Paranoia: as American as apple pie

Ze noemen president Obama in één adem een marxist, communist, fascist, een moslim, Kenyaan en Arabier. Hij zou uit zijn op de verwoesting van Amerika, het blanke ras, het christendom en wapenbezit. En ze worden steeds luidruchtiger. Met hun ontevreden stem hebben ze Scott Brown onlangs tot senator gekozen van het überliberale Massachussetts.

De Tea Party Movement werd lange tijd afgedaan als een verzameling conservatieve red-necks, die zich ‘aan wapens en religie klampte’ uit vrees voor het snel veranderende Amerika. Ondanks warme ondersteuning van de conservatieve zender Fox News, met boegbeelden als de paranoïde Glenn Beck, zou de vlam van blank ongenoegen snel uitdoven.

Maar de Tea Party Movement is zo Amerikaans als ‘apple pie’ en gaat niet weg, of in ieder geval in een andere vorm verder. De beroemde intellectueel Richard Hofstadter legde ruim 45 jaar terug al haarscherp bloot dat sinds de geboorte van de natie om de haverklap paranoïde politieke bewegingen opduiken. Zijn beroemde essay, The Paranoid Style of American Politics, is nog steeds griezelig actueel.

,,American politics has often been an arena for angry minds. In recent years we have seen angry minds at work mainly among extreme right-wingers, who have now demonstrated in the Goldwater movement how much political leverage can be got out of the animosities and passions of a small minority. But behind this I believe there is a style of mind that is far from new and that is not necessarily right-wing. I call it the paranoid style simply because no other word adequately evokes the sense of heated exaggeration, suspiciousness, and conspiratorial fantasy that I have in mind.’’

,,The modern right wing feels dispossessed: America has been largely taken away from them and their kind, though they are determined to try to repossess it and to prevent the final destructive act of subversion. The old American virtues have already been eaten away by cosmopolitans and intellectuals; the old competitive capitalism has been gradually undermined by socialistic and communistic schemers; the old national security and independence have been destroyed by treasonous plots, having as their most powerful agents not merely outsiders and foreigners as of old but major statesmen who are at the very centers of American power. Their predecessors had discovered conspiracies; the modern radical right finds conspiracy to be betrayal from on high.’’

,,The paranoid spokesman sees the fate of conspiracy in apocalyptic terms—he traffics in the birth and death of whole worlds, whole political orders, whole systems of human values. He is always manning the barricades of civilization. He constantly lives at a turning point. Like religious millenialists he expresses the anxiety of those who are living through the last days and he is sometimes disposed to set a date for the apocalypse.’’

De paranoïden zijn altijd zo’n beetje dezelfde soort mensen: blank en met veel te verliezen. De bron van paranoia was telkens weer anders. Van Duitse Illuminatie tot vrijmetselaars en van Franklin Delano Roosevelt (communist!) tot Barack Hussein Obama (Arabier!).

Leg Hofstadters observatie maar eens naast deze filmpjes. Eerst komiek Stephen Colbert, dan komt Glenn Beck, de opperpriester van de paranoïden en tot slot komt een aantal mede-malloten aan het woord.