Gatver! Op vrijdag 3 september 2010 zat ik nietsvermoedend met een bakje Cruesli mijn ochtendkrantje te lezen, toen ik de pagina omsloeg voor het vervolg van het hoofdartikel over klimaatverandering. De Nrc.next legde in dat hoofdartikel het verband tussen klimaatverandering en met uitsterven bedreigde pinguïns. Op de voorpagina stond de foto van een lieflijk exemplaar, gevolgd op de binnenpagina’s door een nogal grafisch in beeld gebrachte stervende pinguïn. Lees: beeld van een met bloed besmeurde, stervende pinguïn – met uitgepikte ingewanden en rode smurrie en al. Met mijn smart phone bij de hand, tikte ik naar de hoofdredacteur (die dezelfde ochtend in het hoofdredactioneel commentaar om feedback op de krant had gevraagd):
@robwijnberg mooie voorpaginafoto, foto op p. 4&5 was echter voldoende om op vroege ochtend na het ontbijt het hoofdartikel over te slaan.
Dat twitterbericht zou echter, zonder dat ik het doorhad, tot grote irritatie leiden. Zoals deze week bleek in het interview dat Vrij Nederland, van 25 september 2010, jaargang 71, had met Wijnberg. Want hoe reageerde Neerland’s jongste hoofdredacteur?
De pinguïn sterft uit, gezellig hè! Maar de volgende keer passen we de realiteit wel aan jouw bakje Cruesli aan. Dit is typisch een self-centered iemand die zijn blikveld niet wil verruimen, maar alleen zijn ideeën bevestigd wil zien.
Was getekend, Rob Wijnberg in de Vrij Nederland. Zijn incasseringsvermogen blijkt dus nog kleiner dan mijn eetlust die ochtend.
In de Vrij Nederland zegt Wijnberg te koken van woede door mijn tweet over mijn ontbijt. Dat vind ik verbazingwekkend. Ook de persoonlijke belediging gericht aan mijn adres roept de nodige vraagtekens op. De vooringenomenheid om een oordeel te vellen over iemand die je niet kent – op basis van één twitter-bericht – doet me als weldenkende lezer het hoofd schudden. Het meest verbazingwekkend vind ik echter zijn houding ten opzichte van het plaatsen van deze foto bij het artikel. Wat wil de krant er mee bereiken: Heeft het wel nieuwswaarde? En bereikt een schokkende foto wel het beoogde effect?
Ten eerste, als krant wil je nieuws brengen. Nieuws dat grote impact heeft op de krantenlezer en de wereld om hem of haar heen. Maar is dit wel nieuws? In dat opzicht mist Nrc.next al de boot met dit artikel. De BBC brengt al in januari 2009 het nieuws over het uitsterven van pinguïns. De aanleiding voor de Nrc.next om op 3 september 2010 hierover te schrijven was wellicht het nieuws eerder dit jaar (in juli 2010!) dat op Braziliaanse stranden honderden dode dieren aanspoelden. Bij beide nieuwsfeiten heb ik op de website van de BBC echter geen bebloede en uiteengerukte ingewanden gezien. Conclusie: de foto voegt geen nieuws toe.
Ten tweede, Nrc.next plaatst naar eigen zeggen een artikel over het uitsterven van pinguïn in de zomer van 2010 om het bewustzijn over klimaatverandering te vergroten. Om iets aan de kaak te stellen. Als GroenLinks-stemmende, vegetarische, niet-autorijdende, linkse kerk-minnende, aan Greenpeace, Oxfam Novib, Milieudefensie & Wereld Natuur Fonds donerende en niet te vergeten self-centered wereldburger, kan ik dat uiteraard alleen maar toejuichen. Het is natuurlijk altijd lekker om bevestigd te worden in je eigen ideeën. De vraag is of de bloederige foto iets bijdraagt aan het veranderen van gedrag van de lezer die nog niet overtuigd is van het probleem. Als je goed luistert naar de lessen van onderzoek naar bijvoorbeeld de effectiviteit van overheidscommunicatie, blijkt juist dat dergelijke schokeffecten weinig effect sorteren. Oftewel: je bent een rund, als je met een dode pinguïn stunt.
Het derde probleem dat ik heb met het nieuwsartikel – en de bijbehorende foto – is dat je als lezer geen enkel handelingsperspectief krijgt. Ik lees een artikel en zie een dood dier: ta-taa, de klimaatverandering is een feit. Ja, en dan? Wat verwacht de ‘activistische’ hoofdredacteur van mij als vervolg? Ik weet niet of de gemiddelde Nrc.next-lezer veel weet van klimaatverandering en de gevolgen voor mens en dier. Het lijkt me sterk dat er veel lezers door een foto het licht ineens zien en zich meer verdiepen in het onderwerp. Helemaal als het foto betreft van een bebloede pinguïn. Sterker nog: op de vroege ochtend nodigt dat niet echt uit tot verder lezen. Wellicht leidt het tot interessante filosofische verhandelingen, maar hoe ik de komende weken, maanden en jaren de pinguïn van een gewisse dood en de aarde van de rampzalige gevolgen van klimaatverandering moet redden? Als ik de Nrc.next erop nalees: ik zou het niet weten.
Deze foto plaatsen heeft geen enkel doel bereikt. Natuurlijk is het prima als de krant besluit om een bloederige foto te plaatsen als een nieuwsfeit zich voordoet. Dat was hier niet het geval. Bewustwording vergroten van het klimaatprobleem doe je er in mijn ogen niet mee. Laat staan dat iemand zijn of haar gedrag erop aanpast. Ik heb overigens wel mijn gedrag iets aangepast door het lezen van de Nrc.next: Voortaan sla ik mijn ontbijt over.
Reacties (19)
W00t,
Linksdraaiend “ik ben wel betrokken” fittie!
Wat is er schokkend aan een dode pinguïn? Ik weet toevallig dat jij vegetariër bent, maar veel mensen leggen het equivalent ’s ochtends op hun brood of komen het als ex-egel tegen op weg naar hun werk.
Mwoah, schokkend niet, meer onsmakelijk.
@2: persoonlijk ken ik geen mensen die ingewanden en bloed op hun brood smeren, maar jij wellicht wel. ;-) Onsmakelijk is het wel, maar vooral niet functioneel, zoals ik hierboven heb proberen aan te tonen.
@4 Ga eens naar Ierland en probeer een irish breakfast. De black/white pudding zul je willen overslaan. Zeker niet onsmakelijk trouwens en zeker niet genoeg om in ieder geval mij de eetlust te ontnemen. Ik wil niet al te ongevoelig overkomen maar gezien al het andere nieuws dat je die bewuste ochtend hebt kunnen lezen vind ik het moeilijk voor te stellen dat je Nrc.next lastig valt over een misschien verkeerd gekozen foto.
Over de nieuwswaarde, wat jij al weet doet er niet toe. Ik schat in dat de gemiddelde Nrc.next lezer zich er niet van bewust was. Maakt het plaatsen van zo’n foto de lezer meer bewust? Vast niet. Maar was dat ’s middags heel anders geweest? Je probeert eens wat en in jouw redenering mag je het ’s morgens ook niet over de Holocaust hebben. Gewoon, omdat jij dan spontaan je ontbijt verliest.
@5: tja. Je verliest de discussie al door de Tweede Wereldoorlog erbij te betrekken. Jammer!
Meer serieus: als abonnee geef ik feedback aan de hoofdredacteur die er zelf om heeft gevraagd. Als je dat vervolgens ‘lastigvallen’ zou noemen, moet je er niet om vragen. Over de nieuwswaarde doet wellicht mijn kennisniveau niet ter zake. Maar nieuws dat anderhalf jaar oud is brengen als ‘nieuw’ nieuws…, lijkt me toch voor zich spreken.
De inhoud van het onderwerp doet niet zo ter zake voor mij eetlust, zoals ik ook in het stuk zelf duidelijk maak. En qua fotokeuze: mijn stelling is dat deze iets moet toevoegen aan het nieuws(bericht). Mijn mening over de betreffende bebloede opengescheurde pinguin is wel duidelijk denk ik. ;-)
@6 ‘De inhoud van het onderwerp doet niet zo ter zake voor mij eetlust…’
Duidelijk. Alles mag behalve de Tweede Wereldoorlog en er mag niets gevisualiseerd worden. De inhoud? Who cares…
@7: ik hecht zeer aan de inhoud. Dat ik het hier ook over de vorm heb doet daar weinig aan af. Maar het onderwerp van het artikel had in dit geval geen gevolgen voor mijn eetlust. Vandaar.
Ik heb niets tegen visualisatie, integendeel. Beelden maken vaak veel duidelijker hoe sommig nieuws geduid kan worden. Bij een willekeurig artikel over doden, hoef ik echter echt niet rottende of bloedende lichamen te zien om me te realiseren hoe erg het is. Laat staan dat het mij in actie brengt om de wereld te redden. Dan heb ik liever een inhoudelijk verhaal met argumenten, aangevuld met wat je er zelf aan kan doen.
”Ik heb overigens wel mijn gedrag iets aangepast door het lezen van de Nrc.next: Voortaan sla ik mijn ontbijt over.”
Een andere les zou kunnen zijn: leg je smart phone buiten handbereik als je de NRC-Next leest.
Het is volgens mij al de krant die het meeste verantwoording aflegt hoe en welk nieuws ze brengen. Dus als je Twitter gebruikt om op een ‘lollige’ manier je mening over de foto over te brengen, dan loop je het risico dat het niet helemaal lekker geinterpreteerd wordt. Zoals je het verwoordt, kan het net zo goed van een SUV-rijdende Telegraaflezer komen die ’toevallig’ een Next onder ogen krijgt.
Maw: Twitterberichten zijn volgens mij niet echt geschikt om je genuanceerde mening over te brengen naar de redactie. Als je begint met “Als GroenLinks-stemmende, vegetarische, niet-autorijdende, linkse kerk-minnende, aan Greenpeace, Oxfam Novib, Milieudefensie & Wereld Natuur Fonds donerende en niet te vergeten self-centered wereldburger…” dan ben je halverwege al door je karakters heen.
Je weet dat de NRC ook een opiniepagina met lezersreacties heeft, die je ook gewoon kan doormailen hè? Dat kan waarschijnlijk ook op je smart phone, trouwens. Inhoudelijk heb je waarschijnlijk wel gelijk, maar je gelijk is niet in een Tweet te proppen.
@9: point taken. My bad. Maar de uitnodiging voor een dialoog met lezers leek juist zo veelbelovend van de nieuwe hoofdredacteur. Bij onwelgevallige meningen wordt het blijkbaar eenrichtingsverkeer. ;-)
@10 Dat eenrichtingsverkeer heb je wel een beetje zelf gecreerd door een onduidelijke tweet (=pleonasme?).
Ik weet zeker dat als je er van had gemaakt,
”@robwijnberg Mooi bericht over pinguins, maar wel oud nieuws en wat voegt foto pag4 toe? #wegeetlust”,
plus een link, dat er veel “constructiever” mee omgegaan was.
@11: denk je? Lees nog even de quote aan het begin van het artikel. ;-)
Wie neemt twitteren nog serieus? Het is toch meer een beetje roddelen op je phone, al kun je uit de twitterfeeds vaak nog wel interessante informatie over mensen te weten komen, die ze je eigenlijk niet willen vertellen. Het grappige is namelijk, dat die twiteraars lijken te denken, dat ze hun twitterberichtjes alleen met vrienden of followers delen.
Meer on topic: je kan het rob Wijnberg niet kwalijk nemen, dat hij zijn eigen interpretatie aan zo´n twitterberichtje geeft. Tip: lees ´s ochtends vroeg geen kranten, als je op dat tijdstip niet met slecht nieuws en / of gruwelijke foto´s geconfronteerd wil worden.
@Teun: laat onverlet dat je je als hoofdredacteur niet zo makkelijk over de rooie moet gaan. Had beter verwacht van W.
@4: Waarom helemaal naar Ierland? Wat is er mis met leverworst? Of ham? Toevallig lust ik het allebei niet – ik ben meer van de appelstroop en aardbeienjam – maar veel mensen vinden het een prima start van de dag.
@14 Viel mij ook tegen. Zeker van iemand die social media en verantwoording hoog in het vaandel heeft staan. Maar ik kan me ook voorstellen dat hij op basis van de tweet denkt ‘wat een trol’.
Nou goed. Nuff said.
moraalfilosoof
@15 Arnoud heeft het over ingewanden en bloed. Het eerste voorbeeld wat in me opkwam was de black pudding. Niets mis met leverworst of ham maar daar heb ik toch een minder bloederige associatie mee.
Verder weet ik helemaal niets van Twitter. Ik doe er niet aan en ik volg het niet maar wat Teun er over zegt lijkt me zeer redelijk.
@16: ach ja, wie denkt dat niet met enige regelmaat. Als redacteur probeer je je wel in te houden, je moet niet willen bestaan bij de gratie van ruzietjes.