Och, och wat zijn we toch allemaal weer bang, constateert Oud Zeikwijf.
Ik zit blijmoedig in tram 10, op weg naar een afspraak in de Balie (020). Opeens blijft die steken op halte Korte ‘s-Gravesandestraat. Vijf minuten, tien minuten, een kwartier… Je blijft zitten want je verwacht dat je toch elk moment weer vertrekt. Maar nee. Alle trams die via deze route naar het Leidseplein gaan stranden achter ons of rijden om. Na een half uur komt er uitleg over de speakers: ‘We wachten op een ambulance.’
Ik denk nog: inderdaad, we staan niet ver van het OLVG én van de Achtergracht (GG&GD), een ambulance heeft waarschijnlijk de trambaan nodig om door te sjezen. Na nog een kwartier horen we eindelijk de sirene. Een team van maar liefst vier broeders en zusters stormt de coupé binnen, buigt zich over een verder perfect gezond uitziende peuter in een kinderwagen, en loopt weer weg, gevolgd door diezelfde peuter in diezelfde kinderwagen, geduwd door, vermoedelijk, zijn moeder.
Mijn buurvrouw en ik kijken elkaar aan. Zij ziet de vraagtekens in mijn ogen en vult aan: ‘Voor je instapte remde de tram plotsklaps en is dat kind met wagen en al achterover gekieperd. De moeder is vast bang dat ie wat opgelopen heeft.’ DE MOEDER IS VAST BANG DAT IE WAT OPGELOPEN HEEFT! Wat dan als ik vragen mag? Een hersenfraktuur? Op 1,5 jarige leeftijd? Terwijl het op die leeftijd zowat je levensinvulling is, voor-, achter- of zijwaarts vallen, de hele dag door? ‘Met vallen en opstaan’ heet het als ik me goed herinner, en niet voor niets. Bovendien heb je op die leeftijd nog niet eens hersens. De moeder was jong en onervaren, dat zag je. Maar een tramvol aanwezigen en niet één die de guts heeft gehad om haar gerust te stellen cq tot de orde te roepen? Was er niemand om haar te wijzen op het OLVG, op geen tien minuten afstand lopen? Nee, niemand durft, iedereen is bang. Dat er toch iets mankeert aan dat kind. Dat het hun schuld zou zijn als het toch fout afliep.
Want dát is wat ze had kunnen doen: rustig met pseudoziek kind en al naar de eerste hulp wandelen, om aldaar drie uur op de wachtstoel te zitten en horen dat de blaag niets mankeert, en als de arts bij zijn positieven was een paar stelregels mee te krijgen voor de volgende honderd keer dat zoiets haar ten dele gaat vallen mocht zij zich in de toekomst aan meer van dit soort voortplantingsexperimenten wagen.
Drie vragen om zelf vast te stellen of je naar de eerste hulp moet rennen, zoals ík die kreeg, 20 jaar geleden, toen mijn oudste van de top van de glijbaan op zijn kop viel:
1) is het kind buiten bewustzijn geweest?
2) staan de pupillen gelijk?
3) is het kind misselijk?
Wat ze nog beter had kunnen doen is: helemaal niets. Iedereen met een beetje verstand (en een aantal koters) weet dat zo’n val niets voorstelt. Je laat echt niet één van de drukste trajecten van heel Nederland drie kwartier lam leggen omdat je buggy is omgekieperd.
Paranoia
Maar dat is buiten de paranoia rekenen die onze (voornamelijk Westerse) samenlevingen in zijn greep houdt. Angst esse die Zehle auf poneerde Fassbinder, en gelijk had hij: angst vergalt ons leven.
Kind met ambulance vervoeren: veilig
Internetdata jaren bewaren door de provider: veilig
Telefoongesprekken op grote schaal afgetapt: veilig
Slimme gas- en elektrameters: veilig
EPD: veilig
Inentingen bij borelingen van twee weken oud: veilig
Camera’s in de openbare ruimte: veilig
Overal ver doorgevoerde regels om ons een gevoel van veiligheid te geven. Let op: een gevoel. Want de veiligheid is niet te geef. Het zijn ook futiele regels. Wel een verplichte gordel in auto’s en zelfs touringcars, airbags om je heen, maar wel steeds snellere auto’s bouwen en met 130 racen op de snelwegen, die bovendien zo snel manoeuvreren dat ze in de bebouwde kom niet meer te ontwijken zijn. De inzittenden worden perfect beschermd, maar de voetganger is vogelvrij. We vreten ons lam aan vatenverstoppende troep, we snuiven/eten/smeren dagelijks aardolieproducten alsof ze niet kankerverwekkend waren, we bewegen alleen in speciale (lees: dure) ruimtes, we bouwen de openbare ruimte vol. We verdelgen wat doodsoorzaken in de marge terwijl de grootste gevaren blijmoedig worden genegeerd
Utopie
We hebben ook een utopisch verlangen naar veiligheid: we graven metrostations onder megapolen en zijn dan verontwaardigd dat er bij brand tientallen doden zouden kunnen vallen. Bij een treinramp, zoals in Amsterdam de dag dat het kabinet viel, walst er een golf van verbijstering over het land, gevolgd, helaas, door een golf van claims. Als de ambulance er acht minuten over doet om ter plaatse te zijn, dan klagen we de broeders aan voor moord. We arresteren cartoonisten omdat ze voor toestanden kunnen zorgen, en pubertwitteraars omdat ze dwaze dingen roepen. Op last van de rechter sluiten we per omgaande een vereniging omdat dat het volk rustig maakt, niet omdat de leden kwaad in de zin hebben, hoe handig die vereniging ook was om mogelijk gevaarlijke elementen in de gaten te houden. We bouwen torens van meer dan honderd verdiepingen hoog en zijn dan stomverbaasd dat bij een ramp er duizenden sterven. Het is ook niet zo dat na de ramp geen torens meer gebouwd worden. Ik persoonlijk vind drie hoog al hoog: bij brand kan ik er immers niet meer vanaf springen. Maar als iemand écht kwaad wil, kan hij zelfs op de 1ste verdieping dood en verderf jagen: als iemand een breivikje wil doen, gaat hij op het Leidseplein in Amsterdam een mitrailleur op de terrassen afvuren. Hoe wou je daar preventie tegen plegen? Het leven ís gevaarlijk.
Je kan niet al het onveilige weg gummen. Dat willen ze wel, onze hoeders, maar dat is een sprookje.
Ondenkbaar
Al die maatregelen zijn er om het volk een gevoel van veiligheid te geven, een goed gevoel dus. ‘Als het kalf verdronken is dempt men in Nederland haastig álle putten’[1]. Maar je creëert juist een gevoel van onveiligheid. Want als een plein vol met camera’s hangt, dan word je je bewust van de dreiging. Dat er misschien vaak iets gebeurt. Dat er iets kan gebeuren.
Mijn kinderen hadden het eens op school over 9-11. Ze kwamen verbijsterd terug: ‘Maar hoe konden de boeven met messen het vliegtuig in?’ Voor hen is dit ondenkbaar. Die hele vrijheid die we hadden is ondenkbaar. Kinderen van nu zijn in het tijdperk van de angst geboren. Ze weten niet beter. Ik heb met ze te doen.
Reacties (40)
Met dalende kinderaantallen zul je gaan zien dat we steeds verkrampter reageren om de kinderen die nog geboren worden ‘heelhuids’ volwassen te laten worden.
Goh, Oud Zeikwijf (je hebt die naam vast niet voor niets uitgekozen), wat jij hier laat zien is een onvervalst staaltje egoisme in je stadse tram met erg veel haast richting het niets. Egoisme wat de wereld verziekt. Weet jij veel wat er exact aan de hand was ? Neen. Toch produceer je op basis van een borduursel aan aannames, mede op basis van het verhaal van je buurvrouw en eigen gekleurde waarnemingen een verhaal. Keek u ernaar om ? Dat zeker niet. Uw buurvrouw (!) wist wel meer (?). Zegt genoeg. Ik hoop van ganser harte dat, zodra u zelf ter aarde stort in dezelfde tram, men u uit die tram flikkert met de mededeling uw eigen weg naar het OLVG te zoeken. Diagnose : Pseudo intellectueel. Vormen uw wel erg algemene regels dan geen schijnveiligheid ? Uw soort zorgde ervoor dat ons zoontje te laat (jawel, in het buitenland) met de gevreesde diagnose werd voorzien. Succes ermee.
Goed gedaan, Jan, je toont dat je kunt lezen noch schrijven, maar fantaseren gaat nog prima.
Onterecht botte reactie. Stel dat het jou kind was die te laat in het ziekenhuis zou komen…dan bekommer je je niet over schrijfstijl of fantasie. Maar ben je boos op iedereen die een verkeerde inschatting maakte.
Wat je is overkomen klinkt afschuwelijk en wens je geen enkele ouder toe. Het feit dat je zoontje te laat gediagnosticeerd is is echter m.i. Geen reden om het oneens te zijn met de strekking van het artikel, dat we te veel met angst bezig zijn. Vanuit jou perspectief kan ik me wel voorstellen dat je de inleiding ongelukkig gekozen vindt.
Heeft meer met hellend vlak te maken volgens mij, want de verschuiving in de opvattingen hierover gaan veel sneller dan onze kinderaantallen dalen. Maar we krijgen aan alle kanten aangeleerd dat risico’s niet mogen. De claimcultuur draagt daaraan bij. Het steeds maar zoeken naar schuld: wie had dit moeten voorkomen, wie moet dit betalen? Het gehamer op het gevaar van terrorisme. Mensen jagen elkaar aan, jutten elkaar op. Dat gaat niet alleen om bescherming van kinderen, maar om het steeds stelselmatig te horen krijgen dat risico’s moeten worden vermeden, uitgebannen, ipv ingeschat en in redelijkheid aanvaard.
Goed stuk! Je ziet dit trouwens volgens mij niet alleen terug als het om veiligheid gaat, maar ook met andere dingen. We zijn de schaal van de dingen kwijt. Maken ons druk om kleine dingen en vergeten op andere gebieden de hoofdlijnen.
Ik heb het idee dat het komt doordat veel mensen de complexiteit van de moderne maatschappij niet meer aan kunnen. En dat is geen verwijt want heel menselijk. Niet zoveel mensen kunnen daar boven staan en al zeker niet over de gehele breedte van wat er speelt in de wereld.
Grappig trouwens wel dat het EPD en de Slimme Meter hier worden aangehaald. Ja, misschien privacy gevoelig. Maar wel het scheelt wel een ontzettende bak papierwerk binnen de zorg en de energiewereld. Ook een gevalletje grote lijnen uit het oog verliezen?
Ik heb toch het vermoeden dat het EPD eerder de administratieve berg vergroot, waar de slimme energiemeter er geen invloed op heeft.
Leve oud zeikwijf :)
Heb je ook nog wat nieuws te melden ZW of blijft het bij herkauwen?
Het is wel weer een grappig ander uiterste van verschillene medemoeders die niets ontziend hun kind in de bakfiets vooruit links de straat op kletteren voor het aanstormende verkeer. Zonder even over de schouder te kijken. Dat dan weer wel!
Mooi stuk Tante Z!
Goh, ja, nu je het zegt…. Treffend.
Angst, de motor van de maatschappij.
We zien het geregeld in precies deze volgorde: kind valt, moeder/creche medewerkster/juf/ etc. reageert geschrokken, gaat kind troosten, kind gaat hartverscheurend huilen.
Leuk stukje en herkenbaar. We leven in de illusie dat he leven maakbaar is. En zodra dat niet zo blijkt te zijn, nemen we ‘harde maatregelen’ of ‘pakken we het hard aan’. Grootste idiotie van de laatste tijd op het nieuws: de weervooRspellers verwijten dat ze het weer niet goed voorspellen.
Ik kreeg overigens net een brief van het consultatiebureau, die ervan uitgaat dat ik zelf niet over de veiligheid en toekomst van mijn eigen kind kan waken en dat de overheid een oogje in he zeil moet houden, met de vraag of er sinds het laatste bezoek nog ziekten en ongelukken zijn gebeurd. In het afgelopen jaar 3 maal bij de huisartsenpost geweest om een snee in het hoofd te laten plakken. Maar dat durf ik niet op te schrijven; in het kind dossier staat dan vervolgens vast een of ander sterretje. De veiligheid die het centrum voor jeugd en gezin creeert, voelt voor mij als een bedreigende / bedriegende schijnveiligheid. Net als de camera’s op elke straathoek.
We noemden ze “Het consternatiebureau”. Idd heel wijs om niets door te geven: het dossier gaat stiekem door naar de middelbare school.
Stuitertegels in de vorm van een plusje voor het Zeikwijf.
+
+
+
[Overigens is het ook op rondvaartboten niet veilig, lees ik net.]
In dit kader zou ik ook het fietshelmpje voor kinderen willen noemen.
A) Je ziet ze steeds meer, terwijl vroeguh (toen echt niet alles beter was) je die dingen nooit zag.
B) het is wachten op de dag dat die dingen ook verplicht worden. Nu al schijnen kinderartsen en hersenspecialisten hiervoor te lobbye-en want tja met zo een helmpje vergoot je de kans op minder letsel bij een val. Wellicht dan beter fietsen voor minderjarigen helemaal verbieden?
Leuk inderdaad dat fietshelmpje,
In mijn jeugd, toen het nog normaal was om te fietsen naar school (vanaf je 8ste/>10 KM) heb ik nooit een ongeluk meegemaakt, of van gehoord dat door een fietshelmpje zou zijn verbeterd.
Tuurlijk wel wat valpartijen, schaafwonden/dikke builen, 3 x gebroken arm, 1 gebroken been.
En dat in mijn hele lagere&middelbare schoolcarriere! (zonder helmpies)
(en ongetwijfeld zijn er nog wat kleine ongelukjes)
De schade die ik en mijn vriendjes elkaar aandeden bij spelen! (nah spelen) was vele malen hoger dan alle verkeers-ongelukken in het totale normale huis-schoolverkeer!
(3 hersenschuddingen/2 gebroken polsen/1 x arm/pijl door been/dartpijl in hoofd/brandwonden(vuurwerk)/opengereten dijbeen door spijker bij dakjespringen/half verzopen bij zeilen) Enz.
Het leuke is dat het bij alle betrokkenen al dan niet met littekens uiteindelijk een goede jeugdherinnering is geworden.
Laten we eens ophouden met onszelf onveiligheid aanpraten!
En laten we eens ophouden met het uitzenden van die (niet eens goedkope) Amerikaanse series, waardoor we onderhand het woord serie-moordenaar! accepteren als normaal. (terwijl er volgens mij de hele vorige eeuw in NL hooguit iets van 5 seriemoordenaars actief zijn geweest)
Er zijn genoeg leuke series te koop uit andere landen, vaak veel leuker, goedkoper, en soms ook met wat meer diepgang.
Leed bestaat pas als het door instanties die daarvoor hebben doorgeleerd erkend wordt. Vroeger was een pleister met een kusje van je moeder een panacee, naast zeur niet zo cq je bent pas ziek genoeg om thuis te blijven als je koorts hebt. Tegenwoordig durft mama zulke risico’s niet te nemen en gaat met een ambulance naar een gecertificeerde risico-meter. En als iemand echt iets heeft dan telt dat pas mee als ie er op televisie met wildvreemden over heeft mogen huilen.
Ik snap net zo weinig van 9/11 als die kinderen. Hoe kan iemand van 1.65m met een bouwdoosmesje een piloot van 1.95m overmeesteren, die vietnamveteraan was en een getraind bokser, in een vliegtuig met alleen maar defensiepersoneel? Dat binnensmokkelen geloof ik nog wel. En hoe weten we dat ze messen hadden? Mobiel bellen vanuit een vliegtuig was indertijd niet mogelijk.
Verrassing, en voorbereiding. 90% van het werk.
Ja hoor, droom lekker verder.
Vergeet je je pilletjes niet in te nemen?
Als mijn kleine valt dan wacht ik altijd even af hoe ze reageert. Je hebt toch nooit een idee hoe hard ze daadwerkelijk viel. Soms is lijkt het een doodssmak en hobbelt ze rustig verder, soms lijkt het iets kleins, maar zet ze het toch op een gillen.
Na verloop van tijd huilt ze (meestal) alleen maar als er echt iets is.
Ik heb daarvoor het principe van “boy cries wolf” proberen uit te leggen, maar dat kwam niet echt over. Misschien ben ik te veeleisend en moet ze eerst zelf leren praten.
Het is allemaal begonnen toende oorlog Koud werd en de wasmiddelken daaran de boel overnamen. Bang dat de was het niet wit genoeg zou zij,n of bang dat de kleuren zouden slijten. Bang dus.
Dit was in Amsterdam, he? Enough said.
Iedereen is bang gemaakt. Bang gemaakt voor terroristen, bomaanslagen, berovingen, ontslag, brand, ziekte, afwijzing en noem het allemaal maar op.
Angst zorgt ervoor dat we ons gedrag wijzigen, en zij die daar belang bij hebben weten dat maar al te goed.
Het is hetzelfde principe van een ouder die een kind bangmaakt om het voor iets te behoeden, niet beseffende dat dat dan juist een fascinatie met het onderwerp teweegbrengt.
Het begrip ‘common sense’ oftewel ‘gezond verstand’ is een veel betere raadgever dan angst, maar het zorgt er niet voor dat er iets niet gedaan wordt.
Hersenfractuur zou wel uniek zijn…
Draai het om: ze doet niets na de val van het kind en anderen maken zich zorgen en bellen 112. Voor ze het weet is ze nalatig en zit het kind bij jeugdzorg.
En wat als er wel iets is met het kind? Als ze het meenamen is er niet niets aan de hand!
Volgens mij zij veel mensen vooral bang dat ze verantwoordelijkheid voor hun eigen woorden of daden moeten nemen. We krijgen steeds meer vrijheid, maar schuiven de verantwoordelijkheid, die daar mee gepaard gaat, af op de overheid. We eisen de vrijheid om over anderen te kunnen zeggen wat we denken, maar als die anderen over ons zeggen, wat ze denken, moet daar tegen op worden getreden.
We krijgen helemaal niet steeds meer vrijheid.
Dat mag je roepen. Maar je bewijst niks.
Ik moet denken aan Erich Fromm, De angst voor vrijheid
Thanks voor de link!
Geen dank. Jij bedankt voor je RJ Grootveld gesprekken…
Moet ik ermee doorgaan dan?
O, ik wist niet dat het afgelopen was.
Angst is van alle tijden, maar de illusie van controle voedt de veiligheidsindustrie. Natuurlijk zijn er welbewezen verbeteringen (gordel, airbags). En ‘meer veilig’ is per definitie altijd beter is. Zo kom je in een veiligheidsfuik waarbij het lastig is het gevoel voor verhoudingen te bewaren. Een voorbeeld: Natuurlijk is een fietshelmpje veilig. Als je kind een gat in zijn hoofd valt, is het (zelf)verwijt snel gemaakt: waarom geen helmpje? Als het hulpmiddel er is, dan gebruik je het toch? Voor slechts een paar tientjes voorkom je jezelf dit verwijt. Dat het nog véél veiliger is om je kind te leren uitkijken wordt niet in de vergelijking meegenomen.
Deze veiligheidsfuik is eindeloos, het enige wat er tegen helpt is nuchterheid en gezond verstand. Dus voor mijn kinderen geen fietshelm
(maar wel een skihelm :-p).