De sprong voorwaarts
COLUMN - Een voorbeschouwing op het lang verwachte regeerakkoord. Met aanbevelingen voor de formateurs.
De Grote Sprong voorwaarts van Mao is al weer een halve eeuw geleden en erg mooi liep het niet voor de Chinezen: het rode boekje, processen, honger… Met utopisten kun je beter oppassen, zo hielden mijn studiegenoten mij waarschuwend voor, en beperkten zo mijn groei in radicale richting.
Nu struikel ik weer over een sprong: van Naomi Klein in “neen is niet genoeg”. Zij heeft in Canada een sprongmanifest gemaakt, dat de mondiale crisissen verbindt. Wat bereiken wij met het incrementele beleid, het voorzichtig prutsen aan marginale verbeteringen? In de lijstjes doet ons land het goed, maar moeten we tevreden achterover leunen? Wat gaan we lezen in het regeerakkoord van vier heren? Inspirerende vergezichten?
Niks utopie
Het dominante neo-liberale gedachtengoed moet niks hebben van utopisch denken: Rutte zag er een olifant in, die hem het zicht op de horizon belette. Voor radicaal beleid is in een meer partijen systeem meestal onvoldoende steun, behalve in crisistijd: ons Deltaplan is een mooi voorbeeld.
Veel partijen hebben we door ons stelsel van evenredige vertegenwoordiging. Dat tempert de neiging tot radicale oplossingen. Ook een gewortelde traditie van collegiaal bestuur draagt bij aan dat matige. In mijn vak komt ook het “pacificatie-denken” voor, grote verschillen tussen religieuze groepen, die aan de top worden overbrugd. De vorige coalitie had “bruggen bouwen” als motto.
