DATA - Och, och, wat wordt het leven toch duur. Hoewel….vergeleken met vijftig jaar geleden valt het reuze mee.
Reiskosten die worden belast, een BTW van 21%, een hoger eigen risico in de zorg. Iedereen gaat erop achteruit de komende jaren. We wachten op het zoet, maar bijten nog in het zuur. Maar wordt het leven daarmee ook duur?
Een blik in het huishoudboekje van 50 jaar geleden relativeert.
Televisie en wasmachine kostten elk 15 procent van het gemiddeld jaarinkomen van 6.200 gulden. Nu een fractie. Een album op iTunes kost niets in vergelijking met een dure LP. Een hedendaagse schrijfmachine (laptop) kost lang geen 4% van het inkomen meer. Veel dagelijkse producten en voedingsmiddelen zijn slechts met de inflatie meegegroeid. Tel uit je winst.
Hoeveel kostten producten uitgedrukt in huidige euro’s? Hoe zwaar drukten de kosten op een gemiddeld maandsalaris? En wat betalen we nu voor al die luxe? Nu.nl en Sargasso zijn een gemiddeld huis doorgelopen en hebben geturfd en gerekend. Daarom, na de doorlees overzichtelijk op een rij, onze fraaie infographic over de kosten van ons levensonderhoud anno 1962 en 2012.
Klik op de plaat voor een grotere versie.
Reacties (40)
Veel van deze producten gingen dan ook weer een leven lang mee dan wel mogelijk ze veelvoudig te repareren. Moet je nu eens proberen.
LP’s kon je maar een keer of vijftig draaien voor ze niet meer aan te horen waren (en je een nieuwe LP moest kopen, omdat de groeven naar god waren en/of d’r krassen op je LP zaten).
We hebben natuurlijk wel wat ingeboet voor ons huidige levensstijl, namelijk kwaliteit. Zo bestond de inboedel van jongetrouwden in de ’60-er jaren vaker uit geërfde meubelen uit de familie. Vandaag de dag zijn dat eerder wegwerpmeubelen die na een paar jaren weer bij het grof vuil belanden. Een typmachine ging je hele leven mee, nu wisselen wij onze computers om de 3 tot 5 jaar.
Zo kan ik het ook wel. Vrijwel alles is duurder dan inflatiegecorrigeerd zou moeten zijn en waar dat niet zo is is snel het percentage van het jaarinkomen erbij gezet en gesteld dat het allemaal goedkoper is geworden. Het gevaar zit hem vooral in de kleine uitgave, niet een nieuwe laptop.
Ik ben toch wel benieuwd naar die “equivalent” van een radio waar je 220 euro voor betaalt. Dito voor een 600 euro “equivalent” van een TV (bedenk dat die ouwe tv’s de 30 inch beelddoorsnee gewoonlijk niet haalden) en de 600 euro “equivalent” voor een schrijfmachine (een complete PC kost je 1/3e daarvan). Dat nog even los van het feit dat een PC in feite equivalent is voor de drie genoemde toestellen samen (en dan nog wat meer).
‘Het leven’ is natuurlijk een breed begrip, net als ‘vroeger’.
Je zou eigenlijk ook de woninglasten, kosten voor gas, water en licht, gemeentelijke belastingen, en wat er maandelijks wordt afgelost en gespaard als percentage van het inkomen moeten meenemen. Kijk hoeveel men in verhouding tot het inkomen kwijt is aan verschillende sferen van het leven, zoals levensmiddelen (in totaal), huishoudelijke apparaten, hobby’s, scholing, sport en spel, belastingen, sociale premies, etc.
En dan over verschillende decennia, want er is in verschillende perioden woningnood geweest, dus het kan best zijn dat een huis in de jaren vijftig onbetaalbaar was.
In de jaren zestig, zeventig en tachtig kon één kostwinner van zijn salaris een gezin onderhouden. In de jaren negentig is dat model op de helling komen te staan, en na de eurowissel zijn de huizenprijzen fors gestegen (omdat veel mensen een bedrag nog steeds in guldens beleven, ook al staan er euro’s, zijn ze bereid meer geld uit te geven én te vragen).
Het is bijv. best mogelijk dat veel mensen in een koopwoning zitten op een tophypotheek en niets aflossen, terwijl men in de jaren ’70 in staat was om maandelijks een bedrag af te lossen (en dus vermogen opbouwde), en ook nog op vakantie kon.
Het leven was 50 jaar geleden zó duur dat je met één baan een gezin kon onderhouden waar je er nu twee voor nodig hebt..
Dit dus. Het gaat niet om de kosten van producten. Maar om de kosten van vaste lasten. Hypotheek, zorgkosten, energiekosten, studieschuld, inkomensafdrachten (pensioenpremie!). *Daar* zit de pijn.
Dat heeft toch echt met levensstijl te maken. Nu móet dat gezin twee keer per jaar op vakantie (met het vliegtuig), de kinderen allemaal studeren en een Sony playstation* en minstens 3 hobby’s die geld kosten. Pa moet een stereo-installatie in de auto en ma 3 keer per week op fitness. Oja en het gezin heeft minstens twee auto’s nodig, waarvan die van pa duurder/groter/meer brandstofslurpend moet zijn dan die van ma.
Als een gezin zou leven als 50 jaar geleden, zou één inkomen echt nog genoeg zijn voor een vijfpersoonsgezin.
*Over twee jaar weer wat anders want dan is de playstation uit of oud.
Vergeet niet dat we ook allemaal elke dag in 1 keer gaan douchen. Waar sommige gekken het zelfs naar twee keer op een dag voeren.
Het dagelijkse leven is idd veel luxueuzer geworden. De democratisering van luxe.
Wat opvalt is dat het fordistische tijdperk op haar einde loopt. De burger hoeft geen hoger loon meer voor het doen van meer consumptieve bestedingen wat goed is/was voor de lokale economie. Nee, in deze tijd van globalisering kunnen de grote jongens alles ook verkopen buiten Nederland. Dus is de Nederlandse consument niet meer nodig. En met een relatieve verlaging van het loon kan nog altijd goedkoop geshopt worden bij de IKEA, Blokker, Aldi enz.
Ja, leuke plaat, interessante gegevens. Dank je wel.
(probeer blijmoedig de reflexen van reaguurders te doorbreken)
Inderdaad een leuk inzichtje, waarvoor dank.
Alleen een opmerking over de koffiemolen. Vorige week kochten we er een voor partner’s zoon bij de Blokker. In de aanbieding voor €14,95, bij een normale prijs van 17,95, meen ik. Prima ding, met RVS behuizing, terwijl ze vroeger van plastic waren. Voor een exemplaar van heden voor €70 zal men naar de Bijenkorf moeten gaan, vermoed ik.
De Bijenkorf is typisch een zaak waar je iets kan kopen in een ander type uitvoering dan het standaardmodel wat vrijwel overal verkrijgbaar is. Daarom is het duurder, want je kan je onderscheiden. Vroeger was de verscheidenheid wat exotische producten betreft kleiner, maar lokaal geproduceerd juist groter. Dan hadden ze in Groningen totaal andere koekjes bij de koffie dan in Tilburg.
Wij gingen inderdaad voor een functionele molen, die een niet al te groot gat in ons beperkte budget zou slaan. We hebben er vervolgens wel een zak bonen bij gekocht voor een zelfde bedrag.
Een overweging is ook dat de molens tegenwoordig uit China komen, terwijl men vroeger nog echt “MADE IN HOLLAND”, desnoods uit ‘W-Germany’, kon kopen. De duurdere molens van de Bijenkorf zijn mogelijk ook nog echt door dikke, Europese, vingers in elkaar gezet. Zal er volgende keer eens op letten, als ik weer eens een ‘dure’ koffiemolen in de hand neem.
Ik heb eens een Peugeot (hand-)koffiemolen cadeau gekregen. Die kost inderdaad ca 70 euro en wordt verondersteld je hele leven mee te gaan.
Net zoals vroeger dus.
Het is dat ik thuis weinig koffie drink, anders zou ik hem meteen inruilen voor een elektrische van €14,95.
Alleraardigst initiatief en pluspunten voor de manier waarop de getalletjes grafisch zijn ingepakt. Ik aarzel wel een beetje om de getallen te nemen voor wat ze zijn. Ik bedoel: een spijkerbroek koop ik voor 20-30e in plaats van 70 keiharde euries
Inderdaad: laatst nog een nieuwe bank gekocht voor €300 i.p.v. €800. Ja, oorspronkelijke prijs was wel zo veel maar ik neem wel genoegen met een showroommodel.
Toevallig viel ik ook op de spijkerbroekprijs: 6,90 GULDENS in de jaren 60? Wow. Voor 7 guldens kon je in die tijd niet eens een spijkerbroek zelf máken. Ik kocht mijn eerste spijkerbroeken in de jaren ’70, en dat was een rib uit je lijf, echt iets waarvoor je enorm spaarde. Nu koop je idd voor 20 euri een modieus spijkerbroek bij de Cool Cat. Verhoudingsgewijs een kleinigheid dus. Zo zijn er nog een paar artikelen waarvan ik zeker weet dat ze (iig in de jaren ’70) veel duurder waren dan aangegeven.
Ligt het nou aan mij over vertellen de cijfers in de infographic precies het tegenovergestelde als de omschrijving hierboven?
Ja, televisies, laptops en wasmachines zijn goedkoper geworden.
Al het andere, begrijp ik uit dit plaatje, juist helemaal niet of slechts zeer marginaal.
Opvallend veel duurder geworden: kleding (lippenstift, spijkerbroeken en schoenen) en boeken en kranten.
Dat lijken mij nou net zaken die je vaker koopt dan wasmachines of laptops.
Dat maakt hem nou juist zo boeiend, tegengestelde signalen.
Maar grote dingen in relatie tot loon waren toen echt wel duurder.
Nou, ja, apparaten die toen relatief nieuw waren (wasmachines) waren duurder. In 1990 was een PC ook flink duurder dan tegenwoordig, dus volgens mij zegt dat niet zoveel.
Op basis van deze infographic zou ik toch echt concluderen dat het leven grosso modo duurder is geworden.
Waarvan ik me afvraag of het waar is. Vergelijken zal wel lastiger zijn dan op het eerste gezicht lijkt. Ik betwijfel bijvoorbeeld of erg veel mensen in de jaren vijftig die goedkope spijkerbroeken gedragen hebben.
Ik koop toch echt vaker een computer dan een boek of krant.
Ach wat je ook zegt of laat zien we hebben het nu gewoon heel erg slecht en we zijn heel erg arm.
Oh en het onweert en regent nu ook heel erg hard.
We zijn nu gewoon heel erg zielig.
Het is ook wel lastig om één prijs op een product te plakken. Een van de resultaten van de moderne maatschappij is dat er miljoentig verschillende versies van hetzelfde product zijn. Wil je oude kaas? Nou, dan hebben we deze prachtige 14 maanden gerijpte Italiaans-klinkende kaas voor 19 euro per kilo, maar je kan ook dat enorme blok Euroshopper oude kaas onderin het schap pakken voor slechts 7 euro per kilo.
Ik denk dat je voor vrijwel alle producten kan stellen dat het leven momenteel goedkoper is geworden. Maar dan moet je wel onderzoeken vanaf welke prijs een bepaald product te koop is. Een handspiegeltje kan ik ook wel voor 1.95 bij de Action opduikelen.
Ik wil het onderzoek overigens niet onderuit halen hoor, maar wat ik hierdoor weer eens besef is dat je het leven tegenwoordig zo goedkoop of zo duur kan maken als je zelf wilt.
Vroeger was het alleen duur als je de zaken meeneemt die je totaal niet nodig hebt. Alle basisvoorzieningen zijn spectaculair duurder per eenheid of gaan het gegarandeerd worden.
Onzinnig stuk dus.
Leuke infographic. Interessant om zo getallen naast elkaar te zetten. Inflatie is een lastig concept wat maar weinig mensen goed doorhebben.
Wat denk ik ook wel een aardige zou zijn om slechts één vergelijkend plaatje te maken waarin aan de linkerkant een gezin uit 1962 staat met zo ongeveer de zaken die ze konden kopen om zich heen uitgestald, aan de rechterkant een gezin uit 2012 met ook weer de spullen uitgestald (vergeet niet die 1 a 3 verre vakanties e.d.). Op die manier creëer je in één keer een totaaloverzicht en loop je niet het gevaar je te verliezen in details. En loop je niet het gevaar beschuldigd te worden van cherry picking (“ja maar, dit of dat product is wel veel duurder geworden”).
Al die wegwerp–rotsooi die je hier ter vergelijking hebt genomen, is – voor zo lang het nog duurt – relatief goedkoper dan vijftig jaar geleden, omdat ’t tegenwoordig door zwaar onderbetaalde loonslaven in China wordt gemaakt. Als een spijkerbroek in Nederland zou worden gemaakt, zou die niet meer te betalen zijn. Maar de kosten voor een Nederlandse leraar, een tandarts of een politieagent zijn enorm gestegen en dat soort zaken zijn in verhouding dus veel en veel duurder. Hoeveel kostte dat huis van je infografiek bijvoorbeeld vijftig jaar geleden? En een straaljager voor de luchtmacht? Niet meer te betalen toch?
Als je er voor zorgt dat mensen in China een normaal loon hebben kost je i-phone of -pad slechts een paar tientjes meer.
Arbeidsloon voor het maken van een iPhone of iPad wordt geschat op 8-12.5 dollar per apparaat. Het verdubbelen van het loon maakt je iPhone/iPad dus hooguit een tientje duurder. Ze in Nederland laten maken, tegen Nederlands minimum uurloon, zou 40 euro extra kosten.
(Foxcon betaalt $1.78 per uur, Nederland minimumloon is €7.13, een iPad/iPhone maken kost 423 minuten arbeid van een mens…)
Vrees alleen dat een Nederlander hem niet zo snel in elkaar zet als een Chinees…
Kortom, leven is duur, hoe je het ook opgedrongen krijgt.
Is het idee van de inflatiecorrectie niet dat dat de gemiddelde prijsstijging aangeeft. Dus door inflatiegecorrigeerde prijzen te geven laat je alleen de relatieve prijsverschuivingen zien, TV’s zijn relatief goedkoper geworden, maar een spijkerbroek relatief veel duurder. Dit zegt echter helemaal niets over of het leven zelf duurder of goedkoper is geworden.
Om te weten of het leven zelf duurder of goedkoper is geworden hoeven we alleen de inflatiegecorrigeerde lonen (en eventueel uitkeringen en zo) te vergelijken, liefst netto (BTW verhogingen worden in inflatie meegeteld, inkomstenbelasting niet). Als ik dezelfde inflatiecorrectie toepas om het gemiddelde loon van 50 jaar terug komen we op E17.200. Dit is flink minder dan het gemiddelde loon nu, dus zijn dingen goedkoper geworden (i.e. ik hoef minder te werken om een … te kopen dan mijn (groot)ouders).
Overigens missen de grootste uitgaven die ik doe nog in de grafiek: woonlasten en ziektekosten.
Het is alleen te betreuren dat belastingen, heffingen en zorgkosten etc. een steeds groter aandeel van het inkomen innemen.
Misschien werkt het wel andersom, die producten moesten wel goedkoper worden omdat de lastendruk steeds verder toeneemt.
Hallo,
Bedankt voor deze interessante infographic.
Ik heb een vraag aan de redactie. Er klopt iets niet of ik snap iets niet.
Ik heb wat cijfers nagerekend en voor de meeste producten is de vermenigvuldigingsfactor van 2,77 gebruikt om de inflatiecorrectie te bepalen. Dit is van guldens naar euro’s, dus in werkelijkheid 2,20×2,77= 5 x zo duur.
Bijvoorbeeld, lippenstift. Dit was fl 3,20 en dit zou nu na inflatiecorrectie € 8,88 zijn. Dit is dus 2,77 maal zoveel.
Voor voedingsmiddelen wordt echter een veel grotere factor gebruikt.
Aardappelen gaan van fl 0,15 naar inflatiegecorrigeerd € 0,94. Melk van fl 0,19 naar 1,94. Dit is een factor 6,26 i.p.v. 2,77.
Hoe kan dit?
Hierdoor wordt de indruk gewekt dat voedsel nog relatief goedkoop is terwijl dit absoluut niet zo is.
Ik hoop niet dat het antwoord is, dat de inflatie voor voeding hoger was dan voor andere goederen, want dit artikel is nou juist bedoeld om dit te kunnen vergelijken.
Ik ben benieuwd naar het antwoord.
Melk van fl 0,19 naar € 1,19 bedoelde ik. Ik moet natuurlijk zelf de getallen wel goed overtikken :-)
Een prachtig verhaal.
Helaas wordt buiten beschouwing gelaten dat vrijwel iedereen z’n levensstijl aanpast aan z’n inkomen.
Die levensstijl kost geld, een huis, een auto, kinderen op sportclubs, etc.
In een goedkoper huis gaan lost meestal niet veel op, alleen al verhuizen en inrichten is duur, en als je je huis met verlies moet verkopen blijven de hypotheeklasten ook vrijwel even hoog.
Wie een goedkoop huurhuis kan vinden wordt als scheefwoner gegrepen.
Wie z’n auto gebruikt voor woon werk verkeer kan dat meestal niet zomaar veranderen.
De kinderen uit hun sociale leven halen is ook niet alles.
Wat blijft er dan over, goedkoper eten, niet met vakantie gaan, langer met kleren doen.
boo fucking hoo