Zo meldt het CBS:
Het gebruik van zorg blijkt samen te hangen met opleidingsniveau. Lager en hoger opgeleiden hebben elk een specifieke zorgconsumptie. […]
De samenhang tussen opleidingsniveau en zorggebruik komt deels voort uit verschillen in leeftijd en geslacht. […]
Als rekening wordt gehouden met deze verschillen, dan zouden de verschillen tussen lager en hoger opgeleiden voor de consulten met de huisarts, ziekenhuisopnamen, dagopnamen en voorgeschreven medicijnen verdwijnen. Hoger opgeleiden zouden dan juist meer naar de specialist, tandarts, fysiotherapeut en alternatieve genezer gaan en ze zouden meer vrij verkrijgbare medicijnen gebruiken dan lager opgeleiden. Een mogelijke verklaring is dat hoger opgeleiden meer kennis hebben van ziekte en gezondheid en meer aandacht hebben voor preventie.
Maar ‘meer kennis van ziekte en gezondheid’ kan toch nauwelijks verklaren dat hogeropgeleiden naar de alternatieve genezer gaan…
Kortom: een lage opleiding correleert met, maar is niet de oorzaak van een hoge zorgconsumptie. Integendeel.
De oorzaken van een hoge zorgconsumptie zijn allereerst zaken als geslacht (vrouwen hebben doorgaans meer zorg nodig dan mannen – kinderen! – en zijn gemiddeld lager opgeleid dan mannen) en leeftijd (ouderen zijn doorgaans lager opgeleid dan jongeren en hebben – wat een toeval! – meer zorg nodig).
Dus zullen we het voortaan niet meer hebben over onwetende/onverantwoordelijke lageropgeleiden die te veel zorg gebruiken?
Reacties (20)
Ik vermoed dat lager opgeleide mensen vaker dan hoogopgeleide mensen zouden gaan als ze er het geld voor zouden hebben.
Dát, en natuurlijk de “baat het niet, dan schaadt het niet”-clausule.
Meer contacten volgens het CBS, maar minder kosten volgens andere onderzoeken, even uit mijn hoofd in een verkenning over de toekomst van de zorg door het SCP.
Dus Jeroen, voordat je het over oorzaak/gevolg/correlatie hebt, wil je eerst even beter naar de cijfers kijken?
@1: Aan de andere kant, hoogopgeleiden zijn eerder geneigd iets te geloven dan laagopgeleiden omdat ze zichzelf verwarren met argumenten waarom het waar zou kunnen zijn. Dat terwijl laagopgeleiden het idee verwerpen zodra het niet past in hun ‘frame of mind’. Ook opvoeding zal er een rol in spelen, daar waar laagopgeleide kinderen naar mijn mening al eerder in aanraking komen met mensen die hun bedonderen. In de volksmond noemen ze dat ook wel “straatwijsheid”.
Het bovenstaande, in combinatie met meer geld hebben is regelrechte kassa in het anders zo ‘nuchtere’ Nederland. Nederland is de verplichte stop van elke charlatan die in eigen land weggejaagd is.
voetnoot: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19733444
@2:
Je bedoelt dat hogeropgeleiden minder zorgkosten maken dan lageropgeleiden?
Dat lijkt me logisch: de tandarts en alternatief genezer lijken me goedkoper dan een ziekenhuisopname.
Dat neemt niet weg dat een lagere opleiding vaker voorkomt bij mensen die uit de aard der zaak meer zorg nodig hebben: ouderen en vrouwen.
Dus dan speelt de onverstandigheid of onwetendheid van lager opgeleiden geen rol bij de hogere zorgkosten die ze maken.
Of begrijp ik je niet goed?
@4: Definieer zorgconsumptie.
Dat lijkt me nogal een diverse categorie waaronder echte kwakzalverij valt maar bijvoorbeeld ook de fysiotherapeut die een reguliere behandeling combineert met osteopathie of pijnbestrijding middels acupunctuur. Ook het gebruik van medicinale wiet valt eronder. En in feite zelfs het gebruik van nicotine door mensen met schizofrenie:p Hoewel je die laatste twee groepen hier vast niet bedoelt:p
Waarom niet? Volgens mij wil je de indruk wekken dat “alternatieve genezer” gelijkstaat aan “kwakzalver” en een keuze voor een alternatieve genezer irrationeel zou zijn en dus bij hogeropgeleiden minder vaak voor zou komen. Dat lijkt me klinkklare nonsens. Onderbouwing alstublieft.
@3
Gezien het hartstikke echte placebo-effect: who cares?! Of je je nou door de huisarts wijs laat maken dat je een echte pil krijgt of dat zelf doet maakt in mijn beleving geen zak uit.
@6
Hmm, volgens mij gaat dat inderdaad op voor 90% van de alternatieve geneeswijzen. Maar goed, een en ander hangt inderdaad totaal af van de definitie van “alternatieve genezer”.
@3: Van de andere kant vermoed ik dat laag-opgeleiden zich vaker laten overtuigen door “astro tv”.
Waarom zij hier niet hun “straatervaring” benutten, weet ik niet.
@6: Ach, een goede kennis van mij heeft schurft laten ontwikkelen omdat haar ‘eczeem’ wel over zou gaan met homeopathie. Het kwam immers door lactose, ook al had ze geen lactose intolerantie. Dat ze al 3 weken niet uit huis was gegaan vanwege de jeuk nam ze voor lief.
Nog leuker was dat zelfs bij ons thuis alles ontsmet mocht worden toen we haar eindelijk zo ver hadden gekregen om toch naar een ‘mainstream pro-pharma’ arts te gaan. Die had in zijn carriere nog nooit zo’n uitbraak meegemaakt.
Zo onschuldig is het dus niet altijd, zie ook Sylvie Millecam.
@3: Interessante link. Herkenbaar.
Maar als hoger opgeleiden daadwerkelijk opvattingen hebben die not just lacking in common sense but perversely wrong zijn, dan moet dat soort opvattingen ook in de (medische) wetenschap doorwerken. Die tak van sport wordt immers vooral beoefend door hoger opgeleiden. In dat licht bezien is het kiezen voor alternatieve behandelingen dan weer niet zo raar…
@9, van de andere kant is er ‘cognitieve gedragstherapie’ en dat schijnt ook alles te genezen wat je er maar tegenaan gooit. En dat noemt zich toch regulier.
@10: Klopt, het ‘reguliere’ systeem is doorgaans pervers en daar is weinig aan te ontkennen. Echter is er (nu nog wel) een veel strengere controle aanwezig om deze perversiteit aan het licht te brengen.
In de alternatieve geneeswijzes kan men zichzelf bijvoorbeeld zonder blikken of blozen een phd of prof. titel toekennen, aangezien deze niet beschermd zijn of makkelijk te vervalsen door middel van een particuliere instelling. Vergis je niet, kwakzalvers zijn tegenwoordig heel professioneel in hun handelen, alle mazen in de wet worden gebruikt om de leugen zo echt mogelijk te maken. Het heeft vaak veel weg van dezelfde constructie als sommige new age geloven waar veel celebrities mee weg lopen.
@10:
Ze zijn er helaas wel, maar ik hoop/geloof niet dat heel erg veel artsen met alternatieve behandelwijzen (=kwakzalverij) in de weer zijn.
Hoger opgeleiden zijn altijd intelligente mensen met ook vaak een dito dunk van zichzelf. Ingenieurs, juristen of taalkundigen hebben soms misschien wel de neiging om te denken dat ze het beter weten dan de dokter. Dat de dokter een gelijke van ze is en dus “ook maar een mening” vertegenwoordigt.
@13:
Wat ik eigenlijk bedoelde, is dat er in de medische wetenschap zélf sprake zou kunnen zijn van dat soort opvattingen, daar ze voornamelijk wordt beoefend door hoogopgeleiden.
De medische wetenschap is namelijk geen exacte wetenschap en er is een hoop dat men niet weet. Het menselijk lichaam is nu eenmaal erg complex. Iedereen kent wel voorbeelden van situaties waarin de medische wetenschap geen (of niet controleerbare) antwoorden heeft, tekortschiet of zelfs ongelijk heeft.
Overigens ben ik zelf in het algemeen geen voorstander van alternatieve behandelwijzen, maar als de reguliere wetenschap geen oplossing biedt ga ik wel naar iets anders zoeken.
Op pagina 4 staan redenen die vrouwen/ hoogopgeleiden aangeven voor bezoek (onderzoek van ZonMW)
http://www.vanpraaginstituut.nl/Signalement_Effectiviteit_compl_zorginterventies.pdf
@13 volgens Nivel (ouder onderzoek) heeft ongeveer 65% van de alternatieven een reguliere opleiding heeft zoals arts, verpleegkundige of fysiotherapeut. Eerder onderzoek gaf iets verglijkbaars weer..
Verder geeft Dekkers (2009) op pagina 12 ook wat cijers, maar die zeggen niet zo veel over opleidingsniveau. Wel over geregistreerde homeopatische artsen (dus universitair, echter slechts een deel van het alternatieve spectrum): 306 (2009) versus 9800 reguliere huisartsen (2011 nivel)* Dat is 3%.
Dekkers: http://www.nvkh.nl/template/docs/homeopathie_situatie.pdf?phpMyAdmin=d3d0bde4579515dbf8fc5ea9d09a511c
Eerlijk gezegd lijken afnemers en aanbieders prima bij elkaar te passen: beide wat hoger opgeleid.
* 306 is alleen vergelijkbaar met 9800 indien het beide HUIS artsen betreft. Ik doe de aanname dat dit voor 99% het geval is van de 306 geregistreerde homeopatische artsen.
Je hebt natuurlijk hoogopgeleiden en hoogopgeleiden. De gemiddelde jurist, godsdienstwetenschapper of frans-letterkundige mag dan hoger opgeleid zijn, en (naar je hopen mag) een redelijk kritische houding hebben, enige benul van de werking van het menselijk lichaam of de geneeskunde is er lang niet altijd bij. En aangezien een aantal alternatieve geneeswijzen goed verpakt zijn, en je er echt wel even in moet duiken om de boel te ontmaskeren, kan ik me voorstellen dat veel mensen er in tuinen.
Als beta erger ik me trouwens echt kapot aan de onwetenschappelijkheid, de beroerde kennis van logisch redeneren en elementaire kennis van statistische valkuilen en de claims van de reguliere geneeskunde. Zo is zelfs de kernmethode van hypothese formuleren en dan proberen te ontkrachten (toch vrij essentieel in de wetenschap) bij veel artsen in onbruik geraakt.
En als beta heb ik ook aardig leren waarderen hoe complex complexe systemen zijn – en hoe weinig we ervan weten. Ik verbaas me over de volle overtuiging waarmee men allerlei dingen durft te beweren die helemaal niet te beweren zijn. En mijn haren gingen ook overeind staan toen ik ooit eens las over hoe labwaarden worden vastgesteld, of het gemak waarmee toch behoorlijke variaties in bioequivalentie worden afgedaan als ‘ach, goed genoeg.’
Dat betekent niet dat ik dus denk dat alternatief altijd beter is, maar
a. de reguliere geneeskunde maakt er in een aantal opzichten echt een potje van, en het wordt hoog tijd dat daar eens wat meer betawetenschappers met een deugdelijke wetenschapsfilosofische achtergrond bij komen
b. er zijn wel degelijk inzichten uit de alternatieve hoek die best kloppen als je er op een andere manier naar kijkt (als emergente systemen). Zelfs ook al zitten ze niet helemaal juist qua oorzaken, ze zien soms een samenhang die de reguliere mist omdat die een ordening aan hebben gebracht die niet noodzakelijk de enige juiste hoeft te zijn.
c. de statistieken gaan over grote getallen, terwijl je als patient individueel behandeld wilt worden. Pinda’s mogen over het geheel genomen geen dodelijk vergif zijn – als je de statistische anomalie bent met een ernstige allergie is het toch iets om rekening mee te houden.
@9
Volgens mij was die homeopathie hartstikke onschuldig. Idem bij Sylvia Millecam. Het probleem aldaar is dat men verzuimt hulp te zoeken. Ik acht de kans groot (maar heb ook geen cijfers) dat de gemiddelde hoger opgeleide juist bij een alternatieve genezer uitkomt NADAT reguliere medische hulp niet baat. Verzuimt men om gewoon medische hulp te zoeken, dan is dat simpelweg dom. Maar of je nou op de homeopathische tour gaat of gewoon lekker zelf viermaaldaags een dikke laag sudocreme op je schurft smeert maakt natuurlijk niet zoveel uit; het helpt allebei niet en is allebei dom, helemaal bij schurft:p
Wist je trouwens dat schurft een van de weinige aandoeningen is waarbij krabben daadwerkelijk helpt?:-) Je kunt er zelfs van genezen door goed raak te krabben (je kunt eitjes en mijtjes wegkrabben). Dat is een mooi voorbeeld van een alternatieve geneeswijze die aantoonbaar werkt, in ieder geval in individuele gevallen.
@17: ha ha , nou daar kan ik van meepraten, als beta-wetenschapper met een arts als partner. De enorme blunders in elementaire wetenschapsmethodologie die ik daar heb zien langskomen van studenten – welke doodleuk met een 8 gehonoreerd werden door de beoordelende examinators. Wat dat aangaat is de artsenopleiding totaal geen beta-opleiding. Er ontbreekt enig benul van statistiek en methodologie.
Maar ja, men is nog steeds heilig als je het vergelijkt met de bizarre theorieen en praktijken die aan veel alternatieven ten grondslag liggen.
@0: je bekritiseert de statistiek hier door zelf op een sloppy manier een paar correlaties bij elkaar te vegen. Hoe weet je precies dat als je zou corrigeren voor de correlaties geslacht/zorgvraag, leeftijd/zorgvraag, opleidingsniveau/geslacht en opleidingsniveau/leeftijd, er niet nog steeds een correlatie (en nee, dat is geen causatie) overblijft tussen opleidingsniveau en zorgvraag? Je poneert hier maar gewoon de stelling dat de eerste correlaties de laatste zou verklaren, maar dat blijkt vooralsnog nergens uit.