LONGREAD - Het optimisme van vóór 1914 is weer helemaal in zwang. Verlichtingswaarden verspreiden zich over de wereld, rationaliteit en humanisme nemen toe, het beschavingsproces zet zich voort, oorlog en geweld worden uitgebannen. Dat is de theorie, en de cijfers bewijzen het.
De Britse filosoof John Gray meent dat de wens de vader van deze gedachte én de bijbehorende cijfers is.
(ca. 4500 woorden, dus bewaar voor wanneer je tijd hebt … )
Reacties (25)
John Gray mag dan cijfers bekritiseren, hij heeft zelf helemaal geen cijfers. Wat overblijft is een waterval aan woorden en pessimisme die nergens op gebaseerd zijn.
Kom op zeg, kijk om je heen… De wereld wordt alsmaar beter in elk denkbare richting.
@1: Ik wilde iets soortgelijks zeggen, maar je bent me voor.
Pinker gebruikt cijfers, Grey slechts anekdotes over geweld.
@1: @2: Tsja, we leven natuurlijk in de beste wereld aller werelden en het kwaad is niet zelfstandig intrinsiek maar bestaat alleen bij de gratie van het goede.
Jullie zijn zo geïndoctrineerd door het christelijke (dan wel monotheïstische) dat het je blijkbaar impliciet is geworden dat het goede altijd boven komt drijven.
Even weer met beide beentjes op de grond mensen: er is geen god en goed en kwaad zijn in evenwicht. Soms zit het mee, soms zit het tegen.
En wie denkt dat er nooit meer oorlog komt, dat we uiteindelijk allemaal in vrede gaan leven, duifjes om het hoofd en zo. Dream on… Het is een Panglossiaanse wereld die wordt onderhouden door de leerlingen die nooit wijzer worden. #1 en #2 dus
Zuiver,
Geloof vooral wat je wilt geloven. De feiten staan aan de zijde van optimisten, daarover is geen debat.
Wetenschappelijke theorieën kun je alleen verwerpen als je er een betere theorie voor in de plaats zet. Dat doet Gray niet. Dat kan hij ook niet. Het enige wat hem rest, is precies hetgeen jij doet: bazelen over naïeviteit, dromerigheid, utopisme e.d.
In mijn toekomst zie ik regenbogen en konijntjes, richt jij je maar op donderwolken en beren op de weg.
@1 & #2 (& #4): Jullie hebben het stuk niet gelezen blijkbaar, maar een aantal van die anekdotes zijn juist bedoeld om korte metten te maken met Pinkers cijfers; enerzijds omdat Pinker een hoop niet meeweegt in zijn cijfers, anderzijds omdat er moeilijkheden aan het kwantificeren van slachtoffers van geweld kleven die ook maar wat gretig over het hoofd worden gezien.
En dat is nog naast deze substantiële doorverwijzing:
En er staat nog meer dat jullie optimistische mystiek onderuithaalt, dus lees het liever gewoon.
En, inderdaad, kijk ook vooral om je heen: de 20ste eeuw was de dodelijkste tot nu toe. Het feit dat die bloedigste eeuw der eeuwen geen einde heeft gemaakt aan dat de optimistische orthodoxie van wegkijkers, bewijst al dat het geloofsartikel voortkomt uit een psychologische behoefte, en niet uit de werkelijkheid.
En dat mensen het liever negeren, draagt ook weer bij aan het feit dat de wereld steeds bloediger wordt … draagt bij aan het feit dat de 21ste eeuw zomaar nóg bloediger dan de 20ste kan worden.
Jullie bastaarden proberen het eschaton te immanentiseren! …
Ook afgezet t.o.v. percentage vd wereldbevolking?
@5:
Heb jij ook cijfers waaruit blijkt dat Pinkers stelling niet klopt, in plaats van anekdotes?
Gecorrigeerd voor het aantal mensen was de 20e eeuw dus niet de meest bloedige eeuw.
(en Pinker gebruikt een brede definitie van geweld, dus het gaat zeker niet alleen over dood door oorlog).
@6: Ten eerste, ja, ik dacht zelfs met gemak …
Ten tweede, aan de waarde van zoiets afzetten tegen de totale wereldbevolking moet je sowieso twijfelen. Een uitzonderlijke meervoudige moord zou van Liechtenstein in procenten het gewelddadigste land ter wereld kunnen maken, terwijl iedereen begrijpt dat het er niettemin een stuk vreedzamer is dan in sommige Afrikaanse of Zuid-Amerikaanse landen. Bij tijdvakken werkt dat net zo. Het geweld van de 20ste eeuw, uitzonderlijk in zowel schaal als cynisme, kun je niet zomaar wegstrepen omdat we aan de andere kant een hoop compensatievolk hadden.
@7:
Voor de mensen die het stuk gelezen hebben is het vrij komisch wat je nu zegt. Precies dit moderne koffiedik kijken in cijfers wordt in het laatste deel op de hak genomen.
De werkelijkheid laat zich niet altijd zo makkelijk vangen in cijfers, dat is juist een van Grays punten:
Dat mensen hun geloofsartikelen tegenwoordig in stand houden met het negeren van dat feit een ander.
@9:
En een extreem zwaktebod in dit verband.
Ik heb het stuk wel degelijk gelezen. Dat Gray zegt dat de werkelijkheid zich niet laat vangen in cijfers was mij duidelijk, maar daarmee nog niet waar.
@6: Waarom zou je dat willen? Bloed neemt toch niet af in volume als je het in een groter vat giet?
@10:
Niet als er goede argumenten bij staan waarom je dat in dit geval gewoon niet zomaar kunt negeren.
Als je iets op te merken hebt aan die argumenten, als je een goede reden hebt om te vinden dat ze ongeldig zijn, dan mag je dat natuurlijk zeggen. Dat je ze in plaats daarvan maar gewoon negeert is inderdaad een zwaktebod.
In dat geval zou je ook in kunnen gaan op zijn bezwaren op de punten die je steeds inbrengt, in plaats van die punten gewoon te herhalen zonder de tegenwerpingen überhaupt te adresseren.
@4: In mijn toekomst zie ik regenbogen en konijntjes, richt jij je maar op donderwolken en beren op de weg.
Wow, stupiditeit komt in alle kleuren van de regenboog.
@6
Harde cijfers over oliestaten: hoge olieprijs == oorlog
http://www.washingtonpost.com/blogs/monkey-cage/wp/2015/03/09/to-understand-russia-think-of-it-as-an-ordinary-petrostate-as-opposed-to-an-extraordinary-superpower/
He waar zijn de grote bekken gebleven die “de cijfers” willen zien?
@15: Mwah, zien we niet bij VK, Noorwegen, Canada en Koeweit. Of Malesie, Brunei en Mexico.
Uitzonderlijk in schaal, dat klopt, maar is dat niet gewoon omdat de industrialisatie pas oorlog en genocide op industriële schaal mogelijk heeft gemaakt?
Ik ben geen belijdend lid van de kerk van het vooruitgangsgeloof, maar aan de andere kant: we kennen in Europa al zeventig jaar vrede, niemand peinst hier nog over oorlog onderling, we hebben ook helemaal geen trek in oorlog met Rusland. Dat is in de vijftien voorgaande eeuwen meestal anders geweest.
En ook als je Noord- en Zuid-Amerika bekijkt: daar zijn wel oorlogen, maar niet zozeer tussen staten onderling.
@15: hoge olieprijs == oorlog
De vraag is hier wat is oorzaak en wat is gevolg.
De grafiek is te grof om daar iets over te zeggen.
@14: in de 16de eeuw: 1,6 miljoen doden.Maar wat is een conflict related death? De verovering van Mexico door de Spanjaarden leidde tot een complete ontvolking. Schattingen zijn er van de bevolking die met meer dan 90 procent afnam in een eeuw tijd. Dat komt op vele miljoenen doden, schattingen zijn er van een bevolking die zakte van 20 miljoen naar 1 miljoen.
@18:
Ja natuurlijk, maar dat zou juist zorgen moeten baren, en geen optimisme.
Het punt is hier voor de duidelijkheid ook niet dat de mens an sich gewelddadiger wordt o.i.d., maar simpelweg dat de toepassing en gevolgen van geweld – in tegenstelling tot wat leden van de optimistische kerk zichzelf en ons willen wijsmaken – niet afnemen.
Onderling niet nee, en dat stemt inderdaad hoopvol ben ik met je eens, maar we zijn ondertussen ook bepaald geen pacifisten geworden, naar buiten toe zijn we nog altijd gewelddadig. In sommige gevallen doen we er zelf actief aan mee, in de meeste gevallen hebben we het geweld uitbesteed aan de plaatselijke machthebbers om hun eigen bevolkingen onder de duim te houden of laten we het geweld aan onze grote broer Amerika over.
Ook de rol van kernwapens in vrede moeten we niet onderschatten. Steven Pinker ontkent die invloed zelfs volledig begrijp ik uit Grays stuk, maar zonder kernwapens geloof ik in elk geval niet dat de Koude Oorlog bij ‘proxyoorlogen’ (oorlogen bij volmacht) was gebleven.
Ik vind het opmerkelijk dat je dit zegt, aangezien het havikennarratief momenteel nog altijd dominant is in hele westen, en ook hier op Sargasso. Oorlog is meestal niet het uitgesproken doel, men maakt zichzelf wijs dat de druk opvoeren totdat Rusland vriendelijk lachend en vreedzaam zijn contra’s terugtrekt en de Krim weer teruggeeft de bedoeling is, terwijl echt niet iedereen die deze boodschap verkondigt zo wereldvreemd en onwetend is daar echt in te geloven (hier op Sargasso wel waarschijnlijk).
Voor vreedzaamheid is ook begrip en verplaatsing in andermans standpunt nodig, in het geval van Rusland is dat het afgelopen jaar echter volledig taboe gebleken. Niet alleen op Sargasso hebben we meerdere reaguurders rondlopen die rol van huis-McCarthy op zich nemen iedere keer als iemand het waagt te zeggen dat Rusland zich misschien echt wel een beetje bedreigd voelt door NAVO, maar ook in de grotere Nederlandse mediaplas duikt de gedachtepolitie al snel op als iemand zoiets zegt. Wij zijn goed, de Russen fout, en daarmee basta. De Russische kant van het verhaal is onzegbaar, taboe, zelfs bepaalde feiten die ondertussen allang erkend zijn door alle kanten worden in de media slechts heel stilletjes en heel mondjesmaat gefluisterd wanneer ze het ’two-legs-bad’-beeld zouden kunnen verstoren.
Ik zie dit dus blijkbaar 180 graden anders dan jij: ik zie geen hang naar vrede, maar hoor een continue oorlogstrommel. (In Rusland trommelen ze ondertussen net zo hard natuurlijk.)
____
Maar het gaat hier natuurlijk over een veel bredere trend die optimisten denken te zien, namelijk dat de opmars naar het Duizendjarige Vrederijk zich voortzet en het geloof dat we er al bijna zijn. (Datzelfde optimisme als van vóór 1914 dus.)
Maar zelfs al staan we onszelf toe om de periode 1914-1945 uit het hoofd te bannen, om die eventjes te zien als een betekenisloze aberratie … met andere woorden als we onszelf toestaan om oogkleppen op te zetten om ons zicht te beperken tot de laatste 70 relatief vreedzame jaren in Europa … dan nog is dat natuurlijk geen enkele garantie dat dit deel uitmaakt van een trend, zoals de optimisten graag zouden geloven.
Merk op wat je aan het begin van je reactie zei:
Kernwapens, en het reële vooruitzicht van algehele vernietiging, hebben ons tot vrede gedwongen. Dat goed nieuws vanwege die vrede, maar slecht nieuws vanwege dat reële vooruitzicht van algehele vernietiging.
Zeker als je ziet hoe roekeloos Rusland en NAVO met elkaar en het onderlinge brinkmanship omspringen, en de onzekerheid of we aan de “val van Thucydides” m.b.t. China weten te ontkomen, is er geen enkele reden om te aan te nemen dat het nooit tot een grootschalige kernoorlog komt … zoals impliciet in iedere toekomstvisie van een optimist gesteld wordt.
Dus zelfs al zou er een opgaande trend naar vrede zijn (die er niet is) wat is die dan nog waard na een Nucleaire Totaalholocaust?
(daarna heerst er overigens wel langdurige vrede, dat is waar … )
Sommige mensen verdenk ik er trouwens ook van opzettelijk (maar onbewust) op het Einde der Tijden af te sturen, gedreven door het rotsvaste geloof dat ze daarmee Gods Wil ten uitvoer brengen, gecombineerd met het geloof dat zij tijdens de Opname van de gemeente (‘The Rapture’) de dans wel zullen ontspringen.
Die bastaarden wíllen het eschaton gewoon immanentiseren! …
@14 Bedankt voor het plaatje, maar hier zijn zo veel statistische fouten en interpretaties gemaakt (kijk alleen al naar de eenheden waarin grootheden zouden moeten zijn). Je zet stroomgrootheden (doden per 100 jaar), af tegen momentopnamen (inwoners in jaren ’50 van die eeuw). Het percentage zegt niks over de prevalentie en dodelijkheid van oorlogen. Wat je eigenlijk wil weten is zoiets als: “Hoe groot is de kans dat iemand in zijn leven door oorlog komt te overlijden?” Zelfs als je al iets hebt als: “Hoe groot is de kans dat ik per jaar aan iets oorlogsgerelateerd overlijd?” wordt al vertekend. In die grafiek (in #14), wordt levensverwachting niet meegenomen.
Overigens kan dat, afhankelijk van welke cijfers men gebruikt (#9), nog een stuk slechter uitpakken. Bij gelijke mortaliteitscijfers (door oorlog, per jaar) over de jaren heen, maar met een groeiende levensverwachting, is het waarschijnlijk dat je door oorlog om het leven komt in een ‘langlevende’ samenleving, dan in een samenleving met een kortere levensverwachting.
@23: Bedankt voor het plaatje,
De vraag naar het plaatje kwam van #6, dus misschien kan je hem beter lastigvallen met je statistische mumbojumbo (het stock/flow probleem is hier ook niet van toepassing)
@24 Topargumenten! Ik zal ze ter harte nemen.
P.S. #25 is, in tegenstelling tot #23, wél sarcastisch. #su heeft namelijk wel iets bijgedragen, jij niet.