Vandaag is het precies veertig jaar geleden dat in Chili de democratisch gekozen regering van Salvador Allende werd omvergeworpen door een staatsgreep van generaal Augusto Pinochet.
Pinochet is dood en Chili is ver weg.
Desondanks blijft deze verjaardag nog altijd iets actueels houden. Bijvoorbeeld omdat deze gebeurtenis laat zien wat er kan gebeuren als een kleine minderheid van haves in zijn economische belangen wordt bedreigd door een meerderheid van have-nots.
Maar ook omdat Friedrich von Hayek, die een groot voorstander was van Pinochets moord- en martelpartijen in naam van de economische vrijheid, een belangrijke inspiratiebron is voor onze bloedeigen minister-president Mark Rutte.
Bovendien wordt Pinochet in bepaalde rechtse kringen nog steeds vergoelijkt als de persoon dankzij wie Chili uit de armoede is gekomen. (Dat van die bewering weinig klopt, doet daarbij niet ter zake: feiten horen immers een mooi verhaal niet in de weg te staan.)
Daarnaast is het wellicht aardig om te herinneren wat de hoofdredactie van The Times schreef (via) direct volgend op de coup tegen Allende:
[…] whether or not the armed forces were right to do what they have done, the circumstances were such that a reasonable military man could in good faith have thought it his constitutional duty to intervene.
Vergelijkbare geluiden zijn te horen naar aanleiding van de huidige situatie in Egypte. Want zodra de verkeerde ongewassen hordes het voor het zeggen dreigen te krijgen, heeft het democratisch proces afgedaan, vindt tenminste één prominente VVD’er.
Het zou mooi zijn als degenen die met Pinochet sympathiseerden daarover nu, veertig jaar later, eindelijk eens verantwoording afleggen. Want van voormalig VVD-voorman, Frits Bolkestein, moesten de vaderlandse heulers met het communisme dat ook. En dubbele standaarden zijn natuurlijk per definitie fout, toch?
Reacties (18)
Je vergeet er gemakshalve maar bij te vermelden dat die democratisch gekozen ‘horde’ er allerlei ondemocratische beslissingen er ondemocratisch doorheen joeg om maar aan de macht te kunnen blijven. Maar ja, feiten en een mooi verhaal enzo.
@1:
Gaan we dan ook maar meteen een militaire coup in Tsjechië toejuichen, of ligt dat daar toch iets anders?
En daarbij: je kunt van Morsi zeggen wat je wilt (waaronder heel veel dingen die bepaald niet positief zijn), maar hij reageerde op de grotendeels vreedzame protesten tegen zijn bewind heel wat ingetogener dan de nieuwe machthebbers.
JL: ´Maar ook omdat Friedrich von Hayek, die een groot voorstander was van Pinochets moord- en martelpartijen in naam van de economische vrijheid´´
Over Hayek´s voorstandersschap van Pinochet´s moord en martelpartijen zou ik graag wat meer willen. Zo zonder meer geloof ik het niet.
Dat Hayek – waarom schrijf je toch steeds: – von H.? – Pinochet heeft geholpen Chili´verlamde economie (weer) op de been te brengen weet ik, en trouwens iedereen, en zouden hem zo P.´s praktijken indirect en/of impliciet kunnen worden aangerekend. Maar ´een groot voorstander´?
Dat op zijn minst lijkt mij te uitbundig, en ideologisch aangedreven. Alsof H. nooit goed mag zijn.
Goed stuk en scherpe analyse. De Friedman-doctrine is in Chili als eerste getest en ondanks alle verhalen is de kloof tussen arm en rijk nog steeds supergroot.
@3: U zwamt graag. Pinochet heeft de economie van Chili bijna compleet verneukt…
@3:
Dit artikel (€) geeft een aardig overzicht. Enkele citaten:
Meer citaten hier. En tenslotte natuurlijk dit.
@3: Hier wat achtergronden: “Hayek had a long-standing interest, pre-dating his engagement with Pinochet, in the idea of temporary dictators and strongmen. It is a running thread throughout his work, and more than a decade before his dance with Pinochet, Hayek took a turn with the Portuguese dictator Antonio Salazar.”
@3: ”Maar ´een groot voorstander´?
Dat op zijn minst lijkt mij te uitbundig, en ideologisch aangedreven. Alsof H. nooit goed mag zijn.”
Hayek organiseerde in 1981 een bijeenkomst van zijn Mont Pelerin Society in het Chileense kustplaatje waar de militaire coup werd voorbereid, volgens mij zegt zo’n eerbetoon wel degelijk dat Pinochet aan Hayek een groot voorstander had.
(Dat is overigens slecht één voorbeeld, voor meer geflirt van Hayek met Pinochet, zie bv. Corey Robins blogposts over het onderwerp; deze, deze en deze, om precies te zijn.)
”Dat Hayek … Pinochet heeft geholpen Chili´verlamde economie (weer) op de been te brengen weet ik, en trouwens iedereen,”
Dat Chili’s economie verlamd was heeft alles te maken met Amerikaanse tegenwerking*, die uiteraard stopte zodra Pinochet (met hun hulp) de macht greep in 1973. De verlamming noch het herstel zijn dus zonder meer toe te schrijven aan, respectievelijk, Allende en Pinochet.
* de Amerikaanse ambassadeur in Chili, Edward M. Korry, waarschuwde na het horen van Allendes verkiezingsoverwinning al dat: “not a nut or bolt will be allowed to reach Chile under Allende. We shall do all within our power to condemn Chile and the Chileans to utmost deprivation and poverty.”
(Peter Kornbluh, ‘The Pinochet File’, p.17)
Nixon voegde vervolgens de daad bij het woord (of eigenlijk, om precies te zijn, hij voegde nog meer woorden bij die woorden, maar dat waren uiteraard wel woorden die uiteindelijk tot daden hebben geleid) en droeg de CIA op: “Make the economy scream.”
(een-na-laatste regel)
@2 Dat kan je zo niet stellen, onder Morsi zijn ook 130 doden gevallen en de vraag is maar wat er zou zijn gebeurd als de massale protesten tegen Morsi waren doorgegaan.
http://en.wikipedia.org/wiki/2012%E2%80%9313_Egyptian_protests
Tevens het 40 jarig jubileum van mijn weerzin tegen de (buitenlandse) politiek van de VS,de ( Amerikaanse) multinationals en allles wat rechts en voos is.
http://en.wikipedia.org/wiki/1973_Chilean_coup_d%27%C3%A9tat
@6: Waarom nou weer verwijzen naar een artikel achter een betaalmuur?
Ik betaal nimmer via het internet,nooit gedaan ook.
@4: die kloof is juist zo groot DANKZIJ de Friedman-doctrine. Want zogenaamde economische vrijheid die in die doctrine wordt bepleit, resulteert doorgaans alleen in vrijheid voor de happy few die de touwtjes in handen hebben.
Het concept macht wordt altijd vergeten bij dit soort oproepen tot economiche “vrijheid”. Meer macht = minder vrijheid voor anderen. Economische “vrijheid” (waar dus o.a. liberalen en libertariers voorstander van zijn) leidt vrijwel altijd tot meer macht voor de grote economische instituties (lees grote bedrijven) en tot minder macht voor de gewone man en de overheid.
Veertig jaar na de val van Allende zijn er nauwelijks nog communisten en socialisten waar met militair vertoon wordt tegen opgetreden. Noord-Korea is af en toe nog een vervelend ettertje, met China wordt steeds leuker zaken gedaan.
Godzijdank voor de VS en consorten was daar, ook op 11 september, ineens een zich islamiet noemend stelletje dat op pijnlijke wijze aan 11/9 herinnerde. Nu vlogen er geen staaljagers boven Allende, er vloog heel wat anders door de lucht.
Ik heb altijd een verband vermoed tussen die ene en die andere 11/9. En niet omdat, zoals sommige complotdenkers menen, de 11/9 in de VS een opzetje van de VS zelf was, maar omdat het eindeloos in stand houden van een enorme en onrechtvaardige kloof tussen ‘haves’ en ‘not-haves’ uiteindelijk tot dit soort ellende leidt.
@13: Godzijdank, god straft, al is het dan niet onmiddelijk,
met een gouden gelegenheid om een paar lucratieve, reeds lang geplande, oorlog te beginnen.
Alleen jammer van die lastige omweg via dat armlastige Afghanistan om daar die miljonairs kinderen uit Saoedie Arabie uit de weg te ruimen.
@2: Morsi steekt alleen met terugwerkende kracht positief af tegen wat de militairen nu doen. Prima die kritiek op de militairen, en ik hoop dat de liberale oppositie toch ook kritisch naar hun eigen rol kijkt, maar maak er niet een te groot contrast van. Toen Morsi nog aan de macht was, wisten we nog niet wat de generaals zouden doen nadat ze weer de touwtjes in handen hadden.
@15: “Toen Morsi nog aan de macht was, wisten we nog niet wat de generaals zouden doen nadat ze weer de touwtjes in handen hadden.”
Ik,en ik niet alleen,wel.
Je hoeft aalleen maar een beetje geschiedenis te kennen om dat te kunnen voorspellen.
@15: Wat Brusselman zegt. Een aardig voorbeeldje van hoe kortzichtige verontwaardiging rampzalige gevolgen kan hebben,
behalve voor Israel natuurlijk.
@4:
Voor het rijk zijn van een Staat is scheefheid in de interne verdeling van zijn rijkdom geen maatstaf. Een Staat is een geheel. Als Vader rijk is, kan Moeder niet als arm tellen.
Verder kan egalisering van het nationaal inkomen een Staat arm maken, met daardoor de Rijken minder rijk en de Armen nog armer.
Helpt ´pour l´amour de Dieu´ de Armen. Laat de Rijken hun gang gaan. Die hebben de Armen als klanten ook nodig, om ze af te zetten. Want hoe zouden ze anders aan hun geld komen, die Rijken?