Zuid-Korea wil helemaal geen dialoog

Wederom een gastbijdrage van Bas Verbeek, correspondent in Zuid-Korea. Lees ook zijn blog.

En toen was het weer stil in Panmunjom. Een paar dagen nadat de gesprekken tussen de Korea’s vastliepen sputterde de wederzijdse scheldmachine nog even door, maar nog geen week later zijn we weer terug bij de orde van de dag. Gaat Noord-Korea zijn frustratie uiten in een militaire provocatie? Is de verjaardag van Kim Jong-il aanleiding om middels militaire provocatie zijn zoon verder te installeren? De conservatieve kranten schreven: wil Noord-Korea wel écht dialoog? De boosaardige communisten wilden immers niet toegeven dat ze de Cheonan hebben getorpedeerd en schuldig zijn aan het Yeonpyeong incident – de voorwaarde voor het Zuiden om de gesprekken voort te zetten. Omdat het erg curieus is te eisen dat een verdachte eerst zijn daad toegeeft voordat het proces begint, wil ik het graag omdraaien: wil Zuid-Korea wel écht dialoog?

Terwijl het volk verhongert, wordt er grof geld uitgegeven aan het leger, paleizen en nucleaire reactoren. In plaats van menselijke prioriteiten te stellen in zijn budget, doet Noord-Korea een beroep op het buitenland om de honger te bestrijden en zo zijn onmenselijke mismanagement en militaire politiek voort te kunnen zetten. Natuurlijk zijn Zuid-Korea en de VS hier doodmoe van. Ze willen zich al jaren best inzetten om het land vooruit te helpen, maar als de geboden hulp telkens weer resulteert in een wapen dat recht in het gezicht van de gever gericht wordt terwijl het volk blijft lijden, is dat dubbel frustrerend. Het is op zichzelf niet gek dat de huidige Zuid-Koreaanse regering roept: ammehoela, zoek het lekker zelf maar uit. Als Noord-Korea écht vooruit wilt, moeten ze akkoord gaan met harde voorwaarden. Dat het voedsel door de buitenlandse hulporganisaties zelf tot in de keuken van de Noord-Koreanen wordt gebracht. Dat ze er vrij kunnen rondlopen om een oogje in het zeil te houden om te voorkomen dat het leger het voedsel komt ophalen. Dat Noord-Korea zich ontwapend voordat er serieuze zaken gedaan worden.

Pyongyang heeft dat soort consessies nooit gedaan. Met de beschikbare middelen blijven vele NGO’s én GO’s zich desalniettemin inzetten voor de Noord-Koreaanse bevolking. Lovenswaardig. Natuurlijk moeten alle mogelijkheden worden benut om Noord-Korea vooruit te krijgen, het land mee te laten doen. Je kunt Zuid-Korea moeilijk beschuldigen van het gebrek aan wil om te investeren in het land – bij handel maken zij ook immers winst. Waar je de Zuid-Koreaanse regering wel van kunt beschuldigen is dat ze zich laten leiden door trots en hun – begrijpelijke – frustratie. De strijd tussen de twee Korea’s is veel opzichten een hanengevecht, gedreven door trots en niet door ratio. De tegenstander is altijd de boosdoener. Van een land als Noord-Korea is een lastercampagne niet zo’n big deal – we lachen er met z’n allen toch een beetje om als Pyongyang met termen strooit als warmonger en Korean puppets. Minder grappig is dat als Zuid-Korea een dergelijke lastercampagne start, het er in de wereld in gaat als zoete koek.

Dialoog of schuldverklaring?
Zuid-Korea begon vorig jaar een omvangrijke campagne tegen Noord-Korea toen het schip de Cheonan zonk. Noord-Korea was daar schuldig aan, zei de Zuid-Koreaanse regering. Net als in Noord-Korea, wordt in Zuid-Korea vijandelijk sentiment gebruikt voor eigen electorale doeleinden. Propaganda, met een ander woord. Het zwartmaken van Noord-Korea kwam in dit geval goed van pas om steun te krijgen voor de militaire politiek van president Lee Myung Bak. Een meer direct motief zou kunnen zijn dat er gênante fouten zijn gemaakt op het verongelukte schip; het zou teveel electorale schade opleveren als uit zou komen dat de Zuid-Koreaanse marine bij de grenswateren loopt te stuntelen. Maar dan kom je in het samenzweringscircuit terecht. Feit is dat de conclusie uiterst dubieus is en de regering het euvel electoraal uitbuitte. Het is toch bijzonder verdacht dat een schip zinkt, er eigenhandig onderzoek wordt gedaan en de vinger wordt gewezen naar usual suspect Noord-Korea. Dat is hetzelfde als dat je je gehate buurman beschuldigd van inbraak, je met eigen vergaard dubieus bewijs op de proppen komt en de buurman zonder verweer de bak in gaat. Eerder blogde ik al over de onwaarschijnlijkheid dat Noord-Korea schuldig was aan het incident.

Ondanks alle kritiek op het onderzoek, hield de Zuid-Koreaanse regering voet bij stuk: Noord-Korea heeft het schip getorpedeerd. Toegeven dat het inderdaad maar een smoesje was – om welke reden dan ook – zou natuurlijk zelfmoord zijn. Om verder te praten met Noord-Korea zou de regering het Cheonanverhaal op een laag pitje kunnen zetten, maar tien maanden wordt het opgeworpen als hét struikelblok voor dialoog. Zuid-Korea zegt best te willen praten, maar dan moet Noord-Korea eerst toegeven dat ze het schip getorpedeerd hebben. Noord-Korea wilt juist aan tafel gaan om uit te leggen dat ze daar niks mee te maken hebben. En dat wat betreft Yeongpyeong het probleem van twee kanten kwam. Ze zijn bereid óveral over praten terwijl Zuid-Korea alleen aan lijkt te schuiven om een handtekening onder een schuldverklaring gezet te krijgen. Natuurlijk gaat Noord-Korea niet iets toegeven dat ze niet gedaan hebben. Al hebben ze het wel gedaan, dan moet daar eerst maar eens degelijk bewijs voor komen. Vervolgens roept Zuid-Korea dat Noord-Korea onwelwillend is. De pot verwijt de ketel…

Peace sells, but who’s buying?
Waarom zaagt Zuid-Korea zo door over de schuldbekentenis en excuses? De regering zelf weet dondersgoed dat het gesjoemeld heeft met het onderzoek naar de Cheonan, dus zijn ze zich bij voorbaat bewust dat Noord-Korea niet akkoord zal gaan. Een perfect scenario om de lastercampagne voort te zetten: kijk, wij willen aan tafel, maar het eigenwijze Noord-Korea is onwelwillend. Prima headlines om te laten zien dat Myung Bak het gelijk aan zijn zijde heeft: met Noord-Korea valt niet te praten en de enige mogelijke opstelling is om te blijven investeren in het Zuid-Koreaanse en Amerikaanse leger. Met de poging tot zogenaamd dialoog creëert de regering de schijn van diplomatiek, maar het is niets meer dan een legitimatie om de eigen politieke koers voort te zetten.

Het is duidelijk dat Noord-Korea wél serieus wil praten. Hoewel je ook zou kunnen denken dat ook zij op een mislukking azen om dat als propaganda te kunnen gebruiken, lijkt het land uit pure wanhoop een campagne te zijn gestart om buitenlandse handel en humanitaire hulp op gang te krijgen. Het gaat bijzonder slecht met de Noord-Koreaanse economie; de deur openzetten voor het buitenland lijkt de enige optie. Daar liggen best wat mogelijkheden voor Zuid-Korea, die harde voorwaarden kan stellen mocht Noord-Korea serieus toenadering zoeken. Maar er is teveel wantrouwen. En waarom zou Zuid-Korea de relatie met Noord-Korea überhaupt willen verbeteren? Liever melkt zakenman Myung Bak de vijandschap met Noord-Korea nog wat verder uit. Meer ruzie met Noord-Korea betekent immers florerende (militaire) zaken met de VS, meer nationaal sentiment en zodoende meer mogelijkheden om het electoraat handig onder de duim te houden. Een leugentje wil daar nog wel eens bij helpen.