ACHTERGROND - Een monarch regeert over de ambtsperiode heen. Het ‘Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. zal nog voor jaren in onze wetgeving terug te vinden zijn. Hoe groot het aantal wetten en besluiten zal worden met de aanhef ‘Wij Willem Alexander, etc.’, hangt af van de ambities van de kabinetten die onder zijn bewind het koninkrijk zullen besturen.
Op basis van Sargasso’s onderzoek naar de niet te stuiten aanwas van overheidregelingen, valt te verwachten dat de nieuwe koning heel wat te ondertekenen krijgt. Waarmee het aantal wetten en besluiten dat de naam Willem in de aanhef heeft explosief zal toenemen.
Nu gelden er slechts 35 wetten en besluiten, die beginnen met ‘Wij Willem, etc’. De oudste dateert van 12 december 1813, de ‘jongste’ van 21 juli 1890. Van Willem I bestaan nog 19 geldende regelingen, van Willem II slechts één en van Willem III zijn 15 regelingen nog geldig.
Als eigentijds vorst zou koning Willem Alexander het kabinet kunnen bewegen tot het afschaffen van oude en achterhaalde wetten. Hij kan het kabinet adviseren daarbij eigentijdse middelen in te zetten, naar voorbeeld van België, waar het publiek wordt ingeschakeld om oude wetten op te ruimen.
Saillant detail: Mochten de Belgen een decreet van 24 november 1830 naar de prullenbak verwijzen, dan krijgt Willem Alexander de mogelijkheid de voormalig Zuidelijke Nederlanden weer aan zijn koninkrijk toe te voegen. Dat decreet regelde destijds dat ‘leden van het stamhuis van Oranje-Nassau voor altijd uitgesloten zijn van alle macht en gezag in België’.
Onder de ‘Willem-wetten’ zitten vast ook een paar antieke regelingen, die afgeschaft kunnen worden. We hebben het dan niet over de Grondwet (1815), die wel aan herziening toe is. Ook de wet op de afschaffing van de doodstraf (1870) mag natuurlijk in stand blijven.
Maar wat moeten we vandaag nog met het ‘Besluit van den 13den Februarij 1815, no. 60, omtrent de vereischten en voorregten van den Adelstand binnen de Vereenigde Nederlanden’? Of het ‘Koninklijk besluit van 16 september 1815’, waarbij dertien personen uit de Engelse adel permissie kregen tot de Nederlandse adelstand toe te treden?
Om naar Belgisch voorbeeld aan ‘crowdsourcing’ te doen: welke oude wetten mag de nieuwe koning wat u betreft zo snel mogelijk opruimen?
De 35 wetten die door Willem Alexanders voorvaderen zijn afgekondigd staan in dit Word-document (met links naar de wetten). Het staat u natuurlijk vrij ook te zoeken naar antiquiteiten uit de perioden onder Emma, Wilhelmina en Juliana.
Reacties (7)
Leuk idee! Heel curieus vind ik de grondslagen van de belastingheffing (http://wetten.overheid.nl/BWBR0001826/tekst_bevat_1821/geldigheidsdatum_30-04-2013) uit 1821. Ik neem aan dat hiervan alleen nog het onderscheid tussen directe en indirecte belastingen geldig is. De rest (belasting op ramen, deuren, dienstboden en paarden) lijkt we wat achterhaald. Alhoewel: als we Willem zelf nu eindelijk ook eens belasting laten betalen kunnen die grondslagen misschien wel weer terugkomen.
Cokema:
Als “eigentijds vorst” moet Willem-Alexander uitsluitend doen wat hem opgedragen wordt. Bemoeienis van zijn kant met de politiek is niet acceptabel.
En over het aannemen en afschaffen gaat het kabinet niet. Daarvoor moet je bij de volksvertegenwoordiging zijn (de regering kan wel voorstellen doen).
Waarom haat iedereen de democratie toch zo, dezer dagen?
Dat is maar een half-onserieuze vraag trouwens.
@2: Om semi-serieus te zijn: waaruit maak je op dat ik de democratie haat?
De kersverse koning heeft vandaag uitgesproken die democratie serieus te nemen. Een hartelijk, goed bedoeld advies kan toch niet als politieke bemoeienis worden gezien? Zeker gezien de rechtspositie van de koning en al helemaal gezien het gegeven dat kabinetten regelmatig adviezen van wei dan ook negeren.
Daarbij: met beloftes hebben kabinetten soms veel moeite. Zoals Rutte, die regels zegt te willen opruimen, maar er alleen maar meer aan toevoegt. Rutte kan misschien de hulp van de burgers goed gebruiken, ook die van de eerste rangsburger ;-)
Wel een vraag die je stelt zeg. Heb net een wijntje op, gaat niet meer lukken vandaag. Ben geen jurist dus misschien gaat dat wel nooit lukken.
Maar op zich een goed idee om de bezem eens door wetten en regelingen te halen en opnieuw te beginnen.
Nou ja, bijna opnieuw dan.
@3:
Uit de indruk die je wekt dat koning en kabinet onder elkaar kunnen uitmaken welke wetten wel weg kunnen. Nogmaals: daar gaan ze niet over. Je moet bij het parlement zijn.
Van de koning? Ik zou niet weten hoe je het anders moet zien.
Ook historicus Rutte is helaas iemand die een bijspijkerlesje liberaal staatsrecht goed zou kunnen gebruiken. Met bijzondere aandacht voor Montesquieu.
Dat zulks zelfs voor een eerste minister nog nodig is, is inderdaad betreurenswaardig.
@1 Aan die bepalingen danken we de dichtgemetselde ramen die je bij oude gebouwen kunt aantreffen.
Mijn voorstel om de wetten betreffende de adelstand af te schaffen zal zeker konings goedkeuring niet krijgen, want dan vervallen ook heel wat rechten van het koningshuis.
@4 Onze onderzoeksinstrumenten zijn net iets te beperkt om uit te zoeken hoeveel wetten er onder het genot van een wijntje tot stand zijn gekomen.
@5 In grote meerderheid worden wetten niet door het parlement gemaakt, hoogstens goed- of afgekeurd. Het aantal initaitefwetten (die wel door parlementsleden gemaakt kunnen worden) zijn op het totaal een speld in de hooiberg.
Verder ben ook ik voor afschaffing van de monarchie, maar aangezien we er nog wel wat jaren aan vast zitten ben ik van mening dat de de koning voor zijn salaris wel iets meer mag doen dan alleen zwaaien, linten knippen en staatsdiners consumeren.
Bovendien: om als volk te weten wat voor vlees we in de kuip hebben zou het beter zijn als de koning evenveel recht op vrijheid van meningsuiting heeft als elke andere burger. Wie weet kost het hem een keer de kop.
Aan allen die het leuk vinden:
overige oude wetten onder Emma, onder Wilhelmina en onder Juliana.
@6:
Dat laatste is net wel essentieel, niet? De regering doet weliswaar voorstellen, maar het parlement beslist erover.
(Uiteraard deugt het niet dat de regering het grootste deel van de wetsvoorstellen doet. Het is een schending van de scheiding der machten. Maar dat is een andere discussie.)
Daar denk ik anders over. Hoe hoog het salaris is vind ik daarbij minder belangrijk. Dat salaris moet natuurlijk naar beneden, maar nog belangrijker vind ik dat de koning uit de regering gezet wordt en niets anders te doen krijgt dan ceremoniële taken. En zich dus ook zeker niet met wetgeving gaat bemoeien.
Die oude wetten waar je vanaf wil, die kunnen morgen (vooruit: volgende week) aangepakt worden. Hebben we helemaal geen koning bij nodig. Zie een partij hiervoor te interesseren zodat ze het in de Kamer aan de orde gaan stellen.