In onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: de Maasai sluiten een verbond met de leeuwen, zonne-energie als de zon niet schijnt, duurzame wijnbouw en gedeeld autogebruik.
24 uur per dag zonne-energie
Fossiele brandstoffen worden schaarser en daardoor zullen de prijzen stijgen. Het zal straks onrendabel zijn om fossiele brandstoffen te stoken voor de elektriciteitsproductie. Het Internationaal Energie Agentschap prognosticeert dat in 2050 de helft van alle elektriciteit afkomstig is uit duurzame bronnen, en maximaal 11 procent uit zonne-energie. Het probleem is alleen dat zonnepanelen geen energie leveren als de zon niet schijnt. Bij Torresol Energy in het Spaanse Andalusië hebben ze daar nu wat op gevonden.
Torresol Energy ontwikkelde een systeem dat werkt als een grote batterij. Flexibele zonnepanelen reflecteren het zonlicht op een centrale ontvanger. Die geconcentreerde zonne-energie wordt geabsorbeerd door natrium- en kaliumnitraten, die men omlaag pompt en in gesmolten toestand opslaat in een tank, om ze op een later tijdstip weer om te zetten in energie. De tanks hebben voldoende opslagcapaciteit om de turbines 15 uur te laten draaien, zodat er ook zonne-energie geleverd wordt als de zon niet schijnt.
Het gedeelde belang van mens en beest
Al eeuwenlang hoeden de Maasai in het zuiden van Kenia hun kuddes en vallen roofdieren als de leeuw die kuddes aan. Reden voor de Maasai om op ze te jagen. De leeuw delft daarbij het onderspit: waren er twintig jaar geleden in heel Afrika nog 120 duizend, nu zijn er nog maar 25 duizend.
De Maasai Land Preservation Trust probeert het tij te keren. Herders ontvangen nu financiële compensatie als hun vee ten prooi valt aan de leeuwen. De Maasai leren met andere ogen naar de werkelijkheid te kijken: wilde dieren als de leeuw vormen niet langer een bedreiging, maar zorgen door hun grote aantrekkingskracht op toeristen voor inkomen. Niet langer verwerven jonge Maasai-krijgers aanzien door een leeuw te doden. Nu vertellen de ouderen hen om naar school te gaan en werk te zoeken. De leeuwen varen er wel bij: hun populatie in het Maasai-territorium groeide in een paar jaar tijd van 5 tot 45 leeuwen.
Betere wijn, meer biodiversiteit
Eenderde van alle broeikasgassen is afkomstig van de landbouw, vooral door het grootschalige gebruik van meststoffen en pesticiden, jaarlijks goed voor 40 miljard dollar. De chemicaliën leiden bovendien tot een drastische afname van de biodiversiteit.
Shafer Vineyard in de Californische Napa Valley gooide het roer om en besloot haar wijnbouw te verduurzamen. Ze legden irrigatievijvers aan, hergebruiken afvalwater en laten zonnepanelen de benodigde energie leveren. Chemicaliën zijn uitgebannen. Nu plant men groenbemesters tussen de druivenstokken en zet men roofinsecten in tegen schadelijke insecten. Het resultaat: gezondere grond, minder bodemerosie en minder onkruid. Lastig is wel dat de groenbemesting ook knaagdieren aantrekt, maar gelukkig lokken die op hun beurt weer roofvogels. De wijn zelf is er ook op vooruitgegaan.
Gedeeld autogebruik heeft de toekomst
In Duitsland groeide het aantal mensen dat een auto deelt in 2010 met 20 procent, waarmee Duitsland koploper is in Europa. Autofabrikanten als BMW hebben dit gat in de markt inmiddels ook ontdekt. Ze ontwikkelen nieuwe modellen specifiek voor deze markt.
Dat is goed nieuws voor het milieu, want bijna een kwart van de CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door het wegtransport. De auto’s die voor de nieuwe markt worden ontwikkeld, zijn kleiner en stoten 20 procent minder CO2 uit dan de gemiddelde Duitse auto. Elke gedeelde auto vervangt 4 tot 8 individuele auto’s. Bovendien worden er minder ritten mee gemaakt. De autofabrikanten kijken al inmiddels weer verder, naar de elektrische auto. Die is weliswaar veel duurder in de aanschaf, maar ook veel goedkoper in het gebruik.
Sargasso is benieuwd naar uw suggesties om onze milieuproblemen aan te pakken. Kent u mooie initiatieven die meer aandacht verdienen, plaats ze dan in de reactieruimte.
Reacties (18)
Absorbtie door natrium- en kaliumnitraten…moet dat? daar dreigen toch tekorten (kunstmest)? Waarom niet gewoon in waterstof?
Producenten el.auto’s zien Nederland als test/ gidsland (gisteravond Pr. M. v. Oranje bij P & W.). Maar ja, vindt maar eens een stopcontact…
Zon thermische centrales zetten zonne-energie in warmte van ongeveer 300 GrC en die warmte via een Rankine cycle naar elektriciteit. De keten zon – warmte – opslag – Rankine cycle is goedkoper dan de keten zon – elektriciteit – elektrolyse – brandstofcel- elektriciteit.
Al dat gefilosofeer over opslag is leuk, maar irrelevant. Er is nog een overmacht aan fossiel opwekvermogen op de markt, zwaar gesubsidieerd en met regelgeving beschermd door ons fossiele regime.
Voorlopig is het meest belangrijk om meer duurzaam opwekvermogen te bouwen, zoals windparken en zonnestroom installaties op je eigen dak.
Elk stukje duurzaam opwek vermogen is goed, want duurzame stroom en gas heeft voorrang op het net, dus drukt fossiele energie van het net.
NU is het meest belangrijk om geschikte windpark locaties aan te wijzen, want het fossiele regime heeft daar enkele vervelende anti constructies voor bedacht: lelijke, geconcentreerde windparken, van grote bedrijven.
Zo proberen ze te voorkomen dat mensen in een eigen windpark hun eigen stroom opwekken. Het regime mist dan mogelijk de energiebelasting.
Door grote bedrijven te helpen grote windparken te bouwen, zijn de exploitanten wel verplicht de duurzame stroom via de fossiele energiemarkt te verkopen, waardoor de duurzame energie moeilijk verkoopt tussen de gesubsidieerde fossiele energie, en bovendien kunnen ze die energiebelasting weer binnen harken.
Maar,
Samen kunnen burgers wel een vuist maken, wordt daarom lid van een windmolen coöperatie, of richt er zelf een op.
Het is de goedkoopste manier om duurzame energie op te wekken. Samen strijd je het gemakkelijkst tegen het fossiele regime.
Een voorbeeld is de nieuwe coöperatie Zuidenwind.
Ze doen mee in een windpark in Limburg, dus vooral voor duurzame Limburgers.
Windpark Neer is met 4 windmolens van ieder 2,3 MW voorlopig het grootste windpark van het zuiden.
Mag ik even onder de aandacht brengen dat de prijzen voor elektriciteit en gas de afgelopen decennia niet gestegen zijn. De kwh’tjes zijn zelfs gedaald, de m3tjes gas zijn gelijk gebleven. In Europa althans, waar de gasprijzen aan de olieprijs gekoppeld zijn. Daar waar de gasprijzen niet gekoppeld zijn aan de olieprijzen, zijn de gasprijzen gedaald.
In heel Europa zijn de belastingen en heffingen op fossiele brandstoffen wel in absurde mate (bijna vertwintigvoudigd, zoals Duitsland en Engeland, maar ook Nederland is het ongeveer het veertienvoudige) gestegen.
Met deze belastingen en heffingen worden allerlei milieuprojektjes gesubsidieerd, maar ook windmolens, zonnepanelen en andere ludieke experimenten die niet tot meerdere eer en glorie van de mensheid bijdragen.
Ik verkneukel me op de dag dat de overheid moet gaan kiezen. Zullen we die energiebelastingen en heffingen ten goede laten komen aan het overeind houden van een “sociale” staat of aan alternatieve energie?
Overigens, kan iemand verklaren waarom de olieprijs de laatste 5 jaar meefluctueert met de koers van de Euro?
Misschien omdat de handelsbelangen voor de dagelijks benodigdheden tegenwoordig meer bij de EU liggen dan de VS?
ik heb even zitten zoeken, maar ik kan geen goede lange termijn cijfers vinden – heb je wat refs voor me?
Ik heb slechts mijn oude afrekeningen. Ik stel vast dat de prijs per eenheid afgenomen energie fluctueert met een trend naar beneden.
Vanaf 1995 komen de heffingen op elektriciteit en gas. Aanvankelijk zijn deze heel bescheiden maar beginnen na 3 jaar fors toe te nemen. Vanaf 2003 nemen de heffingen nog sterker toe. Nu bestaat mijn energierekening voor meer dan de helft uit heffingen en belastingen. Mijn elektriciteitsverbruik is toegenomen, te danken aan keukenmachines, computers en TV’s en natuurlijk gezinsuitbreiding. Mijn gasverbruik is wel gestegen (vermoedelijk gebruik warm water en de laatste 5 jaar door een iets hoger verbruik in de periode van November tot April ) maar relatief heel veel minder dan de stijging in het elektriciteitsverbruik.
Als de heffingen er niet waren geweest, en de prijsdaling voor energie zo zou zijn als deze nu is, dan was mijn eindafrekening slechts enkele procenten hoger dan in 1991.
Gooi maar in mijn pet, maar ik constateer heel wat anders, dan wat in de mainstream media naar voren gebracht wordt.
Ik betaal dus ook niet meer voor kranten e.d. en kijk bij voorkeur ook niet naar de publieke omroepen, alhoewel de rest van de NL zenders ook niet de moeite waard is. Het enige wat me nog enigzins bekoort is Comedy central
Maar wat terugkomend op de kern van het verhaal, op het internet vind ik dit van het CBS:
http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/industrie-energie/publicaties/artikelen/archief/2007/2007-2187-wm.htm
Ik begrijp er niets meer van !
De toren in Spanje is op zich al een indrukwekkend monument
http://tinyurl.com/cd7dgr8
volgens mij is het principe van zonnewarmte->zoutoplossing opwarmen->thermoskan->warmemotor niet echt revolutionair.
en niet langer dan 15 uur, eens met #1, liever waterstof (die hoeveelheid ‘kunstmest’ per unit valt wel mee volgens mij)
Waarom niet een dikke kabel in een lus over de hele wereld? Als de zon op een kant van de wereld schijnt geeft het door naar de andere donkeren kant van de aardbol en andersom. Moet kunnen en financieel makkelijk haalbaar als we geen oorlog meer voeren op de wereld en aan olie en de dollar geen geld meer valt te verdienen….
Omdat bij het tarnsport van energie (door (hoogsspannings-)kabels veel energie verloren gaat. Het is inderdaad veel verstandiger om de energievoorziening te decentraliseren (zie reactie 003)
@Harm: Het is bekend dat er verliezen zijn bij een hoogspanningnet, maar toch wordt er nu al veel elektriciteit getransporteerd over grote afstanden.
http://en.wikipedia.org/wiki/SuperSmart_Grid
Het voordeel van decentrale opwekking is het ontbreken van transportverliezen. Bovendien ben je minder afhankelijk van anderen.
Je mist wel echter belangrijke schaalvoordelen. Bijvoorbeeld een zonnetoren, kun je die wel bouwen in het klein?
Schaalvoordelen: De meeste mensen verbouwen niet hun eigen voedsel, ze hebben het uitbesteed aan boeren die zich daar in gespecialiseerd hebben.
Energieopwekking en verbruik locaal. Logistiek de meest logische oplossing.
Onze milieuproblemen kunnen kleiner worden door minder te reizen.
Dan hoeven we minder elektriciteit op te wekken, minder olie uit de bodem te halen en minder biobrandstofgewassen te verbouwen.
Mensen reizen nu meer dan 30 jaar geleden omdat de reissnelheid hoger ligt. Als de gemiddelde snelheid omlaag gaat, zullen mensen minder snel aan een reis beginnen.
Je kunt de maximumsnelheid voor auto’s verlagen van 120 km/uur naar bijv. 80 km/uur. Veel mensen zullen dan dichter bij hun werk gaan wonen.
Je kunt de snelheid van treinen verlagen naar 70 of 80 km/uur, zodat je langer onderweg bent. Dan ga je alleen reizen als het echt noodzakelijk is.
Volgens het spoorboekje van 1892 duurt de rit van Rotterdam CS naar Utrecht 37 CS minuten, even snel als nu, bijna 120 jaar later!
@Harry: lopen van Rotterdam naar Utrecht duurt ook nog steeds evenlang als 120 jaar geleden.
Hans, welvaart en welzijn zijn toch gebaseerd op interactie tussen mensen, of niet soms?
Als wij dat gaan inperken, dat betekent dat volgens mij dat de minder kansrijke regio’s daar onder te lijden hebben. Nu ben ik van mening dat we Friesland, Groningen en Drenthe sowieso onafhankelijk moeten maken, maar toch, ik denk dat lopen naar Utrecht om daar je werk te kunnen doen, er niet aan bijdraagt.