaan dat het een niet geplande eenmansactie is.
Het Brand roepen in een vol theater is een valide analogie: De reactie van de menigte is tot op zekere hoogte voorspelbaar en een vertstoring van de bijeenkomst kan dus ook met opzet van te voren zijn gepland.
Dat de chronologische reeks van gebeurtenissen moet worden vastgesteld lijkt me duidelijk. Ook degene die bom heeft geroepen moet worden opgespoord en verhoord, al was het maar om dingen uit te sluiten en speculatie waar mogelijk zo snel mogelijk uit de wereld te helpen.
Er zijn idd twee mensen gearreteerd, goed zo.
“een man spreidde z’n armen en sprak onverstaanbare tekst uit. Een ander liet een koffer vallen. Beide gearresteerd”
http://twitter.com/RennieRijpma/statuses/13377215990
Dat komt op mij over als nogal geïnverteerde logica. Het lijkt mij juist erg, eh, langzichtig om er vanuit te gaan dat het niet gewoon een gestoorde man was.
We hebben een bij de politie al lange tijd bekende en gestoorde dakloze man in een politiecel en een alweer meteen vrijgelaten, verhoorde koffer-verliezer. Dat je uitzoekt of iemand je geen loer draait, prima, maar zowel in #17 als in mindere mate #22 druk je een verwachting van het tegendeel uit terwijl daar momenteel gewoon geen aanwijzingen voor zijn.
Ik zal me ook in dit geval niet bezondigen aan een verwachting van rationaliteit bij mezelf of anderen maar van me vragen in irrationaliteit mee te gaan wordt weer een ander uiterste.
Op RTL nieuws beweerde een jongeman dat-ie de schreeuwerd heeft weggeduwd.
Dat kan dan het begin van de paniek zijn geweest.
@Rene23, een extreme BNN actie van het kaliber (nier) donor show is vrij kort na het gebeuren door mijn hoofd geschoten … maar dat is gewoon te vergezocht*. Hopelijk worden we weer wat kalmer met z’n allen, die schreeuwer voorop natuurlijk :).
Mbt je bespiegeling in 18, zij die het wel kunnen moeten het soms maar gewoon obligaat vertalen naar de taal der onkundige (=uitspellen) – zoals hier in discussie met een andere kundige
*heb mij wel vermaakt met die donor show (lang geleden)
@ DJ:
Wat me vooral bijgebleven is van die donorshow is de verbijstering die ik voelde bij het gegeven dat zoveel mensen niet direct door hadden dat het niet meer dan een statement was. Ik verwachtte zoiets hoogstens van… laat ik het Frans Bauer fans noemen, maar ook iemand in mijn toenmalige buurt ging erin mee. Ik vond dat toen een erg droevige indicatie van de GTST-ing van de maatschappij.
Anyways…
Volgend jaar is het afgelopen met het gelazer. Dan hebben we gewoon netjes en stabiel Job Cohen als een tikje doodse, enorm vertrouwenwekkende burgervader, heeft Geert Wilders een fatale hartaanval gekregen tijdens net wat te heftige SM met Fleur Agema, is Rita Verdonk opgenomen in sanatorium Veldzicht alwaar ze de hele dag met een manisch geforceerde positieve lach op het gelaat “ik ben niet rechts, ik ben niet links, ik ben een parkietje, flierp, flierp” uitroept en blijkt de Groep Teeven een doodgeboren kindje wanneer haar voorman gearresteerd wordt na het aantreffen van een collectie kinderporno op z’n computer die de database van het KLPD tot een net familiekiekjes album degradeert.
Rust en voorspoed zal ons deel zijn. Ik heb er zin an.
Rene (15): fijn dat je een reactie vooral moet gebruiken om je eigen ruimdenkende vooroordelen (over mij) te etaleren.
Mark: dat de man een “probleemgeval” is, is wel relevant, maar dat had Welten ook op een andere manier kunnen brengen, bijvoorbeeld door te zeggen dat de man bij de politie bekend is door een reeks van problemen, waaronder psychische. Hij werd nu in één zinnetje weggezet als een zware crimineel die hier bewust gehandeld zou hebben, terwijl je bij beide zaken je vraagtekens zou kunnen zetten.
Ah, kijk aan. Ik kan het eindelijk weer eens met Francisco van Jole eens zijn:
http://www.joop.nl/opinies/detail/artikel/media_terreur-1/