Schokkend nieuws, dit had niemand verwacht. De NRC kopt:
Ierland weer in recessie – krimp in derde en vierde kwartaal 2011
Door veel deskundigen werd Ierland geprezen om haar voortvarende aanpak van de crisis. Ierland was het voorbeeld van daadkracht. En wat is het resultaat? Bezuinigen op overheidsuitgaven, onderwijs, infrastructuur en andere zaken die noodzakelijk zijn voor het goed functioneren van de samenleving werkt zoals te verwachten was: de economie krimpt. Niets nieuws dus.
Maar wat me wel opvalt is de volgende zin in het artikel:
Voor 2012 is een Ierse groei van een half procent verwacht. Maar experts waarschuwen dat dit erg afhankelijk is van economische trends buiten de eurozone. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië zijn de belangrijkste handelspartners van de Ieren.
Wat hier dus staat is dat de Ierse economie afhankelijk is van het buitenland, niet van Europa maar van de rest van de wereld. Het grootste en rijkste economische blok van de wereld – de EU – is blijkbaar niet in staat zich zelf uit het dal te trekken. De reden? In heel de EU wordt bezuinigd. Europa is daardoor afhankelijk van economische trends buiten de eurozone, bijvoorbeeld de US en China. Ik heb al eerder geschreven over De Nederlandse Bank, die er ook vanuit gaat dat herstel van elders moet komen. Het is de kleine-landen-mentaliteit die er (terecht) van uit gaat dat men zelf niets kan veranderen aan de economie maar afhankelijk is van ontwikkelingen elders. Het idee dat de EU groot genoeg is om zelf haar eigen economie uit het moeras te trekken is nog niet doorgedrongen in de koppen van de dames en heren bestuurders en – zoals blijkt – journalisten.
De bezuinigingen veroorzaken onnodig lijden, de groei wordt geremd waardoor het herstel nog langer op zich laat wachten. Ondertussen worden de tekorten alleen maar groter. De bevolking verliest het vertrouwen in de regering en de afkeer van Europa wordt nog groter dan ie al is. Gaat zo goed jongens, gewoon doorgaan, laat je niet afleiden door een paar tegenslagen, Europa krijgen jullie ook wel klein.
(foto: david_shankbone)
update 16 mei 2013: link gerepareerd naar “Saneren kan geen uitstel velen”
Reacties (21)
Het grootste en rijkste economische blok van de wereld – de EU – is blijkbaar niet in staat zich zelf uit het dal te trekken.
In geval Ierland is dat niet zo heel gek. Ierland hangt er bij de EU maar zo’n beetje bij (net als het VK trouwens) en is altijd (en dan bedoel ik dus al bijna een millennium) economisch volledig afhankelijk geweest van het VK en later de VS. In die zin is het dus geen verrassing dat de Ierse groei afhankelijk is van juist ja, de VS en het VK. Nu hebben ze zich daar overigens wettelijk (fiscaal-juridisch) ook volledig op vastgepind.
Ierland en het VK zijn onderdeel van de EU, Ierland is zelfs onderdeel van de eurozone, dat zou ik niet kwalificeren als “er zo maar een beetje bij hangen”.
Waar het mij juist om gaat is dat men er niet eens aan denkt dat samenwerken iets meer kan zijn dan allemaal even hard bezuinigen en begrotingstekorten op een bepaalde norm brengen.
Ierland en het VK zijn onderdeel van de EU, Ierland is zelfs onderdeel van de eurozone, dat zou ik niet kwalificeren als “er zo maar een beetje bij hangen”.
En hier wint het eurofiele wensdenken weer van de poging tot het maken van een gedegen economische analyse. Dat Ierland deel is van de eurozone is het gevolg van een politieke beslissing, niet van economische logica. Bismarck heeft in deze volledig gelijk.
En het is maar goed ook, dat de economische logica niet als enige bepaalt, wat er in de wereld gebeurt, want dan zouden we nog steeds met de wantoestanden van eind 19e eeuw zitten. Het is maar goed, dat mensen zich politiek zijn gaan organiseren en zich collectief zijn gaan verzetten tegen de krachten, die alleen de belangen van de economische elite dienen.
Beetje misplaatst communistenpraatje is dit.
Wat is er misplaatst aan? Je kan het misschien niet met hem eens zijn, maar om zo hard van leer te trekken.
Het is misplaatst omdat het in een andere discussie lijkt plaats te horen. Niet in de discussie over wat gaande maar over wat zou moeten zijn. Ofzo.
Sinds de Tweede Wereldoorlog groeide de Ierse economie gestaag: niemand vroeg zich af waarom.
Zou het kunnen zijn dat de Grenzen aan de Groei bereikt zijn nu fossiele brandstoffen en grondstoffen steeds moeilijker te winnen zijn?
Zouden we na 60 jaar onafgebroken groei, nu 60 jaar onafgebroken krimp kunnen krijgen?
Dat kun je niet serieus menen. De kredietcrisis heeft de Ieren het gras onder de voeten weggemaaid, een grote vastgoed bubbel is leeggelopen, enz … en jij beweert dat het een resource probleem is.
No offence Michel, maar Ierland moet 80% van de energie invoeren in de vorm van steenkool, aardgas en olie.
Bij de huidige olieprijzen loopt de rekening snel op. Hoe hard kun je werken en hoeveel moet je exporteren om die rekening te betalen.
http://mazamascience.com/OilExport/output_en/Exports_BP_2011_gas_mtoe_IE_MZM_NONE_auto_M.pdf
http://mazamascience.com/OilExport/output_en/Exports_BP_2011_oil_mtoe_IE_MZM_NONE_auto_M.pdf
Jammer dat de klassieke economen deze fysieke realiteit nog niet onder ogen zien.
Als je tijd hebt, moet je echt eens het blog van Gail Tverberg lezen.
Ook van mijn kant geen offence, maar ik ben het toch niet met je eens ;-)
Ik ontken niet dat er een resource probleem, sterker nog ik verwacht dat het alleen maar erger zal worden. Maar dat geldt niet alleen voor Ierland, ook voor andere landen (zij het dat Ierland misschien wat harder is getroffen). Maar dat is niet de oorzaak van deze crisis.
Bedenk dat je je eigen zaak geen goed doet door hier maar voortdurend op te hameren terwijl het niet waar is. Er is geen causaal verband tussen hoge grondstof prijzen en de crisis in Europa. Ik geloof dat ik nu toch wel een stuk of 10 posts heb geschreven over wat wel de oorzaak is – ik laat het er nu even bij.
Ik heb nog een overweging voor je. In de VS heeft bij veel (slecht geïnformeerde) Tea Party – figuren de mening post gevat dat de economische crisis door linkse is georganiseerd om het milieu te redden – net zoals de klimaatverwarming volgens hun door wetenschappers is bedacht. Onzin natuurlijk, maar door deze misleidende theorieën te verkondigen geef je wel voeding aan die ideeën.
Michel, er zijn vele hooggeleerde mannen en vrouwen (bijv. Joseph Tainter en Richard Heinberg), die de stijgende energieprijzen wel als oorzaak zien van de huidige economische problemen. En dat zijn geen aanhangers van samenzweringstheorieën of de Tea Party.
(Ik vind het vreemd om mij te associeren met extreem rechts, maar dat terzijde)
De Grenzen aan de Groei zijn niet mijn zaak. Ik hoef ze niet te propageren. Ik blog erover omdat ze een realiteit zijn, die door politici en economen achteloos wordt weggewuifd.
Ik ben gewend om genegereed te worden, maar ik hoop dat enkelingen gaan nadenken en niet de zoete koek van politici en economen blijven slikken.
Eeuwige groei is fysiek onmogelijk.
Ik heb het idee dat het economen ontbreekt aan natuurwetenschappelijk inzicht. Ze beseffen niet wat energie betekent en bevatten ook niet de impact van het gebruik van steeds armere ertsen. Economen zien grondstoffen en energie als constante en niet als variabele.
De kredietbubbel is mede ontstaan om de stijgende energieprijzen te kunnen blijven betalen. Het was geen complot van Goldman Sachs of de regering Bush: het is gewoon zo gelopen omdat iedereen van arm tot rijk er voordeel bij had.
Je hebt me verkeerd begrepen: ik associeer je niet met extreem rechts, wat ik zeg is dat je argument voedsel geeft aan de samenzweringstheorie van rechts.
Het dereguleren van markten en de fraude die die daardoor mogelijk werd en die speculatieve bubbels die die daardoor ontstonden heeft niet te maken met grondstoffenschaarste.
Ik denk eerder dat oorzaak en gevolg precies omgekeerd zijn: door het dereguleren wordt grondstofgebruik geheel aan de markt overgelaten. er wordt geen enkele (afdoende) poging gedaan om het energiegebruik in te dammen, dan wel naar andere energiebronnen om te leiden. Daardoor stijgen de prijzen. En dan is er natuurlijk nog China en andere ontwikkelingslanden die ook een deel van de koek willen waardoor de prijzen nog harder stijgen.
IK negeer je helemaal niet en ik zie ook wel dat er fysieke grenzen zijn en dat dat tot problemen gaat lijden, maar dat is een ander onderwerp. Het feit dat economen weinig schrijven over deze problematiek heeft niets te maken met de crisis waarin we nu zitten, behalve dan het de zelfde blindheid is die heeft geleid tot de crisis.
Voor de duidelijkheid nog een keer: de credietbubbel is ontstaan door speculatie en fraude op de vastgoedmarkt en door de deregulatie die dit mogelijk maakt. Credietbubbels zoals die in 2003-2008 zijn niet uniek: in 1929 (en vele keren daarvoor) is het zelfde gebeurd, dat had niets met een tekort aan grondstoffen te maken. Bubbels en depressies zijn een verschijnsel dat hoort bij ongecontroleerd kapitalisme.
Dat is niet helemaal waar. Vanaf ’95 maakte Ierland een spectaculaire groei mee, de zgn. Celtic Tiger. Volgens mij zien we nu de implosie daarvan aangejaagd door de bredere Europese crisis.
Volgens mij eerder door de crisis in de VS. Zoals ik eerder betoogde is Ierland economisch volledig afhankelijk van VS en VK. Het is ook niet voor niets dat de Ieren eerder in de knoei kwamen dan de Zuid-Europese landen, aangezien de crisis zijn oorsprong in de VS (en Londen) heeft.
Wat in Ierland is gebeurd lijkt veel op wat in Spanje is gebeurd: door de toestroom van goedkoop geld – dankzij lage rente die ECB aanhield om economie in Duitsland op gang te houden – ontstond een vastgoed bubbel.
Door de crisis keerde het tij en vertrok het geld weer even hard als het kwam. De enige manier om het geld vast te houden is rente verhogen, maar dat maakt de zaak alleen maar erger. Zoals elders hadden de banken weinig reserves en de Ieren hebben hen met hoge kosten overeind gehouden.
Door het inzakken van de bubbel is ook de rest van de economie geïmplodeerd, waardoor de Ierse staat minder inkomsten heeft en meer aan uitkeringen moet uitgeven. Dat + de tekorten voor de bailout van de banken is de oorzaak van Ierse schuldencrisis.
Het was een ramp die er aan zat te komen. Dat is voor een deel de Ieren zelf te verwijten (als toezichthouder en zij heeft veel te veel geld naar de banken gegooid) maar ook de ECB. Die heeft minstens zoveel steken laten vallen, in Ierland als ook in Spanje.
Nu denkt men de schulden terug te kunnen betalen door de economie kapot te bezuinigen – de lasten zijn in feite afgewenteld van speculerende particulieren (banken, vastgoedhandel) naar het publiek.
Wat in Ierland is gebeurd lijkt veel op wat in Spanje is gebeurd: door de toestroom van goedkoop geld – dankzij lage rente die ECB aanhield om economie in Duitsland op gang te houden – ontstond een vastgoed bubbel.
Wat een klets: het waren vooral Britse financieers die de Ierse vastgoedbel opbliezen.
Waarom is dat wat anders? Wat doet de nationaliteit er toe?
Niet met de nationaliteit, wel met de munt: ze hebben daar het pond en de BOE, geen euro en ECB.
Correct, dat was ik in mijn enthousiasme even vergeten. Maar het doet niets af aan mijn punt: kapitaalvlucht na het inzakken van vastgoedbubbel, waarna de lasten overgedragen op de overheid.
Als je paul krugman volgt dan is dit oud nieuws en logisch.
Maar als die gelijk heeft dan zijn de bezuiningen van Rutte en het europese pact van max 3% tekort zo ongeveer het stomste wat je kan doen.
Spannende tijden dus.