Rauw voedsel en gezondheidsmythes

COLUMN - Een lang kind is gezond en kinderen die een ander dieet hebben dan aardappelen, gekookte groente en een stuk vlees worden mishandeld. Dat is de samenvatting van de hetze rondom de documentaire Rauwer en de aandacht bij oa Pauw en Witteman.

De nuance is ver te zoeken in deze publieke discussie. Iemand geeft zijn zoon afwijkend voedsel, de arts vindt hem te klein en dus is er sprake van kindermishandeling. Was het leven maar zo simpel.
Maar daarmee komt de echte discussie over voedsel, gezondheid en opvoeding natuurlijk niet goed op gang. Dus bij deze een poging.

Twee zaken op voorhand. Ten eerste ken ik niet exact het dieet dat Francis Kenter haar zoon geeft. Het is dus lastig te beoordelen of er al dan niet toch tekortkomingen in zitten. Ten tweede is het belangrijk om te weten dat mijn dagelijks voedsel sinds anderhalf jaar voor ongeveer driekwart bestaat uit rauw voedsel en dat ik me daarbij erg goed voel.

Laten we eens beginnen met de groeicurve. De in Nederland gehanteerde groeicurve is een statistische verdeling van de jeugd van de afgelopen jaren. Iemand die nu opgroeit hoort te passen binnen de lijnen van de afgelopen jaren, want dat is immers de norm.
Die groeicurve (met daarin uitspraken over lengte en gewicht) zegt echter helemaal niets over gezondheid. En de uitspraak dat “beter voedsel” leidt tot langere (en zwaardere) mensen is dubieus. Het zou beter zijn om aan te geven dat de beschikbaarheid van voldoende voedsel met vooral ook veel bouwstoffen en energie er in leidt tot langere mensen. Maar dan hebben we het nog steeds niet over de gezondheid.

De suggestie dat iemand die onder de huidige groeicurve zit dus ongezond is, is ongefundeerd.
Het zou in de discussie over de zoon dan ook passender zijn als er aangegeven werd of er werkelijk sprake is van gezondheidsproblemen en/of tekorten aan essentiële bouwstoffen in plaats van op basis van de lengte en de beeldvorming over zijn dieet uitspraken te doen.
Omgekeerd zou het goed zijn om in deze discussie de andere “normale” kinderen met een “normaal” dieet eens kritisch onder de loep te nemen. Met 13% overgewicht in de leeftijdsgroep 5 tot en met 16 jaar is daar veel meer sprake van een problematisch dieet.

Dan even over de ondervoeding waar sprake van zou zijn. In de discussie over rauw voedsel komt dat vaak naar voren. Door de beperking tot rauwe groente, fruit en noten ontbreken bepaalde vetten en zaken als vitamine B-12. Iemand die bewust bezig is met rauw voedsel weet dat en zal zorgen dat wat echt essentieel is, aanwezig is in het dieet. Echter, de wetenschap (laat staan de gezondheidszorg) is er nog lang niet bij alle zaken over uit wat essentieel is. En belangrijker nog, men heeft nog veel minder zicht op wat schadelijk is. Enige bescheidenheid van artsen op dit punt zou passend zijn.

Zeker als we de andere kant van dit verhaal ook bekijken. De aanname dat lange (en lekker op gewicht zijnde) kinderen kennelijk geen ondervoeding hebben. En als er ergens sprake is van ondervoeding op essentiële zaken is het vaak wel bij te dikke kinderen. Een chronisch gebrek aan vitaminen, mineralen en de juiste vetten is daar niet direct zichtbaar, maar blijkt vaak wel uit de vele gezondheidsklachten nu en wanneer ze ouder zijn. En een overvloed aan voedsel zorgt ervoor dat een lichaam niet de tijd neemt om schade aan cellen en organen te repareren.

Het zou iedereen die zijn eigen gezondheid en die van zijn of haar kinderen lief is dus sieren als ze zich wat meer zouden verdiepen in het voedsel dat ze nu eten, met alle chemicaliën, toevoegingen en bewerkingen er in. En dat ze zich zouden verdiepen in de alternatieven die er zijn. En het zou al helemaal fijn zijn als de traditionele medische wereld zich eens wat meer open zou stellen voor dit onderwerp. Want in mijn beleving zou echt gezond eten heel veel van de gezondheidsproblemen (symptomen) die de medische wereld nu bestrijdt, voorkomen.
In gekookt, gebakken of bewerkt voedsel zitten zaken die in de natuur niet voorkomen. Het zou goed zijn meer onderzoek te doen naar wat het lichaam daarmee doet.

Dan nog een laatste punt over opvoeden en ouderlijke macht. In de discussie over Francis Kenter en haar zoon kwam op diverse plaatsen de opmerking naar boven dat door de dwang tot een rauw dieet de moeder haar zoon mishandelde.
Ten eerste doen de meeste ouders hun best het in hun ogen beste voedselpatroon aan hun kinderen op te dringen, daarin wijkt de moeder niet af. Ten tweede kan je net zo goed argumenteren dat als een ouder niet dwingend is in de voedselkeuze en het kind mogelijkerwijs vervalt tot echt ongezond voedsel, er sprake is van mishandeling door verwaarlozing.

Dit alles even los van dat ik vind dat ouders die hun kinderen vanaf 3 maanden overmatig geraffineerd suikerhoudend voedsel geven ook eigenlijk met mishandeling bezig zijn. Maar die ouders zult u nooit zien bij Pauw&Witteman of DWDD, want die voldoen aan de “norm”. En kritisch beschouwen van de “norm” is ongepast in Nederland.

Update 19 dec 2012: Na het zien van de documentaire zelf moet ik constateren dat de artsen wel terecht constateren dat Tom te ver buiten de curve valt. Ergens tussendoor geeft men aan dat hij onder de internationale curve van de WHO zit. En dat is best extreem. Het blijkt ook dat een aantal adviezen over mogelijkheden binnen het rauwe dieet te kort zijn opgevolgd of zijn genegeerd. Dat is niet verstandig. Juist bij een volledig rauw dieet is het noodzakelijk om heel goed op te letten dat van alle voedingsstoffen voldoende binnenkomt. Het is mogelijk, maar het vraagt wel een extra inspanning.
En dat die moeder haar zoon van school 3 jaar van school houdt is gewoon fout.