OPINIE - Dyslectische studenten moeten geen extra tentamentijd meer krijgen voor tentamens. Dat vindt Han van der Maas, hoogleraar psychologische methodenleer en directeur van de Graduate School of Psychology aan de UvA. ‘Je kunt ook geen top atleet zijn met zwakke knieën of ernstige faalangst,’ stelt hij.
Reacties (57)
Moeilijk. De vraag is natuurlijk niet of het wel of niet zou moeten mogen, maar of je later, in het arbeidsleven, door die aandoening standaard op een lager niveau zal presteren.
Verder gaat hetzelfde natuurlijk op voor blinden etc.
Een onzinnig voorstel.
Wat ik me van mijn tentamens kan herinneren is dat ze echt niet gemakkelijker werden als je langer de tijd zou hebben. Je had een antwoord of je had het niet.
Afgezien daarvan is dit tamelijk abstract gelul. Een WO’er moet uiteindelijk in staat zijn zelfstandig werk van voldoende niveau af te leveren, dat wil zeggen papers en eindscriptie. En daar mag je altijd zo lang over doen als je zelf wilt.
Dus wat kan het schelen als sommige mensen met een bewezen leesbeperking wat meer tijd voor een tentamen krijgen? Zolang hun uiteindelijke, zelfstandige werk van voldoende niveau is, is er niks aan de hand.
Ik maak me eigenlijk meer zorgen om een (psychologie!-)opleiding die mensen heeft die overduidelijk geen enkel benul hebben van cognitief functioneren of logisch redeneren. En dan wel anderen de maat nemen.
De analogie tentamen – wedstrijd lijkt mij heel onwenselijk.
Heel juist. En gehandicapte studenten mogen voortaan ook niet meer met de lift.
Onzinnige stelling om iemand die studeert te vergelijken met een atleet. Sport doe je vaak vrijwillig maar leren wordt je in NL verplicht. Leren doe je voor je toekomst en werk en daarmee je baan. Sporten staat hier helemaal los van. Deze man heeft geen idee van de wereld die zich niet tussen zijn beide oren bevind.
Groot gelijk, je kan tenslotte ook niet Director of Research worden in het Centre for Theoretical Cosmology bij de Universiteit van Cambridge als je door ALS bijna volledig verlamd bent! Nietwaar, meneer van der Maas?
Ik moet je eerlijk zeggen dat ik ondertussen in de wereld wel wat sympathie voor dit soort stellingen begin te krijgen. Iedereen met een handicap is beter af dan iemand die gezond is en geen beroep doet op uitkeringen of uitzonderingsregels.
Hoewel het een extreme stelling lijkt zie je wel dat, omdat iedereen maar af moet kunnen studeren, de grootste stommelingen nog hun diploma halen. Waar ligt de grens? Welke geestelijke handicap mag nog wel en welke niet?
Want wees eerlijk : dyslexie is een handicap.
Moet straks iemand met het Syndroom van Down ook voldoende tijd krijgen?
/ietwat extreme stellingname maar voel er wel wat voor
@7 Om een tentamenvraag te kunnen beantwoorden moet je hem eerst kunnen lezen. Als alle letters door elkaar staan is de vraag lastiger te lezen. Een dyslecticus krijgt eigenlijk twee vragen tegelijk: de inhoudelijke vraag + ‘wat staat hier?’. Als dyslectici het dubbele aantal vragen krijgen zouden ze ook dubbel zoveel tijd moeten krijgen om ze te beantwoorden.
Ik dacht er ook altijd over zoals de hoogleraar in de waanlink, maar #2 heeft me aan het denken gezet. Ik ben het er eigenlijk wel mee eens dat tijdsdruk geen issue zou moeten zijn bij tentamens. Maar dan wel voor iedereen. Speciale voorwaarden voor studenten met een dyslexielabeltje vind ik geen goed idee. Als studenten zonder zo’n labeltje door wat extra tijd tot betere antwoorden kunnen komen, waarom zouden zij dat dan niet ook mogen?
@8: precies!
Ik weet wat dyslexie is, die uitleg is overbodig en verandert mijn #7 niet. Wat is je punt?
@9 en @2: tijdsdruk is altijd en overal een issue. Kwestie van efficiëntie. Heb ik niet uitgevonden maar is deel van onze samenleving.
@10 Het punt is de sport van het beargumenteren; proberen een argument te formuleren tegen de stelling dat dyslexielijers extra tijd zouden moeten krijgen.
@11: ah, ok.
@10 omdat je door het geven van extra tijd ongelijke spelregels maakt. Het is iets anders dan een tentamen in braille verstrekken wanneer er iemand blind is. Een niet blinde student zou daar weinig mee opschieten.
#11 Aaaaarrggghh! Geen extra tijd zouden moeten krijgen! Tegen de stelling dat ze geen extra tijd zouden moeten krijgen.
@13: En een laptop dan?
Interessante discussie. Ik zit me nu af te vragen wat ik zou doen met een werknemer die op maandagochtend opeens (om wat voor reden dan ook) nog maar op 80% van zijn originele snelheid zou kunnen werken. Uiteraard met volledig behoud van kwaliteit.
Zo iemand zou ik uiteraard niet ontslaan. Hij doet immers zijn werk goed. Maar zijn voorheen identieke collega zou nu natuurlijk wel eerder in aanmerking komen voor loonsverhogingen of zal wat vaker een extra middagje vrij krijgen. Een briefje van de dokter zou daar weinig aan veranderen.
@15 Het is natuurlijk de bedoeling dat die blinde door die laptop alleen geholpen wordt met het maken van het tentamen, niet met het bedenken van de antwoorden.
En ik denk dat de niet-blinde in dat geval inderdaad ook met een laptop zou moeten mogen werken. Wellicht tegen betaling van een klein bedrag zodat die het alleen zou doen als hij werkelijk denkt daar een hogere slagingskans door te krijgen.
@16 Als die werknemer op een maandagochtend! op maar liefst 80% van zijn capaciteit werkt ligt hij nog altijd 30% voor op zijn collega’s :)
Lol @skyclad
@5
Jij snapt de vergelijking niet. We noemen een gehandicapt persoon niet een top atleet omdat we veronderstellen dat deze persoon in potentie een top atleet zou kunnen zijn.
Intelligentie zien we anders, het wordt gezien als een onveranderbare, aangeboren eigenschap. Als dit niet tot uiting komt betekent dit niet dat de persoon niet intelligent is, maar dat factoren zijn intelligentie verhinderen. Dit is een niet falsifieerbare claim.
Deze “”g-theorie”” is (nog) niet wetenschappelijk bewezen, laat deze theorie daarom eerst bewezen worden voordat we ons onderwijs erop inrichten.
Ik ben zelf niet dyslectisch, ik ben autistisch en daardoor krijg ik ook extra tentamentijd. Overigens zien sommige leraren dat als een pot nat, dyslexie en autisme, omdat ik meerdere malen een toets op A3-formaat heb gekregen. De laatste keer dat ik mijn leraar verzocht om een ‘gewone’ toets op A4-formaat, negeerde mijn leraar mij en toen ik mijn stoel verder naar achteren had geschoven zodat ik die enorme koeieletters beter kon lezen werd mijn leraar boos en mocht ik mijn toets niet afmaken. Later mocht ik hem alsnog inhalen en bood mijn leraar zijn excuses aan (en legde daarbij een arm op mijn schouder, dank u dat u zoveel rekening houdt met mijn ‘personal space’ nog afgezien van het stereotype concept van de autist die niet aangeraakt wil worden).
Afijn, om terug te komen op die extra tentamentijd: ik heb de tentamentijd vooral nodig om me te kunnen afsluiten voor het gefluister en gerommel van mijn medestudenten, vooral aan het begin en aan het einde van het examen. Aangezien de huidige scholier/student namelijk lak schijnt te hebben aan een docent die de kandidaten vraagt stil te zijn tijdens een tentamen/examen, heb ik zeker tien minuten nodig totdat ik in rust kan beginnen en zou ik eigenlijk nog een aantal minuten van mijn tentamentijd moeten afhalen om rekening te houden met studenten die (niet zelden op rumoerige wijze) het lokaal verlaten en op de gang, of zelfs voor het bereiken van de deur met een klasgenoot hun leed delen over de moeilijkheidsgraad van het tentamen. Ik ben zelf van mening dat ik helemaal geen extra tentamentijd nodig zou hebben als ik niet met tientallen tot honderden anderen tegelijkertijd het tentamen hoef af te leggen: ik heb al eerder tentamens afgelegd in lokalen met minder dan twintig anderen en dat ging geweldig, ik heb in die keren de extra tentamentijd nooit nodig gehad. Maar ja, meestal zijn alle lokalen bezet, he? En ik zal me toch zoveel mogelijk moeten voegen naar de maatstaven, tenzij ik zeker naar de onderkant van de maatschappij verkast wil worden.
Overigens: in mijn optimistische onnozelheid wil ik geloven dat iemand met slechte knieën misschien wel atleet kan worden, sommige mensen zonder benen kunnen dat toch ook (via prothesen)?
@anoniemmeisje
Ik reageer toch maar omdat ik in #7 zo’n beetje de knuppel in het hoenderhok gooide. Of je echt autistisch bent of niet doet er niet toe, mijn antwoord is onafhankelijk daarvan.
Ja, ik begrijp dat je het tentamen gewoon zou kunnen maken als je de tentamens meer geïsoleerd zou kunnen maken.
Het probleem is dat de samenleving waarin gefunctioneerd moet worden, dat soort afzondering niet geeft en steeds harder wordt in het weigeren van maken van uitzonderingen. Dat maakt het functioneren met dat soort handicaps – ik zie het toch als handicap – lastig en de vraag is of je bij het onderwijs uitzonderingen zou moeten creëren die de samenleving later zeker niet zal bieden. Ik begin te neigen naar het niet maken van die uitzonderingen.
Er zijn meerdere wegen van functioneren in een samenleving dan alleen die via een opleiding. Sterker, ik zie meer pluriformiteit ontstaan als ieder naar eigen kunnen eigen wegen zoekt en vindt.
Onderwijs is je richten naar anderen via een trechter. Als je daar niet in past moet je andere wegen zoeken.
@7: Hier wil ik trouwens echt heel graag op reageren: ook al schrijf ik het eerlijk aan je, ik schaam me ervoor dat ik al bijna 2 jaar een WAJONG ontvang. Er is namelijk niets mis met mijn handen en ook al ben ik op dit moment al bijna 20 en enkel in bezit van een HAVO-diploma (en hopelijk binnenkort vooralsnog een VWO-diploma), zo moeilijk leer ik nu ook weer niet (heb door omstandigheden mijn gewone school niet kunnen afmaken, niet eens door tegenvallende schoolresultaten, maar ik twijfel, misschien ben ik toch dommer dan ik hoopte).
Ik kan je zeggen; iemand met een ‘handicap’ is niet per definitie beter af dan een gezond persoon die geen beroep doet op uitkeringen of uitzonderingsregels. Sinds ik 15 ben, ben ik op zoek naar werk en doe ik mijn best om mij op te stellen als een goede aanwinst voor het bedrijf. Ik ben afgewezen bij de Xenos omdat ik vertelde over mijn stoornis, de manager wees mij erop dat hij liever geen ‘lastige, onvriendelijke en trage medewerker’ in het bedrijf wilde, nadat ik overigens een rekentoets binnen een derde van de gegeven tijd had gemaakt en geheel foutloos ook. En bedankt.
En intussen wil niemand me meer hebben omdat ik natuurlijk 19 ben en nauwelijks werkervaring heb. Gelukkig is er een sociale werkplaats voor WAJONG’ers waar de jobcoaches zich daadwerkelijk bekommeren om mijn situatie, die mij kunnen wijzen op mijn rechten en hopelijk mij kunnen helpen wanneer ik op sceptische potentiële werkgevers van echte, betalende banen stuit.
Misschien klink ik nu als een zielepoot, maar ik zou heel graag willen dat ik normaal was (net als jij, neem ik aan)? Dat bedoel ik overigens niet als een aanval, maar ik word soms een beetje moe van het steeds weer lezen bij berichten over de WAJONG, van kwade kreten, de onderbuikgevoelens van de normale, hardwerkende en/of studerende Nederlander waarmee ik me tot vandaag de dag niet mee mag en kan identificeren omdat ik als driejarig meisje een ‘modeziekte’-labeltje (PDD-NOS) op mijn hoofd gestampt kreeg waarmee ik nu op een hoop word gegooid met de mensen die blijkbaar misbruik maken van faciliteiten mogelijk gemaakt door de belastingcenten van de hardwerkende mensen. Echt waar, ik haat het om dat nodig te hebben. Ik zou haast in een waterzuiveringsinstallatie of een vuilnisbelt willen werken waar ik 25% van het minimumloon kan verdienen dan op de boerderij waar ik nu 12 uur in de week mijn gezicht vertoon om me een beetje beter te voelen over het feit dat ik teer op de samenleving. Dat meen ik uit de grond van mijn hart. En ik ken genoeg mensen uit het ‘WAJONG-circuit’ die in dezelfde situatie zitten als ik, dolgraag willen werken, allemaal steeds weer horen dat zij te weinig werkervaring hebben waardoor zij nog langer in de WAJONG blijven en zich ervoor schamen dat zij haast als criminelen worden gezien.
@22:
Misschien is het feit dat die uitzonderingen bestaan een roep om meer rust en orde in de klas. Ik dacht lange tijd namelijk dat het ongehoord en onbeschoft was om te praten in de les, niet alleen voor de leraren, maar ook voor de andere leerlingen. Dat is wat mijn ouders ook vertelden, dat dit absoluut ondenkbaar was in hun tijd. Misschien dat de dyslecten, de ADHD’ers, de autisten en weet ik veel wat voor ‘uitzonderingsgevallen’ in die onderwijssettings veel beter zouden gedijen dan in het huidige onderwijssysteem.
Ik heb overduidelijk nog steeds last van een Calimerocomplex wat dat betreft, ik vind het niet eerlijk dat omdat de normale mensen uit mijn generatie blijkbaar niet zonder te lachen, te praten, te eten en/of te gamen/app’en les kan volgen, ik daaronder mag lijden. Als ik namelijk iets niet begrepen heb, word ik in elk geval op het HBO net zo behandeld als iemand die de hele dag door pauze houdt, zowel in de kantine als in de collegebanken (ben ook na 2 maanden gestopt en vraag me af of ik inderdaad geschikt ben om te studeren). Alsof ik toch geen aandacht besteedde aan de colleges.
Maar jij ziet dus meer pluriformiteit ontstaan als ieder naar eigen kunnen eigen wegen zoekt en vindt. Wat nou als iemand een droombaan voor ogen heeft die simpelweg NIET te bereiken is zonder een opleiding op een bepaald niveau? En inderdaad, daarvoor is het nodig voor uitzonderingen om zich meer te conformeren aan de norm. Maar dan voel ik me arrogant genoeg om te mogen stellen uit naam van alle uitzonderingen dat een extra tentamentijd van tien minuten niet zo’n aderlating zou zijn, gekeken naar de problematiek van sommige van die uitzonderingen.
Overigens, ik zou je een heel dossier kunnen opsturen dat is aangelegd sinds ik drie jaar was om te bewijzen dat ik ‘autistisch’ ben, maar ik vraag me af of dat interessant en/of nuttig is. Bovendien, de DSM-5 is natuurlijk pas uit en dat heeft nogal wat richtlijnen veranderd.
@23:
Als een samenleving, ondanks jouw inspanningen, niet in staat is om je werk te bieden, moet die samenleving vervolgens niet gaan zeiken omdat je zogenaamd ‘niet bijdraagt’ en ’teert op de zak van de hardwerkende belastingbetaler’.
Fuck die flauwekul.
@24: Het ergste zijn die grote kale ruimtes, zoals kantines, waarin al dat gelach en gebabbel tot gevolg heeft dat het net lijkt alsof je een kippehok in bent gelopen.
Ik raak daar helemaal gestoord van.
Maar ik heb geen labeltje, daar deden ze nog niet aan in mijn tijd. Ik vraag me trouwens of of je daarmee geholpen bent, want het heeft er alle schijn van, dat zich dat in werkelijkheid slechts tegen je keert.
En voor het overige: wat Jeroen zegt (@25).
Dus als ik deze shrink begrijp kan een ieder die een net iets andere context nodig heeft om ook mee te kunnen doen gelijk opwieberen? Shit dat we dat niet eerder wisten, dan hadden we mooi kunnen voorkomen dat Hawkins aan zijn carrière begon.
’t Gaat helemaal goed komen met die participatiemaatschappij.
@22, je punt is dus eigenlijk: hoe sneller we die kutgehandicapten leren dat ze ongewenst en waardeloos zijn, hoe beter? Dat scheelt hoop?
En die ‘andere’ wegen, welke zijn dat dan? Zakjesplakken tegen bijstandsniveau omdat we echt echt echt geen halfuurtje extra kunnen nemen hier en daar?
Verder moeten we heel gauw af van het idee dat een opleiding (en zeker een universitaire) een selectie is of moet zijn voor baangeschiktheid. Opleidingen zouden moeten gaan over ontwikkeling en groei, het uitbreiden van kennis en vaardigheden. Niet in eerste instantie een selectieproces maar een, jawel, opleiding.
Daarnaast zou een diploma (van een universiteit) dat je daarmee behaalt iets moeten zeggen over het kennisniveau en een aantal vaardigheden: onderzoeksvaardigheden, zorgvuldig formuleren en logisch redeneren. (Dat doet het trouwens niet, maar dat is weer een ander verhaal.) Het ‘goed kunnen lezen van lettertjes op A4 binnen de gestelde examentijd’ is echt niet belangrijk, juist omdat het iets is waar je zo makkelijk met een kleine aanpassing mee om kunt gaan.
Bij vakopleidingen ligt dat iets anders, maar ook daar is het belangrijk om helder te hebben wat je met je diploma wilt zeggen, en daar niet allerlei dingen bij halen die niet nodig zijn.
(Oh, en inderdaad, het halve uur extra maakt in de meeste, met name de goed opgestelde tentamens, niet uit voor mensen die geen moeite hebben met lezen en met de stof. De tentamens die hun kwaliteit meten uitsluitend door de tijdsdruk zijn meestal niet de beste tentamens.)
Omgaan met de hardheid en inflexibiliteit van de rest van de maatschappij zou zeker geen criterium moeten zijn. En als je (met de gigantische opoffering van een half uurtje extra!) een universitaire opleiding kunt doen, lijkt mij het dat waard. Omdat zelfverwezenlijking en functioneren op een niveau dat goed bij je past belangrijk is voor iedereen, niet een luxe die alleen geldt voor de mensen die zichzelf graag als ‘de wenselijken’ bestempelen.
Ik heb het altijd oneerlijk gevonden dat er op de middelbare school wel rekening gehouden werd met dyslecten en autisten maar niet met personen met andere ‘gebreken’.
Ik neig er toch naar te vinden dat als je een leesbeperking hebt, het niet logisch is een diploma te willen halen waarmee je later een baan kunt krijgen die vereist dat je het grootste deel van de tijd achter een bureau/ beeldscherm zit te lezen.
@30, je weet helemaal niet wat voor baan iemand krijgt en hoe die ingevuld wordt, juist bij universitaire opleidingen niet. Je weet ook niet hoe werknemer / werkgever dat in samenspraak kunnen oplossen. Juist daarom moet de opleiding daar niet op vooruit lopen.
Als je niet weet wat in de doos van Pandora zit kun je die maar beter dicht laten.
@32, wil je mensen met een beperking wegzetten als ‘doos van Pandora’ – bron van ellende en leed?
Of slaat ‘doos van Pandora’ op opleidingen, die uberhaupt moeten worden afgeschaft als men niet vooraf exact heeft omschreven wat ermee gedaan wordt, en echt alleen nog maar gegoten mag worden in voorgedefineerde exacte en simpel meetbare maatstaven (bij voorkeur via multiplechoice tentamens?) zodat de studenten via de lopende band worden afgeleverd als exacte klonen met exact dezelfde kennis die je allemaal op exact dezelfde manier kunt inzetten in functies waar vooral geen eigen nadenken vereist wordt?
Hm, mij wordt de laatste tijd steeds wijsgemaakt dat we ivm de vergrijzing werkelijk alle arbeidspotentieel moeten benutten die we hebben. Vandaar immers het opschroeven van de AOW-leeftijd, toch? (of was dat nou toch stiekem gewoon een bezuinigingsmaatregel).
In dat licht gezien lijkt het me niet slim om mensen met bepaalde problematiek maar aan te laten modderen. Bovendien: sommige van die “problematiek” kun je uiteindelijk redelijk overheen groeien.
Het lijkt me zinniger om deze mensen wat meer consideratie te geven, dan ze bij voorbaat maar af te serveren naar bijstand.
Waarom moet iedereen tegenwoordig een universitaire opleiding hebben, ook mensen die daar eigenlijk helemaal niet geschikt voor zijn? Waarom wordt voor de meest triviale werkzaamheden naar zo’n papiertje gevraagd en niet gekeken naar de persoon? Iedereen door de universitaire gehaktmolen willen persen zorgt alleen maar voor diploma-inflatie en eenheidsworst.
Ik ben het wel eens met van der Maas dat het 100% een definitie kwestie is waarom we dyslexie wel als ziekte zien en luiheid niet. Sowieso wordt iets pas een ziekte genoemd als mensen er last van hebben in hun leven: dyslexie was geen ziekte in de tijd dat 90% van de banen geschikt waren voor analfabeten. Wat voor onderwijsinstituten de belangrijkste vraag is is dit: kan de student met zijn/haar beperking (in het afnemen van tentamens) straks wel gewoon functioneren in een baan die aansluit bij de opleiding? Oftewel bij een studie rechten heeft het totaal geen zin om extra tijd voor dyslexie-lijders te geven want als ze straks jurist zijn kunnen ze gewoon niet meekomen. Bij andere opleidingen kan dat weer anders liggen. De andere kant van het verhaal is wel dat je dan dat soort uitzonderingen voor andere veel voorkomende “afwijkingen” kunt maken, waaronder ook luiheid en uitstelgedrag want er zijn beroepen waarin het veel meer draait om af en toe een goed idee hebben dan om van 9 tot 5 te ploeteren.
het is goed dat mensen af en toe geconfronteerd worden met het feit dat ons boerenverstand dat er een wezenlijk verschil is tussen ziektes en karaktertrekken of tussen verslavingen (gezien als ziektes) en keuzes verkeerd is. Een tijd geleden stond er in de NRC een stuk waar de redactie van de krant concludeerde dat een drugsverslaving een ziekte is ipv. een keuze is omdat de drug beloningscentra in de hersenen activeert. Alsof de keuze om een groene auto te kopen ipv. een rode niets te maken heeft met beloningscentra in de hersenen, alsof een mens uberhaupt iets kan doen dat niet op een of ander niveau beloningscentra in de hersenen activeert. Het is allemaal een spectrum (naargelang hoe bewust je je bent van een keuze) en zo is het ook met afwijkingen: er is geen hard wetenschappelijk verschil tussen geestesziektes en afwijkende persoonlijkheidstypes.
De aard van intelligentie heeft er trouwens niet zoveel mee te maken in de praktijk.
@35:
Dat hoeft helemaal niet: van de huidige jongeren gaat nog steeds een kleine 50% naar het MBO of doet niets. Van de overige 50% doet een ruime meerderheid HBO, uiteindelijk haalt ongeveer 20% van de jongeren een universitair diploma. Een flink deel daarvan doet studies met weinig baanperspectief en/of eindigt als huisvrouw of part-time receptioniste. Er is wel een tekort aan mensen die technische studies doen maar dat wordt ruimschoots overtroffen door het aantal mensen dat studies doet met weinig baanperspectief. Een universitair diploma is voor de meeste banen helemaal niet nodig, dat lijkt soms alleen zo omdat er heel veel mensen (op de arbeidsmarkt) waardeloze universitaire diploma’s hebben en er sowieso veel jeugdwerkloosheid is en werkgevers dus de luxe hebben om bij ieder baantje dat ook maar een beetje denkwerk vergt te vragen om een universitair diploma (dan zit iemand met een master kunstgeschiedenis achter de balie bij de receptie, niet omdat je kunstgeschiedenis nodig hebt voor die baan maar omdat de werkgever iemand die een master heeft eerder vertrouwd om geen spullen van de zaak te stelen dan iemand die geen diploma’s heeft.)
@36,
Dat is nou net een vraag die een niet-beroepsopleiding zich niet moet stellen. Als het gaat om een vakdiploma is dat een belangrijke overweging, bij een universitaire opleiding nou juist nadrukkelijk niet.
(En dan nog moet je uitkijken. Want het weren van de dove studente voor de opleiding voor journalistiek was natuurlijk belachelijk. Alleen omdat een opleiding een zeer beperkte visie heeft op journalistiek betekent nog niet dat je dat zomaar moet accepteren.)
@38:
Huh? Ik zei toch niets over mensen van de opleiding weren? Als iemand de vereiste vooropleiding heeft mogen ze het altijd proberen. Ik had het alleen over de zin en onzin van mensen extra tijd bij een tentamen, en dergelijke zaken, te geven.
@39, er valt niet veel te proberen als men op voorhand al heeft besloten dat iemand geen diploma kan halen omdat de opleiding “kan de student met zijn/haar beperking (in het afnemen van tentamens) straks wel gewoon functioneren in een baan die aansluit bij de opleiding” al op voorhand met ‘nee’ beantwoordt.
Maar goed, zelf vond ik mijn punt daarvoor belangrijker: met name universiteiten moeten niet oordelen over baancapaciteiten, maar gewoon opleiden tot een bepaald kennisniveau en voldoende analyse-, redeneer- en onderzoeksvaardigheden en daarop testen. En dat halve uurtje extra maakt die vaardigheden niet anders, het is alleen een compensatie voor de specifieke nadelen voor sommigen van de gekozen (beperkte) manier van testen.
De extra tijd is er vooral om het docenten makkelijker te maken tentamens na te kijken. Het punt van onrust tijdens massatentamens herken ik sterk. Grappig om studenten te zien aangeven dat dat een reden is dat ze extra tijd willen. Docenten zijn naar mijn mening minder scherp op afdwingen van discipline tijdens tentamens. Vaak surveilleren ze zelf niet eens, maar wordt dat uitbesteed. Ik denk dat hier kwalitatief te winnen valt, en dat er dan veel minder studenten zijn die nog extra tijd nodig hebben.
Hoezo is hier überhaupt discussie over?
Op een tentamen meet je kennis, niet leesvermogen. Als een slim iemand slecht kan lezen, is het toch zonde om diegene uit de opleiding te laten vallen?
Een goede vriend van mij is vrijwel blind en heeft het helemaal gemaakt bij Google in Zürich. Zijn beeldscherm is twee keer zo groot als dat van een ander en dan zit hij er tien centimeter vanaf om het te kunnen zien, maar godverdomme wat is die vent zijn geld dubbel en dwars waard. Wat een domme opmerking ook van #30 .
@40:
“met name universiteiten moeten niet oordelen over baancapaciteiten, maar gewoon opleiden tot een bepaald kennisniveau en voldoende analyse-, redeneer- en onderzoeksvaardigheden en daarop testen.”
Universiteiten zijn al heel lang gewoon grotendeels gericht op de arbeidsmarkt, daarom krijgen ze miljarden van de overheid (geneeskunde en rechten zijn trouwens altijd beroepsopleidingen geweest). Er zijn uitzonderingen, zoals filosofie, maar de regel is dat je je graad niet haalt om daarna in je landhuis bij de open haard te filosoferen over het universum. Daarnaast noem je zelf al onderzoeks- en analysevaardigheden waarbij het wel degelijk uit kan maken of je grote happen tekst kunt lezen binnen een bepaalde tijd of niet. Bij het toetsen van vaardigheden hoort toetsen of iemand binnen een bepaalde tijd een tentamen kan afmaken en halen, dat is niet bij iedere studie heel belangrijk (met het oog op onderzoek of commercieel werk waarvoor de studie opleidt) maar bij velen wel.
@42
“Op een tentamen meet je kennis, niet leesvermogen. Als een slim iemand slecht kan lezen, is het toch zonde om diegene uit de opleiding te laten vallen?”
Dat ligt aan de opleiding: bij een literatuurstudie of rechten test je wel degelijk leesvaardigheid. Bij slechtzienden is de aanpassing redelijk simpel (gebruik een app die letters vergroot), dus kunnen die mensen in principe meedraaien in het wereldje, maar bij dyslexie zul je gewoon veel langer over een bepaalde taak doen dan iemand anders.
Het gaat vaak niet alleen over of je een bepaalde taak ooit zou kunnen uitvoeren maar of je het binnen een bepaalde tijd kunt (omdat er concurrentie is) en hoeveel hulp je daarbij nodig hebt. We hebben niet voor niets nominale studielengtes vastgelegd waar je wel van mag afwijken maar op eigen kosten en binnen bepaalde grenzen voor dat je gewoon ongeschikt wordt bevonden (als het niet door de onderwijsinstelling is dan wel door werkgevers). Hans van der Maas maakt terecht de vergelijking met luie studenten: die hebben ergens wel de denkcapaciteit maar niet de motivatie, daar wordt ook niet van gezegd “die heeft luiheidssyndroom dus die geven we een week langer om voor tentamens te studeren”. Als maatschappij vinden we het dus prima om te selecteren tegen dat soort eigenschappen als er een redelijke verwachting is dat die eigenschap niet alleen tijdens de studies maar ook tijdens latere werkzaamheden teveel problemen gaat opleveren.
@43
Het luiheidssyndroom ben ik nooit in de dsmIV of dsmV tegengekomen. Dyslexie en dyscalculie wel.
Als je dan toch vergelijkt, dan vindt ik doof en blind zuiverder: deze mensen hebben ook hulpmiddelen bij een (mondeling of schriftelijk) tentamen. Tijd is bij dyslexie en dyscalculie een hulpmiddel, bij alternatief voor beter.
@Noortje: Aan de andere kant. Ik acht het toch zeer waarschijnlijk dat discipline (of het gebrek daaraan) – essentieel voor een goede voorbereiding – wel degelijk een aangeboren component heeft.
@44 aii, vindt moet natuurlijk vind zijn. Dat krijg je bij te vaak editen. En bij alternatief voor beter moet staan bij gebrek aan een beter alternatief.
@45 dat kan best. Maar vooralnog zijn er onvoldoende wetenschappers die dit erkennen (slechts een handjevol nu) om dit als een stoornis of handicap te kwalificeren. Tegen de tijd dat in de dsmVI het luiheidssyndroom staat, als neurologische afwijking, zien we wel verder.
@44:
De DSM leunt grotendeels op cultureel-maatschappelijke opvattingen. Er is geen wetenschappelijk verschil tussen een afwijking als dyscalculie en een afwijking als luiheid of uitstelgedrag. Nog niet zolang geleden stond homoseksualiteit ook nog in de DSM, dat is er niet uitgehaald door nieuwe wetenschappelijke inzichten en het is er ook nooit om een wetenschappelijke reden ingekomen.
@45:
Er zijn zat dingen die wel in de DSM staan die niet aangeboren zijn. Dat is eigenlijk geen criterium dat gehandhaafd wordt. Begrip van waar het ding nou eigenlijk vandaan komt of hoe het werkt is ook geen belemmering (niet eens om terughoudend te zijn met behandeling). Er last van hebben in het dagelijks leven is een criterium dat half gevolgd wordt, half omdat sommige dingen waar je wel last van hebt (zoals uitstelgedrag) er niet in staan en dingen waar je last van hebt, maar alleen vanwege een irrationeel maatschappelijk stigma, er wel in staan of (in het geval van homoseksualiteit) lange tijd in hebben gestaan.
De psychiatrie kan geen wetenschappelijke zekerheid geven, het is een heel bot instrument om bepaalde problemen op een semi-georganiseerde manier binnen de perken te houden, dat weet iedere psycholoog, inclusief Hans van der Maas.
@47
Dat lijkt me een stelling die onderbouwd moet worden. Ongenuanceerd.
Je bent op de hoogte van hersenonderzoek en dyslexie en dyscalculie? Comorbiditeit met ADHD? Mogelijke erfelijkheid? De lange lange reeks aan onderzoeken op dit gebied? Het feit dat vrij recent de koppeling is gemaakt tussen dyslexie en oogbewegingen/registratie hersenen van wat ogen zien? (Dus veel logischer te vergelijken met slechtziendheid dan met homosexualiteit of het luiheidssyndroom).
Het kan best dat er stoornissen zijn die cultureel bepaald opgenomen zijn in de dsmIV. Maar dyslexie en dyscalculie behoren daar niet toe.
Intelligentie stoelt op luiheid: hoe doe ik zoveel mogelijk met zo min mogelijk moeite.
Daarna ga je in de hangmat liggen,
anders ben je toch dom?
@42: Slecht zien is iets anders als dyslexie.
@50
Haha, ja, ergens heb je wel gelijk.
@49
Je zoekt het echt veel te diep… Een hersenscan kan je alleen vertellen dat een persoon verschilt van een groep personen op sommige gebieden en op andere gebieden overeenkomt met een groep personen. Of dat dan een stoornis is een vraag zonder goed antwoord, een beetje zoals het “Schip van Theseus” (ben geen filosoof maar vindt het wel een passend voorbeeld). Het gaat net als bij het Schip van Theseus of de vraag “waarom bestaat er een universum?” of “wat is ethisch?” om menselijke concepten waar de natuur niet aan doet.
@50: Wat jij bedoelt lijkt me Zen. Luiheid herken ik bij mezelf meer als het gebrek aan motivatie om iets ueberhaupt van de grond te tillen.
@53: Of dat zen is weet ik niet; heb ik van mijn vader geleerd, die zei altijd (over organisatie):
De kunst is om jezelf overbodig te maken.
Dat is me trouwens vrij goed gelukt.
@51 slecht zien is i.d.d. Iets anders dan dyslexie. Toch wordt steeds duidelijker dat er in de communicatie oog-hersenen iets mis gaat. Om die reden krijgen mensen met dyslexie ook wel eens teksten met speciale lettertypes, extra grote lettertypes, teksten met afwijkend contrast, kleurfilters voor hun ogen of speciale brillen. De link met ogen, die @kevin legt, is niet helemaal uit de lucht komen vallen.
@52 dat is inderdaad een basis van wetenschap: een coherente groep vinden en daar min of meer coherente kenmerken bij vinden. Geldt ook voor ziekten als kanker, schizofrenie, parkinson, etc.
Ik begrijp uit je reactie dat je die basis verwerpt. Ik begrijp nu ook waarom je luiheidssyndroom (met nog nauwelijks wetenschappelijk onderzoek) gelijk stelt aan dyslexie (met weet ik hoe veel wetenschappelijk onderzoek wereldwijd). Geeft niks, maar maakt wel duidelijk op welk niveau de discussie dan plaatsvindt.
@55 De link is niet zozeer met ogen, maar met handicaps waarvan mensen aannemen dat je er geen baan mee kan vinden. Die vriend van mij is echt bijna blind. Dat is continu een belemmering. Geen autorijden, geen bordjes kunnen lezen van een afstandje, om de zoveel tijd beeldschermpauze tegen de koppijn. De stelling van veel mensen hier is dat zo iemand dan toch niet geschikt zal zijn in een bedrijf en dat is natuurlijk complete quatsch!
@55
Je beschuldigt nu een exacte wetenschapper van het niet begrijpen van controle groepen e.d. terwijl ik daarvoor juist had gezegd dat een hersenscan prima verschillen tussen mensen laat zien. Als jij denkt dat een fysiek verband met een geestelijke trek vinden zo belangrijk is dan kan ik je vertellen dat het een kwestie van tijd is voor er zo’n verband wordt gevonden voor luiheid of uitstelgedrag of arrogantie of het veelvuldig gebruiken van stopwoorden of een bepaald IQ hebben of bruin als lievelingskleur hebben of pistacchio ijs lekkerder vinden dan vanille ijs, alles dat afwijkt van het gemiddelde (en ook alles dat daar niet van afwijkt). Natuurlijk heeft iemand die van bruin houdt ergens een andere hersenstructuur dan iemand die van rood houdt.
Of we een afwijkende eigenschap bestempelen als “ziekte” in de DSM heeft 100% te maken met of je er last van kunt hebben in de huidige samenleving en of we bepaalde culturele ideeen hebben over die eigenschap. Of iets “genoeg” aan die criteria voldoet is een subjectief oordeel van het clubje mensen dat de DSM samenstelt. Met wetenschap heeft het niet zo veel te maken, dat is ook wat veel psychologen en neurowetenschappers ervan vinden. Dat wil niet zeggen dat de DSM geen praktisch nut heeft, maar de DSM is geen wetenschappelijke “seal of approval” om eigenschappen onder te verdelen in “keuzes” en “ziektes” (want in werkelijkheid bestaat er geen scheidslijn tussen die dingen, buiten religieus dogma).