Nog maar een paar weken geleden – de Catshuisonderhandelingen waren nog in volle gang – lag Wouter Bos heel even, een dag of zo, onder vuur dankzij de conclusies van de commissie-De Wit. Wouter Bos kwam er mee weg. Zoals hij altijd overal mee weg kon. In dit geval was het overigens terecht, maar meestal is het dat niet.
Ooit heeft Wouter Bos zich door een roddelfotograaf laten fotograferen achter een lege kinderwagen. Hij scheen dat zelf een uitermate slimme zet te vinden, maar ik zag in die foto’s vooral bevestigd wat mij altijd al zo had gestoord aan Bos: het gaat allemaal om uiterlijk vertoon, om zijn imago.
En sinds hij uit de politiek is gestapt, wordt dat alleen maar duidelijker. Hoe hij in opperste vrolijkheid door zijn postpolitieke leven wandelt terwijl zijn opvolger, samen met zijn partij, in een depressie was beland. Bos had het vierde kabinet Balkenende laten klappen. Hij had Job Cohen als opvolger aangewezen. Hij dacht dat het een meesterzet was, maar Job Cohen verloor de verkiezingen nipt, maakte wat tactische blunders tijdens de onderhandelingsperiode en bleek vervolgens een uitermate fletse fractievoorzitter die de rol van oppositieleider aan Emiel Roemer moest overlaten.
En terwijl de PvdA steeds verder weg zakte in de peilingen, liep Wouter Bos vrolijk fluitend rond, als een Italiaanse kapitein die net op tijd het zinkend schip heeft verlaten en tot zijn grote vreugde nergens meer verantwoordelijk voor wordt geacht. Wouter Bos had zijn straatje prachtig schoongeveegd. En hij was daar verdomd trots op. Elke keer dat hij een interview gaf, wees hij erop: kijk eens, hoe mooi schoon. Nou, meneer Bos, dat is inderdaad prachtig schoon. Uw straat blinkt zowaar! Terwijl één straatje verder de ratten bezig zijn zich te goed te doen aan de troep die daar mede door jou ligt.
Wouter Bos kwam ermee weg. Niemand die hem aankeek op de crisis waarin zijn partij was terechtgekomen. Niemand die hem aankeek op de crisis waarin Nederland was terechtgekomen. Die had hij immers zo daadkrachtig bezworen tijdens Balkenende IV. Maar voordat hij ABN Amro terugkocht van Fortis, had hij geweigerd de bank te helpen toen het in buitenlandse handen viel. De markt moest zijn werk kunnen doen, zei hij keer op keer desgevraagd.
Een aantal weken geleden zat Rijkman Groenink bij College Tour van Twan Huys. In een filmpje dat tijdens die uitzending werd vertoond, legde Bos uit waarom hij ABN Amro destijds niet had geholpen. Het kwam erop neer dat Bos de mensen van ABN Amro te arrogant vond. Hij meende een minachting voor de overheid te proeven. Twan Huys vroeg vervolgens aan Groenink of hij dat herkende. Had de bank zich inderdaad te arrogant opgesteld? Wat ikzelf veel interessanter vond, maar waar helaas niet op werd ingegaan: is het niet schokkend dat Wouter Bos het lot van een voor Nederland belangrijke bank als de ABN Amro laat afhangen van zijn persoonlijke oordeel over de daar aangestelde directie? Had Wouter Bos hier het landsbelang niet moeten laten prevaleren boven zijn persoonlijke afkeer? De vraag werd niet gesteld. Wouter Bos kwam er mee weg.
Maar toen was daar de commissie-De Wit. En die gaven Wouter Bos overal de schuld van. Tenminste, als ik de krantenkoppen mocht geloven de dag dat de bevindingen van de commissie-De Wit werden gepubliceerd. “Het werd eens tijd”, dacht ik toen ik de koppen las. Maar toen ik vervolgens de rest van de tekst tot mij nam, merkte ik al vrij snel dat Bos, in dit specifieke geval, onterecht de zwarte piet kreeg toegeschoven. Hij zou veel te veel voor Fortis hebben betaald. Maar toen de onderhandelingen bezig waren, werd Bos door de Belgen een straatvechter genoemd, een haai die zijn positie en zijn kennis misbruikte om er een betere deal uit te slepen. Hij zou de Kamer onvoldoende hebben ingelicht. Maar toen de onderhandelingen speelden, was er het verwijt dat Bos teveel kennis openbaar maakte met als gevolg dat de waarde van bepaalde delen van Fortis kelderden.
Die avond veegde Bos bij Pauw & Witteman de vloer aan met de bevindingen van de commissie-De Wit. Het werd hem ook wel makkelijk gemaakt. Waarom Bos destijds zo luchtig had gedaan in de aanloop naar de crisis vroegen ze hem bijvoorbeeld niet. Het ging alleen maar over zijn functioneren tijdens de Fortis-overname, niet over de maanden daarvoor toen Bos ons (samen met Nout Wellink) verzekerde dat er niks aan de hand was en dat wij rustig konden gaan slapen, want wij waren Amerika niet en die huizencrisis daar had niks met ons te maken en zou Europa nooit treffen.
Wouter Bos kwam er dus weer eens mee weg. Op z’n sloffen.
In een stuk waarin Max van Weezel de bevindingen van de commissie-De Wit weerlegt en een veeg uit de pan geeft aan de SP, lepelt hij de volgende anekdote op uit de mond van Balkenende-adviseur Jeroen de Graaf:
‘In het najaar van 2008 heeft Balkenende het voorstel gedaan alle spaarders een bankgarantie tot honderdduizend euro te geven. Bos was daar als minister van Financiën aanvankelijk op tegen. Toen hij om was, zei Jan Peter: we moeten dit besluit zo snel mogelijk naar buiten brengen. Ik doe dit het liefst met z’n tweeën, maar anders doe ik het alleen. Bos zei dat hij niet kon. Toen wilde Balkenende het in zijn eentje doen. Maar ondertussen was het halve journaille al op weg naar Amsterdam, waar Wouter het besluit in zijn achtertuin bekend ging maken.’
Voor de zoveelste keer liet Bos zijn imago prevaleren boven het landsbelang. Max van Weezel gaat er verder niet echt op in. Hij gebruikt de anekdote om uit te leggen waarom Balkenende in de dagen na de bevindingen van de commissie-De Wit niets van zich liet horen. Van Weezel lijkt het doodnormaal te vinden dat Bos dit soort spelletjes speelde terwijl het om ontzagwekkend grote knikkers ging. Het hoort er kennelijk bij. Maar ik vind het schokkend dat Bos zijn toch al broze relatie met Balkenende (en daarmee de coalitie) op het spel zette om een leuk pr-momentje voor zichzelf te creëren. In de media zijn de CDA’ers altijd de ratten en zijn de PvdA’ers naïeve fatsoensrakkers die het niet voor zichzelf doen, maar stiekem was Bos de grootste rat van allemaal.
Als Bos destijds wat minder aan zichzelf had gedacht, dan was Rutte I er nooit gekomen en zaten wij nu niet met de nasleep van het Catshuis-gedoe opgescheept. Misschien dicht ik ‘m nu al te veel macht toe, maar het is om aan te geven hoe hoog het me zit.
Wouter Bos komt altijd overal mee weg. Hij schijnt nu zelfs een column te hebben. Over de relatie tussen media en politiek. Veelbelovend. Bos is een expert.
Foto Flickr: zilverbat
Reacties (34)
Op een rijtje:
-kinderwagen: je kan dat ook positief uitleggen.
-Job Cohen: wat is hier nu precies het probleem? Je lijkt het Bos kwalijk te nemen dat Cohen is mislukt.
-ABN Amro: je hangt je verhaal op aan een quote van nota bene Rijkman Groenink.
-mediastuntje 100.000e bankgarantie: ook hier gaat het weer over een quote van een niet geheel onpartijdige insider.
Het artikel leest heerlijk weg maar ik mis wel wat inhoud hoor. Had je de vent wél gemogen als hij wat zich wat somberder en minder eloquent op tv had vertoond?
Het is Bos wel aan te rekenen dat hij zo arrogant was zelf zijn opvolger te benoemen. Maar dat strafte zichzelf.
Zijn opstappen toen illustreerde de tweede betekenis van ‘when the going gets tough, the tough get going.’
Voor de rest eens met Rob.
Het is Bos wel aan te rekenen dat hij zo arrogant was zelf zijn opvolger te benoemen.
Ik geloof dat dat vrij gebruikelijk is in de Nederlandse partijpolitiek.
Dat komt omdat ze allemaal lid zijn van sinistere genootschappen, dat begon al bij Onno Ruding. Daarom zijn de Occupy en de Tea Party bewegingen opgericht.
En nog meer dan de eerdere genoemde bewegingen Anonymus want die hebben nog een berg geld achter de hand van rijke financiers.
Haha. Ja, wat is dat erg, zeg, een politicus, die probeert om zichzelf zo positief mogelijk te presenteren. Als Bos dat niet had gedaan, zou de PvdA er nu een stuk beter voor staan. Of wordt die conclusie in het artikel misschien iets te voorbarig getrokken, omdat de auteur Wouter Bos niet graag mag?
Het mooiste is natuurlijk het verhaaltje over ABNAmro. Voor mij wijst de constatering, dat Bos zich door de arrogante houding van anderen wel gedeeltelijk liet beïnvloeden, eigenlijk naar een andere conclusie: Bos is gewoon een mens, net als de meeste anderen, die het niet pikt, dat hij als minister van Financiën als een klein kind behandeld wordt door de directie van ABNAmro, en daar heeft ie wat mij betreft groot gelijk in gehad. Als hij wel op zijn knieën was gegaan voor Groenink, zouden dezelfde mensen, die nu zeggen, dat hij niet in het landsbelang handelde, zeggen, dat hij slappe knieën had. Wijzen op het landsbelang in deze kwestie is korte termijn denken. Op korte termijn was ABNAmro er wellicht iets minder erg aan toe geweest. Maar de arrogante bankbestuurders zouden op de onderlinge borrels mooie verhalen aan elkaar vertellen, hoe ze Bos op de knieën hadden gedwongen. Op de lange termijn is het toegeven aan arrogante economische leiders net zo veel in het landsbelang als het beledigen van bevriende buitenlandse staatshoofden.
M.a.w. het lijkt er op alsof de auteur zich door een mogelijk arrogante houding van Bos heeft laten beïnvloeden om een negatief artikel over hem te schrijven, waarmee hij zichzelf schuldig maakt aan wat hij Bos verwijt.
De titel is ook al erg aanmatigend. Bos is voor zijn vertrek totaal kapot geschreven en jarenlang onvoorstelbaar door het slijk gehaald door de rechtse media in het algemeen en de TMG (Geenstijl: Bijna zeven en een half duizend hits!) in het bijzonder. Het zou me niet verbazen als zijn opstappen uit de politiek mede ingegeven is door die intense niet aflatende haatcampagne. En dat alleen maar omdat hij PvdA-lijsttrekker werd. Dat is dus iets waar hij niet bepaald mee weg is gekomen.
Bos stond in de peilingen ook nog eens op 60 zetels. Bij de daadwerkelijke verkiezingen heeft ie dat nooit bereikt, maar man, welke politicus in de afgelopen tientallen jaren heeft ooit op enig moment zoveel mensen weten aan te spreken? En toen werd hij dus hard aangepakt: hij zou draaien en hij was niet eerlijk.
Ben geen vrind van de PVDA ,maar sluit me aan bij Dominee Gremdaat.
Het is een lieve man, die geen vlieg kwaad doet en bovendien goed is voor zijn kinderen.
Man, sommige van mijn beste vrienden waren Wouter Bos.
Ik heb een beetje een dubbel gevoel over deze post. Ja, Bos is de belichaming van de neoliberale onttakeling van onze maatschappij, en ja hij is een ijdel man. Tegelijk is hij zoals hierboven al wordt aangehaald, persoonlijk volkomen kapot gebombardeerd, daar heeft het CDA met de Rat Verhagen heel hard aan meegedaan.
Waar de auteur helemaal makkelijk over oordeelt is dat de slechte persoonlijke chemie met de ABN AMRO bankiers van invloed is op de besluitvorming. Ik zou hem aanraden om “De Prooi” van Jeroen Smit te (her) lezen. Dan blijkt dat het niet om persoonlijke chemie en arrogantie gaat, maar om megalomaan gedrag van bankiers die alles op het spel zetten en niet in staat waren hun eigen (bank) zaken onder de knie te krijgen. Met het gevolg dat de staat (cq Bos c.s.) in een noodactie mochten redden wat er te redden viel.
Tenslotte nog over de enquête van de Commissie de Wit. Nog niet eerder heb ik het parlement zichzelf zo zien diskwalificeren, wat een prutsers zijn het geweest. Dat zij daar mee wegkomen vind ik een beschamende vertoning. Nog steeds, want er is niets maar dan ook niets geleerd van de hele onverkwikkelijke bankencrisis.
@10 “Ik zou hem aanraden om “De Prooi” van Jeroen Smit te (her) lezen.”
Niet helemaal terzake : maar ik vind dat een onleesbaar boek.
Typisch Cycloop, ik vond het juist een van de spannender en smeuiig geschreven over het financiële wangedrag van de laatste jaren.
De stof is er, ook wel boeiend, maar het boek is zonder redigeerwerk uit de pc komen rollen en zo afgedrukt.
Tja, Wouter Bos. Ik heb wel eens op hem gestemd waar ik spijt van heb gekregen. Maar als commentator mag hij blijven:
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3249683/2012/05/03/Wouter-Bos-Pechtold-heeft-een-knap-staaltje-politiek-laten-zien.dhtml
Hij schreef dat kort nadat hij bij Wim Kok op bezoek was geweest.
Zo cynisch ben ik nog niet over Bos. En ik had hem in 2006 best graag MP zien worden. Dat hij die verkiezingen verloor was jammer, maar tot daar aan toe. De teleurstelling kwam pas echt toen hij een verkiezingsbelofte brak: hij had geroepen dat de leider van de PvdA òf minister-president zou worden òf fractieleider zou blijven. Maar hij werd minister onder Balkenende en liet zich op die manier jammerlijk onschadelijk maken als partijleider.
Dat was wel weer heel gewiekst van het CDA. En tot overmaat van ramp kregen we even later ook nog Mariëtte Hamer als fractievoorzitter.
“We”? Je lijkt alt. johan wel.
Sorry.
Anderzijds, “we” hadden ook Balkenende als minister president. Het betekent nog niet dat “we” er blij mee waren ;-)
Hij kan in ieder geval wel een leuk stukje schrijven,daar moeten ze zuinig op zijn,zeker bij VK.nl
mee eens
Bestaat er een etiquette die zegt dat je over betrokken bewindslieden niets dan goeds mag schrijven?
Bij de presentatie van ‘Samen werken, samen leven'(regeerakkoord Balk, Bos en Rou) ontglipte Bos de woorden dat het kabinet niet de oren naar de samenleving zou latren hangen. Hetgeen hij vervolgens in de 100-dagen tour waarmaakte door daar amper bij aanwezig te zijn.
Wel hing hij zijn oren naar de financiële sector en ondanks bravoure wist hij die niet verder dan een ‘herenakkoord’ over beloningen te bewegen.
De aankoop/overname van Fortis stemde hem uiterst vrolijk, want daarmee had hij ook het sponsorschap van Feijenoord binnen. Was dat niet gelukt had-ie alleen sponsor van Ajax geweest en wie weet wat dat voor chagrijnig beleid op had geleverd. Bos is tenslotte ook een mens, las ik hier ergens.
Nout Wellink niet onder controle kunnen krijgen, Zalm gefêteerd met dat baantje bij ABNAmro en pas toen de crisis hem teveel werd, tackelde hij Balkenende. Geen dag eerder, terwijl daar alle gelegenheid voor was.
Nee, de man heeft het uit-ste-kend gedaan en treft geen enkele blaam.
+1
Wie schrijft er dan alleen maar goeds over Bos? Ik lees in alle reacties een dubbel gevoel, en veel reacties drukken uit, dat ze het erg negatieve beeld uit het artikel niet geheel delen. Dat Bos fouten heeft gemaakt, betekent niet, dat alles wat hij deed fout was, en het betekent ook niet, dat hij met alles weg is gekomen. Dat is de stropop waar het hele artikel op is gebaseerd, want Bos is niet overal mee weg gekomen. Er is volop kritiek op Bos geweest. Naar het gevoel van de schrijver is Bos niet genoeg afgestraft voor zijn fouten en / of hebben mensen te veel begrip voor zijn fouten getoond, te veel nuancering aangebracht. En nu krijgt Bos daar ook de schuld van, dat mensen af en toe ook best begrip tonen voor gemaakte fouten, en dat mensen zichzelf realiseren, dat anderen het hoogstwaarschijnlijk niet enorm veel beter gedaan zouden hebben.
PS: lees ik in je reactie nu ook al een bepaalde wrok tegen Zalm, omdat die een baan bij ABNAmro heeft gekregen? Heeft Bos daar in zijn eentje over beslist? Had Rijkman Groenink soms de kans moeten krijgen om zijn karwei af te maken (ABNAmro failliet)? Als we nu opnieuw een door wanbeleid bijna failliete bank moeten redden, zouden we dan erg opkijken, als Jan-Kees de Jager daar als bestuurder binnen wordt geloodst om orde op zaken te stellen? Noemen we dat dan ook fêteren?
Hoe groot de stem van Wouter Bos in de benoeming van Zalm was weetk niet. Hij had allicht een veto kunnen uitspreken en een andere kandidaat kunnen promoten.
En ja, natuurlijk mag een politicus, zelfs als is het een bewindsman- of vrouw, fouten maken. Als hij of zij daasr op gewezen wordt, dienen die dan wel erkend te worden. Heeft Bos dat gedaan?
“En ja, natuurlijk mag een politicus, zelfs als is het een bewindsman- of vrouw, fouten maken. Als hij of zij daasr op gewezen wordt, dienen die dan wel erkend te worden. Heeft Bos dat gedaan?”
Maak het eens concreet.
Waarom had Bos een veto uit moeten spreken over Zalm als bestuurder van de door Groenink naar de afgrond geloodste ABNAmro? Volgens mij was dat juist één van de beste kandidaten voor die positie en zeker één van d beste mensen om te proberen het geschokte vertrouwen in de bank te herstellen.
Verder sluit ik me bij Rob in deze. Welke duidelijk aanwijsbare fouten worden door Bos niet erkend?
Wat Balkenende betreft denk ik dan gelijk aan de Commissie Davids over de oorlog in Irak. Balkenende had het gore lef om te stellen dat hij het met de kennis van nu toen anders had gedaan. Terwijl het rapport juist zeer kritisch was over het handelen van Nederland met de kennis van toen.
Ah nee, hij heeft niets fout gedaan.
Ik vind dat hem wel wat te verwijten valt. Met name over de missie Uruzgan had hij veel eerder op zijn strepen moeten staan.
Tweede punt: het redden van de banken zoals het is gegaan, valt over te discussieren, maar wat in ieder geval had moeten gebeuren is een veel hardere aanpak van de verantrwoordelijken. Dat herenakkoordje over de belonging is werkelijk te slap voor woorden. Het effect is dat van 162 CEO’s en bestuursleden zo’n 18% bankbestuurders 34% toucheren van boven Balkenedendenorm beloningen. Gemiddeld per persoon ruim 456 duizend euro. De overige 82% uit andere sectoren cashen 66% bovennormale beloningen. Gemiddeld een dikke 196 duizend euro per persoon. Bos en Balkenende c.s. hebben m.i. te weinig gedaan de bankiers tot de orde te roepen.
Vrij naar Wim Kan: En weet je wie ook een zeer capabel man is: ” Wouter Bos”. Maar als het hem te heet onder de voeten wordt, dan moet hij voor zijn kinderen zorgen…
Er is ook een toneelstuk van De prooi. Als het boek niet voor de hand ligt, dan is het theater een goed alternatief. Rijkman Groenink wordt daar voorgesteld als autist en megalomane, ambitieuze scharrelaar.
Ik wordt een beetje sip van het Bos-bashen. Het is nu aan Samsom om de partij smoel te geven. Bos heeft het geprobeerd met positieve en minder positieve resultaten.
Vandaag schreef Bos een uitstekende en informatieve column in de volkskrant over de huidige kunduzstrategie.
Verder hoop ik dat er vooral inhoudelijke debatten volgen over bijv. private of collectieve gezondheidszorg met hun voors en tegens.
Maar die column is therapie toch?