Soundbites van een zieke geest

Feel good-goeroe Emile Ratelband heeft zichzelf verlost van het Neuro-Linguïstisch Programmeren. Door Ratelbands toedoen ondervond menig manager gelukzalige momenten. Op blote voeten lopen over gloeiende kolen deed je tenslotte niet elke dag. Helaas was de ‘Tsjakka’-theorie omstreeks het nieuwe milennium uitgewerkt en degradeerde Ratelband tot ‘irritantste Nederlander van het jaar‘ (2007). Eerder, in 2003, was Emile de man met de hamer al tegen gekomen toen hij politicus wilde worden en LijstRatelband.nl oprichtte.

In juli 2007 dacht Nederland van de veredelde snackbareigenaar af te zijn, toen hij in KRO’s Nederland te koop opdook. Zijn huis stond te koop. Ratelband had het hier wel gehad en zou naar het verre Madagascar vertrekken om daar da bomb te worden. In het interview dat hij afgelopen zaterdag voor De Pers gaf, blijkt van een emigratie echter niets. Integendeel, Ratelband is here to stay en hangt inmiddels een gloednieuwe theorie aan. Nou ja, gloednieuw kun je ‘schedelmeten’ niet noemen, maar de gewezen politicus weet er ‘een positieve draai’ aan te geven. Daarnaast is hij het droppen van controversiële soundbites niet verleerd.

Ordinair schedelmeten (met een duur woord ‘frenologie‘ genoemd) dus, iets waar de nazi’s via gezellige denkers als Arthur de Gobineau wel wat mee konden. Opvallend is dat deze pseudo-wetenschap net zo eenvoudig is gebleven in Ratelbands universum. Zie je er lekker uit, dan heb je succes. Zie je eruit als een groezelig type dan ben je waarschijnlijk een crimineel. Of, zoals de kersverse schedelgoeroe het zegt: ‘Kijk naar die verklikker van Joran van der Sloot. Wat een patjepooier, zeg! We zullen geen waardeooreel vellen, maar als ik op vakantie ga, dan krijgt deze man in elk geval niet de sleutel van mijn huis. Dat is nou somatologie.‘ Als u dus in de trein slechtgeklede, puisterige types tegenkomt, dan weet u: ‘Aha, bloggers’. Maar frenologie is dat niet wat eng? ‘Eng?’, antwoordt Ratelband, ‘Een auto is ook eng. En electriciteit ook. Stop je vingers er maar eens in, hahaha.’

Wat het nut van de huidige schedelmeterij is, wordt niet geheel duidelijk uit het interview, maar het moet Emile weer op de kaart zetten. In iedergeval kun je de wereld er helder mee indelen. ‘Ski jij?’, vraagt de geboren Arnhemmer aan de journalist van De Pers, waarop hij vervolgt: ‘Hoeveel donkere mensen kom jij tegen op de piste? Nou, misschien worden er daarom wel zo weinig ski’s gestolen.’ Kijk, da’s nog is een staaltje wetenschap! Niet verwonderlijk dat er vijf jaar studie aan vooraf ging om te komen tot deze diepe inzichten. Weet u, ik was laast niet bij de bakker en daarom zijn er geen bruine broden bij de bakker te vinden (denk ik).

Het is te hopen voor de man ‘die zich in de oorlog bij de Duitsers zou aansluiten en daar vandaan verzet zou plegen’ succes heeft met zijn nieuwe leer, want zoals eerder opgemerkt: goed ging het niet de laatste tijd. Zelfs in zijn Tsjakka-tijd was Ratelbands humeur niet altijd even overweldigend. Robbie Muntz weet daar alles van. En zo positief is het niet als je in het illustere rijtje staat van BN’ers die al eens in Het Zwarte Schaap zaten. Veelal lijkt Emile zijn ellende te overschreeuwen door te zeggen dat hij ‘groter dan groots’ gaat worden, maar zei hij dat ook niet toen hij van plan was naar het Verre Oosten te gaan?

Geheel in stijl met de nieuwe trend mensen uit te nodigen om ze te laten praten over hun nieuwe boek en het uiteindelijk ergens anders over te hebben, gaat het interview met ‘de meester van het positivisme’ slechts een kwart over zijn Somatology. ‘De lezer van nu is meer geïnteresseerd in de soundbites van een zieke geest dan zijn nieuwe boekenwijsheid’, moet de journalist gedacht hebben. De beoordelingen van het boek wijzen niet veel anders uit: één uit vijf sterren. Nog een geluk dat Ratelbands vader zijn zoon geleerd heeft frites te bakken.