Uit de jeugdzorg | Sylvana

COLUMN - Ze moest niets van haar ’tweede moeder’ hebben. Ze schaamde zich rot: je moeder ‘ineens’ lesbisch, dat wíl je als puber niet! Ze deed van alles om de relatie tussen haar moeder en Ellen, de ’tweede moeder’, kapot te maken. Stoken, spullen van haar stiefmoeder slopen, dreigen, bedreigen, schelden. Alles haalde ze uit de kast. En daar was ze trots op.

Het hielp alleen niet. De relatie tussen haar moeder en Ellen werd er eigenlijk alleen maar sterker door. Maar die tussen Sylvana en haar moeder niet. Bemiddeling van Bureau Jeugdzorg hielp niet. De situatie werd onhoudbaar en Sylvana werd uit huis geplaatst. Een vrijwillige plaatsing, want moeder was er na anderhalf jaar klaar mee. Niet zozeer omdat ze het opnam voor haar nieuwe vriendin, maar voornamelijk omdat haar dochter intimiderend, dreigend gedrag vertoonde. En dan maakte het haar niet uit tegen wie, dat dóe je gewoon niet.

Ieder weekend ging Sylvana naar huis, voor een paar uurtjes. Aan de ene kant keek ze daar naar uit: ze was gek op haar moeder. Aan de andere kant deed ze van alles om haar stiefmoeder weg te pesten. Dreigen en spullen kapot maken deed ze niet meer nadat haar moeder aangifte tegen haar had gedaan. Maar Ellen het bloed onder haar nagels vandaan halen en haar zwartmaken wel.

Aan groepsgenoten vertelde ze wat ‘die bitch’ nou weer gedaan had. Maar ‘die bitch’ was wél degene die Sylvana’s moeder gelukkig maakte. En die de kamer van Sylvana hielp inrichten. Die naar het huis van Sylvana’s ex-vriendje was gereden om verhaal te halen over het blauwe oog dat Sylvana had.

Sylvana blijft echter stug volhouden: ze moet niets van Ellen hebben. Op haar hulp na, dat dan weer wel. In gesprekken die we met Sylvana voeren, geeft ze zelf aan dat ze ook wel snapt dat haar gedrag niet kan. En dat ze haar moeder op deze manier kwijtraakt. Sylvana is iemand van zwart of wit. Grijs kent ze niet. Ze mag Ellen gewoon niet en dat zal ze voelen ook. Punt!

Dan is Ellen jarig. Sylvana is uitgenodigd, maar geeft al dagen van tevoren aan echt niet voor haar lol ‘bij dat mens’ langs te gaan. Op het laatste moment bedenkt ze zich. Een cadeautje heeft ze niet. ‘Ze mag blij zijn dat ik kom,’ is haar argument. Voor ze vertrekt pakt ze een (gratis) Boomerangkaart van haar kamer. Ik ben benieuwd wat ze erop gaat schrijven, maar dat weet ze nog niet. ‘Dat verzin ik onderweg wel.’

‘Gefeliciteerd’ zegt ze terwijl ze de kaart in Ellens hand duwt. Stiefmoeder pakt het wantrouwend aan. Op de voorkant staan bloemen. Op de achterkant ‘Omdat je toch niet zo’n erge bitch bent als ik dacht. Sylvana’. Stiefmoeder is er stil van.

Sylvana’s moeder weet niet wat er op de kaart staat, maar ze kent haar dochter. Ze vreest het ergste en pakt de kaart. ‘Ach kind, kom hier schat, dan krijg je een knuffel.’ Sylvana weet zich geen houding te geven, duwt haar moeder weg en zegt semi-grappig: ‘Nee, genoeg sentimenteel gedoe, nu gaan we taart eten.’

Het werd het begin van een nieuwe start.

Alle cliëntnamen zijn gefingeerd.

Roselinde van Berkel is pedagogisch medewerker bij TriviumLindenhof, een jeugdzorginstelling in Zuid-Holland. Ze is auteur van het boek Sannah! en schrijft voor Sargasso over de jeugdzorgpraktijk van binnenuit.