Meting bij A2: verhoging snelheid leidt tot meer stikstofdioxide in de omgeving

ANALYSE, DATA - Eind november 2012 ging de maximum snelheid in de avond en nacht op de A2 tussen Utrecht en Amsterdam omhoog van 100 naar 130 km/u. Op basis van uurmetingen van het RIVM blijkt dat er door deze verhoging zeker 10% meer stikstofdioxide (NO2) in de lucht zit.
Tevens is de dalende trend van de laatste jaren gestopt.

Het Landelijke Meetnet van het RIVM heeft diverse meetstations in Nederland. Eentje daarvan staat langs de A2 bij Breukelen. Ongeveer halverwege het stuk snelweg waarop de 130 km/u tussen 19:00 en 06:00 geldt sinds eind november 2012.

De meetgegevens worden aldaar op uurbasis vastgelegd en per maand gepubliceerd. We hebben voor dat station, nummer NL10641, de gegevens vanaf 2011 opgehaald. Vervolgens hebben we de gegevens in drie tijdsvakken ingedeeld, waarbij voor de zekerheid geen overlap is in de uren. Omdat er ’s nachts veel minder verkeer is, hebben we het stuk van middernacht tot 5 uur apart genomen.

Wanneer we vervolgens vanaf 2011 het lopende jaargemiddelde berekenen, om seizoensinvloeden te voorkomen, kunnen we vanaf eind 2011 het verloop van de metingen van de tijdsvakken naast elkaar leggen.

In bovenstaande afbeelding wordt dan zichtbaar dat vanaf begin 2013 het deel van de avond begint af te wijken van de andere twee. Omdat het een vol jaar duurt voor het effect van de maatregel in het gemiddelde zit en het ook nog enige tijd duurde voordat men in de gaten had dat men 130 mocht rijden, is pas vanaf halverwege 2014 goed duidelijk wat het effect is.

Wanneer we het gemiddelde van 2011 voor alledrie de tijdsvakken op 1 stellen, kunnen we de trends beter naast elkaar leggen. Onderste afbeelding laat goed zien hoe het drukke avondvak na de maatregel duidelijk hoger komt te liggen. In het laatste jaar gemiddeld 10%.

Het is dan ook te verwachten dat de voorgenomen maatregel om gedurende de hele dag 130 km/u toe te staan een nog grotere impact zal hebben op de NO2 concentraties. Er is dan immers veel meer verkeer die er aan kan bijdragen.

Uit de toegenomen concentratie in de lucht valt niet goed af te leiden hoeveel meer NO2 een auto produceert wanneer hij sneller gaat rijden. Maar daar lang niet iedereen de 130 haalt op dit moment, is het aannemelijk dat het veel hoger ligt dan die 10%. Milieudefensie geeft naar aanleiding van een studie aan dat het wel 46% zou kunnen zijn.

Verder is uit de grafieken af te leiden dat de daling waar al jaren sprake van was, nu tot stilstand is gekomen. En op die locatie ligt het jaargemiddelde nu nog maar net onder de norm van 40 microgram per kubieke meter. De verhoging van de snelheid zou tot een overschrijding van de norm kunnen leiden.

Oorspronkelijke publicatie.