Er zijn mensen (ook op Sargasso) die de menen dat het een oprechte doelstelling van westers, vooral Amerikaans, buitenlandbeleid is om democratie te verspreiden.
Noam Chomsky noemt dit een ‘noodzakelijke illusie’, en in zijn boek Necessary Illusions: Thought Control in Democratic Societies (1989) stelt hij dat het woord ‘democratie’ voor het Amerikaanse establishment en zijn kranten (met name The New York Times moet het vaak ontgelden in Chomsky’s werk) meestal een andere betekenis heeft dan voor het publiek. Er zijn meerdere betekenissen volgens hem, verschillende soorten ‘democratie’ voor verschillende situaties, maar voor Latijns-Amerikaanse landen betekent ‘democratie’ over het algemeen dat:
the society is under the control of local oligarchies, business-based elements linked to U.S. investors, the military under our control, and professionals who can be trusted to follow orders and serve the interests of U.S. power and privilege. If there is any popular challenge to their rule, the United States is entitled to resort to violence to “restore democracy” […]
In een vrijdag verschenen stuk op The Intercept maakt Glenn Greenwald aan de hand van 21ste-eeuwse voorbeelden aannemelijk dat sindsdien noch de Amerikaanse overheid, noch The New York Times zijn definitie van het begrip ‘democratie’ heeft aangepast.
Ook in de 21ste eeuw betekent ‘democratie’ vooral ‘onder controle’.
Reacties (8)
Chavez een democraat noemen is natuurlijk ook weer zo wat. Een dictatuur van de meerderheid is ook niet bepaald democratisch.
@1 Je kunt zeggen wat je wil van Chavez, maar democratisch gekozen was hij wel. En dan is het alles behalve democratisch om met een militaire coup een democratisch gekozen volksvertegenwoordiger te vervangen door een ongekozen marionet.
@1: Daar staat tegenover dat de kieswet van de VS (districtenstelsel, first past the pole, legalisatie van Gerrymandering, hordes opwerpen voor het actief kiesrecht) en het daaruit voortkomende tweepartijenstelsel ook maar een twijfelachtig democratisch gehalte heeft.
@1: Chavez’ rechtsstatelijke track-record is absoluut sub-Scandinavisch, dat ben ik natuurlijk met je eens. Democratie is echter een relatief begrip, en om te bepalen wanneer een bestuur dus wel of niet democratisch is, dien je het te vergelijken met besturen in andere landen.
En dan specifiek, landen die door de VS en de NYT wél als democratieën worden aangeduid: Turkije, Indonesië of El Salvador bijvoorbeeld. (Of, uiteraard, het in het stuk besproken coupplegende regime van “business leader” Pedro Carmona.) Qua democratische (inclusief rechtsstatelijke) principes scoort Chavez dan een stuk beter.
Dus dan moet je tot de conclusie komen dat de definitie van ‘democratie’ voor de NYT inderdaad niet de gebruikelijke of gangbare is, maar echt eerder iets betekent als “redelijk onder controle”.
Overigens staat Greenwald stil bij meer voorbeelden dan alleen Venezuela.
Zoals wel vaker bij Greenwald kan je er niet op vertrouwen dat hij het stuk wat hij bekritiseert getrouw weergeeft. Hij perst het stuk in de vorm van het punt dat hij wil maken.
Niet dat het nu zo’n sterk commentaar is van de New York Times (ze doen Morales tekort). Maar dat ze zich zorgen maken over de Chavez stijl autocratische leiders in Latijns Amerika, en dat daar bij Morales enig risico op bestaat, vind ik niet vreemd.
Verder houd ik niet van de kunstmatige tweedeling dat óf de VS een louter altruïstische buitenlandse politiek heeft gericht op al het goede in de wereld, óf een cynische egoïstische politiek die gericht is op het in de afgrond storten van de rest van de wereld ten bate van eigen gewin.
Datzelfde geldt voor het beoordelen van landen als Venezuela, Iran en Saudie-Arabië., uiteraard.
Per situatie beoordelen, graag.
Goed stuk Krekel. Overigens gaat het niet alleen om het ondermijnen van legitieme machthebbers in Zuid Amerika. De ellende die komt kijken met het falende drugsbeleid van vooral de VS (maar ook wij) en de War On Drugs is enorm. Hele streken in Midden en Zuid Amerika zijn in handen van drugskartels, soms in de vorm van guerrilla bewegingen.
De ellende voor de bevolking is enorm. Ze worden afgeperst, vermoord, verjaagd, met Amerikaanse wapens. De war on drugs faalt in het uitroeien van drugsgebruik op de Amerikaanse markt en exporteert het geweld naar Centraal en Zuid Amerika.
In Colombia en Peru werd ik vaak als eerste gevraagd of ik Gringo was, maar als bleek dat je uit Europa kwam was je okay. Veel mensen in Zuid Amerika hebben donders goed door hoe weinig democratisch het gedrag van Amerika is. Ik durf te stellen dat Zuid Amerikaanse landen gemiddeld veel democratischer zijn dan de VS, en dat is in twee decennia tijd bereikt.
Ja. Maar Chomsky is bijna dood en zijn erfenis wordt door de Amerikanen verkwanseld. Democracy Now bestaat maar is toch niet main stream.
Wat nu denk ik altijd bij dit soort berichten.
Eens. (Niet helemaal, want je haalt iets door de war, maar in de hoofdlijn.)
Het punt is dan ook niet dat de VS (of het westen in het algemeen, of welk ander land dan ook) bijzonder laaghartig is; het punt is dat de VS (of het westen in het algemeen, of welk ander land dan ook) ook niet bijzonder vroom is.
‘Democratie verspreiden’ als doel op zich, zelfs wanneer dit haaks staat hun eigen belangen, zal geen enkele staat zomaar doen. Dat is het punt.
Het wordt hier zo verkocht (en geslikt!) alsof wij (als enige staat/machtsblok in de geschiedenis) dit wel doen.
Dat is (natuurlijk) onzin.