COLUMN - Alsof je vanaf de aarde een speldenknop gooit naar een muntje dat ergens op de maan ligt, en dan niet mist: zo beschreef iemand op Twitter de landing van Philae op komeet 67P/C-G. Net als miljoenen andere mensen zat ik afgelopen woensdag urenlang aan het beeldscherm gekluisterd, wachtend tot Philea naar huis zou bellen om te vertellen dat-ie veilig was geland.
De maanlanding heb ik indertijd live gezien. We waren op de camping, mijn ouders hadden speciaal voor de gelegenheid een draagbaar tv’tje van huis meegenomen (of nu ja, tilbaar was een beter woord), en zorgden zo voor een lokale live verbinding tussen Otterlo en de NASA. Ik was best al groot, wel elfeneenhalf, en mocht meekijken met de groep volwassenen die zich voor onze caravan had verzameld. Het was een bijzondere gebeurtenis, dat kon ik uit alles afleiden, maar de crux ervan ging mijn bevattingsvermogen te boven: de rommelige, rotsige beelden op het tv’tje kon ik niet paren aan die gladde, lichtgevende schijf aan de hemel.
Van 67P/C-G had ik tot voor kort nooit gehoord. Sinds die eerste maanlanding is mijn besef van wereld en wetenschap echter voldoende gegroeid om met open mond en gespannen schouders mee te leven met de vluchtleiders van ESA: hoe meer kennis je hebt, hoe meer geïmponeerd je kunt zijn door zulke kunststukjes. En ja, de speldenknop belandde precies op de plek waarop gemikt was. (Al stuiterde hij nadien nog wat door.)
Daarna volgden de foto’s van de komeet. Ruwe, grillige pieken, holtes en gaten. Een wild landschap onder een pikzwarte hemel. Philae boorde, snoof, voelde, luisterde, keek, mat, harkte en analyseerde, en stuurde alle vergaarde data naar huis. Met die gegevens kunnen we het verleden van onze eigen planeet beter begrijpen: we krijgen zodoende een zeldzame blik op onze eigen geboorte. Het klapstuk: Philae wist de oscillaties in de magnetische velden van de komeet te onderscheppen. ESA veranderde de frequentie van die trillingen opdat die voor het menselijk oor herkenbaar werden, en liet ons zo het lied van die verre komeet horen: zacht kwakende kikkers die langzaam muteren tot ruisende wind. We hoorden de kosmos. Toen waren zijn batterijen leeg en viel Philae in slaap.
Op een klein stukje aarde werd diezelfde week een ander wonder van techniek prijsgegeven: in Eindhoven stelde Daan Roosegaarde zijn lichtgevende fietspad open. Overdag verzadigt het asfalt zich met zonlicht, ’s nachts geeft het die energie weer prijs in de vorm van Vincent van Goghs sterrenstormen. Het pad ontvouwt zich voor je ogen. Het is betoverende, wonderschone technologie: Rosegaarde schonk ons een stukje hemel op aarde.
‘Wanneer technologie ver voortgeschreden is, is zij niet langer van magie te onderscheiden,’ zei sciencefictionauteur Arthur C. Clarke ooit. Niet god, maar de wetenschap geeft tover aan ons bestaan.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (9)
“Niet god, maar de wetenschap geeft tover aan ons bestaan.”
En:
Niet god, niet geld, niet macht, maar schoonheid, nieuwsgierigheid en verwondering drijft de wetenschapper.
En het verschil tussen deze twee abstracte begrippen is? … ;-)
@2 god en bestaan zijn inderdaad vrij abstract. ;)
Niet god, niet de wetenschap, maar de ander geeft tover aan ons bestaan.
Daan z’n product vernoemen naar een terreurorganisatie vind ie vast niet leuk.
@2: Wetenschap kun je testen , terwijl god -naar verluidt- ons test:)
@1: Ja doei. Een wetenschapper wordt gedreven door zijn potje geld. Dat geld komt uit macht, in dit geval een politieke unie, de EU. Waarvoor dank.
@6
Maar is dat echt zo? Ik kan wetenschappelijke hypotheses testen en dan weet ik of ze “kloppen”, maar dat is slechts de praktische toepassing van wetenschap. Maar dan weet ik nog steeds niet wat wetenschap is. Is wetenschap het achterhalen van de regels van de simulatie waar we in leven? Of is het het achterhalen van de werking van het universum zoalg god dat ontworpen heeft? Of … we weten in feite niet wat we bedoelen met wetenschap anders dan de toepassing ervan binnen de kaders van onze eigen – beperkte – belevingswereld. We weten zelfs niet eens of de fundamenten van de wetenschap – logisch redeneren – wel fundamentele waarheden zijn. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat het opstellen van een hypothese de werking van het universum beinvloedt.
Ik acht het hoogst onwaarschijnlijk dat een eventuele god zijn simulatie/universum/creatie zodanig zou gaan beinvloeden dat hij met ons communiceren. Dat zou sowieso nogal een huzarenstukje zijn. Eventuele op dergelijke hypothetische communicatie gestoelde beweringen over zijn of haar doen en laten lijken me hoogst vergezocht. Zo vergezocht dat ik eventueel geloof erin beschouw als een kenmerk waaraan je mensen kunt herkennen die zodanig goedgelovig zijn dat eventuele van ratio of betrouwbaarheid afhankelijke zaken maar beter niet aan ze toevertrouwd kunnen worden:P
(Als je alinea 1 en 2 combineert zou je overigens kunnen concluderen dat de door de verschillende religies opgestelde hypotheses omtrent het bestaan van god het universum zodanig hebben beinvloed dat die god daadwerkelijk is ontstaan:p En ziedaar de volgende vraag: wat de fuck is bestaan eigenlijk?)
@7: Ah! Dat argument weer! Gaat over het klimaat neem ik aan? Gek, er is een enorm complot om alle wetenschappers tot een concensus te laten komen dat de mens schuldig is aan de verandering van het klimaat. Terwijl oliemaatschappijen ze in een klap enorm rijk en machtig kunnen maken door wetenschappelijk te bewijzen dat er geen klimaatverandering veroorzaakt door de mens is. Het simpele feit dat dat laatste niet zo is bewijst ook dat er geen complot kan zijn.