“De mensheid ontwikkelt zich, of gaat vooruit, zolang haar ‘spelen’ structureel simpeler, maar functioneel complexer worden. Wat dat betreft is een structureel complex, maar functioneel simpel televisietoestel een vorm van totale decadentie.”
De mediafilosoof en cultuurpessimist Vilem Flusser bedenkt een redenering, waarom technologische vooruitgang met culturele decadentie gepaard moet gaan. Het ultieme voorbeeld, voor hem, van een spel dat structureel simpel maar functioneel complex is, is het schaakspel. Iedereen kan met een zakmes en een blok hout z’n eigen schaakspel maken, en de zetten kun je uitleggen aan een kleuter van vier. Maar om het spel optimaal te beheersen, en het op een werkelijk hoog niveau te kunnen spelen, is een zeer hoge intellectuele capaciteit vereist. De parallel kan doorgetrokken worden. Het schaakspel heeft nog zes verschillende stukken. Er zijn aficionados die menen dat het damspel, met slechts een stuk, in zijn implicaties complexer en eleganter is dan schaak. Dit is controversieel, maar dat het go-spel, ook met slechts een stuk, op het hoogste niveau moeilijker is dan schaak wordt vrij algemeen aangenomen.
Toen Flusser stierf stonden computerspelletjes nog in de kinderschoenen, dus komt hij met een vergelijking met televisie. Maar het moderne computerspel is misschien een beter voorbeeld. De technologie die er bij een modern computerspel komt kijken is ontzagwekkend. Het geheugen van een gemiddelde Playstation is veel groter dan dat van de computers waarmee ooit mensen op de maan gezet zijn. Maar het hanteren van een videospel is eenvoudig. Het gaat om een paar knoppen, en voor veel spelletjes, met name shoot ‘em ups, is het wild op die knoppen rammen vaak effectiever dan het gebruik van enige vorm van reflectie of intelligentie. Een schaker die in een soort van blinde roes pionnen naar voren schuift wordt snel afgeserveerd. Een videogamer komt op die manier vaak nog een heel eind. Een beperkte hoeveelheid programmeurs, technische specialisten, zijn misschien buitengewoon begaafd, maar voor de gemiddelde speler ligt de verdomming op de loer. Consoles zijn de ondergang van de beschaving ‘in a box’.
Dit is wat Vilem Flusser zou vinden, en als mede-cultuurpessimist sluit ik me er graag bij aan. Ik wacht op iemand die kan aantonen dat hij ongelijk heeft.
Reacties (11)
Ga maar eens een onbezonnen potje starcraft spelen op een Koreaanse website.
Dit hele stuk is trouwens volkomen onzin. Spelletjes van prehistorische culturen zijn (natuurlijk) structureel enorm simpel. Maar of je Aboriginals nou als geavanceerder mag beschouwen dan laten we zeggen, Italië in de Renaissance (kaartspel)?
Tenslotte kun je op een Supercomputer uitstekend Go of Schaak spelen. Het gaat dan ook om de spelstructuur, niet om de structuur van het materieel. Knalgames zijn gewoon oorlogje spelen, dat kun je ook met een uitgestoken vinger en duim en je eigen ingebouwde analoge geluidskaart, over structureel simpel gesproken.
En alzo beschouwd, wat is er structureel zo moeilijk aan tetris?
Een beetje over hetzelfde, ook al bij geencommentaar.
Afgezien van dat het stuk sowieso onzin is toch nog even deze kanttekening: om de getrokken conclusie te mogen trekken, moet toch eerst worden aangetoond dat de komst van computerspelletjes leidt tot het minder spelen van klassieke spelletjes. Bovendien moet je met een onderbouwd voorbeeld komen en niet zomaar “shoot em up” spelletjes eruit tillen. Meer in het algemeen moet je sowieso wellicht ietwat beter je best doen om te onderzoeken in welke mate er tegenwoordig meer of minder functioneel complexe spelen worden gespeeld dan voor het tijdperk van de consoles. Ik kan zelf uitsluitend voorbeelden verzinnen dat er meer functioneel complexe spelen worden gespeeld. Iedereen kan tegenwoordig met iedereen schaken en men speelt bij bosjes Mahjong en allerlei andere functioneel complexe flash spelletjes.
Bovendien maakt praktisch niemand zijn eigen schaakspel; de constructiewijze heeft dan ook helemaal niets te maken met de gevoerde argumentatie.
Misschien moet je zelf eens wat functioneel complexere spelletjes spelen, Berend. Schijnt bijzonder goed te zijn voor je analytisch vermogen:P
Dit is wellicht een goed begin.
Succes!
Vroeger waren er ook al meer dan genoeg domme spelletjes. Lang niet iedereen schaakte vroeger en veel dammers doen niets anders dan gewoon de stukken naar voren schuiven. En voor een console zijn er ook best wel intelligente spellen te vinden. dat er meer domme shoot em up spelletjes gespeeld worden, zegt ook weinig. Bij de kaartspelletjes wordt en werd pesten ook vaker gespeeld dan bridge.
“Shoot em up” is tegenwoordig ook heel wat meer dan gewoon simpelweg op de schietknop raggen. Je hebt clans, mensen die met headsets in teams werken. Daar maak je als trigger-happy newbie precies 0% kans om ook maar een seconde te overleven.
Dat er vroeger geen ingewikkelder spellen werden gespeeld komt denk ik vooral omdat het zo goed als onmogelijk was ze te maken.
Wat is de redenering eigenlijk? Wat ik eruit haal is een hypothese die wordt ondersteund door selectief te shoppen klassieke en moderne spellen. Maar ik mis iets in de trant van een argument, een theorie die de hypothese zou moeten ondersteunen.
Nog even afgezien van het feit dat ik meer intellectuele uitdaging zie een spel als Civilization dan een potje boter kaas en eieren (en appels en peren) heb ik vooral vragen:
Wat is culturele decadentie precies?
En als technologische vooruitgang dat al zou veroorzaken: hoezo is dat dan onwenselijk?
Je geeft in het stuk het onderscheid zelf al aan.
Een kleuter van 4 kan schieten in DOOM met 25 man een moeilijke eindbaas in World of Warcraft verslaan vereist intelligentie, timing en het co-ordineren van 25 mensen die zich geen eens in dezelfde ruimte bevinden.
Hoe veel intelligentie het computer spel vereist is afhankelijk van het gekozen spel en het niveau waarop het gespeeld word.
Ben het absoluut niet eens met het stukje maar dit filmpje past er wel goed bij.
Misschien moet je computerspelletjes eerder vergelijken met TeeVee kijken dan met andere spelen.
Concreet kun je je dus afvragen: heeft de introductie van de spelcomputer ertoe geleid dat er minder geschaakt wordt?
Daarnaast denk ik -maar ik kan het niet hard maken- dat de opkomst van de spelcomputer ook ertoe heeft geleid dat er meer gezelschapsspellen gespeeld worden. Kijk naar de opkomst van Kolonisten rond 2000 en het hele 999-genre in z’n kielzog. Dat spel schijnt trouwens ook een goede ’slimmaker' te zijn, ook omdat er veel van je social skills, icm verschillende aspecten van intelligentie wordt gevraagd.
@9: Ok, die is inderdaad wel geweldig. Ik heb hem nu al drie keer gekeken en nog mis ik van alles :).