En daarom is het alleszins rechtvaardig om bijvoorbeeld de vermogens van rijke ouderen zwaarder te belasten, meent Robin Fransman:
De mogelijkheden tot vermogensopbouw zijn voor de jongere generatie fors kleiner dan voor hun ouders. […]
Armoede komt nu meer voor onder jongeren dan onder ouderen. En bijna al het vermogen zit bij de generatie van 50+.
Dat leidt ertoe dat jongeren in vergelijking tot hun ouders moeilijk zelfstandig vermogen kunnen opbouwen. Dus moeten zij het erven van hun ouders, of als gift ontvangen, bijvoorbeeld om geen studielening of hypotheek aan te hoeven gaan. Pech voor wie geen vermogende ouders heeft. Het erven kan op zichzelf, ook voor een liberaal, acceptabel zijn. Wat niet acceptabel is, ook niet voor een liberaal, is dat werkende jongeren van nu betalen voor rijke ouderen en zo de erfenis van hun leeftijdsgenoten veilig stellen. Dat is patrimoniaal kapitalisme en niet liberaal, maar feodaal.
Reacties (24)
Misschien een vreemde suggestie voor een linkse website: je zou ook de belasting voor jongeren kunnen verlagen.
@1
Ja, dat kan. Je zult alleen zien dat er dan wel bezuinigd moet worden en dat vooral de lagere inkomens daar de dupe van zullen zijn.
Robin jokt zo nu en dan wel een beetje erg dik er boven op. In zijn staatje over belastingen vergelijkt hij belastingen op consumptie, arbeid en vermogen. Maar in het origineel heet vermogen “Capital”, dat is inclusief bedrijven. Binnen de categorie capital staat het onderscheid gemaakt tussen bedrijven en particulieren. En wat blijkt:
household capital impicit tax rate: van 5.9% in 2002 naar 12.1% in 2012, heel wat anders dan hij suggereert.
Etc. Dus hij suggereert dat de belasting op vermogen is gedaald, maar dat is niet zo. Wat echt is gedaald is de belasting die bedrijven betalen. Zie ook Piketty: kapitaal is te goedkoop, maar dan vooral als je er al heel veel van hebt.
Echter zijn veel ouderen ook alleen op papier rijk. Wat is het nut er van om een afbetaald huis van 250.000 euro te bezitten terwijl je er in woont? Dat is even nuttig als eigendom van een afbetaald huis van 20.000 euro.
Het probleem zit hem volgens mij op zijn minst voor een groot deel dan ook in de kunstmatig opgedreven prijzen waardoor jongeren veel meer moeten betalen voor dezelfde goederen. En wie zijn de lachende derden? Juist, de banken die hypotheken en leningen verstrekken, de vastgoedbranche, de zorgverzekeraars, de grootgrondbezitters etc.
Ook wanneer je als jongere minder belasting zou moeten betalen, een hoger inkomen zou hebben etc., het maakt weinig verschil, je koopt er tegenwoordig geen zak meer van… dat is het probleem.
@2: en dat is ook een gevolg van het noemen van het gemiddelde in plaats van de mediaan. De verdeling van particulier vermogen is zo scheef dat het gemiddelde fors wordt opgedreven door een kleine groep van extreem rijken (top 1-5%). Het grootste deel van de ouderen (met vermogen) bezit _alleen_ maar een eigen huis met een klein rest-hypotheekje als vermogen (minus schuld).
Niet heel verwonderlijk. Het is een democratisch demografisch probleem; bijna de helft van het electoraat is 50/55+, en is bovendien een trouwere stemmer. Politieke partijen zouden wel gek zijn om niet uit die vijver te vissen, en hun oren niet te laten hangen naar de ouderen.
Daarnaast is de politieke elite simpelweg dienstbaar aan de rijkste groep, omdat ze er zelf deel van uit maken, er door beloond worden, en afhankelijk van zijn voor een volgend goed baantje.
@2
Bezuinigen door minder aan bijstands- en wajonguitkeringen voor jongeren (40-) te hoeven uitgeven lijkt mij niet ten koste gaan van lagere inkomens.
Het zit vooral bij een klein deel van die generatie. Zoals #4 ook al opmerkt, zit het vermogen van een groter deel van de 50-plussers in het huis, en zij kunnen dus niet zo maar over dat vermogen beschikken.
Het zou dus beter ons te concentreren op waar het verschil werkelijk zit: tussen rijk en arm. Ik beschouw dit artikeltje dan ook als niets meer dan een poging de aandacht daar van af te leiden, en om een splijtzwam tussen de generaties te creëren. Als we lekker de jongeren tegen de ouderen op zetten, kunnen de allerrijksten lekker verder blijven incasseren.
@8: 50+’ers beschikken wel over het vermogen van een afgelost huis. Geen hypotheekrente+aflossing meer hoeven te betalen, scheelt je vele honderden euro’s in de maand. Iets waar jongere generaties alleen maar van kunnen dromen, om ooit hun huis af te lossen.
Rijk/arm en oud/jong gaan echt hand in hand, het is erg SP/PVV achtig om dat te ontkennen.
Vooral PvdA gaan stemmen dan! Dan komt het vast wel goed.
@9:
Lol. Heel hard ‘Nietes’ roepen. Dat overtuigt sommige mensen vast wel (eerder op andere sites denk ik, je weet wel waar).
Wat je verder opmerkt doet feitelijk niet ter zaken. Sommige mensen hebben hun huis afgelost. Heel veel ouderen hebben nog steeds een hypotheek lopen, en heel veel wonen in huurhuizen.
Zo lang je in het VVD frame blijft van rijk = oud en arm = jong zul je niks aan de problemen van jongeren die een huis willen kopen kunnen veranderen, want dan blijf je je pijlen voor het grootste deel op de verkeerde groep richten. Dan richt je je pijlen op de ouderen, en niet op de rijken.
Maar goed, als je in dat frame wilt blijven geloven, heb ik de oplossing voor je. Over 30/40 jaar ben je zelf oud. Als het waar is wat je stelt, ben je dan ook rijk. Zo niet, dan heb je je nu door de VVD een oor aan laten naaien, omdat je er mede voor hebt gezorgd, dat de echte tegenstelling niet besproken wordt, omdat er over een fictieve oud tegen jong tegenstelling gedebatteerd moest worden.
De waarheid ligt een beetje in het midden denk ik.
Het is waar dat ouderen vooral vermogen in hun huis hebben zitten (kunnen ze dus niet zomaar bij), het is ook waar dat dit vrij veel vermogen is door de hoge huizenprijzen, dat zorgt ervoor dat de hypotheekschuld van jongeren ook hoog is en aangezien zij ook studieschulden hebben, zelfs MBO’ers, een systeem van studieschuld in ruil voor belastingverlaging zorgt op papier meer ongelijkheid, in de praktijk natuurlijk ook als die belastingverlaging er toch niet van komt voor de doelgroep. Het is ook zeker waar dat er zat ouderen zijn due huren (maar die zouden ook niet worden geraakt door een belasting op hun vermogen dus dat is eigenlijk irrelevant hier, behalve voor de beeldvorming).
Aan de andere kant is het wel degelijk zo dat de huidige ouderen minder vaak hun huis al hadden afbetaald (of dat pas recenter hadden kunnen doen) als de huizenprijzen vroeger ook al zo hoog lagen en het koopkrachtverschil verschil tussen ouderen die (bijna) gratis kunnen wonen en jongeren die moeten huren of net een hypotheek hebben zou ook kleiner zijn geweest.
Jongeren worden als groep zeker wel massaal genaaid, maar dat betekent niet dat de ouderen als groep massaal voordeel hebben: een oudere die huurt heeft ook een probleem en je moet niet kijken naar het absolute vermogensverschil tussen ouderen en jongeren maar naar de huidige afwijking van een meer redelijk, duurzaam vermogensverschil (een vermogensverschil dat de huidige jongeren over 40 jaar net zo vermogend laat zijn als de huidige ouderen), die afwijking mag je aanpakken door onder meer belastingen, maar het grotere probleem ligt natuurlijk bij de ultrarijken en de aard van het Nederlandse woonbeleid.
Ouderen kunnen wellicht niet bij het vermogen van hun huis maar de staat staat te springen om de erfbelasting die het kan heffen zodra deze groep uitdunt. Pats boem, minimaal 18% over je WOZ waarde. Hiep hoi, weer geld vangen met luchtbubbels.
Men zou eens een gini-coëfficiënt moeten opstellen van de vermogensverschillen tussen 50+ers. Mijn gevoel zegt dat dit cijfer dramatisch uitvalt voor Nederland en aangeeft waar het grote verschil zit (maar misschien heb ik het fout). Er zijn namelijk genoeg voorbeelden van ouderen – die ondanks al die voordelen die deze generatie had, maar louter door omstandigheden – geen vermogen hebben opgebouwd en nu leven van enkel een AOW-uitkering.
Dit is denk ik ook nog eens de grote boosdoener voor verschillen tussen jongeren. Kijk eens naar de verschillen veroorzaakt door inkomen tussen mensen van zeg 30 jaar, die verschillen zijn denk ik klein. Enerzijds heb je laagopgeleiden, die minder verdienen, maar wel al langer aan het werk zijn. Anderzijds heb je hoog-opgeleiden, die meer verdienen, maar pas een paar jaar bezig zijn en ook nog wellicht een studieschuld hebben.
Als er dus al verschillen zijn dan zijn die veroorzaakt door; ben ik in een rijk gezin geboren of in een arm gezin.
De kans dat de jongere van nu net zoals de ouderen hun huis volledig hebben afbetaald als ze met pensioen gaan, is m.i. klein. De kosten zijn gewoon veel hoger en de prijzen blijven ook niet meer jarenlang ongebreideld stijgen.
Dus de rekening ligt wel degelijk bij de jongere. En weet je nog wat de VUT was?
De herverdelingsmachine in het VK:
http://www.theguardian.com/society/2014/sep/15/how-super-rich-got-richer-10-shocking-facts-inequality
@15:
Gelukkig niet nee. En ja, mensen die voor 1980 hun huis gekocht hebben, hebben aardig kunnen profiteren van de huizenbubbel, maar dat is maar een klein gedeelte van de ouderen. In die tijd was het eigen-huis-bezit nog niet zo algemeen als nu. En dan gaat het eigenlijk ook nog alleen om die mensen die in die jaren een huis gekocht hebben, en nooit meer verhuisd zijn (nieuw huis is immers gewoon ook hogere hypotheek).
En verder incasseren de kinderen van die mensen uiteindelijk ook het overgrote deel van de overwaarde die die mensen in de schoot geworpen hebben gekregen. Die jongeren hoeven zich dus geen zorgen te maken.
In zekere zin wel ja, maar het gaat daarbij dan om de jongeren van wie de ouders geen eigen huis afbetaald hebben. De anderen erven namelijk gewoon het vermogen van hun ouders.
En we zullen moeten kijken van wie ze de factuur ontvangen hebben. Die komt van de banken, niet van de ouderen.
De VUT, ja dat weet ik nog. De meeste mensen die daarvan hebben kunnen profiteren liggen al op het kerkhof. Zullen we de tegenstelling tussen de doden en de levenden ook mee gaan nemen? ;)
@17
Iedereen die voor 1996 een huis heeft gekocht heeft flink geprofiteerd. Zelfs wie in 2009 nog opnieuw een huis heeft gekocht heeft het beter voor elkaar dan wie in 2009 voor het eerst een huis kocht. Ga er ook niet vanuit dat de kinderen het allemaal wel even zullen erven, de waarde in landelijke gebieden daalt al en zal blijven dalen, daar hebben de kinderen zelfs als woonhuis niets aan omdat er geen werkgelenheid in de buurt is. Sowieso komt het tegenwoordig niet vaak voor dat allebei je ouders overlijden terwijl je nog jongere bent (als het geld al niet opgaat aan de pensionado uithangen oid.)
Ongetwijfeld liggen de meeste VUTers die ooit hebben geleefd nu op het kerkhof maar onder de levende ouderen is zeker nog een significante groep VUTers over: de groep geboren voor 1950 is zeker niet uitgestorven anno 2014 (meer dan 2 miljoen overlevenden).
@18: gedeeltelijk ben ik het daar echt wel mee eens hoor, maar dat is niet relevant voor de vraag of we uit moeten gaan van een tegenstelling tussen jongeren en ouderen, of dat we beter uit kunnen gaan van de tegenstelling tussen rijken en armen.
Laat ik het wat anders proberen: er zijn echt wel heel veel mensen, die ook wel beseffen, dat ze door de huizenbubbel veel extra geld in de vorm van overwaarde in de schoot geworpen hebben gekregen. Zoals je zelf al aan geeft, gaat het daarbij niet alleen om ouderen. Veertigers vallen daar ook al onder, als die het geluk hadden uit een rijk gezin te komen en hun eerste huis konden kopen in 1996 (hoewel voor sommigen veertigers natuurlijk al ouderen zijn…). En jongeren van nu met ouders die rijk genoeg zijn, hoeven zich ook geen zorgen te maken.
Als we dit dus op willen lossen, of daar aan willen denken, kunnen we de steun van die ouderen best gebruiken, en heel veel van hen willen daar ook best hun steentje aan bij dragen hoor. Maar als mensen dit op het spits willen gaan drijven als een tegenstelling tussen jongeren en ouderen, dan ga ze van een koude kermis thuis komen. Dan wordt er niks ondernomen en blijven de enorme verschillen tussen rijk en arm precies zoals ze zijn, of worden de verschillen alleen nog maar groter, omdat er niks tegen wordt ondernomen. En dat is precies wat Robin Fransman en de VVD willen…
@19
Je hebt gelijk dat de tegenstelling wordt aangewakkerd en uitgebuit door politici en dat er een groter probleem is van rijk vs. arm.
Dat betekent echter niet dat we oud vs. jong zomaar kunnen negeren. De vergrijzing heeft er wel degelijk voor gezocht dat er een sterkere “de jeugd van tegenwoordig” wind door de politiek is gaan waaien, daar geen tegengas tegen geven is electorale en financiele zelfmoord voor de nu levende jongeren. Het beste zou zijn als we het van beide kanten konden uitbannen maar “de jeugd van tegenwoordig”-achtige denkbeelden zijn een haast universeel gegeven onder ouderen sinds mensenheugenis, ik weet niet zeker of dat uberhaupt wel uit te bannen valt.
@20: de generatiekloof is van alle tijden, maar als we het over de herverdeling van inkomens hebben, en of dat van jong naar oud, of van arm naar rijk gebeurt, is dat van geen belang. Dan moeten we gewoon naar de feiten kijken. En die is “dat er een groter probleem is van rijk vs. arm”. Laten we dat dan ook zo noemen. Dan komt het issue van de mensen die veel vermogen op hebben gebouwd door de aankoop van huizen in economisch gunstige tijden vanzelf ook aan de orde, en kunnen die jongeren steun krijgen van de ouderen, die daar niet of veel minder van hebben geprofiteerd, en van de meer sociaal ingestelde ouderen, die oog voor de problemen van jongeren hebben. Maar benoem het als een jong tegen oud probleem, en je kunt die steun vergeten. Dan krijgen die jongeren niets voor elkaar en zullen ze later op de blaren moeten gaan zitten.
Nou ja, niets… een hoop bijval en en applaus voor het feit dat ze hard en stoer tegen die ouderen durven te schreeuwen, dat zal vast ook wel voldoening schenken. Het lost niks op, maar op korte termijn kunnen sommigen er hun status wel mee op poetsen…
PS: ik zit er tussen in… hoor niet bij de jongeren, maar ook nog niet bij de ouderen, al hangt dat ook weer van de definitie af…
@21
“de generatiekloof is van alle tijden”
Maar de huidige verhouding oudere kiezers/jongere kiezers is nieuw en vrij onnatuurlijk. Het gaat ook echt niet alleen maar om verschil in vermogen tussen individuen, er moet ook geknokt worden om te zorgen dat er niet teveel middelen van onderwijs en defensie wegvloeien naar zorg en pensioenen.
@22:
Des te meer reden om met de ouderen samen op te trekken, tegen de rijken, in plaats van het issue als jongeren tegenover ouderen te framen.
@3: Bedrijven zijn doorgaans van huishoudens. Rijke huishoudens wel te verstaan.
Wat is het nut er van om een afbetaald huis van 250.000 euro te bezitten terwijl je er in woont?
Een hogere tweede hypotheek? Onderpand voor een bedrijfslening?
Zoals #4 ook al opmerkt, zit het vermogen van een groter deel van de 50-plussers in het huis, en zij kunnen dus niet zo maar over dat vermogen beschikken.
Huis kan je verkopen toch?